03 - 09 ŞUBAT 2020 TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

 

Türkiye/Suriye/Rusya

Rejim güçleri İdlib'de Türk askerlerini hedef aldı. Saldırıda 7 asker ve 1 sivil personel şehit oldu, 13 asker de yaralandı. İdlib'deki saldırının ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, beraberinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve kuvvet komutanlarıyla Karargah'ta yapılan kısa durum değerlendirmesinin ardından Suriye sınırına hareket etti.

Milli Savunma Bakanı Akar: “İdlib’deki intikaller, dün saat 16.13 ve teyiden saat 22.27’de Rusya tarafındaki ilgili personele bildirildi. Bu iletişim ve bilgilendirmelere rağmen Rejim tarafından gece saat 01.13’te unsurlarımıza karşı ateş açıldı. Anında gerekli mukabele misliyle gösterildi”  açıklamasında bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İdlib'deki çatışmaya ilişkin, "Şu anda zaten harekat devam ediyor. Tespit edilen 40'a yakın nokta şu anda sürekli operasyonun hedefleri arasında ve ilk belirlemelere göre de 30 ila 35 civarında karşı taraftan Suriyeli etkisiz hale getirilmiş vaziyette. Fakat noktayı koymak yok, aynı şekilde operasyon devam ediyor" açıklamasında bulundu.

Kremlin: Putin ile Erdoğan Suriye’yi görüştü

Kremlin'den yapılan açıklamada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki gerçekleşen telefon görüşmesinde, Suriye’deki durumu tüm ayrıntılarıyla değerlendirdiği belirtildi. Her iki tarafın, İdlib’deki geriliminden duyduğu endişeyi dile getirdiği aktarıldı. Açıklamada, görüşmenin Türkiye tarafının girişimi üzerine gerçekleştiği bildirildi.

Rusya’nın Suriye’deki tarafları uzlaştırma merkezinden yapılan açıklamada, “Türk birlikleri 2 Şubat’ı 3 Şubat’a bağlandığı akşam saatlerinde Rusya tarafına bilgi vermeden İdlib’deki gerilimi azaltma bölgesinde hareket ettiler ve Suriye hükümet güçlerinin Serakib yerleşim biriminin batısındaki teröristlere yönelik saldırısının hedefi oldu” ifadeleri kullanıldı.

Rejim güçleri (Salı günü) akşam İdlip doğusunda Serakıb kenti çevresinde Türk birliklerine ait gözlem noktasını topçuyla hedef aldı. Türk ordusu rejimin İdlip kırsalında Serakıb çevresinde Türk noktasını bombalamasına cevap olarak Halep kuzeyinde rejim güçleri mevzilerini ağır topçuyla bombaladı. Türk ordusu rejimin İdlip kırsalında Serakıb çevresinde Türk noktasının bombalanmasına yanıt olarak ağır topçuyla Cub Remle havaalanı ve Hama batısında rejim güçleri mevzilerini bombaladı.

Esad rejimi ve destekleyen milisler (Çarşamba günü) İdlip doğusunda Serakıb kenti çevresinde Türk birliklerine ait yeni gözlem noktalarını ablukaya aldı. Kaynaklar, rejim güçlerinin Serakıb kenti batısı ve güneyinde Türk birliklerinin yeni kurduğu 2 gözlem noktasını kuşatma altına aldığını belirttiler. İki yeni Türk gözlem noktası, Cubas kavşağı karşısında Halep-Şam (M5) otobanı üzerinde Serakıb kenti güneyinde Al-Hubub noktası. Son olarak rejim güçlerinin kontrol altına aldığı Al-Ternebe köyü karşısında Halep-Lazkiye (M4) otobanı üzerinde Serakıb batısında Al-Ternebe noktası. Kaynaklar, rejim güçlerinin Serakıb güneybatısında Tel Tukan köyünü kontrol altına aldığını, oradaki yedinci (Tel Tukan noktası) gözlem noktasını 3 yönden ablukaya aldığını sözlerine eklediler.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

• İdlib'deki saldırının İdlib mutabakatının açık bir ihlali olduğunu belirten Erdoğan, "Rejim için tabii ki bunun sonuçları da olacaktır" dedi.
• İdlib'deki Türk gözlem noktalarının hayati rol oynadığını ve yerlerinde kalacaklarını vurgulayan Erdoğan, Batılı ülkelere de "Türkiye'yi takdir etmek yeterli değil. İcraat istiyoruz. Aksi takdirde diğer adımları atma girişimine de başlayacağız" mesajı verdi
• Suriye topraklarında Rus askerleriyle bir çatışma yaşanması ihtimaliyle ilgili bir soruya "Bizim Rusya ile şu aşamada bir çatışma ya da bir ciddi çelişki içerisine girmemize gerek yok. Biliyorsunuz bizim şu anda Rusya ile çok ciddi stratejik girişimlerimiz var" yanıtını verdi.
• Erdoğan “Suriye sınırımıza HİSAR-A Füze Sistemi yerleştirerek önemli bir eksiğimizi gidermiş olacağız, Bozdoğan füzemizi en kısa sürede envantere alacağız” dedi.
• Erdoğan, “Rejim şubat ayı içinde gözlem noktalarımızın gerisine çekilmezse Türkiye bu işi bizzat yapmak mecburiyetinde kalacaktır. Rejim, nasıl muhalif grupların en küçük bir ihlaline, sivilleri de hedef alan ağır saldırılarla karşılık veriyorsa bundan sonra rejimin ihlalleri de askeri unsurlarına yönelik olarak mukabil şekilde cevaplandırılacaktır” ifadelerini kullandı.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), İdlib'deki gözlem noktalarına obüs ve zırhlı personel taşıyıcı (ZPT) sevk etti.

Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından İdlib'deki gözlem noktalarına komando ve mühimmat gönderildi. Güvenlik önlemleri altında yaklaşık 150 araç, İdlib'deki gözlem noktalarına yönlendirildi.

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Basın Halkla İlişkiler Müşavirliği Plan, Koordinasyon ve Analiz Şube Müdürü Albay Olcay Denizer, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına yönelik İdlib'de yapılacak her türlü saldırıya misliyle karşılık verileceğini ve gözlem noktalarının görevlerine devam edeceğini söyledi.

BM Güvenlik Konseyi'nden acil toplantı kararı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) İdlib'de Türk ve Suriye orduları arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle perşembe günü acil olarak toplanma kararı aldı.  Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) diplomatları Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve İngiltere tarafından talep edilen toplantının kamuya açık olarak düzenleneceğini bildirdi. Toplantıda, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen'in, pazartesi günü iki ordunun çatıştığı Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib kentindeki durum hakkında Konsey'e bilgi vermesi bekleniyor.

Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeybatısında İdlib'deki birliklerini geri çekmeyeceğini ve gözlem noktalarını terk etmeyeceğini belirterek, ''Türkiye'nin güvenliğini ve Türk askerlerini hedef alan hiçbir saldırı cezasız kalmayacak. Meşru müdafaa hakkımızı kullanmakta asla tereddüt etmeyiz. Burada kırmızı çizgimizden bahsetmiyorum, bu bir uyarı'' dedi.

AB'den İdlib çağrısı

Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Suriye’nin kuzeybatısında sivillere yönelik bombardıman ve saldırılara derhal son verilmeli. AB çatışmalara taraf herkese, yardıma ihtiyaç insanlara, insani yardımların ulaşması için bir geçiş sağlanması talebinde bulunur.” denildi. İdlib'de askeri operasyonların yoğunlaşmasıyla yüzlerce sivilin ayrım yapılmaksızın öldürüldüğüne vurgu yapılan açıklamada, saldırıların sivillerin bulunduğu bölgeleri, hastaneleri ve yerlerinden edilmiş kişileri barındıran merkezleri hedef aldığının altı çizildi.

MSB’den İdlib açıklaması

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Basın Halkla İlişkiler Müşavirliği Plan, Koordinasyon ve Analiz Şube Müdürü Albay Olcay Denizer, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına yönelik İdlib'de yapılacak her türlü saldırıya misliyle karşılık verileceğini ve gözlem noktalarının görevlerine devam edeceğini söyledi.

MSB "İdlib’de bulunan gözlem noktalarımız görevine devam etmekte ve sahip olduğu harp, silah, araç ve gereçlerle kendilerini koruyabilecek yetenektedir. Yapılacak yeni bir saldırı durumunda meşru müdafaa kapsamında yine en sert şekilde karşılık verilecektir" dedi.

Milli Savunma Bakanı Akar, "İdlib'deki gözlem noktalarımız elbette mutabakat çerçevesinde kalacaktır. Bu kapsamda ikmal faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Yetkili arkadaşlarımız Rus muhataplarıyla görüşerek koordine ediyorlar. Buna rağmen bir engelleme olursa çok açık ifade ediyoruz, gereğini yaparız" dedi.

Rus heyet İdlib için Ankara'da

İdlib başta olmak üzere Suriye gündemiyle toplanan Türk ve Rus heyetleri, Dışişleri Bakanlığında bir araya geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin'in başkanlık ettiği heyet Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal ile görüştü. Heyetlerde iki ülkenin savunma bakanlığından üst düzey isimler de yer aldı. Heyetler arası görüşme üç saat sürdü.  

Görüşmeye ilişkin Türkiye Dışişleri Bajanlığı'ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığında Dışişleri Bakanlığı, MSB, Genelkurmay Başkanlığı ve Milli İstihbarat Başkanlığı ile RF Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi S. Verşinin ve RF Devlet Başkanı’nın Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi A. Lavrentiev başkanlığında, RF askeri ve istihbarat makamları temsilcilerinden oluşan karma heyetler arasında iki tur halinde 3 saatlik görüşmeler yapıldı. Heyetler arası görüşmelerde İdlib’teki durum ele alındı, sahada bir an önce sükünet sağlanması ve siyasi sürecin ilerletilmesi için atılabilecek adımlar üzerinde duruldu. Görüşmelere önümüzdeki hafta devam edilmesi kararlaştırıldı."

Barış Planı-Yüzyılın Anlaşması

İİT 'Ortadoğu Barış Planı'nı görüşmek üzere toplandı

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı Ortadoğu Barış Planı’nı görüşmek üzere Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde dışişleri bakanları düzeyinde olağanüstü toplantı düzenledi.

Toplantının açık oturumuna Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, İİT Genel Sekreteri Dr. Yusuf el-Useymin ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki başkanlık etti.  İslam işbirliği Teşkilatı Filistin’in devredilmez haklarını gözetmeyen herhangi bir çabayı kabul etmeme çağrısında bulundu. İİT açıklamasında, Başkenti Kudüs olan bir devlet kurma mücadelesinde Filistin’i destekleyen tavrının daimi olduğunun altı çizildi.

Abbas: Ortadoğu Barış Planı konusunda geri adım atmayız

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı 'Yüzyılın Anlaşması' planından sonra İsrail ile tüm ilişkileri kesme kararı aldı. Abbas ayrıca ABD ile de güvenlik dahil tüm ilişkileri dondurduğunu açıkladı. Abbas "ABD artık Filistin için dost bir ülke değil. Trump'la görüşmeyi de reddettim" dedi. Abbas, Ramallah’ta başkanlık ettiği hükümet toplantısında, “1993’teki Oslo Anlaşması’ndan bu yana ABD olumlu bir şey yapmadı. Onlar planı geri çekmedikçe ve uluslararası meşruiyet temelinde müzakereleri kabul etmedikçe geri adım atmayacağız” dedi.

Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Kahire'deki Mısır-Filistin zirvesi toplantısında Cumhurbaşkanı Sisi, Mısır'ın, işgal altındaki Filistin toprakları üzerinde uluslararası meşruiyet ve kararlarına uygun bir şekilde bağımsız ve egemen bir devlet kurularak Filistin meselesinin çözülmesine dair tutumunu vurguladı.

Arap Birliği Konseyi, ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan ‘Ortadoğu Barış Planı’nı reddettiğini duyurdu. Söz konusu planın, ‘Kudüs, Golan Tepeleri, işgal altındaki topraklara kurulan İsrail yerleşim birimleri, mülteci meselesi ve Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) ile ilgili uluslararası hukuka aykırı maddeler içerdiği ve adil olmadığı’ vurgulandı.

Gazze’de toplanan Filistinli örgütler ve hareketler, 'Yüzyılın Anlaşması'na karşı mücadele için Yüksek Ulusal Komite’nin kurulması konusunda anlaşmaya vardı.

Filistin taslak tasarısı BMGK'ya sunuldu

Filistin’in taslak tasarısı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerine dağıtıldı. AFP’nin bir nüshasını edindiği taslak tasarıda, ABD Başkanı Donald Trump’ın öne sürdüğü barış planının ‘uluslararası hukuku ihlal ettiği’ vurgulandı. Taslakta, 28 Ocak tarihinde Trump tarafından açıklanan Yüzyılın Anlaşması’nın Birleşmiş Milletler’in (BM) kararlarıyla çeliştiği belirtildi. ‘Filistin halkının kendi kaderini tayin etmesinin ve bağımsızlığı da dahil olmak üzere şimdiye dek kabul edilmiş tüm haklarının zayıflatıldığı’ ifade edildi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) Salı günü oylanacak olan Filistin konulu karar tasarısından ABD’nin Ortadoğu Barış Planı’na yönelik kınama ifadeleri silindi ve ABD’nin isminin geçmesinden kaçınıldı.

Filistin: Yüzyılın Anlaşması ilan edildi çatışmalar arttı

Filistin resmi haber ajansı WAFA tarafından yapılan açıklamada, cumhurbaşkanlığı sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, ABD yönetiminin geçen hafta barış planını açıklaması sonucunda gerilimin tırmandığını söyledi. Rudeyne "Yüzyılın anlaşması, daha önce tekrar tekrar uyardığımız gibi tehlikeli tırmanışına sebep oluyor” dedi.

Ehud Olmert ve Abbas, 'Yüzyılın Anlaşması'na karşı New York'ta aynı safta

İsrail’in eski Başbakanı Ehud Olmert, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile birlikte “Yüzyılın Anlaşması”na karşı ortak bir kampanya başlatmayı kabul etti. Olmert ve Abbas, bu anlaşmanın mümkün ve gerçekçi bir çözüm olmadığını, “İsrail ile Filistinliler ve tüm Araplar arasında gerçek ve kapsamlı bir barış anlaşması sağlayacak daha iyi bir formülün bulunduğunu” vurguladılar. Bu hamle, önümüzdeki hafta New York’taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) düzenlenecek kapalı oturumla birlikte, “Yüzyılın Anlaşması”nı özel olarak tartışacakları ortak bir basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaşılacak.

Abbas ve Olmert, New York’ta düzenlenecek bir basın toplantısında bir araya gelmeyi kabul ederken, ABD Başkanı Donald Trump’ın başdanışmanı ve damadı Jared Kushner, ABD’nin Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen planının ayrıntılarını BMGK’da yapılacak bir oturumda sunacak. Abbas ve Olmert, Trump’ın planını reddetmenin, barış sürecinin reddetmek anlamına gelmediğini de açıklamaya çalışacaklar. Eski İsrail Başbakanı ve Filistin Devlet Başkanı, New York’taki basın toplantısında, Olmert’in İsrail Başbakanı olduğu 2008 yılında, aralarında varılan karşılıklı anlayış temeline dayalı, uygulanması muhtemel alternatif barış planını sunacaklar.

Arap Parlamentolar Birliği, İsrail ile 'her türlü normalleşmeyi' reddediyor

Arap parlamentoları ve meclisleri, Arap-İsrail çatışmasının ‘odak noktası’ olan Filistin davasını desteklemek üzere Ürdün'de olağanüstü 30. Arap Parlamentolar Birliği kapanış bildirisi yayınlandı. Toplantıda, Başkan Donald Trump’ın ilân ettiği Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen Barış Planı ve İsrail ile “her türlü normalleşme” reddedildi.

Üç saatlik toplantının ardından, Filistin’e yönelik hak ihlallerinin yeni bir aşamasını temsil ettiği düşünülen ABD planının bütününü ayrıntılı şekilde reddeden bir kapanış bildirisi yayınlandı. Böylece safların sıklaştırılması ve ortak Arap gündeminin önceliği olan Filistin davasının desteklenmesi çağrısı yapıldı.

Netanyahu: Haritayı düzenlemeye başladık

Yedioth Ahronoth gazetesinde yayınlanan habere göre, görev süresi sona eren İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'ın planı gereği İsrail'in bir parçası olacak toprakların harita çalışmalarının yapılması aşamasında olduklarını ve birkaç hafta içinde biteceğini belirtti.

Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne "Devletin haritası, Birleşmiş Milletler'in kararlarına göre dünyanın kabul ettiği bir haritadır" dedi.

Erdoğan: Bu hayalin gerçekleşmesine izin vermeyeceğiz

Erdoğan, "Dünyanın gündemine sözde 'Yüzyılın Planı' adıyla giren ve Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan eden plan, bölgede barış ve huzuru tehdit eden bir hayalden başka bir şey değildir. Bu hayalin gerçekleşmesine izin vermeyeceğiz. Filistin topraklarını ilhak anlamına gelen, Filistin’i tümüyle yok eden ve Kudüs’ü tamamen gasp eden bu planı tanımıyoruz. Görünürde iki devletli çözümü kabul eden ancak İsrail işgalini Amerikan yönetimi himayesinde meşrulaştırma anlamına gelen bu girişimi asla kabul etmiyoruz. Filistin yıllardır işgal, yıkım ve acıya maruz kalırken, İsrail haksız ve hukuksuz bir şekilde bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. Türkiye’nin Kudüs’ün ilhakına sessiz kalması ve Filistinli kardeşlerini bu mücadelede yalnız bırakması mümkün değildir. Bir kez daha vurgulamak istiyorum ki Kudüs kırmızı çizgimizdir. Müslüman ülkeler olarak bu süreçte bizlere düşen en önemli sorumluluk, Mescid-i Aksa’nın mahremiyetini korumak, barış çınarı Kudüs’e sahip çıkmak ve Filistinlilerin haklarını savunmaktır. Ortadoğu başta olmak üzere tüm dünyayı etkileyecek bir sürecin başlangıcı anlamına gelen bu adım karşısında, bazı İslam ülkelerinin izlediği politika, üzüntü verici bir tablo oluşturmuştur" dedi.

Kongre'deki Demokratlar, Trump’ın ‘Yüzyılın Anlaşması’nı reddetti

ABD Temsilciler Meclisi’ndeki 100’den fazla Demokrat vekil, Trump’a bir mektup yollayarak ‘Yüzyılın Anlaşması’ olarak adlandırılan kalıcı İsrail-Filistin barış planını reddettiklerini açıkladı. Alan Lowenthal ve Andy Levin'in öncülük ettiği ve 100'den fazla ismin imza attığı mektupta, ‘Yüzyılın Anlaşması’ olarak adlandırılan kalıcı İsrail-Filistin barış planının işe yaramayacağı, hem İsrail hem de Filistin’e zarar vereceği ve çatışmaları daha da artırabileceği yönünde değerlendirmelere yer verildi. Mektupta, “Bu plana biz destek vermiyoruz. İsrail yönetimi de bu anlaşmayı, Batı Şeria'daki (yerleşim) bölgelerini uluslararası hukuka aykırı şekilde ilhak etmek için bir onay olarak görmesin” açıklamaları kullanıldı.

Libya Krizi

Bir üst düzey ABD askeri heyeti gizli bir ziyaretle Trablus'a gitti. Öte yandan yerel basında yer alan haberlerde, Serrac hükümetinin askeri yetkililerinin ABD Savunma Bakanlığı heyetiyle görüştüğü bilgisi yer aldı. Dışişleri Bakanlığı, söz konusu haberler hakkında herhangi bir yorum yapmaktan kaçındı.

Libya Ulusal Ordusu güçleri ile es-Serrac hükümetine bağlı milisler arasındaki kırılgan ateşkes, çeşitli savaş cephelerdeki aralıklı çatışmalara rağmen devam ediyor. Ancak ulusal ordu güçleri yetkilileri, BM'nin arabuluculuğuyla yapılan ateşkese bağlı olduklarını açıkladılar.

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Misyonu tarafından yapılan açıklamada, Mareşal Halife Hafter’in, Gassan Salame ve yardımcısı Stephanie Williams ile gerçekleştirdiği görüşmede, ‘yakında Cenevre'de yapılacak olan ortak askeri komite görüşmelerine Libya Ulusal Ordusu'nun katılımını teyit ettiği ve yaptığı görüşmeler sırasında Libya krizinin siyasi ve ekonomik çözüm yollarına ilişkin fikir alışverişine bulunulduğunu kaydettiği’ bildirildi.

Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi, Libya'da kalıcı ateşkes için 5+5 formatındaki Ortak Askeri Komite'nin (04 Şubat 2020) BM himayesinde toplantılara başlayacağını duyurdu. Açıklamada, 5 üyenin uluslararası meşruiyete sahip Ulusal Mutabakat Hükümeti'nce (UMH), diğer 5 üyenin de Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu tarafından belirlendiği bilgisi paylaşıldı.

Libya için kalıcı ateşkes görüşmelerinin ilki Cenevre'de yapıldı

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), 5+5 ortak askeri komitenin, ilk toplantısını Birleşmiş Millerler (BM) himayesinde İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirildiğini açıkladı. UNSMIL, yaptığı kısa bir yazılı açıklamada, Gassan Selame başkanlığındaki görüşmelerin, Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni (UMH) temsil eden 5 üst düzey subay ve Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Ulusal Ordu’yu (LUO) temsil eden 5 kıdemli subayın katılımıyla düzenlendiğini belirtti. Açıklamada, katılımcıların isimlerine ve toplantı gündemine ilişki herhangi bir ayrıntıya yer verilmedi. Ancak daha sonra basında ayrıntılı bilgi verileceği aktarıldı.

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame, Libya’da çatışan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) temsilcilerinin Cenevre’de düzenlenen 5+5 Askeri Komite toplantısında kırılgan ateşkesi kalıcı hale getirme konusunda anlaştıklarını açıkladı.

Ulusal Ordu ise savaşçılarının, 4 Şubat’ta ülkenin batısındaki Misrata şehri yakınlarında Fayiz es-Serrac hükümeti milislerine bağlı stratejik mevziilere hava saldırıları düzenlediğini belirtti. Selame, “Bu ilke, ilk oturum itibariyle kabul edildi. Şu an ise koşullarının belirlenmesi üzerinde duruluyor. Ateşkesi daha kararlı hale getirmek ve iki tarafça ihlal edilme olasılığını azaltmak için dün (4 Şubat) onlarla tartışmalara başladık” ifadelerini kullandı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame, ateşkes amaçlı Libya konulu siyasi müzakerelerin 26 Şubat'ta Cenevre'de başlayacağını bildirdi.  

Cezayir Dışişleri Bakanından Libya Ziyareti

Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum da 5 Şubat’ta Libya’ya sürpriz bir ziyarette bulundu. Doğu bölgesinde bir dizi toplantı gerçekleştiren Bukadum, Bingazi şehrinde ordu destekli geçici hükümet başkanı Abdullah es-Sini ile iki ülke arasındaki ilişkiler ve mevcut koşulları ele aldıktan sonra Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter ile de bir araya geldi. Geçen günlerde Libya’ya komşu ülkelerin Dışişleri Bakanlarının son toplantısına ev sahipliği yapan Cezayir, Libya krizi tarafları arasında yeni bir diyalog turu düzenlemeye çalışıyor.

ABD'den Trablus'ta askeri çatışma uyarısı

 Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı güçler, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) güçlerini dört haftadır devam eden kırılgan ateşkesi ihlal etmekle suçladıktan sonra yeniden teyakkuza geçtiklerini duyururken, ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, Trablus'taki askeri çatışmaların yeniden başlayabileceği uyarısında bulundu. ABD’li Büyükelçi, yakın gelecekte hem LUO hem de UMH güçleri tarafından önemli askeri operasyonların planlandığına dair güvenilir bilgiler edindiklerini söyledi.

Hafter güçleri Mitiga Havalimanı'nı vurdu, uçuşlar durduruldu

 Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Hisham Abu Shkewat, Başkent Trablus'taki Mitiga Havalimanı'nın Hafter güçleri tarafından füzeyle vurulduğunu ve saldırının ardından uçuşların geçici olarak askıya alındığını açıkladı.

Afrika Birliği Libya krizine seyirci kalmayacak

Güvenlik endişeleri çerçevesinde 8 Şubat akşamı, Addis Abada’daki AfB merkezinde, Libya krizinin incelenmesi için bir toplantı yapıldı. Berlin ve Brazavil toplantılarının ardından düzenlenen 33. Afrika Zirvesi, Afrikalı liderlere Libya meselesi hususunda kıtanın sesini değiştirme fırsatı sunuyor. Son haftalarda AfB, Libya krizi hususunda sesini duyurmak için çeşitli girişimlere odaklandı. İlgili kaynaklar, zirvenin, artık bu önemli dosyaya ilişkin retleri kabul etmeyeceğini ve seyirci rolüyle yetinmeyeceğini ifade etti. Öte yandan Libya’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Dışişleri Bakanı Muhammed et-Tahir Seyyale, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve diğer başkanların yer aldığı Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi denetimi altında yapılan dünkü Libya konulu toplantıda, Libya dosyasında Afrika cumhurbaşkanlığı üst düzey komite başkanı ve Kongo Cumhurbaşkanı Denis Sassou Nguesso’nun sunduğu bir raporun da ele alındığını söyledi. Seyyale ayrıca, “Berlin sürecinin, bir uygulama yolu olduğuna inanıyoruz. AfB ve diğer bölgesel kuruluşlar olsun, uluslararası topluma baskıya da güveniyoruz” dedi.

ABD başkanlık seçimleri

ABD'de 3 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri öncesi Demokrat Parti'nin Iowa eyaletinde yapılan ilk ön seçiminin sonuçları açıklanamadı. Yetkililer, bu duruma gerekçe olarak "sonuçların tutarsız olmasını" gösterdi.

Iowa, adaylıkların belirlenme sürecindeki ilk ön seçimin yapıldığı yer. 2000 yılından bu yana, Iowa'yı kazanan demokrat başkan adayları, devamında Beyaz Saray için de partisinin adayı oldu. Her ne kadar kazanan aday, rakiplerine göre bir adım öne çıkmış olsa da, adaylık yarışını kazanacağı anlamına gelmiyor.

Ön seçimler, iki farklı türde yapılıyor

Bunlardan ilki, eyalet düzeyinde yapılan ve "caucus" adı verilen parti toplantıları. Iowa'da da ön seçim parti toplantısı şeklinde düzenleniyor. Bu yılki ön seçimler, Iowa'nın ardından Nevada, North Dakota ve Wyoming'de de parti toplantısı şeklinde yapılacak.

Burada herhangi bir oy kullanılmıyor. Katılımcılar toplantıların yapıldığı alanlarda destekledikleri adaya ayrılan bölgeye geçip burada duruyor ve yapılan sayım sonucu hangi adayın daha çok destek aldığına karar veriliyor. Bu yöntem, özellikle destekçilerini organize ve mobilize etmeyi başaran adaylar için avantajlı olarak değerlendiriliyor.

Iowa'nın ardından ikinci ön seçim, 11 Şubat Salı günü New Hampshire'de yapılacak. "Süper Salı" olarak adlandırılan bu günde, 16 eyalette seçim yapılıyor. Süper Salı yapılan seçimler sonucunda, adaylığı kazanabilmek için gereken 1991 delegenin üçte biri belli oluyor.

Son ön seçim ise Haziran ayında Puerto Rico'da yapılacak. Ön seçimlerin ardından yeterli delege sayısına ulaşan aday, 13-16 Temmuz'da Milwaukee kentinde yapılacak olan kurultayda resmen partinin adayı olarak ilan ediliyor.

Demokrat Parti'nin öne çıkan adayları kimler?

Demokrat Partide hala 11 aday adayı başkanlık koltuğuna ulaşabilmek için yarışıyor. Bugüne kadar 17 isim yarıştan çekildiğini açıkladı. Mevcut tabloda eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, Vermont Senatörü Bernie Sanders ve Massachusetts Senatörü Elizabeth Warren anketlere göre yarışı önde götüren isimler. Bu isimlere ilaveten milyarder iş adamı ve eski New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg, eski South Bend Belediye Başkanı Pete Buttigieg, Hawaii Vekili Tulsi Gabbard, Minnesota Senatörü Amy Klobuchar, milyarder yatırımcı Tom Steyer, bilişimci ve girişimci Andrew Yang, Colorado Senatörü Michael Bennett ve eski Massachusetts Valisi Deval Patrick de listede bulunan kişiler.

Cumhuriyetçiler

Cumhuriyetçilerde başkan adayı mevcut Başkan Trump olduğu için birçok eyalette Cumhuriyetçi Parti ön seçim düzenlemeyecek. Cumhuriyetçilerin 3 Kasım seçimleri için resmi başkan adayı ise 24-27 Ağustos tarihleri arasında Charlotte'de açıklanacak. Ancak büyük bir sürpriz olmadığı sürece partiler daima var olan başkan ile ikinci dönem seçimlerine giriyor. Bununla birlikte resmi anlamda yarışa katıldığını açıklayan iki aday adayı daha bulunuyor. Bunlar eski Illinois vekili Joe Walsh ve eski Massachusetts Valisi William Weld.

Cumhuriyetçi Parti, 2. dönemi için zaten yarışa tek başına giren Trump'a verdiği desteği göstermek için şimdiden 7 eyalette ön seçimleri iptal etti. Ancak diğer eyaletlerde ön seçimlerin yine de yapılması planlanıyor.

11 adayın katıldığı ön seçimde oy sayım işlemi 1600'den fazla okulda, kütüphanede ve kilisede yapılmıştı. Sayım işleminde yaşanan sıkıntıların nedeninin "siber saldırı olmadığı" açıklandı.

İlk sonuçlara göre ise Bernie Sanders, Pete Buttigieg'in önünde ilk sıradaydı ve zaferini ilan etmişti. Cumhuriyetçi Parti'de ise Başkan Donald Trump, Iowa'daki ön seçimi beklendiği gibi açık farkla kazandı.

Başkanlık seçimi nasıl olacak?

İki partinin de başkan ve başkan yardımcıları adayları resmileştiğinde genel seçime kadar olan süreçte taraflar kozlarını canlı yayın tartışmalarında paylaşacak. Nihai seçimlerde ise halk doğrudan başkan ve yardımcısına değil bu ikiliyi seçecek olan eyalet delegelerine oy veriyor. Buna 'Delegeler Kurulu' (Electoral Collage) deniyor. Bu nedenle toplamda en çok oyu alan değil, 538 delegeden 270'ini alan başkan olacak.

Örneğin 2016 yılındaki son seçimleri kazanan Trump, 304 delegeye ulaşmış ancak rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon adet daha fazla oy almıştı.

Seçimin bu şekilde yapılmasının nedeni eyaletler arasındaki dengenin gözetilmesi. Temsilciler Meclisi'ne nüfusları oranında delege gönderen eyaletler Senato'ya ise tüm diğer eyaletler ile eşit sayıda senatör verebiliyor. Bu durum Amerikan tarihinde ve anayasasında 'Büyük Uzlaşı' (Great Comprimise) olarak geçiyor.

3 Kasım'daki seçimleri kazanan aday, 20 Ocak 2021'de Beyaz Saray'da başkanlık koltuğuna oturacak.

Trump Senato’da Aklandı

Amerika tarihinde üçüncü kez Senato’da yargılanan başkan olan Donald Trump’ın azledilmemesi için yapılacak oylamaya bir adım daha yaklaşıldı. Pazartesi günü Senato’da devam eden oturumda, iddia makamı konumundaki Temsilciler Meclisi’nin Demokrat üyelerinden oluşan heyet ve Başkan’ın savunma ekibi kapanış konuşmalarını yaptı. Cumhuriyetçilerin çoğunluğa sahip olduğu mahkeme konumundaki Senato yargılamasında geçen Cuma yapılan oylamada tanıkların dinlenme talebinin reddedilmesi, Trump’ın Senato’da aklanma ihtimalini arttırarak süreci hızlandırmıştı.

İki hafta süren duruşma oturumlarının ardından yapılan nihai oylamada Trump hakkındaki iki suçlamadan da aklandı. Anayasa Mahkemesi Başyargıcı John Roberts'ın yönettiği oylamada Başkan Trump, azil gerekçelerinden birincisi olan ''görevi kötüye kullanma'' suçlamasından 48'e karşı 52, ''Kongre'nin çalışmasını engelleme' suçlamasından da 47'ye karşı 53 oyla aklandı. Senatörlere tek tek sormak suretiyle yapılan açık oylamada Cumhuriyetçi Partili Mitt Romney hariç tüm senatörler partileri çizgisinde oy kullandı. Her bir senatör isimleri okunduğunda ayağa kalkarak ''suçlu'' ya da ''suçlu değil'' şeklinde tercih beyan etti.

ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik azil soruşturması kapsamında Kongre'ye ifade veren  üst düzey Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi Alexander Vindman ve  ABD'nin Avrupa Birliği (AB) Büyükelçisi Gordon Sondland’ın görevlerinden alındığı bildirildi.

Koronavirüs salgınında son durum

Yeni tür koronavirüs salgını hakkında bilgi kirlilliğine karşı internet and sosyal medya devleriyle birlikte aralıksız çalıştıklarını açıklayan DSÖ Başkanı, koronavirüs arama sonuçlarının en üstünde DSÖ bilgilendirmesinin çıkması için Google'la işbirliği yaptıklarını duyurdu.

• Tespit edilen vaka sayısı: 37 bin 559
• Can kaybı: 813
• İyileşen hasta sayısı: 2 bin 902
• Virüsün görüldüğü ülke sayısı: 28

Çin dışında koronavirüsün görüldüğü ülkeler ve vaka sayıları ise şöyle:

Japonya: 96, Singapur: 40, Tayland: 32, Güney Kore: 25, Malezya: 17, Avustralya: 14, Vietnam: 14, Almanya: 14, ABD: 12, Fransa: 11, Birleşik Arap Emirlikleri: 7, Kanada: 6, İngiltere: 3, İtalya: 3, Hindistan: 3, Filipinler: 3, Rusya: 2, Nepal: 1, Sri Lanka: 1, Kamboçya: 1, Belçika: 1, İspanya: 2, İsveç: 1, Finlandiya: 1

Azerbaycan'da erken seçimlerde resmi olmayan ilk sonuçlara göre Aliyev'in partisi YAP ilk sırada

Azerbaycan'da pazar gerçekleştirilen milletvekili seçiminde, resmi olmayan ilk sonuçlara göre iktidardaki Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) parlamentoda en fazla sandalyeye sahip parti oldu. Azerbaycan Merkezi Seçim Komisyonu Başkanı Mezahir Penahov, düzenlediği basın toplantısında, 125 seçim bölgesinden 118'de en fazla oy alan adayların belirlendiğini, 7 seçim bölgesinde ise henüz belirlenmediğini açıkladı. Penahov'un 118 seçim bölgesiyle ilgili açıkladığı resmi olmayan ilk sonuçlara göre Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in başkanı olduğu YAP, Milli Meclis'te 65 sandalye kazandı.

Resmi olmayan sonuçlara göre mecliste sandalye kazanan siyasi partiler:

• 43 bağımsız aday milletvekili oldu
• Vatandaş Hemreyliyi Partisi 3,
• Demokratik Islahatlar Partisi 1,
• Büyük Kurtuluş Partisi 1,
• Bütöv Azerbaycan Halk Cephesi Partisi 1,
• Anavatan Partisi 1,
• Vahdet Partisi 1,
• Vatandaş Birliği Partisi 1,
• Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi 1.