TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
(ÖZEL HABER) Türkiye ve Rusya İdlip'te ateşkes için anlaştı… Türkiye İdlip'te ki devrimci muhalefet gruplarına ve Ulusal orduya dün akşam Rusya ile birinci aşama olarak 6 ay süreyle ateşkes için anlaşmaya ulaştığını ve bunu üç aşamanın takip edeceğini ve her aşamanın aynı süre olacağını bildirdi. Muhalefette birkaç medya kaynağı ateşkesin içinde bulunduğumuz Ekim ayının ilk Salı günü başlayacağını aktardı. Kaynaklar, ateşkesi İdlip vilayetine hizmet eden birkaç konunun uygulanmasını izleyeceğini, muhalefet grupları ve Esad rejimi arasında herhangi bir çatışma meydana gelmesini engellemek için İdlip vilayeti ve batı Halep kırsalında yeni noktalar kurulmasına ek olarak önümüzdeki günlerde Türk ordusuna ait büyük askeri takviyelerin gönderileceğini sözlerine eklediler. Birkaç günden bu yana devrimci askeri grupları tek bir yapıda birleştirme, askeri çalışma sistemi, disiplin ve çatı açılarından düzenli ordulara benzeyen düzenli askeri duruma geçiş gibi sahada meydana gelecek askeri değişiklikler hakkında söz dolaşıyor. Suriye durumuyla ilgilenenler, bu ay Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan'da Suriye hakkında Astana garantörleri toplantısı sırasında Suriye'de önümüzdeki süreç ayrıntıları ve ateşkesin duyurulacağını vurguladılar.
'PYD'nin uygulamış olduğu zorunlu askerlik nedeniyle Suriyeliler ülkelerine dönemiyor… Suriye Kürtleri Ulusal Konseyi (ENKS) Yöneticisi Kawa Azizi, Suriyeli mültecilerin PYD'nin uygulamış olduğu zorunlu askerlik nedeniyle ülkelerine dönemediğini belirtti ve zorunlu askerliğin kaldırılması halinde Türkiye, Irak ve Ürdün'de bulunan yüzbinlerce Suriyelinin ülkesine döneceğini söyledi.
İran'da ABD adına çalışan casusa idam cezası… İran Yargı Erki Sözcüsü Gulam Hüseyin İsmaili, "ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) adına askeri ve sivil kurumlarda casusluk faaliyetinde bulunma" suçlamasıyla yargılanan bir kişinin idam cezasına çarptırıldığını açıkladı.
Ruhani'nin kardeşine 5 yıl hapis… Fars Haber Ajansı'na göre, Yargı Erki Sözcüsü Gulam Hüseyin İsmaili, başkent Tahran'da düzenlediği basın toplantısında, "Hüseyin Feridun, 5 yıl hapse mahkum edildi" dedi.
Suriye Anayasa komitesi… Suriye Anayasa Komitesinin ilk toplantısı 30 Ekimde Cenevre’de yapılacak. Taplantıda hem “Astana üçlüsü” hem de “small group” temsilcileri de bulunacak.
El-Kuds: Erdoğan askeri nükleer program geliştirme niyetinde mi..? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bazı ülkelerin nükleer silahlara sahip olmasının dünyada adaletsizliğe neden olduğu yönündeki açıklamasına dikkat çeken El-Kuds gazetesi, ‘Söz konusu söylemler Türkiye’nin yakın zamanda nükleer güçlerin arasına katılmak için çalışmalara başladığı anlamına gelebilir mi’ diye sordu.
Rusya ve Suriye: ABD, Rukban'ın tahliyesini engelliyor… Rusya ve Suriye koordinasyon karargahlarının ortak açıklamasında, Rukban sığınmacı kampındaki tüm sivillerin tahliyesiyle ilgili planın, ABD’nin taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle bozulduğu belirtildi.
'Ruhani, Trump ile telefon görüşmesini reddetti'… New York Times'ta (NYT) yer alan haberde, Trump ile Ruhani arasında Fransa'nın aracılığıyla son anda gündeme gelen olası bir telefon diplomasisinin, Ruhani'nin reddetmesiyle sonuçsuz kaldığı belirtildi.
Husiler: 'Koalisyon güçlerinden en az 200 kişi öldürüldü ve yaralandı'… Husilere bağlı El-Mesire televizyonunun Twitter hesabından, Husilerin askeri sözcüsü Yahya Seri'nin, 3 Eylül'den bu yana yaptıkları saldırılarla ilgili düzenlediği basın toplantısının görüntüsü paylaşıldı. Seri, Husilere bağlı füze gücünün, 3 Eylül'de başlattıkları son askeri operasyonun ikinci aşamasında 6 görev gerçekleştirdiğini ve bunların en önemlisinin Necran Havalimanı'nın vurulması olduğunu söyledi.
Suudi Arabistan'dan İran'a 'görüşme' yanıtı: Görüşmek için mektup göndermedik… Suudi Arabistan Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil el-Cubeyr, İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii'nin "Suudi Arabistan, tavırlarında samimiyetle değişiklik yaparsa görüşme talebini memnuniyetle karşılarız" şeklindeki açıklamaları üzerine, Twitter hesabından açıklama yaptı. Suudi Arabistan'ın, "İran'la görüşme isteğini bildiren bir mektup göndermediğini" vurgulayan Cubeyr, ülkesinin diyalogla ilgili şartlarını, attığı tweetlerle şöyle ifade etti:"Teröre destek vermeyi, kaos, yıkım politikalarına ve Arap ülkelerinin içişlerine müdahaleyi durdurun. Kitle imha silahları ve balistik füze programlarının geliştirilmesini durdurun. Normal bir devlet gibi davranın, terörü destekleyen isyancı bir devlet gibi değil. Suudi Arabistan İran'la Yemen hakkında konuşmamıştır, konuşmayacaktır da. Yemen, tüm kesimleriyle Yemenlilerin işidir. Yemen krizinin sebebi, İran'ın rolüdür. İran'da bu rejimin Yemen'de istediği en son şey barış ve sükunettir."
Irak'taki gösteriler için inceleme başlatıldı… Irak hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Bağdat ve birçok vilayette gerçekleşen gösteriler hakkında acil inceleme başlatıldığı bildirildi. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, şunları kaydetti: "Barışçıl anayasal haklarını kullanan göstericilerle, ülkenin ve göstericilerin güvenliğini koruyan güvenlik kuvvetleri arasında fark gözetmeyiz. Gösterici ya da güvenlik güçleri arasındaki kurbanlarla kamu düzeni ve halkın barışını tehdit eden sloganlar atarak maksatlı bir şekilde can kaybına neden olanları da birbirinden ayırırız"
Uganda'da kırmızı bere takanlara 5 yıl hapis cezası… Uganda'nın önemli muhalif isimlerinden şarkıcı Bobi Wine'nin direniş sembolü olarak kullandığı kırmızı berenin takılmasına yasak getirildi. Uganda Ordu Sözcüsü Richard Karemire, "Bundan sonra kırmızı bere takan sivil, en az 5 yıl hapis cezasına çarpıtılacak" dedi.
'Sevakin Adası, Türk askeri üssü olmayacak'… Sudanlı güvenlik uzmanı Celal Yaver, Türkiye ve Sudan arasında yapılan görüşmelerde, askeri üs konusunun kesinlikle masaya yatırılmadığını belirterek Sputnik’e açıklamasında şunu dedi: "Her zaman sadece tarihi eserlerin restorasyonu konusu değerlendirilmişti. Ada uzun süre boyunca bakımsız kalmıştı. Şimdi turistler ve arkeologlar ilgi gösteriyor. Bugün askeri üsle ilgili medyada yapılan tüm tartışmalar, Katar-Türkiye-Sudan ve Suudi Arabistan-BAE-Mısır olmak üzere iki eksen arasındaki enformasyon savaşının bir parçası."
ABD- GÜNEY AMERİKA
ABD’de Çin Asıllı Casus Operasyonu… Amerika’nın San Francisco kentinde turist rehberliği yapan 56 yaşındaki Çin asıllı Amerikan vatandaşı Xuehua Peng Çin devleti adına ajanlık yaptığı suçlamasıyla tutuklandı. Amerika’nın ulusal güvenlik sırlarına hem son teknoloji hem de geleneksel casusluk yöntemleri aracılığıyla ulaşarak Çin’le paylaştığı iddia edilen Peng’in kefaletle serbest kalma talebi reddedildi.
Trump'tan azil soruşturmasına 'darbe' benzetmesi… Trump, "Bu konu (azil soruşturması) hakkında her gün daha fazla şey öğrendikçe, şu anda olanların bir azil değil bir DARBE olduğu sonucuna varıyorum. Bu darbe, halkın gücünü, oylarını, özgürlüklerini, anayasal haklarını, dinlerini, askerlerini, sınırdaki duvarlarını ve ABD vatandaşı olarak tanrı vergisi vatandaşlık haklarını ortadan kaldırmayı amaçlıyor." ifadelerini kullandı.
Pompeo: Çalışanlar ifade vermeye gitmeyecek… Bakan Pompeo, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Demokrat Elliot Engel'a gönderdiği mektupta, "Ukrayna ile ilgili soruşturma netleşene kadar" herhangi bir bakanlık çalışanının ifade vermeyeceğini belirtti. Pompeo, bakanlık çalışanlarının Trump'ı azil soruşturmasında ifadeye çağrılmasını, "Bu, Dışişleri Bakanlığının değerli çalışanlarının gözünü korkutmak, onlara yönelik uygunsuz bir tavır sergilemek ve gözdağı vermektir" sözleriyle nitelendirdi.
Pompeo'ya İtalya'da parmesan peyniri ile ek vergi protestosu… İtalya temasları kapsamında Başkakan Giuseppe Conte ile bir araya gelen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya, Avrupa'ya uygulanması planlanan ek vergileri protesto etmek isteyen bir gazeteci tarafından parmesan peyniri hediye edildi.
Avustralya hükümeti, Başbakan Morrison'ın Trump ile Rusya soruşturmasını görüştüğünü doğruladı… ABC kanalına konuşan Avustralyalı isimsiz bir federal hükümet sözcüsü, ABD Başkanı Trump ile Avustralya Başbakanı Scott Morrison arasında Rusya soruşturmasına ilişkin bir görüşme gerçekleştirildiği yönündeki iddiayı doğruladı. Sözcü, yaptığı açıklamada "Avustralya hükümeti, soruşturma altındaki konulara daha fazla ışık tutmaya yardımcı olan çabalara destek ve işbirliğine her zaman istekli olmuştur" dedi. Sözcü, "Başbakan, ABD Başkanı ile görüşme sırasında bu istekliliği bir kez daha doğruladı" ifadelerini kullandı.
ABD Merkez Donanma Komutanı Riyad'da… ABD Donanması'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Koramiral Malloy, Suudi Arabistan Kraliyet Donanması Komutanı Koramiral Fahd bin Abdullah el Gafili ile Riyad'da bir araya geldi. Açıklamada, "Söz konusu ziyaret, 14 Eylül'deki Suudi tesislerine yönelik saldırının ardından, Kraliyet Donanması'nın İran'ın saldırganlığına karşı savunma kabiliyetini takviye etmeye ve güçlendirmeye yönelik bölgesel çabalara odaklıydı" denildi.
AVRUPA – AB
Çavuşoğlu'ndan Türkiye'yi eleştiren Macron'a: "Ayakları pislik içinde gömülüyken öten horoz gibi"… Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) yaptığı konuşmasında Türkiye'ye yönelik ağır eleştirilerde bulundu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise bu eleştirilere cevaben "Macron'un konuşmalarını ayakları pislik içinde gömülüyken, öten horoza benzetiyorum." dedi.
Avustralya Dışişleri Bakanı: 'Rusya soruşturmasında' ülkenin çıkarı için ABD'ye yardım edildi… Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne, 2016 başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdahalesi iddiasıyla açılan soruşturmada Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'a yardımcı olmanın ülkenin ulusal çıkarları içerisinde olduğunu belirtti.
Belarus: Topraklarımızda Rus askeri üssü kurmanın bir anlamı yok… Daha önce Belarus’ta Rus askeri üssünün kurulması çeşitli medya kuruluşları tarafından birçok kez gündeme getirilmiş, Moskova ve Minsk’ten yapılan açıklamalardaysa böyle bir olasılığın görüşüldüğü bilgisi verilmişti. Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey, modern teknolojilerin geliştirilmesi nedeniyle bu konunun güncelliğini yitirdiğini söyledi, ayrıca askeri tesislerin kurulmasının bölgedeki istikrarı ve güvenliği arttıracağından şüphesi olduğunu ifade etti.
BM'den Yunanistan'a sığınmacı çağrısı… Hafta sonu Midilli Adası'ndaki Morya Kampı'nda çıkan yangında ölüm vakası yaşanmasının ardından sığınmacıların koşulları tekrar dünya gündemine geldi.Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Yunanistan'dan adalardaki sığınmacı kamplarındaki binlerce sığınmacıyı ana karaya taşımasını istedi. Cenevre'de bir basın toplantısı düzenleyen UNHCR Sözcüsü Liz Throssell, "İnsanları adalarda yetersiz ve güvensiz koşullarda tutmak insalık dışı ve son bulmalı" şeklinde konuştu. Yapılan açıklamada ana karaya taşınması plananan 5 bin sığınmacının taşınma sürecinin hızlandırılması gerektiği vurgulandı. Sözcü özellikle 4 bin 400 ebeveyn ya da refakatçisi olmayan çocuğun durumuna dikkat çekti.
Anastasiadis: Doğalgaz arama çalışmaları devam edecek… Avrupa Birliği (AB) üyesi Güney Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, "Türkiye’nin tehditlerine ve yasa dışı faaliyetlerine rağmen doğalgaz arama çalışmalarımız devam edecek" dedi. Kıbrıs'ın İngiltere işgalinden kurtuluşunun 59'uncu yıl dönümü töreninde konuşan Anastasiades, etnik olarak ikiye bölünen adayı yeniden birleştirecek bir barış anlaşması konusunda da kararlı olduklarını dile getirdi.
İsveç donanması, Rusya'dan dolayı yerin altına indi… The Guardian’ın aktardığına göre, İsveç Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nı Muskö adasındaki üsse taşıma kararı, Rusya kaynaklı olası tehdit bağlamında alındı. İsveçli analiz uzmanı Niklas Granholm, “Ruslar çok güçlü silah kullanabilir ve gereken korumayı sadece Muskö sağlayabilir” dedi. İsveç Deniz Kuvvetleri Sözcüsü Rebecca Landberg, Muskö üssünün eşsizliğine dikkat çekerek büyüklüğünü Stockholm’deki eski şehrin alanıyla karşılaştırdı. Landberg, “Silahlı Kuvvetler, operasyonlarını, çevresel bozulmayla ilgili sorunların çözümüne uyarlamalı” dedi.
RUSYA
Kalibr füzelerini taşıyan yeni Rus gemisinin Karadeniz’de testlerine başlandı… Rusya Karadeniz Filosu Basın Dairesi Başkanı Aleksey Rulev, Buyan-M sınıfı İnguşetya adlı hafif füze gemisinin Karadeniz’de fabrika testlerine başlandığını belirtti. Rulev, “En yeni füze gemisi İnguşetya’nın mürettebatı, Novorossiysk’ten açıldı ve fabrika testlerine başladı. Gemi ilk kez bağımsız sefer gerçekleştiriyor” diye konuştu.
Putin ile Ruhani, nükleer anlaşmayı görüştü… İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Yüksek Konseyi toplantısına katılmak üzere Erivan'da bulunan Ruhani, Putin ile nükleer anlaşma ile ikili, bölgesel ve küresel konuları ele aldı. Nükleer anlaşmanın uluslararası sorunların çözümü için başarılı bir model olduğunu savunan Ruhani, söz konusu anlaşmanın sonuç vermesi için tüm tarafların karşılıklı olarak taahhütlerini yerine getirmeleri gerektiğini ifade etti.
Putin, Hazar Denizi'nin Hukuki Statüsü Anlaşması'nı onayladı… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 12 Ağustos 2018'de Kazakistan'ın Aktau kentinde imzalanan Hazar Denizi'nin Hukuki Statüsü Anlaşması'nı onayladı. Anlaşma, bölge dışı ülkelerin Hazar Denizi'nde askeri güç bulundurmasını yasaklıyor.
Rus Dışişleri: Suriye’de IŞİD ve El Nusra’nın ana güçleri yok edildi… Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) konuşan Verşinin, “Suriye halkı, Rusya’nın da desteği ile terörizme karşı mutlak bir zafer kazandı. Bugün IŞİD ve adı nasıl geçerse geçsin El Nusra Cephesi’ne ait başlıca güçler ve BMGK’nın listesinde yer alan diğer terör örgütleri yok edildi. Ancak İdlib gibi büyük bir yuvanın da olduğu dikkate alındığında teröristlerin, sivil halkın hayatı ve güvenliğine azami özen gösterilerek kökü kazınmaya devam edilmeli” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE
Akar: F-35 olmuyorsa, Hürkuş’u yaptık, Patriot olmuyorsa, 'Siper'i yapıyoruz, bundan kimsenin şüphesi olmasın… Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar F-35 krizinin Türkiye'nin kararlılığını arttırdığını ve bunu yeni savunma sistemleri ve milli savaş uçakları geliştirme konusunda bir fırsat olarak gördüklerini belirtti. Akar " "F-35 olmuyorsa, Hürkuş'u yaptık, kendi milli muharip uçağımızı da yaparız, yapacağız. Patriot olmuyorsa, 'Siper'i yapıyoruz, kendi hava savunma sistemimizi daha da geliştireceğiz. Bundan kimsenin şüphesi olmasın" dedi.
Kuleli Askeri Lisesi'ndeki FETÖ yapılanması için operasyon: 26 yıllık dosyalar incelendi… İstanbul'da FETÖ'nün tabilerine yönelik operasyonun düğmesine basıldı. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu'nca yürütülen FETÖ soruşturması kapsamında, Kuleli Askeri Lisesi'nde bazı öğrenciler hakkında "askeri öğrenci olamaz" kanaati ile gerçeğe aykırı sağlık raporu düzenlenmesine ilişkin bu kurulda görev yapan albay, yarbay ve binbaşı rütbesindeki 17 askeri tabip hakkında gözaltı kararı verildi. Operasyona 'Vefa' ismi verilirken İstanbul merkezli 3 ilde operasyon başlatıldı.
Adana'da polis otobüsüne saldıran MLKP üyeleri öldürüldü… Adana'da polis servisine bombalı saldırı düzenleyen iki MLKP üyesinin kaldığı yerin tespit edilmesi üzerine ypaılan operasyonda saldırganlar öldürüldü.
Adana'da gece yarısı eve atılan EYP paniğe neden oldu… Adana’da kimliği belirlenemeyen kişi veya kişilerce bir müstakil evin penceresine el yapımı patlayıcı (EYP) atıldı. Patlama sesine uyanan ev sakinleri panikle durumu polise bildirdi.
Şırnak Valiliği'nden eylem ve etkinlik yasağı… Şırnak Valiliği, kent merkezi ve ilçelerde 15 gün süreyle toplantı, gösteri yürüyüşü, çadır kurma ve basın açıklaması yapılmasının 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Erdoğan'dan Fırat'ın doğusuna harekat mesajı: Kendi yolumuzu açarız, nitekim açmaya başladık… Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'de oluşturulması planlanan 'güvenli bölge' ile ilgili olarak "Bölgeyi terör örgütünün işgalinden kurtarır kurtarmaz, uluslararası toplumdan alacağımız destekle işe başlayacağız. Birlikte çalışma imkanlarını zorlarız ama mümkün değilse kendi yolumuzu açarız. Nitekim şu anda açmaya başladık" dedi.
ASYA-PASİFİK
Taliban, ABD ile 'başarısız' müzakerelerin ardından Pakistan'a heyet gönderiyor… Taliban temsilcilerinden oluşan bir grup, çarşamba günü İslamabad'ı ziyaret ederek Pakistanlı yetkililerle bir araya gelecek. Heyet, eylül ayında ABD Başkanı Donald Trump tarafından iptal edilen barış müzakereleri hakkında bilgi verecek. Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İslamabad'a gidecek heyete, örgütün kurucularından Molla Abdülgani Baradar'ın liderlik edeceğini ve Pakistanlı yetkililerle 'önemli konuları' tartışacaklarını belirtti.
Kuzey Kore'den bir füze denemesi daha… Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Kuzey Kore'nin sabah saatlerinde iki füze fırlattığı belirtildi. Füzelerden birinin yerel saatle 07.20 sıralarında Doğu Denizi'nin ortalarına, diğerinin ise Japonya'nın doğusundaki kıyı illerinden Shimane yakınlarına düştüğü açıklandı.
Hindistan'dan S-400 çıkışı: ABD, hangi ülkeden neyi alıp almayacağımızı söyleyemez… Resmi ziyaret için Washington'a giden Jaishankar, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'yla görüşmesinden önce açıklamalarda bulundu. Jaishankar, "Askeri teçhizat alımlarımızın, tedarikçi seçimlerimizin egemenlik hakkımız olduğunu her zaman dile getirdik. Biz, herhangi bir ülkenin Rusya'dan neyi alıp almayacağımızı söylemesini istemediğimiz gibi ABD'den neyi alıp almayacağımızı söylemesini de istemiyoruz. Bu bizim seçim hakkımız ve buna saygı gösterilmesinin herkesin çıkarına olacağını düşünüyoruz" dedi.
Kuzey Kore'den Çin'e: Daima yanınızdayız… Kuzey Kore resmi haber ajansı KCNA'ya göre, Kim, Şi'ye gönderdiği tebrik mesajında, becerikli ve gayretli Çin halkının Çin Komunist Partisi (ÇKP) liderliğinde 70 yıldır kararlı bir mücadele verdiğini belirterek, "Partimiz, hükümetimiz ve halkımız, ÇKP'ye hükümetine ve halkına, ülkenin istikrarını ve temel çıkarlarını savunma ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlama çabalarında tam destek veriyor ve sosyalizmi savunma ve yüceltme yolunda daima yanınızda olacak." ifadelerini kullandı.
