TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
İngiltere, Basra Körfezi'ne üçüncü savaş gemisini gönderiyor… İngiltere Savunma Bakanlığı, Basra Körfezi'ne üçüncü bir savaş gemisi gönderileceğini, ancak bunun İran'la yaşanan mevcut gerilimle bir ilişkisinin olmadığını açıkladı. İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan bugün yapılan açıklamada, Basra Körfezi'ne üçüncü bir savaş gemisi olarak HMS Kent'in gönderileceği belirtildi. Ancak Bakanlık, bu adımın İran'la yaşanan gerilimle bir ilişkisi olmadığını kaydetti. Bakanlık, söz konusu uzun devreli hareketin 'rutin' teşkil ettiğini belirtti. Yetkililere göre HMS Kent, HMS Duncan'dan görevi devralmak üzere yılın ilerleyen zamanlarında bölgeye gelecek.
Irak-Suudi Arabistan arasındaki sınır kapısı 29 yıl sonra açılıyor… Irak ile Suudi Arabistan arasındaki tek gümrük kapısı konumundaki Ar Ar, 15 Ekim'de yeniden hizmete girecek. Suudi Arabistan'ın Bağdat Büyükelçisi Abdulaziz eş-Şemeri, Al Arabiya televizyonuna yaptığı açıklamada, Irak ile Suudi Arabistan arasındaki Ar Ar Sınır Kapısı'nın 15 Ekim'de resmen açılacağını belirtti. İki ülke arasındaki tek sınır kapısı konumundaki Ar Ar'ın Bağdat ve Riyad arasındaki ziyaret trafiğinin artmasına katkı sunacağını dile getiren Şemeri, başta hac mevsiminde olmak üzere yılda yaklaşık 600 bin Iraklının sınır kapısını kullanmasını beklediklerini söyledi.
Irak Başbakanı'ndan IKBY ile sorunların çözümünde 'anayasaya bağlılık' açıklaması… Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ile sorunların çözümü konusunda anayasayı adres göstererek her iki tarafın da buna bağlı kaldığını söyledi. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, başkent Bağdat'ta haftalık Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtladı. IKBY Başbakanı Mesrur Barzani'nin Bağdat ziyaretinin 'olumlu' geçtiğini dile getiren Abdulmehdi, "Her iki taraf da (Bağdat ve Erbil) iş birliği ve sorunların çözümü konusunda olumlu yaklaşım içinde. Merkezi yönetim ve bölgesel yönetim arasında sorunların olduğunu inkar etmiyoruz ancak bunların çözümünde iki tarafın da anayasaya bağlılığı söz konusu. Gelen heyette bu yönde bir 'iyi niyet' gördük" dedi.
İran'dan Hürmüz Boğazı'nda kaybolan BAE tankerine ilişkin açıklama… İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, başka bir ülkeye ait petrol tankerinin Basra Körfezi'nde teknik arıza yaptığını söyledi. Musevi, İran devlet televizyonunda yer alan açıklamasında, cumartesi gecesinden bu yana haber alınmayan BAE'ye ait petrol tankeriyle ilgili bilgi verdi. İsim vermeden yabancı bir ülkeye ait petrol tankerinin Basra Körfezi'nde teknik arıza yaptığını aktaran Musevi, İran güçlerinin de gelen yardım talepleri üzerine uluslararası yasalara göre gemiye yardım ettiğini dile getirdi. İran'ın BAE'ye ait petrol tankerine el koyduğu yönündeki iddialara tepki gösteren Musevi, İran güçlerinin arıza yapan gemiyi gerekli müdahalelerin yapılması için İran kara sularına çektiğini ifade etti.
Türk gemisine korsanlar saldırdı: 10 denizci rehin alındı… Türk gemisi Nijerya'da korsanların saldırısına uğradı. 10 Türk denizci rehin alındı. Kamerun’un Douala Limanı'ndan Fildişi Sahili Abidjan Limanı'na boş olarak gitmekte olan Paksoy-1 isimli Türk yük gemisi korsanların hedefi oldu. Tamamı Türk vatandaşı olan 10 denizci korsanlar tarafından rehin alındı. Alınan ilk bilgilere göre yaralanma ve can kaybı yaşanmadı. Personelin serbest bırakılması için çalışmalar sürüyor.
Washington ve Tahran'dan İran'ın füze programıyla ilgili çelişkili açıklamalar… ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, "İlk kez İranlılar füze programlarıyla ilgili olarak müzakere yapmaya hazır olduklarını söylediler." şeklinde konuşurken İranlı mevkidaşı Cevad Zarif, Pompeo'nun açıklamalarının "gerçeği yansıtmadığını" söyledi. Diğer yandan İran’ın dini lideri Ali Hamaney, salı günü yaptığı açıklamada, İran’a ait petrol tankerinin el konulmasına misilleme olarak Tahran’ın nükleer faaliyetlerindeki kısıtlamaları kaldırabileceğini duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump ise, "nükleer silahlara sahip olamazlar" dedi. Trump, Beyaz Saray’daki kabine toplantısında yaptığı açıklamalarda, "Biz aslında İranlılara yardım etmek istiyoruz. Onlarla iyi olmak istiyoruz. Onlarla birlikte de çalışacağız ama nükleer silahlara sahip olamazlar." diye konuştu. ABD'nin Tahran yönetiminin nükleer silahlara sahip olmasına izin vermeyeceğini belirten Trump, "Balistik füzeleri test edemezler ki şimdiki anlaşma altında yapabildiler. Ayrıca İran'ın Yemen'den çıkmasını istiyoruz." ifadelerine yer verdi.
AVRUPA – AB
Ursula von der Leyen Avrupa Komisyonu'nun ilk kadın başkanı seçildi… Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği'nin (AB) yürütme organı Avrupa Komisyonu’nun ilk kadın başkanı oldu. Avrupa Parlamentosu'nda yapılan oturumda 383 oy alan Leyen, seçilmek için alması gereken 374 oydan sadece 9 fazla kişinin desteğini alabildi. Parlamento'da 327 vekil Leyen'e karşı oy verirken, 22 kişi çekimser kaldı. Eski Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker'in yerini alacak Ursula von der Leyen, beş yıl boyunca bu görevi yürütecek. Sonuçların belli olmasının ardından açıklamada bulunan Leyen, "Bana duyduğunuz güven, Avrupa'ya duyduğunuz güvendir. Benim görevim şimdi başlıyor. Hep beraber daha yapıcı bir şekilde çalışalım." dedi.
ABD
ABD Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen suçlardan dolayı Myanmarlı komutanlara yaptırım uygulayacak… Amerikan yönetimi Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen suçlarda rolü olduğu gerekçesiyle Myanmar ordusuna bağlı dört üst düzey komutana yaptırım uygulayacaklarını açıkladı. Myanmar Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing başta olmak üzere, Genel Kurmay Başkan Yardımcısı, iki Tuğgeneral ve bu kişilerin aileleri Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) giremeyecek.
ABD Temsilciler Meclisi, Trump'ın 'ırkçı' yorumlarını kınayan tasarıyı kabul etti… Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi, Başkan Donald Trump'ın dört Demokrat kadın Kongre üyesine yönelik ‘ırkçı’ Twitter paylaşımlarını kınayan karar tasarısını kabul etti. Sembolik tedbirleri içeren tasarı, 187'ye karşı 240 oy ile kabul edildi. Trump’ı kınayan tasarıya kendi partisinden dört Cumhuriyetçi vekil de oy verdi. Başkan Trump, 14 Temmuz Pazar günü resmi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Müslüman kadın Kongre üyeleri Ilhan Omar ve Rashida Tlaib'in yanı sıra Alexandria Ocasio-Cortez ve Ayanna Pressley'i 'ilerici' Demokrat Kongre üyeleri olarak nitelendirmiş ve göçmen olduklarını iddia ettiği kadın üyelerin ülkeleri için de "dünyadaki tam bir felaket, en kötü, en yozlaşmış ve en saçma ülkeler" ifadesini kullanmıştı.
Trump'tan F-35 açıklaması ve S-400 tepkisi… Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, S-400'ler konusunda Türkiye'ye adil davranılmadığını söyledi. Trump Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamalarda Ankara'nın ABD'den Patriot almak istediğini ancak Washington'ın buna yeşil ışık yakmadığını belirtti. Trump, Barack Obama döneminde Türkiye'ye Patriot'ların satılmamasının yanlış olduğunu, bununla beraber, Rusya'dan S-400 alması gerekçesiyle Türkiye'ye F-35 savaş uçaklarını satmayacaklarını söyledi. Trump, Rus hava savunma sistemi S-400'lerin alımı sebebiyle Türkiye ile olan durumun "çok karışık ve zorlu" olduğunu dile getirdi. ABD Başkanı, Ankara'daki yetkililerle konuşmaya devam ettiğini kaydetti.
ABD Savunma Bakanı Vekili Mark Esper: "Türkiye, Rusya'dan S-400 alarak bizi hayal kırıklığına uğrattı."… Türkiye'ye sevkiyatına başlanan S-400'lerle ilgili açıklama yapan Esper, "Türkiye çok yetenekli bir NATO müttefiki, ancak onların S-400 konusundaki kararı yanlış" ifadesini kullandı. ABD Başkanı Donald Trump'ın Savunma Bakanı olarak atadığı Esper, bu atamayı değerlendiren Senato üyeleri önünde yaptığı açıklamalarda iki ülkenin uzun yıllardır müttefik olduğunun altını çizdikten sonra "Son yıllarda Türkiye'nin sürüklendiği yeri görmek çok moral bozucu." şeklinde konuştu. Esper, Ankara'nın S-400'lerle birlikte ABD savaş jetleri F-35'lere sahip olmasının mümkün olmadığını vurguladı. Pentagon'un yeni patronu "Ya S-400'lerin olur yada F-35'lerin, bunların ikisine birden sahip olamazsın." dedi. Esper, S-400'leri almanın F-35'leri ve ABD'nin hava üstünlüğünü 'baltalayacağını' dile getirdi.
ABD Temsilciler Meclisi’nden Suudi Arabistan'ı hedef alan iki tasarı… ABD Temsilciler Meclisi, Cemal Kaşıkçı cinayetinin sorumlularının açığa çıkarılmasının talep edildiği ve ayrıca Suudi Arabistan'ın insan hakları ihlallerinin kınandığı iki tasarıya imza attı. Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda yapılan iki ayrı oylamada vekiller, Suudi yönetimini hedef aldı. ‘Suudi Arabistan İnsan Hakları ve Sorumluluk Yasası’ başlığıyla kabul edilen tasarıda, yasalaşması halinde ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü’nün söz konusu cinayetin sorumlularını kamuya açık şekilde ifşa etmesini ve bu kişilere vize yasağı uygulanmasını talep ediliyor. Söz konusu tasarının Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senatoda da kabul edilmesinin ise zor olduğu belirtiliyor.
RUSYA
Rusya: Türkiye'ye savaş uçağı sevkiyatı için görüşmeler yapabiliriz… Rusya Başbakan Yardımcısı Yuriy Borisov, Türkiye'ye Rus yapımı savaş uçakları teslim edilmesini içeren bir anlaşma için görüşmeler yapılmasının olası olduğunu belirtti.
'ABD, Rusya ile üçlü nükleer anlaşmayı görüşme niyetinde'… ABD’nin, Çin’in de içine dahil edileceği bir üçlü nükleer anlaşmanın imzalanması fikrini Rusya ile görüşme niyetinde olduğu öğrenildi. Reuters’e konuşan bir üst düzey ABD’li yetkili, görüşmenin yarın Cenevre’de, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan’ın Rus mevkidaşı Sergey Ryabkov ile stratejik istikrar konulu görüşme kapsamında yapılabileceğini söyledi.
TÜRKİYE
Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri nedeniyle Avrupa Birliği'nin yaptırım kararı aldığı Ankara, bölgeye bir gemi daha gönderiyor… Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri nedeniyle Avrupa Birliği'nin yaptırım kararı aldığı Ankara, bölgeye bir gemi daha gönderiyor. Böylece Doğu Akdeniz'deki arama ve sondaj faaliyetlerine dördüncü Türk gemisi de dahil edilmiş olacak. Açıklamayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Twitter hesabından duyurdu. Bakan Dönmez, Türkiye'nin Doğu Akdeniz’deki arama ve sondaj faaliyetlerine aynı kararlılıkla devam ettiğini belirterek, "Fatih ve Yavuz Sondaj gemilerimiz ve Barbaros Hayreddin Paşa sismik arama gemimizle bölgede sürdürdüğümüz faaliyetlerimize şimdi dördüncü gemimizi de dahil ediyoruz. Ağustos 2017’den bu yana Karadeniz ve Marmara’da sismik araştırmalarını sürdüren MTA Oruç Reis sismik araştırma gemimiz de Marmara'daki çalışmalarının hemen ardından, Akdeniz’deki sismik araştırmalarını yapmak üzere bölgeye gönderilecek." ifadelerini kullandı.
Türk gemisine saldırı!... Batı Afrika ülkelerinden Nijerya açıklarında silahlı kişiler, 18 Türk'ün bulunduğu bir gemiye saldırarak 10 gemiciyi kaçırdı. Kadıoğlu Denizcilik'e ait Türkiye bandıralı Paksoy-1 gemisinin kargosuz olarak Kamerun'dan Fildişi Sahili'ne doğru hareket halindeyken Gine Körfezi'nde saldırıya uğradığı belirtildi. Firmanın da doğruladığı olayda geminin 18 mürettebatından 8'ininse güvende olduğu açıklandı. Konu hakkında konuşan Kadıoğlu Denizcilik Operasyon Müdürü Numan Paksoy, "Kaçırılan kişilerle kontak kuramıyoruz. Kurtulanlarla iletişime geçtik. Kurtulan arkadaşlarımız ilk önce saklanmışlar. Saldırganlar yakaladıkları arkadaşları öldüreceklerini söyleyince onlar da saklandıkları y erden çıkmışlar. Kalan 10 kişi aralarından seçilmiş ve diğerleri salıverilmiş. Arkadaşlarımızın en kısa sürede kurtarıp ülkeye getirilmesi için bakanlıklarımız çaba sarf ediyor." dedi. Silahlı saldırganlar tarafından kaçırılan kişilerin kimlikleri hakkında bilgi paylaşılmadı.