Bu sayfayı yazdır

Yemen'in Yeni Hükümetinin Karşılaştığı Sorunlar

Yazan  22 Aralık 2020

Yemen müstafi cumhurbaşkanı Abdrabe Mansur Hadi Cuma günü verdiği başkanlık kararı ile Muin Abdulmelik başkanlığında yeni hükümetin kurulmasını duyurdu.

Mansur Hadi kararı ile kurulacak yeni hükümet ile ilgili bazı meseleler söz konusudur.

Birincisi müstafi cumhurbaşkanı Abdrabe Mansur Hadi meşru cumhurbaşkanı değil zira bir yandan cumhurbaşkanlık dönemi geçici idi ve 2014 yılına sona ermiştir ve diğer yandan da son yıllarda Aden kentinde bulunmuyor ve Riyad'da yaşıyordu.

Bu doğrultuda Mansur Hadi bürosu tarafından yetkili bir kaynak yeni hükümetin yemin töreninin Aden kentinde düzenlenmeyeceğini, muhtemelen Mansur Hadi'nin hali hazırda yaşadığı Riyad kentinde düzenleneceğini belirtti. Bu yüzden yeni hükümetin kurulma direktifi temelden yasal yönü olmayacaktır.

İkincisi ise Muin Abdulmelik başkanlığında düzenlenecek olan yeni kabine verilen bilgilerle 24 bakandan oluşacaktır, bunlardan 12'si kuzey illerden ve 12'si ise güney illerden kabinede görev alacaklar. Güney illerden atanacak olan 12 bakandan 5'i güney geçiş konseyinden olacaktır. Bu düzenleme müstafi Mansur Hadi'nin güney illerde güç kaybetmekte olduğunu ve Yemen'in güneyinde zayıfladığını gösteriyor.

Üçüncüsü, yeni hükümetin Kasım 2019 Riyad anlaşması uyarınca kurulmuş olmasına rağmen anlaşmanın en önemli maddelerinden birinin burada göz ardı edilmesidir. Riyad anlaşması uyarınca güney geçiş konseyi askeri güçlerinin Yemen savunma bakanlığı envanterine katılarak birleşmesi gerekiyor. Mansur Hadi yeni kabinenin kurulmasından önce Riyad anlaşmasının güvenlik maddesi yani askeri güçlerin birleşmesinin gerçekleşmesini istiyordu fakat güney geçiş konseyi önce siyasi madde yani kabinenin kurulmasını istiyordu. Görünüşe göre bu konuda güney geçiş konseyinin talebi yerine getirilmiştir.

Fakat burada önemli olan konu, güvenlik maddesi ve askeri güçlerin birleşmesi acaba pratikte de gerçekleşebilecek mi? Bu madde gerçekleşmediği ve güney geçiş konseyi bir askeri güç olarak yapısını koruması takdirde pratikte hükümetin kurulması da yenilgiye uğrayacaktır; bu da Muhammed Ali Husi'nin kinaye ile değindiği konudur.

Yemen yüksek siyasi konseyi üyesi Muhammed Ali Husi, müstafi Abdrabe Mansur Hadi'nin yeni kabine kurmasına tepki olarak yayınladığı mesajda, "Bu hükümette uyumlu olmayan ortaklar vardır ve sonucu da yenilgidir" şeklinde yazdı.

Muhammed Ali Husi'nin uyumlu olmayan ortaklardan hedefi, müstafi hükümet ve güney geçiş konseyi arasındaki sayısız ve ciddi ihtilaflardır. Temmuz 2020'de imzalanan 2. Riyad anlaşmasında 7 hafta içinde yeni kabinenin kurulması kararlaştırılmıştı fakat şimdi 5 ayın ardından yeni hükümet ancak kurulabilmiştir ve bu da güney geçiş konseyi ve müstafi Abdrabe Mansur Hadi hükümeti arasına ciddi ihtilafların yaşandığını gösteriyor.

Dördüncü ve son konu ise Suudi Arabistan'ın Yemen büyükelçisi Yemen'de yeni kabinenin kurulmasını büyük bir başarı olarak bilmesi ve milli uzlaşı ile yeni Yemen kabinenin kurulmasının, Ensarullah hareketini siyasi çözüm yolunu kabul etmeye mecbur kılacağını söylemesidir.

Diğer bazı Arap ülkeleri de bu gelişmeyi olumlu karşıladı. Fakat Arabistan'ın baskısı ile yeni hükümetin kurulmasına bazı şüpheler var üstelik kabinede uyumsuz ortakların varlığı, başarısını engellerken erkenden yenilgiye uğramaya mahkûm olduğunu gösteriyor.

 

 

Kaynak:  7Sabah, ABNA

Köksal Taşkent

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
İran Araştırmaları Uzmanı