TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

SURİYE (SURİYE KUZEYİ- SOÇİ - İDLİB - SURİYE'de ATEŞKES)

- Koalisyon Suriye’deki Kürt müttefiklerinin yanlışlıkla vurulması olayını soruşturuyor… ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyon sözcüsü Albay Sean Ryan, koalisyonun Suriye’deki Kürt müttefiklerinin yanlışlıkla vurulmuş olabileceği hava saldırısı olayını soruşturduğunu bildirdi. Ryan: "Demokratik Suriye Güçleri (DSG), IŞİD'le mücadelede bizim partnerimiz ve biz, onlar IŞİD'in Fırat'ın orta kısmındaki son kalesini kurtarmaya devam ettikçe onlara destek vermeyi sürdüreceğiz." dedi.

- Suriye Dışişleri koalisyonun Rakka'da yaptıklarını ‘soykırım' olarak niteledi… Suriye Devlet Televizyonu'nun Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynağa dayandırdığı haberinde bakanlığın uluslararası koalisyon güçlerinin Rakka'yı kurtarırken yaptıklarının soykırım olarak gördüğü ve bu yapılanların cezalandırılması gerektiğini belirttiği kaydedildi.

-Şam, koalisyonun sivillerin ölümüne yol açan saldırısıyla ilgili soruşturma talep etti... Suriye Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler'e gönderdiği mektupta, ABD'nin öncülüğündeki koalisyonun sivillerin ölümüne yol açan saldırısıyla ilgili soruşturma talep ederek, koalisyonda yer alan ülkeleri uluslararası hukuku çiğnemekle suçladı.            BM'de koalisyonun hava saldırısıyla ilgili bağımsız ve şeffaf bir soruşturma açılmasını talep eden Suriye Dışişleri, "Bu korkunç suç, koalisyonun yasalara aykırı olan bu operasyonunda ABD'nin hedefinin terörle mücadele değil, mümkün olduğu kadar fazla sayıda Suriyeliyi öldürmek ve insani değerleri tümüyle hiçe saymak olduğunu bir kez daha tüm dünyaya göstermiş oldu" ifadelerini kullandı.

-Caferi: Suriye'ye yeni anayasa diye bastıran Suudi Arabistan ne anayasa ne parlamento hatta ne de bir isme sahip… BMGK'deki Suriye tartışmasında yeni anayasa diye tutturan Suudi Temsilci'ye Suriye Temsilcisi yanıt verdi: Suudi Arabistan'ın ne bir anayasası ne de bir parlamentosu var. Hatta adı bile yok. Suudi Arabistan krallığı demek Macroni Fransa Cumhuriyeti ya da Trump Birleşik Devletleri demek gibi bir şey.

-Koalisyon, Deyr ez Zor’daki sivilerin bulunduğu bölgeye hava saldırısı düzenledi. Suriyeli askeri bir kaynak, ABD'nin öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerinin Suriye'nin Deyr ez Zor bölgesinde yer alan es Susa yerleşimindeki sivillerin yaşadığı konutlara hava saldırısı düzenlediğini ifade etti. Yetkili, "Evet, bugün de olay yaşandı, koalisyonun hava kuvvetleri masum sivillerin konutlarını sürekli olarak bombalıyor ve böylelikle IŞİD'in militanlarına yardım ediyor" diye konuştu.

-- Golan'daki Dürzilerden Suriye yanlısı eylem… İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan... Dürziler, Suriye bayrakları ve Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad fotoğraflarıyla eylem yaptı. Suriye sınırında yapılan eylemde İsrail işgaline karşı çıkıldı. Dürzilerin İsrail tarafından verilen seçim pusulalarını yaktıkları bildirilirken, eylemciler uluslararası toplumdan İsrail işgalini sonlandırmalarını talep etti.

ORTADOĞU-AFRİKA

- Ruhani istifa eden iki bakanın yerine atama yaptı…  İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre Ruhani, Ulaştırma ve Şehircilik Bakanı Abbas Ahundi ile Sanayi Maden ve Ticaret Bakanı Muhammed Şeriatmedari'nin istifasını kabul etti. Ruhani, Ahundi'nin yerine İslami, Şeriatmedari'nin yerine de Rahmani'yi vekaleten atadı.

- İsrail'den Lübnan sınırına ağır silah sevkiyatı… İsrail ordusu, geçtiğimiz haftalarda Lübnan ordusuna ağır silah sevk etmeye başladı. Israel Hayom'un haberine göre sınıra tanklar getirilirken, "Hizbullah'la çatışma ihtimali" sebebiyle sınıra duvar örülmeye başlandı. Bölgeye bakan tepelere yerleştirilen ağır silahların Hizbullah'ın gözlem noktalarını hedef alabilecek yerlerde olduğu belirtiliyor.

- Golan'daki Dürzilerden Suriye yanlısı eylem… İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan Dürziler, Suriye bayrakları ve Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad fotoğraflarıyla eylem yaptı. Suriye sınırında yapılan eylemde İsrail işgaline karşı çıkıldı. Dürzilerin İsrail tarafından verilen seçim pusulalarını yaktıkları bildirilirken, eylemciler uluslararası toplumdan İsrail işgalini sonlandırmalarını talep etti.

- Mısır'da cihatçılar üç işçiyi öldürdü… Mısır'ın Sina yarımadasında güvenlik duvarı inşaatında çalışan üç işçi, cihatçıların saldırısında öldürüldü. Yetkililer dördüncü bir işçinin yaralandığını duyururken, saldırının el-Ariş'te yapıldığı açıklandı. Saldırının ardından güvenlik güçlerinin verdiği karşılık sonucu altı cihatçı öldürüldü. Dün yaşanan çatışmalarda iki polis yaralanmış, ardından bölgede operasyon başlamıştı. Mısır güvenlik güçleri Muhammed Mursi'nin devrildiği darbeden beri aralarında IŞİD ve El Kaide'nin de olduğu cihatçı örgütlerle çatışıyor.

- Ürdün, kiraladığı toprakları İsrail'den geri istedi... Ürdün Kralı 2. Abdulllah, bugün Twitter'da bir mesaj paylaşarak, İsrail ile 46 yıllık savaşa son veren barış anlaşmasının bir maddesini yenilemeyeceklerini açıkladı. İsrail ile Ürdün arasında 1994'te imzalanan barış anlaşmasına göre, sınırda bulunan El-Ghamr ve El-Bakura kentleri Ürdün egemenliğine bırakılıyor ancak İsrail'e bu bölgede ekonomik ayrıcalıklar tanınıyordu.

- Suudi Adalet Bakanlığı: Kaşıkçı olayı bizim egemenliğimizdeki topraklarda meydana geldi... Suudi Arabistan Adalet Bakanlığı, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürüldüğünün kabul edilmesinden sonra yeni bir açıklama yaptı. Suudi Arabistan Adalet Bakanlığı'nın konuyla ilgili açıklamasında şu ifadeler yer aldı: "Kaşıkçı olayı Suudi Arabistan'ın egemenliğindeki topraklarda meydana geldi. Gerekli prosedür tamamlanınca olay mahkemeye sevk edilecek." SPA'da yer alan habere göre Suudi Arabistan Adalet Bakanı Velid es-Samani, 'davanın Suudi Arabistan'da izlenen sürece tabi olacağını aktardı ve kim olursa olsun bu konuda ihmalkar davranan herkesin hesaba çekileceğini, bunun bir laf değil işlerliği olan bir gerçek olduğunu' dile getirdi.

- Suudi Dışişleri: Türkiye'nin adını verdiği bir zanlının Kaşıkçı için İstanbul'a gittiğini saptadık... Kaşıkçı vakasıyla ilgili dün Suudi resmi haber ajansı SPA'da yer alan Suudi Başsavcılığı'nın yürüttüğü soruşturmayla ilgili haberin ardından bugün Suudi Dışişleri de açıklama yaptı. Açıklamada: "Suudi Kralı Selman'ın talimatı doğrultusunda Başsavcılık tarafından Türk tarafının ortak güvenlik grubuna bildirdiği bazı şüpheliler hakkında olayla ilgili bilgi veya ilişkilerinin olup olmadığının tespiti için soruşturma başlatıldı. Çok açık ve net bir şekilde olayın aydınlatılması ve gerçeklerin ortaya çıkarılmasının gerekliliği doğrultusunda devletin verdiği talimatları yerine getirmek amacıyla Suudi Başsavcılığı ön soruşturma başlattı. Ön soruşturmanın neticesinde, Türk tarafının ortak güvenlik grubuna bildirdiği bazı şüpheliler hakkında olayla ilgili bilgi veya ilişkilerinin olup olmadığının tespiti için soruşturma başlatıldı.” ifadeleri yer aldı.

AB – AVRUPA

- Belçika Suudi Arabistan'a silah ihracatını durdurabilir.… Belçika’nın en büyük silah üreticisi FN Herstal’ın bulunduğu Valon Bölge Başkanı Willy Borsus, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesi olayı ile ilgili olarak Suudi Arabistan’a silah ihracatına geçici yasak getirilebileceğini açıkladı.

- Merkel: Bulunduğumuz koşullarda Suudi Arabistan'a silah ihracatı yapılamaz… Almanya Başbakanı Angela Merkel, ülkesinin Suudi Arabistan'a silah satışını daha önce sınırlandırdığını ve bu şartlar altında Suudi Arabistan'a silah ihracatı yapamayacağını açıkladı.

- Fransa Ekonomi Bakanı, Suudi Arabistan'daki yatırım konferasına katılmayacak… Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın himayesinde 23-25 Ekim'de Riyad'da düzenlenecek yatırım konferansına katılmayacağını bildirdi.

- İngiltere, Almanya ve Fransa'dan Kaşıkçı bildirisi… İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Suudi Arabistan'ın gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin açıklamasına dair ortak bir bildiri yayımladı. Bildiride, "2 Ekim'de tam olarak ne olduğunun aydınlatılmasına acil ihtiyaç var. Suudi soruşturmasında şimdiye dek sunulan hipotezlerin inandırıcı olması için olgularla desteklenmesi gerekiyor" ifadeleri kullanıldı.

- AB, Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin kapsamlı, güvenilir ve şeffaf soruşturma istedi… Avrupa Birliği (AB), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin kapsamlı, güvenilir ve şeffaf soruşturma yapılmasını istedi.

- Londra'da yüz binler yeni Brexit referandumu için yürüdü… İngiltere'de yaklaşık 700 bin kişi, ülkenin Avrupa Birliği'nden ayrılmasının (Brexit) yeniden halk oyuna sunulması talebiyle yürüdü.

ABD

- ABD Kongresi üyeleri baskıyı artırıyor: Suudi Arabistan'a Magnitsky Yasası uygulansın… ABD'de hem Cumhuriyetçi hem Demokrat Parti'den siyasiler, Magnitsky Yasası uyarınca Suudi Arabistan'a soruşturma açılması ve yaptırım uygulanması için Trump'a yönelik baskıyı artırıyor.

- Trump: Suudi Arabistan çok iyi bir müttefik, fakat yaptıkları kabul edilemez… Trump, gazetecilerin Kaşıkçı'nın öldürülmesiyle ilgili sorularını cevapladı. Trump, “Kaşıkçı hakkında Veliaht Prens Bin Salman’ın önceden haberinin olmaması mümkün mü?” şeklinde bir soruya, “Bu mümkündür” dedi. “Cevapları bulana kadar tatmin olmayacağım” şeklinde konuşan Trump, Suudi Arabistan'ın yaptığı soruşturmayı “Büyük bir adım” olarak değerlendirdi ve soruşturmaya çok fazla kişinin dahil edildiğini kaydetti. Trump, “Suudi Arabistan çok iyi bir müttefik, fakat yaptıkları kabul edilemez.” şeklinde konuştu.

- Trump ABD’nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan çekileceğini duyurdu… ABD Başkanı Donald Trump, Washington’un 1987’de Sovyetler Birliği ile imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan çekileceğini açıkladı. Trump, “(Eski ABD Başkanı Barack) Obama’nın bu konuyu neden görüşmediğini ve (ABD’yi anlaşmadan) neden çekmediğini anlamış değilim. Anlaşmayı ihlal etmelerine izin vermeyeceğiz. Rusya anlaşmaya uymadı, bu nedenle maalesef anlaşmayı feshedeceğiz ve ondan çekileceğiz. Bu silahları geliştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.

- Trump: Silah anlaşmasını koruyup, Suudi Arabistan'a 'bir tür yaptırım' uygulamayı tercih edeceğim… ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'ın Cemal Kaşıkçı açıklaması hakkında, "Suudilere bazı sorularımız olacak. Bu konuda Kongre ile birlikte çalışacağız" dedi. Trump, Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından silah satışı anlaşmasını koruyup Suudi Arabistan'a "bir tür yaptırım" uygulamayı tercih edeceğini söyledi.

- ABD’nin uçak gemisi 30 yıl sonra ilk kez Arktik bölgeye girdi… ABD donanmasına ait USS Harry S. Truman nükleer uçak gemisinin neredeyse 30 yıl sonra ilk kez Kuzey Kutup Dairesi’ni geçerek Arktik bölgeye giriş yaptığı öğrenildi. ABD Deniz Kuvvetleri'nden yapılan açıklamada, USS Harry S. Truman uçak gemisinin 8. taarruz grubunda yer alan savaş gemilerinin eşliğinde Norveç'in kıyı bölgesini takip ederek kuzey yönünde ilerlediği kaydedildi.

RUSYA

- Rus senatör ABD’nin INF’den çekilmek istemesinin nedenini açıkladı… Rus senatör Konstantin Kosaçev, ABD’nin Orta ve Kısa Menzilli Füzeler Anlaşması’ndan (INF) çekilme isteğinin, bu sınıftaki silahları Rusya ve Çin sınırlarının daha yakınına getirilmesini amaçladığını söyledi. Kosaçev, "INF'nin feshi, bu sınıftaki Amerikan yapımı silahların potansiyel, belki de gerçek rakibin topraklarının daha yakınına getirilmesini amaçlıyor. İlk sırada Rusya, 2. sıradaysa Çin var" diye konuştu.

- 'Rus heyeti Esad’la Suriye’deki durumu ve terörle mücadeleyi görüştü…. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin ve Rusya Savunma Bakanlığı yetkililerinden oluşan Rus heyetin dün Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la yaptığı görüşmeye ilişkin Rus Dışişleri'nden açıklama geldi. Açıklamada şöyle denildi: "Suriye'deki gelişmelerle ilgili konuların tümü somut bir şekilde ele alındı. Terörist varlığının sonuna kadar yok edilmesi ve tüm Suriyelilerin çıkarları doğrultusunda uzun vadeli siyasi çözüme doğru istikrarlı bir şekilde ilerlemeye olan kararlı bağlılık teyit edildi."

- Putin: IŞİD Suriye'de ABD ve Avrupa vatandaşlarını esir aldı… Putin, terör örgütü IŞİD’in, ABD’nin Fırat boyunca kontrol ettiği bölgelerde varlığını artırdığını belirterek, "Teröristler Fırat'ın güneyinde ABD-Avrupa vatandaşlarını esir aldı. 700 kişiyi esir aldı, 10 kişiyi idam etti.” Dedi.

- Yeni seçim müdahalesi suçlamasına Rus Dışişleri’nden yanıt: ABD, sert direnişle karşılaşacak… ABD’de gelecek ay düzenlenecek Kongre seçimlerinin sonuçlarını etkilemek için hazırlandığı iddia edilen komploda yine bir Rus vatandaşının rol oynamakla suçlanmasına, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov yanıt verdi. Ryabkov, Washington’ın, Moskova’ya yeni yaptırımlar uygulayabilmek için bahane uydurduğunu söyledi. 'ABD’nin, bir Rus vatandaşını daha Amerikan seçmenleri etkileme girişiminde bulunmakla suçlayarak, hem kendi halkını hem de dünya toplumunu Rus hacker ve bloger hikayeleriyle korkutmaya devam ettiğini' dile getiren Ryabkov,“Washington, ülkemize karşı o kötü şöhretli yaptırımlarını bir defa daha kullanmak için bahane yaratıyor” diyerek ekledi: “ABD yönetimi belli ki kendi imkanlarını gözünde büyütüyor. Rusya’ya karşı düşmanlık gösterip tüm dünyaya horgören bakışlarla bakan ABD, bu yüzden giderek daha sert bir direnişle karşılaşacak.”

- Rus ordusu önümüzdeki aylarda hipersonik Avangard füze sistemine sahip olacak… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran'ın Suriye'den çekilmesini isteyenlerin, Suriye'nin iç işlerine karışmayacaklarının garantisini vermeleri gerektiğini vurguladı. Rusya'nın her iki ülkeyle de 'ciddi ve derin ilişkilerinin olduğunu' belirten Putin, İran güçlerinin Suriye'den tamamen çekilmesininse ayrı bir konu olduğunu kaydetti. "Buna; İran, Suriye ve İran, ABD arasındaki diyalog ile karar verilmeli. Rusya da bu diyaloğa katılmaya hazır" diye devam eden Putin, İran'ın Suriye'den çekilmesini isteyenlerin, Suriye'nin iç işlerine karışmayacaklarının garantisini vermeleri gerektiğini sözlerine ekledi

TÜRKİYE - TÜRK DÜNYASI

- Erdoğan ile ABD Başkanı Trump görüştü… Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Trump ile telefonda görüştü. Görüşmede terörle mücadele, Cemal Kaşıkçı meselesi ve Suriye'deki son gelişmeler hakkında görüş teatisinde bulunuldu.

- Erdoğan'dan Cemal Kaşıkçı soruşturmasına ilişkin açıklama…  Erdoğan, Suudi gazeteci Kaşıkçı'nın öldürülmesi soruşturmasına ilişkin, "15 kişi buraya niye geldi, 18 kişi niye tutuklandı? Salı günü çok daha farklı bir şekilde grup konuşmamda anlatacağım. Orada bunların detayına gireceğim." dedi.

- Türkiye'den Yunanistan'a uyarı... Doğu Akdeniz'de çalışmalarına başlayan Barbaros Hayrettin Paşa araştırma gemisini taciz eden Yunanistan'a ait fırkateyn, Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı unsurlar tarafından engellendi.Enerji Bakanlığı'ndan yaşanan olayla ilgili açıklama yapıldı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Türkiye uluslararası hukuktan kaynaklı haklarını savunmaya devam edecek. Yunanistan gerilimi tırmandıracak girişimlerden uzak dursun." denildi.

TERÖRLE MÜCADELE

- İçişleri Bakanlığı, son bir haftada iç güvenlik operasyonları kapsamında biri sözde üst düzey 18 teröristin etkisiz hale getirildiği bildirdi.

- Van İpekyolu’nda 18 Ekim’de, şüpheli bir şahsın ikametinde yapılan aramada toplam 629 parça tarihi eser ve aynı gün Başkale’de, narkotik tespit köpekleri CESUR ve ALEM’in katılımıyla arazide yapılan aramada 120 kg eroin ele geçirilerek, iki olay sonucunda 1 şüpheli yakalanmıştır.