TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Kabine toplantısı sonrası Erdoğan’ın açıklaması

• Türkiye’nin sınır ötesi harekâtları siyaset üstü bir konudur. Geçmişte defalarca evet dedikleri bir tezkere metnine bu defa yabancı asker gibi cehaletin ötesinde ve vatana ihanet ithamı gibi zırvalık derecesine varan gerekçelerle saldıranların bir yerlerden işaret aldıkları anlaşılmaktadır. Şayet böyle değilse hiçbir partinin, hiçbir siyasetçinin kendisiyle bu derece çelişmeyi, bir millî güvenlik konusunu bu derece zelil üslupla tartışmayı göze alabileceğini sanmıyorum.
• Karabağ ve işgal altındaki Azerbaycan topraklarının kurutuluşu Kafkasya’da yeni bir dönemin miladı olacak kadar önemlidir. Öyle ki, bu yeni dönem Ermenistan’ı da yıllardır kendini içine hapsettiği cendereden çıkartabilecek fırsat sunmaktadır. Bizim ülkemize ve milletimize doğrudan husumet yöneltmediği sürece kimseyle çözülemeyecek bir sorunumuz yoktur. (@tcbestepe)

Çavuşoğlu, Irak Başbakanı Kazımi ve Türkmenistan Dışişleri Bakanı Meredov'la telefonda görüştü

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi'yi telefonla arayarak, silahlı insanız hava aracı (SİHA) ile Kazımi'nin konutuna yapılan terör saldırısını Türkiye'nin en güçlü şekilde kınadığını bildirdi. Dışişleri Bakanlığından yapılan bilgilendirmeye göre Çavuşoğlu, Kazımi ile görüşmesinde, Kazımi'nin konutuna düzenlenen terör saldırısını Türkiye'nin en güçlü şekilde kınadığını aktardı. Çavuşoğlu'nun ayrıca Türkmenistan Dışişleri Bakanı Raşid Meredov'la da telefon görüşmesi yaptığı ve bakanların, 12 Kasım'da İstanbul'da düzenlenecek Türk Konseyi 8. Zirvesi'nin hazırlıklarını ele aldığı bildirildi. (@TC_Disisleri)

Çavuşoğlu, İspanyol mevkidaşı ile görüştü

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, görüşmeye dair sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Çavuşoğlu, "Albares ile Ankara'da düzenlenecek 7. Türkiye-İspanya Hükümetlerarası Zirve hazırlıklarını değerlendirdik" dedi. (@TC_Disisleri)

Musul’daki Türk Üssüne Füze Saldırısı

Musul’un kuzeyindeki Başika’da bulunan üsse dün gece 7 Katyuşa füzesi fırlatıldı. Görgü tanıkları, füzelerin askeri tesislere isabet etmediğini söyledi. Saldırıda ölen ya da yaralanan olmazken herhangi bir maddi hasar da meydana gelmedi. Kuzey Irak’ta yayın yapan Rudaw TV, füzelerin Musul’dan ateşlendiğini bildirdi. (VOA)

Terör Gündemi

• Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 4 ilde terör örgütü PKK/KCK'nın şehir yapılanmasına eş zamanlı operasyon düzenlendi. Operasyonda aralarında HDP'li yöneticilerin de bulunduğu 18 şüpheli gözaltına alındı.
• Irak’ın kuzeyindeki Hakurk bölgesinde tespit edilen 2 PKK’lı terörist hava harekatı ile etkisiz hale getirildi.
• 2013 yılı Komiser Yardımcılığı Geçiş Sınavı soruşturması kapsamında, Ankara merkezli 25 ilde 56 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildi.

2. AVRUPA:

Belarus-Polonya sınırına binlerce göçmen birikti

Balarus'a gitmek için Irak, Suriye ve diğer ülkelerden kampanyalı uçuşlar düzenlenmeye başladı. Polonya Savunma Bakanlığı, Belarus sınırından gelen göçmenlerin artık milli güvenliğe tehdit eder hale geldiğini duyurdu. Belarus, Irak-Suriye-İran-Afganistan vb. göçmenlerin Avrupa'ya ulaşmak için yeni kapısı oluyor. Polonya sınırında göçmenler sınır çitlerini yıkarak Avrupa'ya gitmeye başladı.

Polonya Cumhurbaşkanı, Başbakan ve güvenlik bakanları, Polonya-Belarus sınırındaki krizi görüşmek üzere acil bir toplantı yaptı

Bakan Özel Hizmetler Koordinatörü Sözcüsü: Belarus-Polonya sınırındaki mevcut durum, Belarus tarafının kasıtlı olarak gerilimi tırmandırmasının bir sonucudur. Sınırımızda tamamen Belarus güvenlik servisleri ve ordusu tarafından kontrol edilen büyük göçmen grupları var. Beyaz Rusya tarafından Polonya'ya yönelik hibrit saldırılar için kullanılan göçmenler tarafından Polonya Cumhuriyeti topraklarına toplu olarak girmeye yönelik koordineli bir girişim yeni başladı. Bu eylemler, Lukashenka'nın Polonya, Litvanya ve Letonya'ya karşı seçtiği intikam biçiminin bir sonucudur. Lukashenka, yapay bir göç yolu oluşturarak ve göçmenleri alaycı bir şekilde sömürerek Polonya, Litvanya ve Letonya'yı istikrarsızlaştırmaya ve Avrupa Birliği'ni Minsk rejimine uygulanan yaptırımları kaldırmaya zorlamaya çalışıyor. Lukashenka ayrıca AB'yi Belarus'taki demokratik muhalefete verdiği desteği bırakmaya zorlamak istiyor. Belarus-Polonya sınırındaki kriz siyasi niteliktedir ve Belarus'un Polonya'ya karşı devlet yapıları tarafından yaratılmıştır. Benzer düşmanca eylemler Litvanya ve Letonya'ya karşı da yapılıyor. (gov.pl)

ABD, Trakya’daki Dedeağaç Limanı’na bin askeri araç ile 120 yeni saldırı helikopteri indirecek

Yunanistan ile 5 yıllık savunma anlaşması imzalayan ABD ordusunun, bu ayın ortalarında Batı Trakya’daki Dedeağaç Limanı’na bin askeri araç ile 120 yeni saldırı helikopteri indireceği belirtildi.

KKTC Başbakanı Faiz Sucuoğlu:

"Rum tarafının hidrokarbon kaynaklarına yönelik tek yanlı faaliyetlerine sessiz kalınmayacak, haklarımızın gasbedilmesine göz yumulmayacaktır. Rum tarafının faaliyetlerine karşılık Türkiye ile birlikte eşzamanlı ve eşdeğer adımlar atacağız."

Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, İtalyan Mevkidaşı Luigi Di Maio ile görüştü

Dendias: "Türkiye'nin Yunanistan'a karşı tehditler savurarak suç işlemeye devam ettiğini bildirdim. Türkiye, Gezegende savaş tehdidinde bulunan tek ülke."

"Doğu Akdeniz'de gerilimi arayan biz değiliz. Kim bizim egemenlik haklarımıza bulaşırsa uygun cevabı bulacağını bilsin. Her şeye hazırız. Türkiye'nin provokatif davranışları barış ve güvenlik için tehdit oluşturuyor."

Dünya  Basınından

• Bloomberg (ABD):  NATO, Rus kuvvetlerinin Baltık'ta hızlı bir zafer kazanmasını engellemezse, Moskova sembolik bir varlığın güç değil, zayıflık işareti olduğu sonucuna varabilir.
• Glavred (Ukrayna): Ukrayna üzerinden bir dünya savaşı başlayabilir mi? Rusya'nın CADLO'yu tanıması, Ukrayna'nın Rusya ile ve Rusya'nın Batı ile olan sorunlarını çözmeyecektir. Savaş devam edecek.
• The Times, (İngiltere): British Times, Rusya ve Çin'in Batı'yı yendiğini kabul ediyor. Xi Jinping ve Putin rasyonel davrandılar ve Glasgow'daki iklim zirvesine katılmadılar. Son derece duyurulan forum başarısızlıkla sonuçlandı.

3. ORTADOĞU:

İran destekli milisler, Irak Başbakanı'na insansız hava aracıyla saldırı düzenledi iddiası

Güvenlik yetkilileri Reuters'e verdiği demeçte, İran destekli milislerin Irak Başbakanı Mustafa el-Kadhimi'ye drone saldırısını düzenlediğini söyledi. Biri Kataeb Hizbullah & AAH olduğunu söylüyor, diğeri sadece KH olduğunu söylüyor. (Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hatibzade:

"Türkiye ile İran arasındaki işbirliği kapasitesi gerçekleşenden fazla. Yakın bir gelecekte Türkiye ile üst düzey diplomatik ziyaretler olacak."

Suriye Kısa Kısa

• Türk Silahlı Kuvvetleri ve Suriye Milli Ordusu, Barış Pınarı harekat bölgesindeki Resulayn’ın doğusunda ortak tatbikat gerçekleştirdi.
• Halep'in batısındaki Kefer Amme kasabasına Rus milisleri tarafından füze saldırısı düzenlendi.
• Ceyşül Şarkiye askeri konvoyu Rakka kırsalından Ayn İsa cephesine doğru ilerledi.
• Suriye Rejimi tarafından Halep'in kuzey kırsalına zırhlı araçlar, tanklar, ağır silahlar ve çeşitli mühimmat dahil yeni askeri takviyeler gönderildi.
• Rejim güçlerinin bati Hama kırsalındaki Khirbet al-Naqus köyünü ağır toplar ile vurdu.
• SOHR gözlemcileri, Suriye'nin güneyinde, Dera eyaletinin batı kırsalındaki Taseel kasabasında kimliği belirsiz kişilerce vurularak öldürülen bir sivilin öldürüldüğü yeni bir suikast olduğunu bildirdi. Kurban, Dera vilayetinin batı kırsalı ile idari sınırda, güney el-Qunitera kırsalında bulunan el-Jobaylah kasabasından.
• Dera kırsalındaki Al-Musaifra-Um Walad kasabaları kimliği belirsiz kişilerce Askeri Güvenlik için çalışan yerel bir komutanı taşıyan bir otomobil patlayıcıyla hedef alındı.
• Kuzey Lübnan hava sahasından gelen füzeler, Humus'un güneydoğu kırsalında, askeri kışlaların ve rejim güçlerinin önemli askeri tümenlerinden birinin komuta merkezinin bulunduğu bölgede, Şayrat Havaalanı bölgesine kadar infilak etti.
• Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, bu akşam Deyrizor kırsalındaki Al-Baseera kentinde, terör örgütü IŞİD üyelerinin karargahına düzenlediği saldırı sonucu çıkan çatışmaları izledi. Saldırganlar, karargahı da "Arbiji" füzeleri ile hedef aldı, şu ana kadar can kaybına ilişkin bir bilgi alınamadı.
• Uluslararası Koalisyon kuzeydoğudaki üslerine askeri takviye getirdi.
• SMO, Ayn İsa çevresine askeri takviye gönderdi.
• Rus general, terör örgütü SDG’nin Deglah Nehri'ne ulaşana kadar rejim tanklarını şehir içinde konuşlandırmasını reddetmesi üzerine Mannaj geçişlerini bombalamakla tehdit etti.
• Dera'nın batı kırsalında kimliği belirsiz kişilerce bir vatandaşın öldürülmesiyle, Dera vilayetinde son 24 saatte çoğu rejim mensubu olmak üzere öldürülenlerin sayısı 6'ya yükseldi.
• Suriye ajansı SANA, İsrail uçaklarının Suriye'nin orta ve kıyı bölgelerinde bir dizi hedefe saldırdığını bildirdi.
• ABD Hava Kuvvetleri gözetleme/elektronik savaş uçağı, son 24 saat içinde Suriye'nin doğusunda uçuş gerçekleştirdi.
• Suriye Demokratik Konseyi (SDC), kuzey ve doğu Suriye'deki son siyasi ve askeri gelişmeleri görüşmek üzere Rusya'nın başkenti Moskova'ya resmi bir ziyarette bulundu.
• Suriye'nin kuzeyinde Esad güçleri yakın gelecekte Menbiç'e girmek için PKK-PYD ile müzakere ediyor. Türkiye-Rusya arasında ABD güçlerinin çekilmesinden sonra bölgenin Türkiye'ye teslimi konusunda anlaşma yapılmıştı.
• Suriye Milli Ordusu, Rasulayn'ın doğusundaki Abu Rasin bölgesinde TPKK ve Esad güçlerine karşı düzenlenecek tatbikata başlıyor.

4. AFRİKA :

Etiyopyalı isyancılar amaçlarının başkenti ele geçirmek olduğunu inkar ediyor

Etiyopya hükümetine karşı savaşan isyancılar, başkent Addis Ababa'nın nüfusunun onların varlığına düşman olacağı yönündeki haberleri reddetti.(Africa News)

Sudan: Askeri darbeyi sona erdirmek için iki günlük sivil itaatsizlik

Ordunun siyasetten uzak durmasını talep eden aktivistler, "Müzakere yok, ortaklık yok, uzlaşma yok" sloganıyla 13 Kasım'da kitlesel mitinglere yol açan bir protesto takvimi açıkladılar. Sudan'ın üst düzey generali Abdel Fattah al-Burhan liderliğindeki darbe, Omar al-Beşir'in 2019'da devrilmesinden sonra askeri ve siviller arasında kabul edilen ve 2023'ün sonlarında demokratik seçimlere yol açması amaçlanan bir güç paylaşımı düzenlemesini durdurdu.(Africa News)

İsrail, Sina'da daha fazla Mısır askeri konuşlandırma izni verdi

Mısır: İsrail ve Mısır silahlı kuvvetleri arasında gerçekleşen bir toplantıda IDF, Mısır tarafına Sina'da daha fazla Mısır askeri konuşlandırma izni verdi. Sina, Mısır toprağı olmasına rağmen, Mısır'ın orada faaliyet göstermek için İsrail'in iznine ihtiyacı var.

ECOWAS Mali'nin geçiş dönemi liderlerine yaptırım uyguladı

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu, söz verilen seçimlerin Şubat ayında yapılmayacağının öğrenilmesinin ardından Mali'nin geçiş dönemi liderlerine yaptırım uyguladı.(Reuters)

Dibeybe aday olacak

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'nin, ülkede 24 Aralık'ta yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olacağı bildirildi.

5. ASYA

Özbekistan Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev, ikinci görev dönemine başladı

Özbekistan Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev, Özbekistan anayasasında reform sözü vererek ikinci görev dönemine başladı. Mirziyoyev, 2016'da iktidara geldiğinden bu yana ekonomik reform gündemini benimsedi ve konuşma özgürlüğü ve sivil toplum için daha fazla alan sağladı.

Çin, Tayvan'ın TSMC'sinin çip verilerini ABD'ye teslim etmesi üzerine çıldırdı

Tayvan'ın TSMC'si, ABD'nin bilgi talebine uyma kararı nedeniyle Çin tarafından ateş altına alındı. Çin sosyal medyasında kendini gösteren bu öfke, ABD'nin bu bilgiyi Pekin'e yaptırım uygulamak için kullanabileceği korkusundan kaynaklanıyor. (Tayvanlı TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co), küresel yarı iletken endüstrisinde  en önemli oyuncudur.) (techwireasia)

Afganistan Kısa Kısa

• Afganistan'da Taliban, ABD ordusundan ele geçirdiği teçhizatla Kandahar vilayetinde askeri geçit töreni düzenledi.
• Merkez Logar ilindeki Afganistan İslam Emirliği sağlık yetkilileri, bugün merkez ve ilin tüm ilçelerinde çocuk felci aşı kampanyasının başlatıldığını söyledi. Yetkililer, ilde 5 günlük kampanya süresince 5 yaş altı 145.210 çocuğun çocuk felci aşısı olacağı söylendi.
• Afganistan Savunma Bakanlığı heyeti, Kunar Valisi Maulvi Mohammad Kasım Khalid ile yaptığı görüşmede, askeri teçhizat, silah, mühimmat, alet ve teçhizatın mevcudiyetini, kaydını ve toplanmasını sağlamak için önemli adımlar atacaklarını söyledi.

6. ABD:

ABD, Ukrayna'da askeri üs kurabilir

ABD Dışişleri Bakanlığı temsilcisi Ned Price tarafından açıkladığına göre ABD yönetimi, bu yılın Kasım ayında Ukrayna ile yeni bir stratejik ortaklık anlaşması imzalamanın gerekli olduğunu düşünüyor. Price "21. yüzyılın zorluklarını yansıtacak şekilde tüzüğü güncellememiz gerekiyor” dedi. Price, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in 10 Kasım'da Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba ile görüşeceğini de hatırlattı. Taraflar yeni bir tüzük imzalamayı planlıyorlar. (112.international)

CIA Direktörü geçen hafta Moskova'dayken Putin ile özel bir görüşme yaptı

Doğrudan bilgiye sahip iki kaynağın CNN'e verdiği bilgiye göre, CIA Direktörü Bill Burns geçen hafta Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri yığınağına ilişkin ciddi endişelerini iletmek ve Rusya'nın niyetlerini belirlemeye çalışmak için nadir bir görüşme yaptı. Putin'in sözcüsü de bir tartışma olduğunu doğruladı. Putin'in sözcüsü Dimitri Peskov Pazartesi günü CNN'e verdiği demeçte, "Evet, böyle bir görüşme telefon aracılığıyla gerçekleşti" dedi. (amp.cnn.com)

7. RUSYA :

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'dan açıklama 

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, "Karadeniz'deki NATO tatbikatları, ABD ve müttefiklerinin Rusya'yı çevreleme politikasını hızlandırma arzusuyla bağlantılı." dedi.(Middle East News)

Putin: Rusya ve Beyaz Rusya işlerine müdahale girişimlerini engelleyecek

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Perşembe günü Rusya ve Beyaz Rusya Birlik Devleti Yüksek Devlet Konseyi toplantısında yaptığı açıklamada, Rusya ve Beyaz Rusya'nın egemenlik işlerine karışma girişimlerini engellemek için bir araya gelmeye devam edeceklerini söyledi. Rusya Devlet Başkanı, "Egemen devletlerimizin iç işlerine karışmaya yönelik her türlü girişimi yan yana püskürtmeye kararlıyız" dedi. (tass.com)

Donbass Fırtınası: Rusya birkaç gün içinde Donbass'ta uçuşa yasak bölge getirebilir

Ukrayna ordusunun Türk Bayraktar TB2 insansız hava aracının Donbass'ta muharebe kullanımından sonra Rusya, halk cumhuriyetlerinin toprakları üzerinde uçuşa yasak bölge getirebilir. Bunun için uzmanlara göre üç ila dört gün sürecek. (the frontier post)

Putin, Moskova'yı ziyaret eden CIA Direktörü Burns ile telefonda görüştü

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen hafta başkent Moskova'yı ziyaret eden ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns ile telefon görüşmesi yaptığını duyurdu.(Sputnik)

Rusya gaz vanalarını açmıyor

Rus enerji şirketi Gazprom Rusya ve Ukrayna sınırının giriş noktaları olan Sudzha ve Sokhranovka hatlarında ve Belarus ile Polonya arasındaki Rus gazını taşıyan Alman Mallnow istasyonunda ilave kapasite siparişinde bulunmadı.(Bloomberg)

Rusya Karadeniz’de tatbikat düzenledi

Rusya, Karadeniz’de denizaltısavar gemileri ve bir denizaltısının katıldığı askeri bir tatbikat düzenledi.(Cumhuriyet)

Rusya donanmasına ait bir grup gemi Akdeniz’e girdi

Rusya’nın bir grup gemisinin İstanbul Boğazı’nı geçip Akdeniz’e girdiği belirtildi. Rusya’nın Akdeniz’de konuşlandırılmış bir filosu bulunuyor.(Sputnik)

Moskova ve Minsk, Belarus'taki Rus askeri tesislerinin konuşlanma şartlarını uzattı

Rusya Federasyonu ve Beyaz Rusya hükümetleri arasındaki protokollere göre tesislerin kiralama süreleri 25 yıl daha uzatıldı. İlgili belgeler, yasal bilgilerin bulunduğu resmi internet portalında yayınlandı. 1995 yılında Belarus ve Rusya, füze saldırısı uyarı sisteminin (Gantsevichi'de bulunan) Baranovichi radyo merkezini kullanma prosedürü ve Vileika radyo istasyonunu (Rus Donanmasının bölgesel iletişim noktası) kullanma ve bakım prosedürü hakkında hükümetler arası anlaşmalar imzaladı. ). Her iki sözleşme de 25 yıl yürürlükte kalır ve tarafların yazılı mutabakatı ile yenilenebilir. (tvzvezda.ru)