Ancak üretimin ne zaman yeniden başlayacağı belirsiz ve NOC'den bu konuda henüz bir yorum gelmedi.
Bilindiği üzere Libya'nın petrol sektörü, Halife Hafter'e sadık doğu merkezli güçlerin, Trablus'a yönelik nihai saldırılarını engelledikleri sırada enerji ihracatına koyduğu abluka nedeniyle Ocak ayından bu yana neredeyse tamamen durmuştu.
NOC, devlete ait entegre petrol şirketi olarak Libya'nın petrol endüstrisini kontrol ediyor; öncelikle yabancı şirketlerle yapılan anlaşmalar yoluyla arama ve üretim yapmaktadır. NOC, halen ülkede 46 milyar varil petrol ve 1.5 trilyon metreküp kanıtlanmış doğalgaz rezerv tahmin etmektedir. Petrol ve gaz, ülkenin ihracatının % 95'ini oluştururken İtalya, Libya'nın en büyük petrol müşterisidir.
Hafter, petrole uygulanan ablukanın kaldırılacağını söylemiş ancak NOC, personeli için tehlike oluşturduğunu söylediği kuvvetlerinden ve paralı askerlerinden tüm petrol tesislerini terk etmelerini talep etmiştir.
NOC ise geçtiğimiz günlerde, "güvenli" alanlar ve limanlar olarak nitelendirdiği mücbir sebepleri kaldırdı. Ayrıca, tesislerin kapanma sırasında ve çatışma yıllarında kötüleştiğini ve bu durumun herhangi bir iyileşmeyi yavaşlatabileceğini söyledi.
Sharara, son yıllarda tekrarlanan tam veya kısmi kapanmalara neden olan güvenlik sorunlarından rahatsızdı. Saha, NOC tarafından İspanyol Repsol, Fransız Total, Avusturyalı OMV ve Norveçli Equinor ile ortak girişimleri ile işletilmektedir.
Başka bir yerde, geçen yılın başlarında günde yaklaşık 300.000 varil üreten bir NOC şirketi olan Arabian Gulf Oil Co (AGOCO)’da, personele mümkün olan en kısa sürede üretime devam etmeye hazırlanmak için operasyonlara başlama emri verdiğini söyledi.
Diğer bir NOC şirketi olan Sirte Oil Co, tüm personele, üretime mümkün olan en kısa sürede başlamak için gerekli önlemleri almaları için bir talimat yayınladığını söyledi.
NOC'nin petrol tesislerine yönelik yasadışı ablukanın, Libya ekonomisini mahvettiğini ve ülkenin rafinerilerinin ardı ardına sekiz ay boyunca hiç petrol üretimi yapılmadığını bu durumun Libya'lıların hayatlarını mahvettiğini ve sefalet yarattığını söylemektedir.
Son dönemde elektrik üretimi için kullanılan gaz üretimi de durma noktasına geldi. Libya’da Yerel rafinerilerin düzenli çalışması veya Faregh ve Abu Attifel sahalarından gaz üretimi olmadan elektrik üretimi yapılamayacağını ifade etmişti. Bu durum NOC'yu elektrik santrallerinin işletimi için dizel yakıtı ithal etmeye zorladı ve bu durum zaten düşük olan nakit rezervlerini daha da tüketmiştir.
NOC’un petrol ihracatının en önemli noktası Sirte Limanıdır. Sirte şehrinin güneyini ve doğusunu kapsayan geniş Sirte havzası, aynu zamanda Libya'nın petrol yataklarının yüzde 80'inin bulunduğu bölgedir.
Buradan çıkarılan petrolden elde edilen gelir, ülkenin petrol gelirlerinin yüzde 80'ini oluşturuyor. Bu açıdan son derece önemli bir bölgedir. Sirte'ye hakim olan birlikler, çoğu Sirte'nin doğusunda bulunan ve petrolün ihraç edildiği limanlara doğru hızlıca ilerleyip buraları da ele geçirebilir.
Ancak halihazırda petrol yataklarının olduğu bölgeler Hafter'e bağlı kabilelerin oluşturduğu silahlı milisler kontrolünde.
Öyle ki; Ocak 2020'de Berlin'de toplanan Libya Konferansı sırasında masada istediğini elde etmek için Hafter, tüm petrol yataklarını, petrol dolum tesislerini ve limanlardaki terminalleri kapatmıştı. Bu Libya'nın petrol ve doğalgaz gelirinin büyük bir kısmına ulaşamaması demek oluyor.
Bu limanlardan uluslararası pazara gönderilen petrolü, Trablus hükümetine bağlı olan Ulusal Petrol Kurumu (NOC) işletiyor. Limanda çalışanlar Trablus hükümetinden maaş alsa da, Hafter ve Hafter'e bağlı aşiretler, bu ihracattan gelen gelirin Trablus hükümetine verilmesine karşı çıkıyor.
Hafter’in yasadışı ablukasının kalkmasından sonra, petrol üretiminin normale dönmesini müteakip İtalya’ya petrol ve doğalgaz akışının başlayacağı, Libya’nın elektrik üretiminin normale döneceği, ayrıca İspanyol, Fransız, Avusturyalı ve Norveçli petrol şirketlerinin tekrar eski kazançlarına kavuşacağı tahmin edilmektedir.
Kaynak:
“Libya: Sharara petrol sahası kısa süreli kapanmanın ardından mücbir sebep ilan etti” https://www.middleeastmonitor.com/20200610-libya-sharara-oilfield-declares-force-majeure-after-brief-shutdown/, Erişim Tarihi: 20.09.2020
“Bazı Libya petrol tesisleri yeniden faaliyete geçti”, https://www.middleeastmonitor.com/20200920-some-libyan-oil-facilities-restart-operations/, Erişim Tarihi:20.09.2020
