TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

 ORTADOĞU-AFRİKA

'Suudi Arabistan petrol üretimine kısmen başlayabilir'… Suudi Arabistan'ın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco'nun, hafta sonu yapılan saldırı sonrası kesintiye uğrayan petrol üretiminin yaklaşık üçte birini, pazartesi sonuna kadar yeniden başlatabileceği belirtildi. Yetkililer, saldırıların günlük 5.7 milyon varil üretimi kesintiye uğrattığını, küresel arzın yüzde 5’ine tekabül eden bu oranın da dünya petrol piyasalarını etkileyebileceğini kaydetti. 

Kuveyt'te İHA alarmı… Kuveyt yönetimi, dün başkent Kuveyt'in sahil kesiminde bir insansız hava aracının (İHA) uçtuğunun gözlenmesi üzerine önemli noktalarda güvenlik önlemlerini artırdı. Kuveyt Kabine İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Enes Halid es-Salih, yaptığı yazılı açıklamada, askeri ve emniyet yetkililerinin ülke içindeki önemli noktalarda güvenlik önlemlerini artırdığını ve vatandaşların güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri aldığını ifade etti.

Ehud Barak: Netanyahu kazanırsa İsrail demokrasisi tehlikeye girer… Eski İsrail Başbakanı Ehud Barak, salı günü yapılacak genel seçimlerde mevcut Başbakan Benyamin Netanyahu'nun kazanması durumunda 'ülkedeki demokrasinin' tehlikeye gireceğini söyledi. Mitinge katılan göstericiler, üzerinde 'suç bakanı', 'yalancı', 'yozlaşmış başbakan' ve 'demokrasi kazansın' gibi Netanyahu'yu suçlayan afiş ve dövizler taşıdı.

İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları: İsrail işgali bitmeden barış yok… İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun, Batı Şeria'daki Ürdün Vadisi ile yasa dışı yerleşimleri ilhak etme vaadini reddettiklerini belirterek, "İşgal bitmeden barış ve güvenlik yok" açıklamasında bulundu.

Ruhani: Suriye'nin geleceği Suriye halkına bağlıdır ve kararı onlar vermelidir… İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye'nin geleceğinin Suriye halkına bağlı olduğunu ve kararı da onların vermesi gerektiğini belirterek, yaklaşık 2.5 yıldır devam eden Astana sürecinin olumlu olduğunu söyledi. İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Ankara'da yarın düzenlenecek Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi için Türkiye'ye hareketinden önce Tahran Mehrabad Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında gazetecilere açıklamalarda bulundu. Suriye meselesiyle ilgili üç ülkenin yaptığı 5. Zirve olduğunu hatırlatan Ruhani, bu ülkede terörizmle mücadelenin yanı sıra dış müdahalenin sona ermesi, sığınmacıların geri dönüşü, anayasanın düzenlenmesi ve 2021 yılında yapılacak seçimler gibi meselelerin üçlü zirvede ele alınacağını söyledi.

Yemenli bakanlardan 'BAE'nin koalisyondaki rolüne son verilsin' çağrısı: 'Hedefinden saptı'… Yemenli bakanlar, 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümete destek veren Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun üyesi Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) buradaki rolüne son verilmesi çağrısında bulunarak, 'BAE hedeflerinden sapmıştır dedi. Yemen İçişleri Bakanı Ahmed el-Meyseri, Ulaştırma Bakanı Salih el-Cebvani ile Meclis Başkan Yardımcısı Abdulaziz Cabbari tarafından ortak yapılan yazılı açıklamada, BAE'nin 'hedeflerden saptığı' gerekçesiyle koalisyon içindeki rolüne son verilmesi istendi.

Suriye'nin Türkiye sınırındaki Çobanbey beldesinde bomba yüklü araç saldırısı: 12 kişi hayatını kaybetti… ÖSO kaynaklarından edinilen bilgilere göre Cerablus'a bağlı Çobanbey kasabasında bugün akşam saatlerinde Çobanbey hastanesi önünde bomba yüklü araç patlatıldı. Patlama nedeniyle biri çocuk 12 kişi hayatını kaybetti, 28 kişi ise yaralandı. Yaralılar 5 kilometre uzaklıktaki Türkiye'nin Karkamış kentindeki Devlet Hastanesine kaldırıldı. Yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğu öğrenildi.

İdlib’de sivillerin bölgeden çıkması için insani koridor açıldı… Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi’nin Başkanı Aleksey Bakin, Suriye hükümetinin, İdlib gerilimi azaltma bölgesindeki sivillerin ve silah bırakmak isteyen militanların bu bölgeden çıkabilmesi için Ebu Ed-Duhur’da insani koridor ve kontrol noktası açtığını belirtti.

Gazze'de İsrail'e ait İHA düşürüldü… Gazze'de Filistin Halk Kurtuluş Cephesinin askeri kanadı Şehit Ebu Ali Mustafa Tugayları, İsrail’e ait insansız hava aracı (İHA) düşürdüklerini duyurdu.

Cezayir seçime gidiyor: Cumhurbaşkanlığı seçimleri 12 Aralık'ta yapılacak… Cezayir geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih, cumhurbaşkanı seçimlerinin 12 Aralık'ta yapılacağını duyurdu.

Orta Afrika'da silahlı gruplar arasında çatışma: 23 ölü… Orta Afrika Cumhuriyeti'nin (OAC) kuzeydoğusunda silahlı gruplar arasında çıkan çatışmada 23 kişinin hayatını kaybettiği onlarca kişinin yaralandığı bildirildi.

AVRUPA – AB

Belçika dışişleri bakanına kara para aklama soruşturması… Belçika basınında yer alan haberlere göre, eski bir istihbarat çalışanının şikayeti üzerine dışişleri bakanı hakkında soruşturma açıldı.  İstihbarat çalışanı, Reynders'in devlet ihaleleri için rüşvet aldığını ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde kara para akladığını iddia etti. 

Anastasiadis: BM Genel Kurulu'nda Türkiye'nin gerekli yanıtı almasını sağlayacağım… Kıbrıs Cumhuriyeti lideri Nikos Anastasiadis, Birleşmiş Miletler (BM) Genel Kurulu'nun 74. oturumunda Türkiye'nin ülkesine karşı eylemlerinin uluslararası toplumdan gerekli yanıtı almasını sağlayacağını söyledi. Anastasiadis, Maraş yakınlarındaki Derynia köyünde yaptığı konuşmada, Ankara'nın BM kararlarını ihlal ederek Varosha'yı Kıbrıslı Türkler ve turistlere açma planıyla ilgili gerekli girişimlerde bulunacağını belirtti. Önümüzdeki birkaç gün için tek görevinin Türkiye'nin provokasyonlarını cevapsız bırakmamak olacağına vurgu yapan Anastasiadis, "Ben bu amaç için BM'deki varlığımı kullanacağım, BM'deki konuşmamı buna ayıracağım, BM Güvenlik Konseyi üyesi beş ülkenin temsilcileri ve BM Genel Sekreteri'yle görüşeceğim" ifadelerini kullandı.

İngiltere: Suudi Arabistan'a dönük saldırı küresel petrol arzını aksatma girişimi… Husiler, cumartesi sabah saatlerinde 10 adet patlayıcı yüklü drone ile Suudi Arabistan'ın doğusundaki Abkayk ve Hureys'te bulunan petrol tesislerine saldırılar düzenlemişti. İngiltere Dışişleri Bakanı Raab, konuya ilişkin açıklamasında, "Bu, bölgesel güvenliğe zarar vermek ve küresel petrol arzını aksatmak için dikkatsizce yapılan bir girişimdi. İngiltere bu tür davranışları çekinmeden kınıyor" dedi.

ABD – GÜNEY AMERİKA

Trump'tan 'drone saldırısı' mesajı: Hedefe kilitlendik, silahlarımız dolu, bekliyoruz… ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'a ait petrol tesislerinin vurulmasına ilişkin, "faili bildiklerini" ve "muhtemel bir saldırıya hazır oldukları" mesajı verdi. ABD Başkanı Trump, Saudi Aramco'ya ait tesislerin vurulmasına ilişkin Twitter hesabından yeni bir açıklama yaptı. Trump, açıklamasında, "Suudi Arabistan petrol sahası saldırıya uğradı. Faili bildiğimize inanmak için sebebimiz var, teyide bağlı olarak biz hedefe kilitliyiz ve silahlarımız dolu. Fakat (Suudi Arabistan) Krallık'tan bu saldırının müsebbibinin kim olduğunu duymayı bekliyoruz." ifadelerini kullandı. Trump, Riyad'dan gelecek cevaba göre hangi koşullarda harekete geçeceklerini belirleyeceklerini bildirdi.

Dorian Kasırgası… Dorian Kasırgası'yla tarihinin en büyük doğa felaketini yaşayan Bahama adaları, henüz yaralarını saramadan başka bir fırtınayla mücadele ediyor. Humberto adı verilen tropik fırtına, Dorian'ın yerle bir ettiği Bahamaları aşırı yağışlar ve kuvvetli rüzgarla vurdu. Meteoroloji uzmanları, hızı saatte 85 kilometreye varan Humberto'nun hafta başında kasırgaya dönüşebileceği uyarısında bulunuyor. Bahamalar'ın Dorian'dan etkilenen kuzeybatı kesimlerindeki adaları için ciddi boyutlarda tehlike olmamasına rağmen, Humberto'nun arama-kurtarma ve yardım çalışmalarını aksatmasından endişe ediliyor. Zira, takımadalardan oluşan Orta Amerika ülkesinde halen 2 bin 500 kişi kayıp, en az 70 bin afetzede ise barınma, ilaç ve gıda gibi temel ihtiyaçlara muhtaç.

Guaido: Maduro ile Norveç'in arabuluculuğunda süren müzakereler sona erdi… Venezüella'da kendisini 'geçici devlet başkanı' ilan eden Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'nun ofisi, seçilmiş Devlet Başkanı Nicolas Maduro hükümetiyle Norveç'in arabulucuğuyla süren görüşmelerin 'resmen sona erdiğini' açıkladı. Uygulamasıyla Barbados'ta muhalefet temsilcileriyle süren müzakerelerin askıya alındığını duyurmuştu. Guaido'nun ofisi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Nicolas Maduro'nun diktatörlük rejimi, müzakere sürecini uydurma bahanelerle terk etti" denildi. Açıklamada, "Devam etmeyi reddettikleri 40 günden uzun bir süre sonra, Barbados mekanizmasının sona erdiğini tasdik ediyoruz" ifadeleri yer aldı.

Amerikan Devletleri Örgütü yetkililerinin Nikaragua'ya girişine yasak getirildi… Nikaragua'da muhalefet koalisyonunun üyesi öğrenci lideri Nairobi Olivas, Associated Press (AP) ajansına yaptığı açıklamada, OAS sekreterliğinin kendisine, Nikaragua hükümetinin, yarın başkent Managua'yı ziyaret etmesi planlanan 7 örgüt yetkilisinin ülkeye girişine izin vermeyeceğini bildirdiğini söyledi.  OAS'ın ülkeye girişi yasaklanan 7 yetkilisinden 5'inin, Orta Amerika ülkesinde siyasi krizi gözlemlemek için oluşturulan özel komisyonun üyesi olduğu ve Olivas'ın, ziyaretleri sırasında komisyon üyeleriyle bir araya gelmesinin planlandığı belirtildi.  Muhaliflerin oluşturduğu Yurttaş İttifakı'nın lideri Azahalea Solis de hükümetin bu kararı üzerine derhal bir durum değerlendirmesi yapacaklarını kaydetti. 

Meksika'daki toplu mezarda bulunan, parçalara ayrılmış cesetlerin 44 tanesi tanımlandı… Meksika'daki uyuşturucu kaynaklı çete şiddetinin en yaygın yaşandığı yerlerden biri olan Jalisco eyaletinde bu yıl içinde bulunan ikinci büyük toplu mezarda çalışmalar sürüyor. Adli tıp uzmanları, 119 siyah poşet içinde bulunan insan kalıntılarını bir araya getirdi ve cesetleri tanımladı. Poşetlerden çıkarılan cesetlerin beden bütünlüğü bulunmadığı için, birçok beden parçasının tanımsız durumda olduğu da belirtildi. Bölgede kayıp kişilerin araştırılması için çalışan bir kurum, federal devletten bölgeye daha fazla uzman göndermesini istedi.

Kolombiya'da uçak kazası: En az 7 kişi hayatını kaybetti… Kolombiyalı itfaiye yetkilisi Juan Carlos Ganan, AFP'ye yaptığı açıklamada "Uçakta 9 kişi bulunuyordu. 7'si hayatını kaybetti, 2'si ağır yaralandı" dedi. Ganan, açıklamasında uçakta bulunan bir çocuğun da yaralandığı bilgisini verdi. Yetkili Ganan, itfaiye erlerinin yakıt sızıntısını durdurmaya çalıştığını belirtti. Yerel saatle öğleden sonra 2.11'de düşen uçağın, ülkenin Cauca bölgesine bağlı Popayan'dan Lopez de Micay'e uçtuğu bilgisi verildi.

RUSYA

Suriye lideri Esad, Rus heyetiyle Ankara’daki üçlü zirve ile ilgili hazırlıkları görüştü… Suriye Devlet Başkanlığı Basın Dairesi'nden yapılan açıklamaya göre Esad ve Rus heyeti, yarın Ankara’da Rusya, Türkiye ve İran liderleri arasında yapılması planlanan üçlü zirveyle ilgili hazırlıkları ele aldı. Açıklamada, “Lavrentyev, Esad’ı pazartesi günü Ankara’da ‘Astana süreci’ çerçevesinde yapılması planlanan garantör ülkelerin liderlerinin arasındaki toplantının gündemi, ayrıca Rusya’nın Suriye’deki savaşı bitirecek olan çözüme ulaşılmasını uzatmak için bölgedeki ve bölge dışındaki bazı ülkelerin oluşturduğu engelleri kaldırmaya yönelik devam eden çabaları konusunda bilgilendirdi” ifadelerine yer verildi.

Rus Dışişleri'nden ABD'nin Sırbistan Büyükelçisi'nin Yugoslavya'nın bombalanmasıyla ilgili sözlerine yanıt… ABD'nin Belgrad büyükelçisi Kyle Scott, 1999 yılındaki bombardımana Sırpların daha geniş bir çerçeveden bakmaları gerektiğini belirterek, "O zamandan bu yana 20 yıl geçti. Artık ilerleme zamanı. Washington ile Belgrad böyle bir ilerleme için çok iyi bir temele sahip" ifadelerini kullanmıştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, Facebook sayfasından Scott'un açıklamasına şu sözlerle yanıt verdi: "İşte Scott'un mantığı. Aslında, ABD’nin her şeyden önce, bombaladıkları insanlardan özür dileyip uranyumlu mermilerle yaralanan ve sağlıklarını kaybedenler için tazminat ödemeleri gerekiyor. Ancak ondan sonra, patlayıcı-toksik olmayan uygun bir temel kurarak 'ilerleme' çağrısı yapabilirler."

Rusya Savunma Bakanlığı, S-400 sistemlerinin Türkiye’ye teslimatının ikinci etabının tamamlandığını doğruladı… Bakanlıktan yapılan açıklamada, S-400 füze savunma sistemlerine ait malzemelerin Türkiye’ye teslimatının ikinci etabının bugün itibarıyla tamamlandığı belirtildi. Açıklamada, “Rusya Savunma Bakanlığı’na ait askeri nakliye uçakları, 15 Eylül’de kontrat yükümlülüklerinin yerine getirilmesi çerçevesinde S-400 füze savunma sistemine ait malzemelerin Türkiye’ye teslimatının ikinci etabını tamamladı” ifadeleri yer aldı.

ASYA

Trump tarafından feshedilen Taliban barış görüşmelerinin günahı Özel Temsilci Halilzad'a kaldı: İfade verecek… ABD Kongresi Dış İlişkiler Komitesi, ABD-Taliban görüşmeleri hakkında bilgi edinmek amacıyla ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad'ı ifade vermesi için kongreye çağırdı. Engel, "Başkan Donald Trump yönetiminin, Afganistan konusundaki planını ve son zamanlardaki görüşmelerin neden kontrolden çıktığını Afganistan özel temsilcisinin kendisinden dinleyeceğiz. Temsilci Halilzad'ı, perşembe günü saat tam 10.00'da oturum odasına bekliyorum." ifadesini kullandı.

Hong Kong'da Çin destekçileri de sokağa çıkmaya başladı… Hong Kong'da 'Suçluların iadesi yasası' nedeniyle Nisan ayında başlayan protesto gösterileri, söz konusu yasa tasarının iptal edilmesine rağmen şiddetlenerek devam ediyor.  Yasa tasarısının iptalinin yeterli olmayacağını öne süren eylemciler, Hong Kong'un Çin'e bağlı olmasını ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) politikalarına da karşı çıkıyor. Eylemciler ayrıca, ABD'den Hong Kong'a yönelik müdahalede bulunmasını talep ediyor. Buna karşılık olarak, Hong Kong'da yaşayan Çin yanlısı vatandaşlar da kimi zaman Çin'e destek eylemleri düzenliyor.

Hindistan, Rus Il-114 uçağını üretmek istiyor… Hindistan’ın önde gelen uçak şirketi Hindustan Aeronautics’in CEO’su R Madhavan, Rus Il-114 yolcu uçaklarının ülkede üretimini organize etmeyi ve bu uçakları yerel havayolu şirketlerine teklif etmeyi planladıklarını belirtti. Madhavan, “Il-114-300, (ABD’li uçak motoru üreticisi) Pratt & Whitney motorlarıyla donatıldı, modern iç tasarıma ve Batı yapımı teçhizata sahip. Bu uçakların servisinden başlamayı planlasak da piyasaya iyi giriş yapsa burada üretmek istiyoruz” dedi.

Endonezya'da orman yangınları devam ediyor: Yoğun duman nedeniyle uçak seferleri iptal edildi… Endonezya'nın Batı Kalimantan ve Riau eyaletine orman yangınlarının yol açtığı yoğun duman uçak seferlerine engel oldu. Republika gazetesinin haberine göre, eyaletin Kubu Raya bölgesindeki Supadio Havalimanı'nda, orman yangınlarının yol açtığı yoğun dumandan görüş mesafesinin 550 metre düşmesi nedeniyle 37 uçak seferi iptal edildi.Riau eyaletinde de görüş mesafesinin düşmesi nedeniyle 3 havaalanında uçak seferlerinde aksamalar yaşandığı ifade edildi. Yetkililer, yoğun duman nedeniyle görüş mesafesinin düştüğü bölgelerdeki havalimanlarında gerekli emniyet koşulları sağlanana kadar uçakların iniş ve kalkışına izin verilmeyeceğini bildirdi.

DOĞU AKDENİZ

Güney Kıbrıs ve Yunanistan'ın son görüşmesinde… 'Türkiye'nin aradan çekilmesini' deklare ettiklerinden bahseden KKTC Başbakanı Ersin Tatar, ''Kıbrıs Türk halkı, Türkiye’nin fiili garantisi ile Doğu Akdeniz’deki haklarından vazgeçmeyecektir'' dedi.

Yunan ProNews haber sitesi… 'Türkiye için Avrupa Birliği' başlıklı haberinde, Türkiye'ye AB tarafından yaptırım uygulanmamasını, “Destekçileri tarafından her fırsatta ‘süper bir güç’ olduğu söylenen AB, Erdoğan’ın enerji ve mülteci politikasına yanaşıyor" şeklinde tanımladı.

Mareşal Ustinov füze kruvazöründen Akdeniz’de tatbikat… Rus Donanması’ndan yapılan açıklamada, Kuzey Filosu’na bağlı Mareşal Ustinov füze kruvazörünün Akdeniz’de sualtı sabotaja karşı savunma ile ilgili tatbikat gerçekleştirdiği belirtildi. Kuzey Filosu basın dairesinden yapılan açıklamaya göre tatbikat, kruvazörün Vyazma adlı deniz tankerinden yakıt aldığı sırada gerçekleştirildi. Açıklamada, “Birkaç saat süren yakıt ikmali sırasında Kuzey Filo’nun denizcileri, demirlemiş halde bulunan gemi grubunun ve ikmal araçlarının sualtı sabotaja karşı önleyici el bombası atma uygulayarak savunma ile ilgili tatbikat gerçekleştirdi” ifadelerine yer verildi. Açıklamada ayrıca tatbikatın Akdeniz’in uluslararası sularında gerçekleştirildiği kaydedildi.