TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Erdoğan Veliaht Prens Selman'ı kabul edecek

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile Beştepe'de bir araya gelecek. Suudi prens kalabalık bir heyetle Ankara'ya gelecek. Erdoğan ve Selman, önce Beştepe'de baş başa bir görüşme yapacak. Daha sonra ilgili bakan ve yetkililerin katılımıyla heyetler arası toplantıya geçilecek. (@tcbestepe)

Erdoğan, Estonya Başbakanı Kallas ile görüştü

İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Estonya Başbakanı Kaja Kallas ile telefonda görüştüğünü duyurdu. Görüşmede, Türkiye-Estonya ilişkileri ve Rusya-Ukrayna savaşı dahil bölgesel konular ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, Ukrayna ve Rusya’yı müzakerelere dönmeye teşvik ettiklerini, savaşın insani alanda yol açtığı olumsuzlukların azaltılabilmesi için de girişimlerine devam ettiklerini aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, küresel gıda krizinin önüne geçme noktasında etken olacak Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden ihracı için Birleşmiş Milletler’le birlikte müşterek gayret içerisinde olduklarını vurguladı. (@iletisim)

Erdoğan Johnson ile görüştü 

Görüşmede, savunma sanayii işbirliği başta olmak üzere Türkiye-Birleşik Krallık ilişkileri ve Rusya-Ukrayna savaşı dahil bölgesel konular ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, Ukrayna’daki tahılın güvenli şekilde ülkeden çıkarılması için mutlaka çözüm bulunması gerektiğini belirtti. (@iletisim)

Libya tezkeresi uzatıldı

Libya'ya asker gönderilmesi için verilen iznin süresinin 2 Temmuz 2022'den itibaren 18 ay uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Tezkerede, Libya'da ateşkesin tesis edilmesi, siyasi bütünlüğün sağlanması ve işleyen bir devlet mekanizmasının kurulmasının mümkün olamaması üzerine, barış ve istikrarın tesisini teminen Birleşmiş Milletler (BM) kolaylaştırıcılığında, tüm tarafların katılımıyla yürütülen ve yaklaşık bir yıl süren Libya Siyasi Diyaloğu sonucunda, Libya Siyasi Anlaşması'nın, 17 Aralık 2015'te, Fas'ın Suheyrat şehrinde imzalandığı belirtildi. (AA)

Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında tahıl ihracatı görüşmelerini duyurdu

Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM'den temsilciler, bloke Ukrayna limanlarından tahılın kaldırılmasını görüşmek üzere önümüzdeki hafta İstanbul'da bir araya gelecek. Milliyet'in haberine göre , Türk Savunma Bakanlığı'ndan bir heyet, detaylar üzerinde anlaşmak için önce Rusya'ya gidecek. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Pazartesi günü BM Genel Sekreteri António Guterres ve Salı günü İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Estonya Başbakanı Kaya Kallas ile dört yönlü tahıl ihracat mekanizmasını görüştü. (moscowtimes)

Terör Gündemi 

• Pençe-Kilit operasyonu bölgesine terör örgütü mensuplarınca açılan taciz ateşi sonucu Piyade Uzman Çavuş Sercan Baş şehit oldu.
• Terör örgütü PKK’da çözülme devam ediyor, 4 örgüt mensubu daha ikna yoluyla teslim oldu.
• Irak'ın kuzeyinde başarıyla devam eden Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde 5, Siirt’te yapılan Eren Abluka-17 operasyonunda da 2 terörist etkisiz hale getirildi.
• MSB: Irak'ın kuzeyinde başarıyla devam eden Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde 5 PKK'lı teröristi daha etkisiz hâle getirdi.

2. AVRUPA:

Von der Leyen: Türkiye, çeyrek asır öncesine göre şu anda AB'ye daha uzakta

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Türkiye’nin çeyrek asır öncesine göre şu anda AB'ye daha fazla uzakta olduğunu iddia etti. Avrupa’da yayımlanan bazı gazetelere konuşan AB Komisyonu Başkanı, tam üyelik yolunda Brüksel ile uyumun önemli olduğunu belirterek, “Ankara’nın hevessiz bir tutum içinde olmasının üyelikle ilgili iradesini de ortaya koyduğunu” ifade etti. Ursula von der Leyen, Ankara’nın tam üyelik süreci için “Türkiye, 1999 yılına oranla daha fazla uzakta.” dedi. (Euronews)

Almanya’dan Rusya’ya tepki 

Almanya Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck, Alman Sanayi Günü kapsamında düzenlenen toplantıda, Rus enerji şirketi Gazprom'un teknik sorunlar nedeniyle Kuzey Akım boru hattı üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatında kesintiye gitmesine tepki gösterdi. Habeck, "Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden gaz tedarikinin azaltılması bize yönelik bir saldırı, bize ekonomik bir saldırıdır.” ifadesini kullanarak, bu kesintinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Avrupa gaz piyasasında "kaos" oluşturma planının bir parçası olduğunu dile getirdi. (AA)

Macron NATO Zirvesinde Türkiye’den “Netlik” İsteyecek

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 28-30 Haziran’da Madrid’de yapılacak NATO zirvesi öncesinde, Genel Sekreter Jens Stoltenberg ile görüşmesinde, Türkiye’den, “İttifak karşısındaki pozisyonuna netlik getirmesini isteyeceğini” bildirdi. Elysee kaynakları, netleşme isteğinin yalnızca Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine Türkiye’nin karşı çıkması konusunda değil, Londra zirvesinden bu yana dile getirilen konuları kapsadığını belirtti. (VOA)

Avrupa ülkeleri, Rus doğalgazının kesilmesi olasılığına karşı hazırlanmaya başladı

Hollanda Enerji Bakanı Jetten, gaz krizi planının ilk aşamasını aktive ettiklerini duyurdu.Danimarka'nın enerji ajansı da 3 aşamalı acil gaz tedarik planının ilk aşamasını devreye aldığını duyurdu

Gazprom'un Yunanistan'a doğal gaz akışını bakım gerekçesiyle yarından itibaren geçici süre durduracağı bildirildi

Yunan Devlet Ajansı AMNA'nın doğal gaz şirketi DEPA kaynaklarına dayandırdığı habere göre, Rus enerji şirketi Gazprom'un yapacağı kesintinin sebebi Türk Akımı doğal gaz boru hattının yıllık olağan bakım çalışmaları olarak gösterildi.

Johnson: Putin'e verilen tavizler felakete yol açar

İngiltere Başbakanı Boris Johnson , Batılı ülkeleri Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e herhangi bir tavizin felakete yol açabileceği konusunda uyardı. Ona göre, bir uzlaşma bulma girişimleri "haksız saldırganlığın bir ödülü olarak algılanabilir" ve "yalnızca Rusya'yı değil, müttefiklerini de cesaretlendirerek Britanya'nın güvenliğini ve ekonomisini etkileyebilir." Politikacı, savaş nedeniyle artan yorgunluğa işaret etti ve Ukrayna'ya "uluslararası toplumdan yeni siyasi, askeri ve mali destek" sağlama sözü verdi. (moscowtimes)

Finlandiya: NATO müzakerelerinde ilerleme yok

Finlandiya makamları, Türkiye'nin konumu nedeniyle ülkenin yakın gelecekte NATO'ya katılamayacağını düşünüyor. Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye ve İsveç ile NATO Karargahı'nda yaptığı üçlü görüşmenin ardından , toplantının önemli ilerleme kaydetmediğini ve tüm sürecin aylarca sürebileceğini söyledi. “Belirli tarihler vermek istemiyorum. Bunu [ittifağa katılmak] Eylül ayına kadar yapmak mümkün olmayabilir. Ancak müzakerelerin başlamasından şimdiden memnunuz” dedi ve sonunda devletlerin bir anlaşmaya varabileceklerini umduklarını ifade etti. (moscowtimes)

Ukrayna- Rusya Savaşında  Son Durum ve Dünyada Gelişmeler

• Suriye'nin Rusya Büyükelçisi Riyad Haddad, bazı yabancı basında Rus ordusunun Ukrayna'daki savaşa katılmak üzere Suriye'nin kuzeyindeki Ayn el-Arab ve Tel Rıfat bölgelerinden çekildiğine ilişkin haberlerin gerçeklerle örtüşmediğini söyledi.
• Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Boris Johnson arasında, tarafların Ukrayna krizinin çözümü ve Ukrayna'dan tahıl tedariğine ilişkin konuların ele alındığı bir telefon görüşmesi gerçekleşti.
• İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, İngiliz hükümetinin Rusya'ya ek yaptırımlar uygulama niyetinde olduğunu ve Moskova, Ukrayna'dan tamamen çekilene kadar bunu yapmaya devam edeceğini söyledi.
• Rusya, Karadeniz'de Kırım açıklarında yer alan petrol-gaz arama kulelerini tahliye etti. "Kırım-1" ve "Tavrida" sahasında 136 personel helikopterlerle tahliye edildi.
• Ruslar Yeni Harkov Bombalamalarında 14 Sivili Öldürdü, Diğerlerini Yaraladı. Harkov Valisi Oleg Synegubov, "İşgalciler askeri tesislerin olmadığı yerleşim alanlarını kasten dövüyorlar" dedi.
• Çeçen Lider Kadırov, Özel Kuvvetlerin Luhansk'ta Ukrayna Kuvvetlerini Yok Ettiğini Söyledi
• Avustralya, Ukrayna'ya İlk Zırhlı Personel Taşıyıcılarını Gönderdi. Askeri araçlara bir kanguru yanında Ukrayna bayrağını taşıyan amblemler takılıyor.
• Rusya, ABD ve Avrupalı ​​Müttefikler Tarafından Ukrayna'ya Gönderilen Ekipmanı İmha Ettiğini Söyledi
• Görüntüler Doğu Ukrayna'da Ön Hatlarda Ağır Çatışma Gösteriyor. Rusya yanlısı ayrılıkçılar, Ukrayna'nın hatlarını kırma girişimlerinin şimdiye kadar başarısız olduğunu söylüyorlar.

Dünya Basını

CNN: 'Rusya'nın Avrupa'daki ayağı Kaliningrad, Ukrayna'ya karşı savaşında bir sonraki parlama noktası olabilir mi?'

Yahoo News: 'Litvanya neden Rusya'nın Kaliningrad üzerindeki gazabını riske atıyor?'

Los Angeles Times: Ukrayna'daki çatışma bir karakter savaşı ve ekonomik bir sınavdır. Batı'nın gücü tükenmeye başlıyor. Sıradan Avrupalılar ve Amerikalılar Ukrayna'yı destekleme arayışlarında ekonomik zorluklara ne kadar dayanabilirler?

Le figaro vox: Nicolas Baveret: "Ukrayna, Batı'daki anlaşmazlıkların odağında ve AB çatırdıyor." Artık Rusya, kiminle savaştığını biliyor.

The New York Times: Almanya, doğal gaz tasarrufu amacıyla kömürle çalışan santralleri yeniden başlatacak.

The New York Times: Ukrayna'daki etnik azınlıklar, savaşta kimin tarafında oldukları konusunda kararsız. "Bu, karşıt takımlar arasında bir futbol sahasında durmak gibi"

Jbpress: Türkiye bir NATO bagajı mı? Savaşın ortasında mevcudiyet, geri çekilme ve ihraç sesleri de ortaya çıktı. (British Economist dergisinin 18 Haziran 2022 sayısı)

Asiatimes: Ukrayna'da Biden, eşiğinden uzaklaşmaya çalışıyor. Uzlaşma sadece ABD'yi küçük düşürür ve ülke şimdiden bir durgunlukla karşı karşıya kaldı.

Lemonde: Avrupa savunması: "Bugün değilse, o zaman AB ne zaman cesaret gösterecek?" "Avrupa Birliği ekonomik bir dev, siyasi bir cüce ve askeri bir solucandır."

İltalehti: "Rusya'nın tüm dünyada destekçileri var ve çeşitli motivasyonları var: Nükleer enerji, gübre, ihracat, askeri yardım, paralı askerler ve örneğin tarihi faktörler"

Lidovky: "Gazprom" Avrupa'yı yok etmeye karar verdi. Hem hane hem de sanayide sorunlar olacak. Almanya, Rusya'nın "kaslarını esnettiğinden" emin, ancak AB'nin Rus enerji kaynakları olmadan yapamayacağı gerçeği var.

Radiouniversum: Bir ülkeyi Batı'dan kesmek artık tecrit ve yoksulluk anlamına gelmiyor. Amerika liderliğindeki dünya geçmişe doğru gidiyor, yerini birkaç merkez alacak.

Foreignpolicy: Almanya'nın Rusya'ya karşı son zamanlardaki kararlılığı çöktü. Berlin, Scholz ve Macron arasında Rusya ile yapılan gizli müzakereler hakkında söylentiler var. Almanya, Rusya'yı küçük düşürmektense Ukrayna'yı hayal kırıklığına uğratmaya razı.

Agoravox: Dünya kaosu ve Batı'nın Rusya'yı yok etme arzusu üzerine düşünceler. ABD ve AB'nin Rusya ve Çin'e karşı koalisyonu tesadüfen oluşmadı. Rusya ve Çin, Batı'nın "turbo-kapitalizminin" kazanmasını engelleyebilecek son ülkelerdir.

Foreign Policy: Pekin Pasifik Adalarına Göz Atıyor, ABD Stratejik Vakumunu Kullanıyor. Yeni çekişmeli bölgeye ciddi ABD ilgisi gerekiyor.

Foreign Policy: AB'nin Güç Dengesi Doğuya Kayıyor. Rusya'nın savaşı, Avrupa Birliği içinde büyük bir stratejik uçurum açtı.

Foreign Policy: G-7 Kabul Ediyor: Rusya'nın Ukrayna İşgali Bir 'Zeitenwende' Yeni anket verileri, büyük sanayi ülkeleri grubundaki çoğunluğun Putin'in saldırganlığını dünya için temel bir dönüm noktası olarak gördüğünü gösteriyor.

Jbpress: Yoon Seok-you yönetimi sonunda Moon Jae-in yönetiminin tekrarladığı "yalan, aldatma ve gizleme"yi ortaya çıkarmaya başladı. İster siyasi misilleme ister tasfiye olsun, Bay Moon Jae-in için "bir kabusun başlangıcı"

Carnegie Europe: Putin, Rusya Üzerinden Avrupa'nın Bölünmesini Destekliyor. Başkan Macron'un parlamento seçimlerinde gerilemesi ve Alman ve İtalyan koalisyonları içindeki çekişmeler Moskova'nın işine geliyor. AB üye ülkeleri Ukrayna konusunda bocalarsa, Avrupa güvenliği tehlikeye girecek.

TNI: Amerika ve Rusya Arasında Bir Askeri Çatışma Ortaya Çıkıyor mu? Şimdiye kadar, Moskova'nın Ukrayna'daki askeri operasyonu sınırlıydı ve sadece isim olarak değil.

TNI: Rusya'ya Karşı Transatlantik Koalisyonu Dayanacak mı? ABD'li politika yapıcılar için Avrupalı müttefiklerin Washington'un liderliğini takip etmeyi kendi çıkarları için en iyisi olarak görmeye devam edeceklerini varsaymak hata olur.

Shafaq: İran-İsrail: Ortaya çıkabilecek gölge savaşı. İran ve İsrail arasındaki uzun gölge savaşı, uzun süredir devam eden düşmanların hem kemerin üstünde hem de altında darbeler almasıyla son günlerde patlamaya devam ediyor ve bölgeyi muhtemelen çekebilecek tam kapsamlı bir savaş endişelerini besliyor.

3. ORTADOĞU:

Hürmüz Boğazı’nda ABD Deniz Kuvvetleri ile İran Devrim Muhafızları arasında gerginlik

ABD Deniz Kuvvetleri, stratejik Hürmüz Boğazı’nda İran Devrim Muhafızları’na ait üç sürat teknesinin iki ABD gemisine yaklaşmasını engellemek için uyarı ateşi açıldığını duyurdu. ABD Deniz Kuvvetleri dün (salı) yaptığı açıklamada, ABD’nin Ortadoğu’daki 5. Filo’suna ait USS Sirocco ve USNS Choctaw County gemilerinin rutin devriye kapsamında Hürmüz Boğazı’ndan geçtiği sırada İran teknelerinin “profesyonel ve güvenli olmayan şekilde” gemilere yaklaştığını belirtti. (Şarkul Avsat)

Lübnan, Suriye ve Mısır’dan doğalgaz tedarik anlaşması

Lübnan, Suriye ve Mısır bugün Beyrut'taki Lübnan Enerji Bakanlığı'nda düzenlenen törenle Suriye üzerinden Mısır'dan Lübnan'a yıllık 650 milyon metreküp gazın taşınmasına ilişkin anlaşmaya imza attılar. Anlaşmayla, bir boru hattı üzerinden Lübnan’ın kuzeyindeki Deyr Ammar elektrik santraline pompalanacak gazla 450 megawatt (günlük dört saate eş değer) elektrik verilecek. (Şarkul Avsat)

BM, Güvenlik Konseyi'ni Suriye'ye Yardım Erişimini Genişletmeye Çağırdı

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres Pazartesi günü Güvenlik Konseyi'ne Suriye'ye yardım erişimini genişletmesi ve sınır ötesi operasyonlarla ilgili 2585 (2021) sayılı Kararı "ahlaki bir zorunluluk" olarak yenilemesi için çağrıda bulundu. Rusya'nın vetosuna ilişkin uluslararası endişeler arasında, BM Güvenlik Konseyi'nin 2585 (2021) sayılı Karar uyarınca Suriye'ye insani yardım için kalan tek sınır geçiş noktası olan Bab al-Hawa'nın sınır ötesi yetkilendirmesini oylamak üzere bir oturum düzenlemesi bekleniyor. (npasyria)

Suriye Kısa Kısa

• Ahmet Rahhal, HTŞ'nin Halep kırsalı  bölgesindeki amacını açıkladı. HTŞ'yi ilgilendiren şeyin, mümkün olan en büyük alanı kontrol altına almak olduğunu belirtti. "Eğer tüm Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgesinin tümünü  kontrol edebilseydi kontrol ederdi" dedi. Ancak, bugün daha önemli amacı olduğunu ve bunun Suriye Demokratik güçleri (SDG)'yle temas hatları oluşturmak olduğunu yani terör örgütü SDG ile temas ve kaçakçılık geçitlerine (geçişleri) ulaşmak istediğini belirtti. HTŞ açısından en önemli şeyin, kaçakçılık hatlarını ele geçirmek olduğunu, zira oradan giren ve Feylak Eş-Şam ve Eş Şamiyye cephesi gruplarının aldığı büyük paralar bulunduğunu ve şimdi HTŞ'nin onu almak istediğini sözlerine ekledi.
• Terör örgütü PKK/YPG’nin Fırat Kalkanı bölgesine gönderdiği bomba yüklü kamyon ele geçirildi. Boş araziye getirilen kamyon infilak ettirildi.
• Suriye Mili Ordusu Güçleri Mare kasabasını güneyindeki Harbel ve Şeyisa bölgesindeki PKK terör örgütü mevzilerini vuruyor
• Üçüncü Kolordu, Halep'in doğu kırsalındaki Hamran kapısı yakınında ele geçirilen bombalı bir arabayı patlatmayı başardı.
• Esed güçlerinin Türkiye-Suriye sınırı boyunca konuşlandırılmasını teklif eden Ruslar, SDG’ye rejim ordusuna entegre olması yönünde baskı yapıyor  
• Şam yönetimi: İşbirliği yapmazsa SDG’nin akıbeti de diğer terör örgütlerinin akıbeti gibi olacaktır

4. AFRİKA:

Suudi Arabistan ve Mısır arasında 7,7 milyar dolarlık anlaşma imzalandı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Mısır ziyareti kapsamında Kahire ve Riyad arasında 7,7 milyar dolarlık ekonomik ve ticari anlaşma imzalandı. Mısır Yatırım ve Serbest Bölgeler Genel Otoritesi tarafından yapılan açıklamada, iki ülke arasında 7,7 milyar dolar değerinde 14 anlaşma imzalandığı belirtildi. İmza törende konuşan Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid el Falih, Bakanlığın rolünün ekonomik alanların gelişmesinde özel sektörün katılımını desteklemek ve kolaylaştırmak olduğunu söyledi. (Euronews)

5. ASYA/PASİFİK:

Özbekistan ile Azerbaycan arasında 9 belge imzalandı

Özbekistan ile Azerbaycan arasında üst düzey görüşmeler sonucunda 9 belge imzalandı. İki ülkenin liderleri İlham Aliyev ve Shavkat Mirziyoyev "Stratejik ortaklığı derinleştirme ve kapsamlı işbirliğini genişletme Bildirisi" imzaladı.

6. ABD:

ABD senatosu, on yıllardır ilk büyük silah kontrol faturasını açıkladı

ABD  kontrol yasasını uygulamaya yönelik ilk adımını attı. Senatörler, federal silah yasalarını sertleştirmek için iki partili bir önlem paketini hızlandırmak için oy kullandılar . Senato, 80 sayfalık yasa tasarısını bu hafta oylayacak. Bu, ABD'deki silahlı şiddete karşı son yıllardaki en önemli eylem olacak olsa da, yasa, Başkan Joe Biden da dahil olmak üzere Demokratların istediği kadar genişlemiyor. (thenationalnews) 

7. RUSYA:

Peskov: Durum ciddi

Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlara destek veren Litvanya’nın Rus toprağı Kaliningrad’a bazı malların naklini yasaklama kararı krize yol açtı. Litvanyalı yetkililer, yaptırım listesindeki kömür, metaller, inşaat malzemeleri ve ileri teknoloji ürünleri gibi malların kendi toprakları üzerinden Kaliningrad’a aktarımını yasaklamıştı. Kremlin sözcüsü Peskov: “Bu kararın gerçekten eşi benzeri yok ve her şeyin ihlali anlamına geliyor. Bunun AB'nin yaptırımların transit geçişler için de geçerli olması yönündeki kararıyla bağlantılı olduğunu anlıyoruz. Bunu yasadışı görüyoruz. Durum ciddi.”

Rusya ile AB arasında Kaliningrad gerilimi

Rusya, Litvanya'nın, Polonya ile toprakları arasında kalan Rusya'ya ait Kaliningrad'da malların demir yoluyla geçişini kısıtlaması adımı sonrası Avrupa Birliği'nin Moskova Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığına çağırdı. AB ülkeleri, Rusya'nın Ukrayna işgali nedeniyle Moskova'ya yaptırımlar uyguluyor. Moskova ise Brüksel'i gerilimi tırmandırmakla suçluyor. (VoA)