Uluslararası alanda adını duyurmuş Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın kurduğu, Rusya’da yabancı ajan ve aşırılık yanlısı kabul edilen Yolsuzlukla Mücadele Vakfı eski direktörü İvan Jdanov’un, salı günü, Moskova Nagatinsky Mahkemesi tarafından, mahkeme kararının uygulanmaması suçlamalarıyla bağlantılı olarak gıyaben tutuklanmasına izin verildiği ve uluslararası çapta arananlar listesine dahil edildiği öğrenildi (Sputnik).Navalnıy'ın vakfı, son on yılda hükümet yetkililerine yönelik yolsuzluk iddialarını açığa vuran, geniş çapta izlenen videolarla üst düzey hükümet yetkililerini hedef alan bir vakıftı.
Bir Rus mahkemesinin "aşırılıkçı" ilan ettiği Navalnıy'e yakın isimlerden Ivan Jdanov, Rusya'da hapse girmemek için Litvanya'da yaşıyordu. Interfax, İçişleri Bakanlığı'nın aranan kişiler veri tabanının, suçu belirtmeden yalnızca Jdanov'un “Ceza Kanunu makalesinde arandığını” belirttiğini bildirdi. İçişleri Bakanlığı, Jdanov'un durumu hakkında resmi olarak yorum yapmadı (The Moscow Times). Jdanov’un avukatı Vladimir Voronin, Jdanov’un hem federal, hem de uluslararası çapta arananlar listesine dahil edildiğini aktarırken yapılanlardan hiçbiri hakkında tarafına bilgi verilmediğini iddia etti.Voronin mahkeme kararını internette yayınladı.
Avrupa ve Türkiye’nin İş Birliği Hususunda Tutumu Nasıl?
Voronin, Rus yetkililerin Interpol'den Jdanov hakkında "kırmızı bülten" yayınlamasını isteme sürecinde olduklarını söylüyor.Kırmızı bülten, dünya çapındaki kolluk kuvvetlerine iade, teslim veya benzeri yasal işlem bekleyen bir kişinin yerini belirleme ve geçici olarak tutuklama talebidir. Ancak bu uluslararası bir tutuklama emri değildir ve bir ülke şüpheliyi yakalayıp yakalamamayı seçebilir. Navalnıy protestolarında Almanya Polonya ve İsveç diplomatlarının protestolara katılıp diplomasiye aykırı hareket etmeleri göz önüne alınırsa Avrupa ülkelerinin Jdanov hakkında Rusya’ya pek yardımcı olacakları söylenemez. Bu kriz esnasında Borrell Lavrov görüşmesi sonrasında AB ülkelerinin sonuçtan hoşnut olmadığını hatırlamak gerekir. Ancak Türkiye farklı bir tutum takınabilir. Voronin’in Sputnik’e yaptığı açıklamasında Türk adli makamlarının, Rusya’nın talebi üzerine yurt içinde ve dışında arananlar listesinde bulunan Jdanov’un gerçekleştirdiği uçak yolculuklarına ilişkin verileri Rus tarafına sağladığına dair ifade yer alıyor: “Tutuklamaya ilişkin dosyalardan, Türk adli makamlarının İvan’ın yaptığı uçak yolculuklarına ilişkin bilgileri verdiği anlaşılıyor. Rusya’nın diğer ülkelere de talepte bulunduğu kuvvetle muhtemel, fakat başka belgeler görmediğimize göre oralardan ya yanıt verilmedi ya da yolculukları hakkındaki bilgiler ellerinde yoktu.”
Karar Yaklaşan Seçimlere Nasıl Etki Edecek?
Çıkarılan karar, muhalif Navalnıy'in “aşırılıkçı” gruplarına bağlı herkesin görev aramasını yasaklayan yeni bir yasayla, kilit parlamento seçimlerinden üç ay önce muhalifler üzerinde bir baskı kampanyası olarak adlandırdığı durumla bağdaşır nitelikte. Jdanov da dahil olmak üzere birçok Navalnıy çalışanı, Yolsuzlukla Mücadele Vakfı'nın Rusya'nın siyasi ve ticari seçkinleri arasında büyük çaplı yolsuzluk iddialarıyla ilgili konu olduğu soruşturmaları nedeniyle bir dizi davayla karşı karşıya kaldı. Rus mahkemeleri bu davalarda muhalefetin yanlış veya karalayıcı bilgiler yaydıklarına karar verip büyük para cezaları ödemelerini sağladı. Jdanov'un eski bir memur olan babası dayolsuzluk suçlamaları nedeniyle kuzey Rusya'da tutuklu yargılaması devam ediyor. Jdanov’un babası, oğlunun Yolsuzlukla Mücadele Vakfı ile olan bağlantısına misilleme olarak baskı altında tutulduğunu ifade ediyor.
Rus makamları, Eylül ayında yapılacak parlamento seçimleri öncesinde muhalefet üzerindeki baskıyı artırdı ve kamuoyu yoklamaları iktidardaki Birleşik Rusya partisine verilen desteğin azaldığını gösteriyor. Navalnıy’ın yankı uyandıran videolarının ardından hükümetin muhaliflere takındığı sert tutumun sandıkta karşılığı olup olmayacağını Rusya şartlarında net olarak tahmin etmek mümkün değil.
Kaynaklar: Sputnik, The Moscow Times, Ria.ru
