Avrupa Birliği'nin yanı sıra en büyük ve en hızlı büyüyen ekonomilere sahip 19 ülkeyi temsil eden G20 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesine ilişkin yeni kurallar konusunda "tarihi bir anlaşmaya" vardılar. G20 ülkelerinden finans konusunda kilit isimler, ortak bir bildiriyi kabul ederek cumartesi günü İtalya'nın Venedik kentinde iki günlük müzakereleri tamamladılar.Şirketlerin iş yaptıkları ülkelerde daha fazla ödeme yapmasını da sağlayacak olan politika, nihai değerlendirme için ekim ayında G20 liderlerinin toplantısında ele alınacak.
Böylelikle dünyanın en büyük ekonomilerinden maliye bakanları, ABD'nin vergi cennetleriyle savaşma çabasına katılıyor. Amaç, çok uluslu şirketlerin karlarını düşük vergi cennetlerine kaydırmasını durdurmak ve yüz milyarlarca dolar kayıp gelirlerini geri kazanmak. En az %15'lik bir asgari küresel kurumlar vergisi oranı belirleme anlaşması, Amazon ve Google gibi teknoloji devlerinin yanı sıra diğer çok uluslu şirketlerden daha fazla para çekme girişimidir.Vergi yanlıları, konuşulan maddelerdeki boşluklara işaret edip daha iddialı bir önlem isterken, bu hareket vergi konularında sınır ötesi koordinasyonun nadir görülen bir örneğidir ve birçok vergi cennetinin çekiciliğini ortadan kaldırabilir.
Küresel Vergi Reformu Planı Nedir?
ABD, vergi cennetlerinin büyük şirketleri cezbetmek için rekabet etmesini önlemek için asgari %15'lik kurumlar vergisi teklifini önermişti.130'dan fazla ülke, Paris merkezli Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) aracılık ettiği planı halihazırda destekliyor. %15'lik asgari oran, yıllık cirosu 750 milyon €'dan (890 milyon $) fazla olan 10.000'den az çok uluslu şirketi etkileyecektir. İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak, anlaşmayı "tarihi" olarak nitelendirerek, "küresel vergi sisteminin dijital çağda amaca uygun olmasını" sağlayacağını ifade ederken Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, geri dönüş olmayacağını ve dijital devlerin artık adil vergi paylarını ödeyeceklerini dile getirdi ve ekledi: "Yüzyılda bir görülen bir vergi devrimi."
Dünyanın en büyük ekonomilerinden oluşan G20 üyelerinin planlanan vergi reformundan en fazla yararlanacak ülkeler olması bekleniyor. Uygulama küresel olarak yaklaşık 150 milyar $ (127 milyar €) ek vergi geliri getirecek.
“Vergi Devrimi” Neyi Amaçlıyor?
Hükümetler, birçok ülkede faaliyet gösteren küresel şirketleri vergilendirme zorluğuyla uzun süredir boğuşuyor.Bu zorluk, Amazon ve Facebook gibi büyük teknoloji şirketlerindeki patlamayla birlikte büyüdü.Şu anda şirketler, kurumlar vergisi oranlarının nispeten düşük olduğu ülkelerde yerel şubeler açabiliyor ve orada kar beyan edebiliyor.Bu, kârlar çoğunlukla başka bir yerde yapılan satışlardan gelse bile, yalnızca yerel vergi oranını ödedikleri anlamına gelir. Bu yasaldır ve genellikle yapılır. Zirvede konuşulan anlaşma, bunun iki şekilde olmasını engellemeyi amaçlıyor.İlk olarak, şirketlerin kârlarını beyan ettikleri her yerde değil, ürün veya hizmetlerini sattıkları ülkelerde daha fazla vergi ödemesini amaçlamaktadır.İkinci olarak, küresel bir asgari vergi oranı, ülkelerin düşük vergi oranlarıyla rekabetin önüne geçmesini önleyecek. Çok uluslu şirketleri daha düşük kurumlar vergisi oranlarıyla çekmeye çalışan Macaristan ve düşük vergi oranları nedeniyle Google ve Facebook dahil olmak üzere bazı teknoloji devlerinin Avrupa genel merkezine ev sahipliği yapan İrlanda gibi bazı ülkeler anlaşmayı desteklemiyor. Bu hususta ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Washington'ın bazı isteksiz ülkelerin endişelerini gidermeye çalışacağını, ancak "her ülkenin gemide olmasının şart olmadığını söyledi.
Pandemiyle sarsılan büyük ekonomilerin ortak bir mesele için birlikte vergi düzenlemesi geliştirmesi çokça konuşulan küresel iklim vergisi konusunda da örnek teşkil edebilir.
Kaynak: NHK, DW, BBC, Reuters
