TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

ORTADOĞU-AFRİKA

Esad: Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki eylemleri etnik çatışmaya yol açabilir… Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki eylemlerinin etnik çatışmaya sebep olabileceğini, Ankara’nın Suriyeli göçmenleri TSK’nın kontrolündeki bölgelere gönderme girişimlerine karşı olduklarını belirtti. Esad’a göre, bu militanlar ve ailelerinin bu bölgelere yeniden yerleştirilmesi için kullanılan bir bahane.

Esad: Kürt güçleri orduya katmaya hazırız ancak ret cevabı aldık… Beşar Esad, 22 Ekim'de Rusya ile Türkiye arasında mutabakat yapılmasının ardından Suriye Savunma Bakanlığı'nın YPG üyelerini bölgenin özelliklerini dikkate alan programlar dahilinde ordu saflarına katmaya hazır olduğunu resmen açıkladığını anımsattı. "Ancak resmi olduğunu düşündüğümüz yanıta göre Kürt güçler, şu anda Suriye ordusuna katılmaya hazır değil ve bu bölgelerdeki silahları elde tutma niyetindeler" diyen Esad, "Şu anda Suriye-Rusya işbirliği kapsamında, Kürt güçlerin orduya katılmasının ve Türk işgalcilere karşı ortak mücadelenin bu unsurların eylemleri nedeniyle kaybedilen Suriye'nin kuzeyindeki toprakları geri almak için doğru tutum olacağı konusunda Kürt güçleri ikna etmeye çalışıyoruz" ifadesini kullandı.

Protestoların sürdüğü Bağdat’taki Tahrir Meydanı’nda patlama: 4 ölü, 20 yaralı… Güvenlik kaynaklarından alınan bilgiye göre, Bağdat merkezindeki Tahrir Meydanı yakınlarında park halinde bulunan araca yerleştirilen bomba infilak ettirildi. Saldırıda ilk belirlemelere göre 4 kişinin öldüğü 20 kişinin yaralandığı belirtildi. (16 Kasım 2019)

Eski Irak Başbakanı İbadi, seçim hükümeti kurulması çağrısı yaptı… Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, yaptığı yazılı açıklamada, zamanı belirlenmiş bir geçiş dönemi olmaksızın söylenecek söz ve yol haritasının erteleme ve uzatma anlamına geldiğini belirtti.  Kurulması çağrısında bulunduğu bağımsız hükümetin temel görevinin ülkeyi erken seçimlere taşımak olduğunu kaydeden İbadi, bunun insaflı bir kanun ve Birleşmiş Milletler'in (BM) ortaklığında bağımsız bir komisyon ile yapılması gerektiğine işaret etti. (16 Kasım 2019)

Irak, İran'ın talebi üzerine sınır kapılarını yaya geçişine kapattı… Irak Gümrükler Heyeti Sözcüsü Aladdin el-Kaysi, yaptığı yazılı açıklamada, sınır kapısında ticari geçişlerin normal şekilde devam ettiğini ancak İran'da başlayan gösteriler nedeniyle Tahran yönetiminin talebi üzerine Irak'tan İran'a yaya geçişlerinin güneydeki Şelemçe ve doğudaki Eş-Şib Sınır Kapısı'dan tek taraflı durdurulduğunu ifade etti. (17 Kasım 2019)

Irak’ta Sadr’ın 'grev' çağrısı üzerine 4 kentte tatil ilan edildi… Şii siyasi ve dini lider Sadr, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı yazılı açıklamada, "Fırsat kaçırılırsa vatan kaybolur. Vatanım çalışmaktan daha önemlidir" ifadelerini kullanarak pazar günü devlet memurlarının gönüllü olarak genel greve gitmesi çağrısında bulundu. Sadr, greve sağlık sektörünün dahil olmadığını da belirtti. Sadr’ın çağrısının ardından Divaniye, Meysan, Zikar ve Babil Valiliği pazar gününün tüm resmi devlet kurumlarında tatil olacağını duyurdu. (17 Kasım 2019)

Gösterilerin hedefindeki Irak hükümeti, seçim sistemine ilişkin yasa tasarıları üzerinde çalışıyor… Irak hükümeti, göstericilerin talepleri doğrultusunda 'seçimlere ve seçim komisyonuna' ilişkin düzenlemeleri içeren yasa tasarıları üzerinde çalışıldığını açıkladı. (18 Kasım 2019)

İran'da zam protestoları: Şiraz'da benzin istasyonları ateşe verildi, Tahran'ın giriş-çıkış yolları kapatıldı… Yerel kaynaklardan alınan bilgilere göre, hükümetin benzine yaptığı zam nedeniyle dün başlayan protesto gösterileri Tahran, Fars, Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, İsfahan, Mazenderan, Kürdistan, Rezevi Horasanı eyaletleri başta olmak üzere ülkenin genelindeki kentlerde devam ediyor.  İran devlet televizyonundaki habere göre, Şiraz'daki göstericiler 2 benzin istasyonu ile 2 polis aracını ateşe verdi. Ayrıca ana caddeleri trafiğe kapatarak şehirdeki kamu binalarına zarar verdi ve güvenlik kameraları, itfaiye araçları ile yoldaki araçları tahrip etti. (16 Kasım 2019)

İran İçişleri Bakanı Fazli: Gösteriler sürerse, güvenlik güçleri gerekli adımları atmak zorunda kalacak… İran İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani Fazli, göstericilere gerekli uyarıların yapıldığına işaret ederek, "Şimdiye kadar müdahale etmekten sakınan güvenlik güçleri, gösterilerin bu şekilde devam etmesi halinde düzeni sağlamak için gerekli adımları atmak zorunda kalacaktır. Tespit edilen kişilerle ilgili yargı da konuya müdahil olacaktır. Göstericilerin uyarıları dikkate almasını diliyorum." diye konuştu. (17 Kasım 2019)

İran'da benzin zammı protestolarında en az 2 ölü, 1000 gözaltı… Fars Haber Ajansı'na göre,Tahran, Tebriz, Meşhed, Ahvaz, İsfahan, Yezd, Kirman ve Kereç başta olmak üzere ülke genelinde 1080 noktada gösteri düzenlendi. 100'den fazla banka ve 50'den fazla dükkan ateşe verildi, yaklaşık 1000 eylemci emniyet güçleri tarafından gözaltına alındı. (17 Kasım 2019)

Ruhani, benzin zammı mağdurlarına yardım kararnamesi imzaladı…  El Arabiya kanalının haberine göre, cumadan beri İran çapında protestolara yol açan akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle mağdur olan vatandaşlara tazminat ödemesi öngören bir kararname bugün Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından imzalandı. “Akaryakıt fiyatlarının artmasından zarar gören kişilere maddi yardım yapılması konusunda kararname imzaladım” açıklamasında bulunan Ruhani, ‘devlet mali desteği kapsamındaki ödemelere yarından itibaren başlanacağını’ duyurdu. (17 Kasım 2019)

Ruhani: Benzinin ucuz olmasından asıl kazançlı çıkanlar kaçakçılar… Benzinin ucuz olmasının komşu ülkelere kaçak satılmasına yol açtığını kaydeden Ruhani, "Benzinin ucuz olmasından asıl kazançlı çıkanlar kaçakçılar oluyor. Benzinin gerçek fiyatı 6 bin tümendir fakat biz bin 500 tümene satıyoruz." görüşünü paylaştı. Ruhani, İran'da 2013'te günlük benzin üretimini 56 milyon litreden 107 milyon litreye çıkardıklarını hatırlatarak, "Önceleri benzin ithalatına milyarlarca dolar harcanıyordu şimdi ise kendi kendimize yetecek seviyeye geldik. Benzin tüketimi bu yıl günlük 97 milyon litreye çıktı ve eğer böyle devam etseydi 2021 yılında yeniden benzin ithal etmek zorunda kalacaktık." ifadelerini kullandı. Gösterilere de değinen Ruhani, "Halkın itirazı bir haktır fakat itiraz ile anarşi farklı şeylerdir. Toplumun güvenliğinin bozulmasına izin vermemeliyiz." dedi. (17 Kasım 2019)

‘Tahran, ABD’nin İran’daki protestolarla ilgili açıklamalarını ülkenin iç işlerine müdahale olarak görüyor… İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus’un, ABD’nin İranlı yetkilileri ülkedeki protestolar ortamında Internet’i kapatmaya çalıştığı için kınadığı ve ‘acı çeken İran halkını’ desteklediği şeklindeki açıklamalarına İran Dışişleri Bakanlığı’nın resmi sitesinde yayınlanan açıklamayla yanıt verdi. Açıklamaya göre Musevi, “Yüce İran halkı bu tür açıklamaların, herhangi bir samimi duygu içermeyen ikiyüzlü açıklamalar olduğunu çok iyi biliyor” ifadelerini kullandı.

Hamaney: Ülkesini seven insan böyle bir işe bulaşmaz… İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, "Devrim karşıtları ve İran düşmanları, bu tür tahribatları ve güvenliği bozucu eylemleri desteklemiştir. Şimdi de bununla meşguller. Her ülke ve toplum için en büyük musibet olabilecek bu tür meseleleri ve güvenliği bozacak eylemleri şiddetlendiriyorlar. Ülkesini seven insan böyle bir işe bulaşmaz" ifadelerini kullandı.

Suudi Arabistan: Yemen sınırında iki askerimiz öldürüldü… Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA'nın haberine göre, Yemen'in güney sınırında görev yapan Faris Said el-Gamidi ve Bedr İsa es-Silmi isimli iki asker öldü. Askerlerin rütbelerine, nasıl ve ne zaman öldürüldüğüne dair bilgi verilmedi.

Lübnan'da Safadi başbakan adaylığından çekildiğini açıkladı… Lübnan resmi haber ajansı NNALEB'te yer alan habere göre, ülkede siyasi taraflar arasındaki görüşmelerin sonucunda başbakanlık için uygun görüldüğüne ilişkin yapılan açıklamaların ardından Safadi, adının başbakan adayları arasından çıkarılması talebinde bulundu. Safadi, bunun gerekçesini "Ekonomik ve finansal bozulmaya son verecek acil kurtarma önlemlerini alacak ve sokağın arzularına yanıt vermesini sağlayacak, tüm siyasi partilerin desteklediği homojen bir hükümet kurmanın zor olduğunu hissettim" sözleriyle ifade etti. 

F-35 jetleri İsrail’deki tatbikatta S-400’lerden ‘çekilme’ icra etti… Breaking Defense portalının haberine göre İsrail’in ev sahipliğinde Uvda Hava Üssü’nde gerçekleşen Mavi Bayrak hava tatbikatında İsrail Hava Kuvvetleri, ABD ve Avrupa ülkelerinden müttefikleri ile birlikte Rus füze savunma sistemi S-400’e karşı koyma taktikleri icra etti. İsrailli pilotların yanı sıra Amerikan, Alman, İtalyan ve Yunan pilotlarının da katıldığı tatbikatta İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait birkaç 5. nesil F-35I ve F-16I avcı uçaklarının, ayrıca diğer ülkelere ait 30’un üzerinde F-16, F-35 ve Eurofighter Typhoon jetlerinin yer aldığı kaydedildi. Avcı uçaklarının hava çatışması ve hava savunma sistemlerine saldırı taktikleri icra ettikleri belirtilen haberde, Rus S-400 füze savunma sistemlerinin imitasyonu için Amerikan yapımı MIM-104 Patriot sistemlerinin kullanıldığı kaydedildi.

Hamaslı İsmail Heniyye: İsrail çıkarılıncaya kadar savaş sürecek… Gazze'ye yönelik son saldırılarda Filistin direnişinin elde ettiği başarının, İsrail'e atılan roketlerin sayısıyla ya da verilen zararla değil düşmanı temellerinden sarsmış olmakla ölçülmesi gerektiğini kaydeden Heniyye, "İlk tur sona erdi ama İsrail, topraklarımızdan ve Mescid'i Aksa'mızdan çıkarılıncaya kadar savaş sürecek" diye konuştu. Sevarika ailesinin hedef alınmasının İsrail'in işlediği katliamlar silsilesinin bir parçası olduğuna değinen Heniyye, "Siyonist düşmanın yaptığı hesaplar tutmayınca ve direniş onun kapasitesini felce uğratınca bu tür katliamlar işlemeye yelteniyor."

Rusya'dan Su-35 alan Mısır'a ABD'den yaptırım uyarısı… ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Savunma Bakanı Mark Esper bir mektup aracılığıyla Mısır Savunma Bakanı'na Rus Su-35 savaş uçaklarını alma kararını iptal etme çağrısında bulundu. Mektupta Mısır'ın CAATSA yaptırımlarıyla karşı karşıya olabileceği belirtildi. Mektupta, "Rusya ile büyük silah anlaşmaları en azından ABD ile gelecekte yapılacak işlemleri ve Mısır'a yapılan güvenlik yardımını karışık bir duruma sokacaktır" ifadeleri yer aldı. 

AVRUPA – AB

İngiltere'de hükümet Rusya'nın müdahalesi raporunu erken seçimden sonra açıklayacak… Rusya'nın İngiltere'de seçimlere müdahale ettiği iddialarını inceleyen parlamento raporu 12 Aralık'taki erken seçimlerden sonra açıklanacak. Güvenlikten sorumlu Devlet Bakanı Brandon Lewis, pazar günü verdiği röportajda söz konusu raporun seçim tarihinden önce yayımlanmasının yasalar uyarınca mümkün olmadığını, bu nedenle daha sonra yayımlanacağını ifade etti. Bakan, "Milli güvenliğin söz konusu olduğu konularda, prosedürü doğru ve dikkatlice takip etmek istiyoruz. Genel seçim döneminde açıklamalar yapamayız. Ama seçim sonrasında o rapor yayımlanacak" dedi.

Ukrayna Güvenlik Servisi: IŞİD liderlerinden El Bara Şişani Kiev'de yakalandı… SBU'dan yapılan açıklamada, "Ukrayna Güvenlik Servisi'nin, Gürcistan İçişleri Bakanlığı ve CIA'yle Kiev Bölgesi'nde yaptığı ortak operasyon sonucunda IŞİD liderlerinden Gürcü asıllı El Bara Şişani (gerçek adı Sezar Tohosaşvili) yakalandı" dendi. SBU, El Bara Şişani'nin 2012 yılından beri 'Ahadun Ahat' cemaati emiri olarak görev yaptığını, 2013 yılında da 'savaş bakanı' olarak anılan Abu Ömer el Şişani'nin yardımcılığına getirildiğini belirtti. El Bara Şişani'nin 2018 yazında sahte pasaportla Ukrayna'ya giriş yaptığını kaydeden SBU, teröristin Ukrayna'dan IŞİD'in faaliyetlerini koordine etmeyi sürdürdüğünü vurguladı.

Almanya'dan açıklama: 2013'ten bu yana en az 270 kişi PKK/YPG saflarına katıldı, en az 22'si çatışmalarda öldü… Anayasayı Koruma Teşkilatınca hazırlanan analizde, PKK/YPG saflarında yer almak için 2013'ten bu yana ülkeden ayrılanların sayısının en az 270 olduğu, bunlardan en az 22'sinin bölgedeki çatışmalarda hayatını kaybettiği belirtildi.  Çeşitli operasyonlarda ölenler arasında Şiyar Gabar kod adlı Jakob Riemer, Sara Dorşin kod adlı Sarah Handelmann, Bager Nujiyan kod adlı Michael Panser de bulunuyor. Analizde, PKK'nın 2002'den bu yana yasaklı terör örgütleri arasında yer aldığı da hatırlatıldı. 

Alman vekil: Bugünün NATO'su, bizzat kendi gölgesinden ibaret… Alman Yeşiller Partisi Milletvekili ve Federal Meclis (Bundestag) Dış İlişkiler Komitesi üyesi Jürgen Trittin, Der Spiegel dergisi için kaleme aldığı makalede şu anda ‘bizzat kendi gölgesinden ibaret’ olan NATO’nun varoluşsal bir kriz yaşadığını ifade etti:  “NATO, Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ın yaptığı gibi süslenebilir, ya da makul bir tespit yapılabilir: ittifak bütünlüğünü yitiriyor.”

Yeşiller'den Türkiye'ye yaptırım çağrısı… Almanya'da muhalefetteki Yeşiller'in haftasonunda Bielefeld kentinde düzenlenen parti kongresinde Türkiye'ye yaptırım çağrısında bulunuldu. Delegeler, Suriye’nin kuzeydoğusuna yönelik askeri harekatı nedeniyle Türkiye ile AB arasında varılan mülteci mutabakatına son verilmesinin istendiği önergeyi oy çokluğuyla kabul etti. Kabul edilen önergede Alman ordusunun Suriye ve Irak'taki IŞİD ile mücadele görevine  son verilmesi de istendi.

Önergede Türkiye'ye yönelik yaptırım talepleri şöyle sıralandı:

-Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile hükümet ve ordu mensuplarına ekonomik yaptırımlar uygulanması

-Türkiye'ye her türlü silah ve teçhizat satışının tamamen durdurulması

-AB ile Türkiye arasında imzalanan mülteci mutabakatının sonlandırılması

-Alman Tornoda keşif uçaklarının Suriye ve Irak'tan çekilmesi

-Almanya'dan Türkiye'ye yapılan ihracata güvence sağlayan Hermes kredi ve yatırım garantisinin kaldırılması.

Protestoların yıl dönümünde sokağa inen Sarı Yelekler'e polis müdahalesi… Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ekonomi politikalarını protesto eden Sarı Yelekler gösterilerinin birinci yılında başkent Paris’te toplandı. Ülkenin başkenti Paris'in Place d'Italie meydanında yolları kapatan eylemcilere polis biber gazı ile saldırdı.

Bulgaristan Savunma Bakanı: NATO’nun sorunları Türkiye’nin politikasından kaynaklanıyor... Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ‘NATO beyin ölümü yaşadığı’ açıklamasını değerlendiren Bulgaristan Savunma Bakanı Krasimir Karakaçanov, ittifakın gerçekten büyük sorunlarla uğraştığını, bunun sebeplerinden birinin Türkiye’nin Ortadoğu politikası olduğunu belirtti.

NATO’ya, 'Rusya tehdidi nedeniyle' politikalarını gözden geçirme tavsiyesi… İtalya’nın başkenti Roma’da bulunan NATO Savunma Koleji’ndeki araştırmacılar, Rusya’dan gelebileceğini söyledikleri hibrid tehditler sebebiyle İttifaka politikalarını değiştirme tavsiyesinde bulundu.

Londra polisi Türkiye’den gelen bir kişiyi terör eylemi hazırlamakla suçladı… Scotland Yard’dan yapılan açıklamaya göre Londra polisi, geçen perşembe Heathrow Havalimanı'nda Türkiye'den gelen ve ‘terör şüphesiyle’ gözaltına alınan kişiye ‘terör eylemi hazırlama’ suçlaması yöneltti. Söz konusu kişinin 14 Kasım’da Türkiye’den İngiltere’ye gelen 26 yaşındaki Mamun Rashid olduğu belirtilen açıklamada, ‘terör saldırısı hazırlığında olanlarla’ ilgili hükümleri içeren yasa uyarınca gözaltına alınan bu kişinin yarın Westminster Sulh Ceza Mahkemesi’nde hâkim karşısına çıkarılacağı vurgulandı.

'İngiltere Savunma Bakanlığı, Afganistan ve Irak'taki savaş suçlarını örtbas etti' iddiası… İngiliz The Times gazetesinin resmi bir rapora dayandırdığı haberine göre, İngiliz askerlerinin aralarında çocukların da bulunduğu cinayetleri ile işkence uygulamaları, komutanlar tarafından örtbas edildi. Habere göre askeri polis müfettişleri, Irak ve Afganistan’da örtbas edilen olaylara ilişkin olarak bazı üst düzey komutanları suçladı. İsmi açıklanmayan komutanlara yönelik suçlamalar arasında evrakta tahrifat da yer aldı. Müfettişlerin raporunda, suçlara ilişkin kanıtların siyasi nedenlerle sümen altı edildiği tespitine yer verildi.

RUSYA

Karadeniz’de alıkonulan Ukrayna gemileri, Kerç limanından ayrıldı… Sputnik’e konuşan Kırım kolluk kuvvetlerinden bir kaynak, Ukrayna'ya ait Berdyansk, Nikopol ve Yany Kapu gemilerinin, tutuldukları Kerç limanından Rus gemilerinin eşliğinde ayrıldıklarını söyledi. Yetkili, 3 geminin tarafsız sularda Ukrayna tarafına teslim edileceğini belirtti. Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Sivastopol milletvekili Dmitriy Belik, Sputnik’e “Gemilere buluşma noktasına kadar herhangi bir askeri konvoy eşlik etmeyecek, yarımada kıyıları boyunca ulusal karasularımız uzanıyor ve ek güvenlik gerekmiyor. Ukrayna tarafından da, silahların bulunmadığı sıradan gemiler yola çıktı” bilgisini verdi.

Rusya’da demiryolu tabanlı Yars füzesi geliştirildi… Topol-M, Yars ve Bulava gibi stratejik füzeleri geliştiren enstitünün baş tasarımcısı Solomonov, “Topol-M füze sistemini geliştirdik. Şimdi de mobil, yeraltı ve demiryolu gibi farklı konuşlandırma türleri için standart füze sistemi Yars’ı geliştiriyoruz” dedi.

Rus Uzman: ABD, Su-35 alımı için Mısır’a yaptırım uygularsa kendi boğazını sıkmış olacak… Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (RİSİ) Başkan Danışmanı ve Ortadoğu uzmanı Yelena Supunina, ABD’nin Su-35 alımıyla ilgili, Mısır’a yaptığı ekonomik yardımlardaki kısmi kesintilerle sınırlı kalacağını ve ciddi tedbirlere başvurmayacağını söyledi. “Amerikalıların en fazla yapacakları şey, Mısır’a aralarında askeri yardımında bulunduğu ekonomik desteği kısmaktır. Ancak, ABD’liler bununla kendi boğazlarını sıkmış olacaklar, çünkü Mısır, bu yardımlar çerçevesinde öncelikli olarak Amerikan silahları satın alıyor. Bu nedenle, Amerikalılar Türkiye örneğinde olduğu gibi, yüksek sesli açıklamalar, makyaj niteliğindeki önlemlerin benimsenmesiyle sınırlı kalıp, ciddi  tedbirlere baş vurmayacaklar.” Askeri-ekonomik yardımların dondurulması ihtimalinin bulunduğunu ancak bunun uzun sürmesinin pek mümkün olmadığını vurgulayan Suponina, konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:    “Mısır ekonomisi şu anda iyi bir durumda değil. Askeri ve ekonomik yardımlardaki kısmi kesintilerin bile kesinlikle olumsuz etkileri olacaktır, ancak Donald Trump yönetiminin alacağı olası yaptırım kararlarının çok büyük etkileri olmayacaktır”

Rusya: Türkiye’yle Kamışlı yakınlarında ortak devriye gerçekleştirildi… Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri polisi ile TSK’nın Suriye-Türkiye sınırının Suriye tarafında yedinci ortak devriye görevini gerçekleştirdikleri açıklamasını yaptı.

İlk Sovyet yapımı seyir füzesini geliştirme emrinin gizliliği kaldırıldı… Rusya Devlet Nükleer Enerji Şirketi Rosatom, bugünkü Kalibr füzelerinin atası olan, Sovyetler Birliği’nin ilk yerli yapım seyir füzesinin geliştirilmesi emrini içeren ve ‘son derece gizli’ şerhi taşıyan belgenin üzerindeki gizliliği kaldırdı.

TÜRKİYE

MSB: PKK/YPG Tel Abyad'da 800 civarı DEAŞ'lıyı serbest bıraktı… Milli Savunma Bakanlığı (MSB), YPG'nin Tel Abyad Hapishanesi'nden en az 800 IŞİD mensubunu serbest bıraktığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, şunlar kaydedildi: "Türkiye, sahada DEAŞ ile göğüs göğse savaşan tek NATO ve koalisyon ülkesi olarak Suriye ve Irak'ta 4 binden fazla azılı DEAŞ'lıyı etkisiz hale getirirken, PKK/YPG terör örgütü ise Tel Abyad Hapishanesi'ndeki en az 800 civarı DEAŞ'lıyı serbest bırakmıştır. Maksadı başta DEAŞ olmak üzere terör örgütlerini bölgeden silip atmak olan olan Barış Pınarı Harekatı ve son dönemde DEAŞ'ın sözde lider kadrosuna yönelik yapılan operasyonlar da kararlığımızın bir göstergesidir."

Türkiye'nin sınır dışı ettiği IŞİD mensubu, Londra'da hakim önüne çıkacak… Türkiye’nin sınır dışı ettiği IŞİD mensubu, bugün Londra’da mahkemeye çıkarılacak. İngiliz polisinden yapılan yazılı açıklamada, perşembe günü Heathrow Havalimanı'nda gözaltına alınan 26 yaşındaki Mahmun Raşit adlı IŞİD militanının, terör saldırısına hazırlanmak suçlamasıyla yargılanacağı bildirildi. Bugüne kadar yaklaşık 900 İngiliz'in Suriye ve Irak’ta IŞİD saflarına katıldığı belirtiliyor. Bunların yaklaşık yarısının kendi isteğiyle ülkeye geri döndüğü ve bazılarının İngiliz güvenlik güçlerinin yakın takibi altında tutulduğu biliniyor.

Dışişleri Bakanlığı'ndan Kuzey Kıbrıs bayrağının yakıldığı Güney Kıbrıs'a kınama… Güney Kıbrıs'ta 'Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 36. kuruluş yıldönümünde bayrağının yakılmasıyla ilgili Dışişleri Bakanlığı'ndan açıklama geldi: "Kınıyor ve KKTC makamlarının bu konudaki açıklamalarına tam destek veriyoruz." Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "KKTC’nin 36. kuruluş yıldönümünde Kıbrıs Rum tarafında, KKTC bayrağı yakılmasını kınıyor ve KKTC makamlarının bu konudaki açıklamalarına tam destek veriyoruz.

Milli Savunma Bakanlığı: El Bab saldırısının faili MİT operasyonuyla yakalandı… Milli Savunma Bakanlığı: "El Bab'da bombalı araçla 18 sivili katleden, en az 30 kişiyi yaralayan PKK/YPG'li terörist, MİT'in operasyonu ile yakalandı." Bakanlık'tan yapılan açıklamada, El Bab halkının, 16 Kasım'da bombalı araçla yaptığı saldırıda çok sayıda sivilin ölmesine ve yaralanmasına neden olan YPG'yi gösterilerle protesto ettiği belirtildi.

DOĞU AKDENİZ – KIBRISTürkiye'nin Doğu Akdeniz'deki sondaj hamlesi Rumları gerdi: Türkler sondajı durdursun… Türkiye'nin Karpaz burnu açıklarında sondaj faaliyetlerine başlayacağı yönündeki açıklamasının ardından Rumlar iyice gerildi. Rum Başkanlık Sarayı'ndan yapılan açıklamada, "Türkiye, tüm sondajları sona erdirsin" denildi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, "Fatih sondaj gemimiz, kıta sahanlığımızdaki görevinin tamamlanmasının ardından dün Karpaz Burnu'nun güneyindeki yeni faaliyetine başladı" açıklamasında bulunmuştu. Türkiye'nin Karpaz burnu açıklarında sondaj faaliyeti başlayacağı yönündeki açıklaması üzerine Rum Başkanlık Sarayı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Türkiye, tüm sondajları sona erdirsin" denildi.

İsrail Doğu Akdeniz’de elini güçlendiriyor… Doğu Akdeniz’deki güç dengelerinde önemli bir aktör olan İsrail yeni bir savaş gemisi için ilk adımı attı. Hidrokarbon yataklarının keşfedilmesinin ardından Doğu Akdeniz’deki varlığını arttırmak için çalışmalarını sürdüren İsrail Savunma Bakanlığı İsrail tersanesi ile Reshef sınıfı yeni bir savaş gemisinin tasarlanması amacıyla anlaşma imzaladı. İsrail Donanması’nın bugüne kadarki en gelişmiş ve en büyük gemisi olacak SA’AR 6 korvetlerinin ilki 2020 baharında geri kalan üç geminin ise 2021 yılından itibaren İsrail Deniz Kuvvetleri’ne teslim edilmesi planlanıyor.

‘İçinde olmadığımız çözümler yaşayamaz’… Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, beraberinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Küçükakyüz ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) 36. kuruluş yıl dönümünü dolayısıyla Ankara’da düzenlenen resepsiyona katıldı. KKTC Ankara Büyükelçisi Kemal Köprülü’nün ev sahipliğinde yapılan resepsiyonda konuşan Hulusi Akar, “Türk milletinin ayrılmaz bir parçası olan Kıbrıslı kardeşlerimizin bugünlere gelmesi kolay olmadı” dedi. Akar, “Kıbrıs bizim için Türkiye Cumhuriyeti Devleti için gerçekten önemli bir konudur, milli bir meseledir. Bugüne kadar haklı mücadelelerinde Kıbrıslı kardeşlerimizle beraber olduk bundan sonra da aynı şekilde olmaya devam edeceğiz. Bundan kimsenin kuşkusu, şüphesi olmasın” diye konuştu.

Erdoğan’ın dış politika hamleleri ABD ve AB’nin yaptırım kıskacında… AB’nin her an yaptırım düğmesine basmasına imkan sağlayan bu çerçeve kararına göre “sondaj çalışmalarından sorumlu, bu faaliyete iştirak eden ve bunlarla ilişkili kişi ve kuruluşlar” hedef alınacak. Söz konusu kişi ve kuruluşların mal varlıkları dondurulacak, sorumlulara seyahat yasağı uygulanacak ve yaptırımların hedef alacağı kişi ve kuruluşlara, AB’den kişi ve kuruluşların mali kaynak sağlaması yasaklanacak. AB henüz yaptırıma hedef olacak kişi ve kuruluşların listesini yayınlamadı. AB diplomatları, liste oluşturma hazırlıklarının sürdüğünü, aynı zamanda Türkiye’ye sondaj faaliyetlerine son vermesi için zaman tanındığına dikkat çekiyor. Türkiye sondaj faaliyetlerinden geri adım atılmayacağı mesajını veriyor. Türk Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin geri adım atmasını ummanın “beyhude bir beklenti” olacağını duyurdu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da AB’nin yaptırım uyarısının “hiçbir hükmü olmadığını”, “Türkiye’nin meşru çıkarlarından taviz vermeyeceğini” söyleyerek sondaj faaliyetlerini sürdüreceklerini açıkladı. Ancak Avrupa gündemine damgasını vuran en sert tepki yine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. Erdoğan, “Kapılar açılır, DEAŞ’lılar gönderilir” dedi ve bu açıklamalar bir kez daha Avrupa basınında, “Türkiye’den tehdit” başlıklarıyla yer aldı. Erdoğan daha önce de AB başkentlerini, Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı Suriyeli mültecileri Avrupa’ya göndermekle tehdit etmişti.

Özersay'dan Anastasiades’e çağrı… Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, ELAM'dan yapılan açıklamaya ve Rum liderliği ile siyasi partilerinin bayrak yakma eylemine sessiz kalmasına tepki gösterdi. Özersay, sosyal medyadan yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: "Bayrağımızın yakılması ve ertesinde Dışişleri Bakanlığı olarak göstermiş olduğumuz tepkiye cevaben ELAM’dan gelen cüretkar açıklama kadar, Kıbrıs Rum siyasi partilerinin ve Rum liderinin suskunluğu dikkat çekicidir. Kıbrıs Türklerini hedef alan bu tür hareketlerin suskun kalınarak onaylanmasıdır aslında asıl tehlikeli olan. Özellikle sayın Anastasiades Bu olaylar karşısında bunları kınayan doğru bulmadığını söyleyen bir açıklama yapmadıkça ve şiddeti teşvik eden bu tür davranışlara karşı tedbir almadıkça Kıbrıs’ta mevcut güvensizlik derinleşir. Sayın Anastasiades’i sorumluluğunun bilinciyle hareket etmeye davet ediyorum. Bu suskunluk hayra alamet değil."

ASYA – PASİFİK

Trump'tan Kuzey Kore lideri Kim'e çağrı: Anlaşmayı sağlamalısın, yakında görüşürüz… Trump, 2020 başkanlık yarışındaki Demokrat rakibi Joe Biden'e 'kuduz köpek' benzetmesi yapan Kuzey Kore Devlet Ajansı KCNA'nın haberini paylaşarak, Kim Jong Un'a Twitter'dan seslendi. Biden hakkındaki benzetmeye atıfta bulunan Trump, "Sayın Başkan, Biden uykulu biri ve oldukça yavaş olabilir ama kuduz köpek değil. Bir şekilde ondan daha iyi. Seni gelmek istediğin noktaya getirecek tek kişi benim. Acele etmelisin ve anlaşmayı sağlamalısın. Yakında görüşürüz." ifadelerini kullandı. Trump'ın bu açıklaması ABD medyasında tepki çekti.

ABD ve Güney Kore ortaklığındaki askeri harekata 'iyi niyet' ertelemesi… Tayland'ın başkenti Bangkok'ta düzenlen Asya Savunma Bakanları Konferansı'na katılan Bakan Esper, sonrasında düzenlediği basın toplantısında bölgedeki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Esper, bölgedeki gerginliğin düşürülmesi ve komşu ülkeler arasında barışın sağlanmasına vurgu yaparak, bu kapsamda Güney Kore ile yapılması planlanan kapsamlı askeri harekatın ertelendiğini açıkladı. Ertelemenin Kuzey Kore'ye verilmiş bir taviz olarak görülmemesi gerektiğini kaydeden Esper, "Bu adım ABD ve Güney Kore'nin, nükleer silahlardan arınması ve diplomatik yola ağırlık vermesi konusunda Kuzey Kore'ye gösterdiği bir iyi niyettir." ifadesini kullandı.

Hong Kong'da molotoflarla oklar havada uçuşuyor: Bir polis bacağından okla yaralandı… Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'ni aylardır sarsan ve giderek şiddetlenen protestoların yeni sahnesi, eylemcilerin işgal ettiği Polytechnic Üniversitesi. Sabah saatlerinde göstericilerin, işgal ettikleri Polytechnic Üniversitesi önünde kurulan barikatları temizlemeye çalışanlara tuğla fırlatması üzerine polis, üniversite çevresindeki yolları trafiğe kapattı. Üniversite kampüsüne sevk edilen yüzlerce polis, protestoculara göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale etti. Bazı protestocular yay ve mancınık kullanarak ok ve molotofkokteyli atarken, çatışmalar üniversite yakınındaki Cross-Harbour Tüneli'ne taşındı. Tünel girişindeki üst geçitten alevler yükselirken, tünele yaklaşan polis araçları yola dizili tuğlalar nedeniyle ilerleyemedi. Protestocular, üst geçitteki otoyol geçiş gişelerinde bir polis aracını ateşe verdi. Eğitim Bürosu, güvenlik endişeleri nedeniyle bir haftadır eğitime ara verilen Hong Kong'da pazartesi günü de hiçbir okulda eğitim yapılmayacağını duyurdu.

ABD

ABD'den Güney Kore'ye Amerikan üslerinin maliyetine katkısını artırma çağrısı… ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Güney Kore Savunma Bakanı Jeong Kyeong-doo ile yıllık Güvenlik Danışma Toplantısı'ndan önce düzenlediği basın toplantısında, Seul ve Japonya yönetimine süresi 23 Kasım'da dolacak askeri istihbarat bilgisi paylaşımına yönelik anlaşmayı yenilemelerini istedi. İki ülkenin, Ekim 2016'da imzaladığı ve istihbarat bilgilerini birbirleriyle ve üçüncü taraf olarak ABD ile paylaşmalarına olanak sağlayan istihbarat anlaşmasının sonlandırılmasının sadece Kuzey Kore ve Çin'in işine yarayacağını savunan Esper, "Sadece bu bile, oturup ittifakımızı ortak tehdit ve zorluklara birlikte cevap verebilecek şekilde yeniden sağaltmamız için güçlü bir neden" ifadesini kullandı. ABD Savunma Bakanı Esper, Güney Kore'de konuşlu 28 bin ABD askerinin masraflarını paylaşma konusunda da "Güney Kore zengin bir ülke, savunma maliyetinin karşılanmasına yardım için daha fazla ödeme yapabilir ve yapmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

ABD, astronotlarını uzaya göndermek için Rusya’ya yaklaşık 4 milyar dolar ödedi… NASA Genel Müfettişi Paul Martin’in hazırladığı raporda, “Haziran 2019 itibariyle NASA, Amerikan ve partner astronotların istasyona gidiş-dönüşü için Soyuz’larda toplam maliyeti 3.9 milyar dolar olan 70 yer satın aldı” ifadeleri yer aldı. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) faaliyet gösterdiği 20 yılda, Rus Soyuz ve ABD’nin Space Shuttle uzay araçlarıyla 85 insanlı uçuşun gerçekleştiği, istasyona bugüne kadar 239 astronot ve kozmonotun gittiği kaydedildi. ABD, Space Shuttle programı 2011’de kapatıldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronot gönderme konusunda Rusya’ya bağımlı hale gelmişti.

Rus senatör, Suudi Arabistan ile S-400 anlaşmasını ‘ABD için tatsız haber’ olarak niteledi… Rusya ile Suudi Arabistan’ın hayata geçirmek için görüşmeye devam ettikleri S-400 hava savunma sistemlerinin tedarikini kapsayan kontrat ile ilgili Twitter hesabından paylaşımda bulunan Puşkov, Riyad tarafından satın alınacak Rus silahları ile ilgili anlaşmanın Pompeo için ‘tatsız haber’ olduğunu yazdı. Puşkov, “O (Pompeo) Amerikan yapımı Patriot sistemlerinin bir kez arayla devreye girdiğini izah ettikten sonra böyle bir şey beklenmeliydi” ifadelerini paylaştı. Rus senatör, Amerikan hava savunma sistemlerinin aksine S-400’lerin ‘zaman zaman değil, her zaman’ çalıştıklarını vurguladı.

ABD'den İranlı göstericilere destek mesajı: Yanınızdayız… Beyaz Saray'dan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, eylemcilere karşı kullanılan müdahale kınandı. Açıklamada, "ABD, kendilerine önderlik etmesi gereken rejime karşı barışçıl protestolar düzenleyen İran halkının yanındadır. Göstericilere karşı kullanılan ölümcül müdahale ve ağır iletişim kısıtlamalarını kınıyoruz." ifadelerine yer verildi. Tahran hükümetinin de eleştirildiği açıklamada, "Tahran yönetimi, nükleer silah ve füze programlarının yanı sıra terörizmi destekleyerek, yönetim tabakasının kendi insanlarını terk edip, kendi zenginlikleri ve güçleri için çalıştıklarında ne olacağını onurlu İran halkına gösterdiler" değerlendirmesinde bulunuldu. İran'da benzine yapılan yüzde 300 zam nedeniyle cuma günü başlayan gösteriler devam ederken, bu zamana kadar 1000 civarında eylemcinin tutuklandığı, ülke genelinde sabit ve mobil hatların tamamında internete erişimin engellendiği biliniyor.