< < Karadeniz’de Yaşanan Olay Ne Gösterdi: İngiltere Yeni Küresel Güç Olma Yolunda
 Bu sayfayı yazdır

Karadeniz’de Yaşanan Olay Ne Gösterdi: İngiltere Yeni Küresel Güç Olma Yolunda

Yazan  01 Temmuz 2021

NATO Genel Sekreteri'nin Güney Kafkasya ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, Rusya ile İngiltere arasındaki gerilimin ardından NATO'nun Karadeniz'deki varlığını koruyacağını ve bu bölgedeki partnerleriyle işbirliğini güçlendirmeyi planladığını söyledi.

Gürcistan'da yayın yapan 'Pervıy Kanal' televizyonuna demeç veren NATO Genel Sekreteri'nin Güney Kafkasya ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, Rusya'nın Kırım açıklarında sınır ihlali yapan İngiliz HMS Defender muhrip gemisine uyarı ateşi açmasını ve İttifak'ın olaya bakışını anlattı.

İngiltere'nin NATO'ya Karadeniz'deki hadise hakkında bilgi verdiğini belirten Appathurai, Kırım'ı Ukrayna'nın bir parçası olarak gördüklerini kaydetti.

Appathurai, "NATO'nun çok net bir tutumu var. Seyir özgürlüğü olduğunda Kırım, Rusya değil Ukrayna'dır. Bu olay sırasında NATO müttefikleri, sıraladığım ilkeleri savunmada kararlı davrandı. Rusya, NATO müttefiklerinin bu konuda taviz vermeyeceğinin bilincine varmalı" dedi.

Rusya'yı Karadeniz'de istikrarı bozmaya devam etmekle suçlayan Appathurai, "Rusya, Kırım'a füze sistemleri de dahil silahlar konuşlandırıyor. Bu, seyir özgürlüğünü zorlaştırıyor ve bundan dolayı NATO, müttefiklerini ve partnerlerini desteklemek için Karadeniz'deki temsilini koruyacak" diye konuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, HMS Defender'ın yer aldığı kısa süre önceki provokasyonda sadece İngilizler değil ABD'lilerin de yer aldığını söylemişti. Putin, "Cenevre'deki zirvenin ardından Kırım'da muhrip gemisinin yer aldığı bir provokasyonu neden gerçekleştirdiler? Kırımlıların görüşüne saygı duymadıklarını göstermek için. O gemiyi batırsaydık bile dünya üçüncü dünya savaşının eşiğine gelmezdi" demişti.

Rusya deniz sınır birlikleri ile İngiliz Kraliyet HMS Defender arasında Kırım açıklarında yaşanan sansasyonel olay, İngiltere’nin uluslararası kamuoyunda yeni rolünü gözler önüne serdi. AB'den ayrılan Britanya, karşısına Doğu’nun iki büyük devleti olan Çin ile Rusya'ya karşına aldığı görülmektedir.  Dünyada Batı liderliğini yeniden kurmaya çalışan ABD önderliğindeki ittifakın aktif rol üstlenen bir üyesi olduğunu göstermektedir. Geçtiğimiz Mart ayında İngiliz Hükümeti tarafından son yıllarda yayımlanan en kapsamlı dış politika ve ulusal güvenlik revizyonunu içeren 114 sayfalık belgede, ülkenin, "kötüleşen" küresel güvenlik ortamına karşı "daha sağlam" bir duruş sergileyeceği ve bu kapsamda silahlı kuvvetlerin 20 yıl içinde bugüne kadarki en kapsamlı modernizasyondan geçeceği belirtiliyor. Hatta İngiltere'nin yeni dış politika ve ulusal strateji belgesinde Rusya'nın geniş Avrupa gölgesinde "aktif tehdit" oluşturduğu, Çin'in de "sistemik zorluk" olduğu belirtilmişti.

İngiltere tek başına HMS Defender muhrip gemisi ile süzüle süzüle Karadeniz’e girerek Kırım karasularında tur attı. Batı koalisyonunda Londra çok ileri gitmeye ve tehlikeli riskler almaya hazır olduğunun işaretidir. Putin dediği gibi “HMS Defender'ın yer aldığı kısa süre önceki provokasyonda sadece İngilizler değil ABD'lilerin de yer aldığını söylemiş olsa da, İngiltere sadece ABD'yi desteklemeye değil, aynı zamanda inisiyatifkendi eline almaya dahazır olduğunun göstermiş oldu.

Görülüyor ki, Londra,  Kremlin'in kırmızı çizgilerinibulmaya çalışıyor. Rusya’nın savunma yetkilileri, Kırım açıklarından geçip ülkenin karasularını ihlal eden Defender gemisine uyarı ateşi açıldığını ve geminin rotasının bombalandığını duyurmuştu. Rusya tarafından ‘provokasyon’ olarak görülen olayın hemen ardından Moskova’daki İngiliz Büyükelçi, Dışişleri’ne çağrılmıştı. İngiliz yetkililerse geminin Rusya’nın karasularından değil, Ukrayna’nın karasularından geçtiğini savunmuştu.

Kent bölgesinde bulunan gizli savunma belgelerinde, Defender gemisinin Kırım açıklarından geçişine Rusya’nın verebileceği düşünülen üç potansiyel tepki hakkında ana hatları ile tahminde bulunuluyor. Söz konusu üç olası tepki, ‘güvenli, profesyonel ve ne güvenli ne profesyonel’ olarak sınıflandırılmış. Gemiden BBC raporundan da anlaşılacağı gibi, ekip Rus ordusuyla fiziksel bir çatışmaya en başından beri hazır olduğu belirtiliyor.

Rusya'nın çizdiği kırmızı çizgilerin karada, denizde ve havada savunulamaz olduğunu göstermeye yönelik yeni uyarı olduğunu söyleyebilir. Rusya kırmızı çizgilerinden taviz vermek istemediğini de ortaya koydu. Özetle, bu olup biten olayları sentezlemeden geçirdiğimizde bu gidişatın Rusya ile NATO'nun arasında olabilecek sürtüşmenin sonucu vahim sonuçlar doğurabilecektir.

Kaynak: sputnik/tas/ria

Suinbay Suyundikov

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Rusya-Türkistan Araştırmaları Uzmanı