TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
Suriye'de güvenli bölge tesisi çalışmalarına başlandı… Türk ve ABD'li askeri yetkililer arasında, Suriye'nin kuzeyinde güvenli bölge tesisine yönelik çalışmalar Milli Savunma Bakanlığı'nda başladı. MSB'den yapılan açıklamada, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey arasındaki görüşmede mutabık kalındığı üzere, iki ülkenin askeri yetkilileri arasında, Suriye'nin kuzeyinde koordineli bir şekilde tesis edilmesi planlanan güvenli bölgeye yönelik çalışmanın, MSB'de icra edildiği belirtildi. Açıklamada, Türk ve ABD'li askeri yetkililerin arasında gerçekleşen görüşmelerin, önümüzdeki günlerde devam etmesinin planlandığı açıklandı.
Kuveyt medyası: Irak'taki Haşdi Şabi üssü, İsrail'in Suriye saldırılarında kullandığı füzelerle vuruldu… El Cerida gazetesi, Irak'taki Haşdi Şabi üssüne düzenlenen İHA saldırısının gerisinde İsrail'in olduğunu yazdı. İlkin AP haber ajansının duyurduğu perşembe gecesi Irak'taki Haşdi Şabi üssüne insansız hava aracıyla (İHA) düzenlenen saldırıyla ilgili Kuveyt medyasından yeni iddialar geldi. El Cerida gazetesi, İran Devrim Muhafızlarından bir kaynağa dayanarak, Irak'ın kuzeydoğusundaki Amirli'deki Haşdi Şabi üssüne düzenlenen saldırının gerisinde İsrail'in olabileceğini yazdı.
CENTCOM: Geçen hafta ikinci bir İran drone'unu düşürmüş olabiliriz… ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Kenneth McKenzie, bir savaş gemisinin geçtiğimiz hafta Hürmüz Boğazı'nda İran'a ait ikinci bir insansız hava aracını (İHA) düşürmüş olabileceğini söyledi. CENTCOM Komutanı Kenneth McKenzie, CBS News'e verdiği röportajda, "Bir insansız hava aracı düşürdüğümüze eminiz, bir ikinciyi daha düşmüş olabiliriz" dedi.
İsrail'den Suriye'ye bir saldırı daha: Golan yakınındaki askeri noktalar hedef alındı… Suriye devlet televizyonu, İsrail'in Suriye'nin güneyindeki Kuneytra'ya bağlı Tel Ahmar ve Dera'ya bağlı Tel Hara bölgesini hedef aldığını bildirdi. Suriye devlet televizyonu, saldırıların Kuneytra'ya bağlı Tel Ahmar ve Dera'ya bağlı Tel Hara bölgelerine düzenlendiğini duyurdu. Askeri kaynaklar, Suriye hava savunmasının Golan hava sahasında iki füzeyi düşürdüğünü bildirdi.
Pompeo'dan Mesrur Barzani'ye tebrik telefonu… ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani'yi arayarak, yeni kabinenin kurulması dolayısıyla tebrik etti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, Pompeo ve Barzani arasında yapılan telefon görüşmesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Pompoe'nun Bağdat ve Erbil arasındaki gerginliğin çözülmesine ilişkin çabaları taktir ettiğini belirten Ortagus, "Bakan (Pompeo) Barzani'yi arayarak, yeni kabinenin kurulmasından dolayı tebrik etti. Ayrıca Irak halkı ve hükümeti ile ABD arasındaki kararlı iş birliğine vurgu yaptı" ifadelerini kullandı.
Türkiye güvenli bölgeye Tel Abyad'dan mı başlayacak…? Kaynaklar, SDG'nin Haseke ve Kamışlı kırsalından güçler getirdiğini ve Carablus kentine bitişik Fırat nehrinden Tel Abyad kentine kadar Türkiye-Suriye sınırı boyunca konuşlandırdığını belirtti. ABD Merkez Kuvvetler komutanı General McKenzie ve ABD'li büyükelçi Rubak ve SDG liderliği ile Pazartesi günü Ayn İsa kentinde yaptıkları toplantının bir şeyle sonuçlanmadığını tersine SDG'nin Washington ve Türkiye arasında hali hazırda müzakerelerin sürdüğü güvenli bölge düşüncesini reddettiğini açıkladılar. Kaynaklar, SDG'nin Türkiye'nin kontrolüne tabi olması varsayılan sınırdan 25 km uzaklaşmayı reddettiğine, ayrıca Türk ordusunun güvenli bölgeye girmesini reddettiğine ve Arap güçlerinin bölgenin yönetimi için oluşturulmasını tercih ettiğine işaret ediyorlar. Türk birliklerinin yoğun bir şekilde Tel Abyad kenti yakınına konuşlanması ile birlikte Ankara'nın Fırat'ın doğusuna girebilmek ve sonrasında diğer askeri operasyonlara başlamak için sınırlı bir askeri operasyon düzenlemeye çalıştığı açık. Kaynaklara göre, Türk askeri operasyonu Ypg'nin Ayn Al-Arap, Kamışlı ve Ra's Al-Ayn kentleri arasında ki lojistik yollarını kesmek için Tel Abyad kent merkezi ve çevresini kontrol altına almak amacıyla 10 kilometre kare olacak.
Koalisyonda Haseke kuzeyinde Türkiye ile sınırda askeri devriye… ABD liderliğinde uluslararası koalisyon güçlervi bugün (Salı), Türk ordusunun Ypg mevzilerini hedef almasının ardından Suriye'nin doğusunda Haseke vilayeti kuzeyinde Türkiye ile sınır yakınında askeri devriye yürüttü. Yerel kaynaklar, devriyenin iki askeri zırhlı araçtan oluştuğunu, koalisyonun Aluk köyünden Ra's Al-Ayn kentine uğrayarak Türkiye ile tüm sınır şeridinde yürüttüğünü belirtti. Batı Ra's Al-Ayn kırsalı semasında ABD Apache helikopteri de alçak uçuş yaptı.
Koalisyon güçleri Türkiye'nin SDG'ye bağlı mevzileri hedef almasından sonra gözlem noktalarını güçlendirdi… Suriye'de teröre karşı uluslararası koalisyon kapsamında görev yapan ABD güçleri bugün (Salı), Türk ordusunun dün (Pazartesi) gece kent çevresinde SDG noktalarını hedef almasından sonra Seri Kani/Ra's Al-Ayn kenti yakınında Türk sınırında ki gözlem noktasını güçlendirdi. Aktivistler, ABD bayrağı taşıyan iki askeri aracın Seri Kani kenti batısında Tel Arkam köyü istikametine ABD gözlem noktasının bulunduğu yere yöneldiğini gösteren video yayınladılar. Görgü tanıkları, ABD bayrağı taşıyan 4 ABD aracının Tel Arkam köyündeki konuşlanma noktasına ulaştığını açıkladı. Seri Kani askeri konsey komutanı İmad Mino, uluslararası koalisyona bağlı askeri uçakların SDG'nin kontrol altında tuttuğu bölgeler ve Türkiye arasında sınırı gözlem çerçevesinde bölge semasında uçtuğunu ve kent semasında sortilerini dün geceden bu yana artırdığını belirtti.
AVRUPA – AB
Bulgaristan Cumhurbaşkanı'ndan ABD'den F-16 alımına veto: Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, parlamentonun onayladığı ABD'den 1,2 milyar dolar karşılığında 8 adet "F-16 Block 70" tipi savaş uçağının alımını öngören anlaşmayı veto etti. Eski Bulgaristan Hava Kuvvetleri Komutanı da olan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, parlamentoya yolladığı veto gerekçelerinde ise 'Bulgaristan'ın bu uçakların alımı ile uzun vadede borçlanacağını ve anlaşmanın parametreleri konusunda ulusal bir mutabakat sağlanamadığını ve bunun büyük bir endişe yarattığını' belirtti. Rumen Radev, veto gerekçelerinde ayrıca, alınacak uçakların 'silah ve donanımının yetersiz olacağı ve ek masrafa yol açacağını' savundu. Cumhurbaşkanı Radev'in vetosunun ardından anlaşma ile ilgili karar parlamentoda yeniden görüşülüp oylamaya sunulacak.
İngiltere'nin yeni başbakanı Boris Johnson… İngiltere'de Theresa May'in istifa ettiği Muhafazakar Parti liderliğine seçilerek yeni başbakan olan Boris Johnson, ilk açıklamasında "31 Ekim'de ne pahasına olursa olsun Brexit" dedi. Britanya'nın Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılması sürecine verilen ad olan Brexit'in en coşkun savunucularından Boris Johnson, Muhafazakar Parti üyelerinden 92 bin 153'ünün oyunu alarak liderliğe geldi. Eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson'ın rakibi olan hali hazırdaki Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ise 46 bin 656 oyda kaldı.
Kuzey Kıbrıs Başbakanı Tatar: Türkiye ile imzalanan anlaşmayla 750 milyon liralık kaynak aktarılacak… Kuzey Kıbrıs Başbakanı Ersin Tatar, "Cumartesi günü imzalanan anlaşmayla (İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması) KKTC'ye bu aşamada 750 milyon liralık bir kaynak aktarılacaktır" dedi. Tatar, 20 Temmuz'da Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile imzaladıkları, "Türkiye Cumhuriyet-KKTC İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması" ile ilgili Başbakanlık'ta basın toplantısı düzenledi. Toplantıya, Kuzey Kıbrıs Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu ve Başbakanlık Müsteşarı Ömer Köseoğlu da katıldı. Tatar, 'İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması'nın KKTC'yi hedeflerine götürecek ana planlama öncesinde bir geçiş dönemi anlaşması' olduğunu söyledi. Esasen Türkiye ile geçen yıl sonunda bir anlaşma imzalanmış olması gerektiğini belirten Tatar, bunun başarılamadığını, bu yüzden bir önceki hükümeti eleştirdiklerini ifade etti.
ABD
Trump'ın Savunma Bakanlığına aday gösterdiği Esper, Senatodan onay aldı… ABD Senatosu tarafından yapılan oylama sonucu Mark Esper, ABD’nin yeni savunma bakanı olarak seçildi. ABD Başkanı Donald Trump tarafından savunma bakanlığı aday gösterilen ve geçen hafta ABD Kongresi’nin Senato kanadının karşısına çıkarak senatörlerin sorularına yanıt veren Mark Esper’in bakanlığı onaylandı. Eski bir asker olan Esper için 90 kişi 'evet' derken 8 kişi 'hayır' oyu kullandı.
Trump, AB ile ticareti 'şikayet etti': Bizi Çin’den beter soyuyorlar: Turning Point USA muhafazakar örgütünün konferansında konuşan Trump, “Diğer ülkeler korkunç bir şekilde bizi soyuyor ve aralarından en kötüleri, sözde müttefiklerimiz. Avrupa Birliği ticarette Çin’den daha beter bizi soyuyor” ifadelerini kullandı.
Trump, “AB bizi öldürüyor. Onlar, ekonomik olarak bizi yıkmak için kuruldu, oysa biz onları koruyoruz. Onlar bizi ticarette soyuyor ve biz onları koruyoruz, onlar ise bunu kullanarak yine bizi soyuyor” diyerek müttefikleri para vermeye “zorladığını” kaydetti.
Beyaz Saray'da Türkiye konulu toplantı: ABD Başkanı Trump ve senatörler, Beyaz Saray'da bir araya geldi. Toplantıda, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 satın almasının ardından ABD Kongresi tarafından onaylanan CAATSA yaptırımlarının görüşüleceği belirtilmişti.
NTV muhabirinin aktardığına göre, toplantıya 45 Cumhuriyetçi senatör katıldı. Diğer yandan 10 Demorat senatör ABD Başkanı Donald Trump'a bir mektup göndererek, Türkiye'ye yönelik olası yaptırımlara ilişkin Cumhuriyetçi senatörlerle yapılan özel toplantı konusundaki 'hayal kırıklığını' dile getirdi. Mektupta, "Gecikmeden yasalara uymanızı ve Türkiye'ye yaptırımlar uygulamanızı bekliyoruz" ifadeleri yer aldı.
Bijan Rafiekian, Gülen'in Türkiye'ye iadesi için ABD'de yasa dışı lobi faaliyeti yürütmekten suçlu bulundu… BBC'nin haberine göre Fethullah Gülen'in Türkiye'ye iadesi için ABD'den yasa dışı lobi faaliyetleri yürütmekle suçlanan İran ve Amerikan vatandaşı Bijan Rafiekian bugün jüri tarafından suçlu bulundu. Rafiekian'ın davası 15 Temmuz 2019'da Virginia'da başlamıştı. Flynn, Başkan Donald Trump adına seçim kampanyalarının devam ettiği bir dönemde, o dönemki iş ortağı Bijan Rafiekian ile birlikte, Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Kamil Ekim Alptekin'in Hollanda merkezli şirketi aracılığıyla Türk hükümeti adına Fethullah Gülen'in Türkiye'ye iadesi için 600 bin dolar karşılığında bildirimde bulunmadan lobi faaliyetleri yürütmekle suçlanmıştı.
Hakan Atilla Türkiye'ye gönderildi… ABD'deki İran yaptırımları davasında suçlu bulunan ve tutulduğu cezaevinden tahliye edilen eski Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla, Türk Hava Yollarının (THY) 19.05 uçağı ile New York JFK Havalimanı'ndan İstanbul'a gönderildi. AA'nın aktardığına göre, ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Bürosu yetkililerince New York JFK Havalimanı'na getirilen Atilla, THY'ye ait 'TK-02' sefer sayılı İstanbul Havalimanı'na giden uçakla 19.05'te ABD'den ayrıldı.
RUSYA
Rusya, Basra Körfezi için kolektif güvenlik konseptini yayınladı: Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın sitesinde yayınlanan konsept metninde, “Rusya, ek görüşme ve detaylı çalışmaları gerektiren ön fikirler olarak güvenlik, güven ve kontrol önlemleri paketi ile ilgili aşağıdaki hususları sunar. Basra Körfezi’ndeki durumla ilgili olarak, bu bölgede bulunan devletler ve bölge dışından olan taraflar, örneğin silahsızlanmış bölgelerin oluşturulmasını, füzeler de dâhil olmak üzere istikrarı bozabilecek sıradan silah yığılmalarının yasaklanmasını, tüm tarafların silahlı kuvvetlerini dengeli bir şekilde azaltılmasını içeren silah kontrol anlaşmaları imzalar” ifadelerine yer verildi.
Metinde, güvenlik sisteminin yapılandırılmasında ilerleme sağlandıkça dış ülkelerin bölgedeki askeri varlıklarını kısıtlaması ve bölge ülkeleri ile diğer ülkeler arasında müşterek güven önlemlerinin oluşturulması gibi konuların konuşulmaya başlanabileceği kaydedildi.
Konsept metninde ayrıca ülkelere askeri doktrinlerle ilgili diyalog kurmaları, savunma bakanları arasında görüşmeler düzenlemeleri, özel iletişim hatları kurmaları, askeri tatbikatlar ve askeri uçuşlar hakkında ön bilgi paylaşımında bulunmaları ve karşılıklı gözlemci bulundurmaları önerildi.
Rusya'dan Güney Kore askeri ataşesine protesto notası: Rus Tu-95MS stratejik bombardıman uçakları Japon Denizi üzerindeki tarafsız sularda planlı bir uçuş gerçekleştirdiği sırada, Güney Kore’ye ait F-16 jetleri Rus uçaklara tehlikeli mesafeye yaklaşarak tehdit oluşturacak manevralarda bulunmuştu. Rus Hava Uzay Kuvvetleri Stratejik Havacılık Komutanı SergeyKobılaş, Güney Koreli pilotların yasa dışı ve tehlikeli eylemleri nedeniyle bu ülkenin askeri ataşesine protesto notası verildiğini belirtti.
Rus senatör: Johnson'un başbakanlığında İngiltere 'fırtınalara' ve 'depremlere' maruz kalacak: Rus parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi’nde Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Kosaçev, Boris Johnson’un Muhafazakâr Parti liderliğine seçilerek yeni İngiltere başbakanı olmasını Facebook’taki hesabından yaptığı bir paylaşımla yorumladı. Johnson’un dış işlerdeki ölçüsüzlüğünün dışişleri bakanı görevinde olduğu dönemde tam boyutlarıyla ortaya çıktığını belirten Kosaçev, kendisinin başbakan koltuğuna oturmasının İngiltere’nin politikasının 'fırtınalara' ve 'depremlere' maruz kalacağı anlamına geldiğini kaydetti.
Yeni dönemde Rusya ve İngiltere arasındaki ilişkiler konusunda da tahminde bulunan Kosaçev, ikili ilişkileri ‘Johnson ve emrindekilerinin zaten uzun süredir sokmuş olduğu ‘mezarlık kasveti’ beklediğini’ ifade etti.
TÜRKİYE
Soylu: Bu yıl itibariyle ortalama 80 bin sınır dışı işlemi gerçekleştireceğiz… İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "Geçen yıl toplam 56 bin kaçak göçmeni sınır dışı ettik. 20 Temmuz itibariyle rakam 43 bin. Bu yıl itibariyle de biz ortalama 80 bin, yani geçen seneden neredeyse, yüzde 40-50 civarında bir fazlalıkla sınır dışı işlemi gerçekleştireceğiz" dedi.
Türkiye'den İngiltere Başbakanı Johnson'a tebrik… Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İngiltere'nin yeni Başbakanı Boris Johnson'ı tebrik ettiler.
Diyarbakır'da zırhlı polis aracına saldırı… Diyarbakır'da zırhlı polis aracına el bombası atıldı. Alınan bilgiye göre, merkez Yenişehir ilçesi Şehitlik Mahallesi 106. Sokak'ta devriye görevi yapan İl Emniyet Müdürlüğüne ait zırhlı araca PKK üyelerince el bombası atıldı.
ASYA
Pakistan Başbakanı İmran Han'dan ABD ilişkilerinde 'daha iyi bir dönem' mesajı: Amerika Birleşik Devletleri Barış Enstitüsü (USIP) tarafından düzenlenen panele katılan Başbakan Han, Pakistan'ın dış politikasını ve ABD-Pakistan ilişkilerini değerlendirdi. Han, iki ülkenin ilişkiler bağlamında son yıllardaki en kötü dönemini geçirdiğini fakat her iki tarafın da bu durumdan sıyrılmaya başladığını ifade ederek, özellikle Trump yönetimiyle birçok konuda hemfikir olduklarını kaydetti. Dün Beyaz Saray'daki görüşme sırasında kendilerine oldukça yakın ve misafirperver bir ilgi gösterildiğini vurgulayan Han, "Başkan Trump'ın görüşme esnasında bize gösterdiği dürüst ve etkileyici tavrı harikuladeydi. Oldukça şaşırdık. İki ülkenin ilişkiler kapsamında daha iyi bir döneme gireceği konusunda mutabık kaldık" ifadelerini kullandı.
Kabil yönetimi, Trump'ın 'Afganistan yeryüzünden silinirdi' sözleri için açıklama istedi: Afganistan Cumhurbaşkanlığı Ofisinden yapılan yazılı açıklamada, Kabil yönetiminin diplomatik kanallardan yaptığı çağrıda Trump'ın sözlerine açıklık getirmesinin istenildiği bildirildi. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin Trump'ın sözlerine ilişkin endişelerini dile getirdiği belirtilerek, "Dünyanın en köklü ve antik ülkelerinden biri Afganistan, tarih boyunca sayısız krizin üstesinden gelebildi" ifadeleri kullanıldı.
Yabancı bir gücün ülkenin kaderini belirlemesine izin verilmeyeceği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi: "Afgan hükümeti, ABD'nin Afganistan'daki barışı sağlama çabasını desteklerken, yabancı devlet başkanları Afgan liderlerini bir kenara bırakarak Afganistan'ın kaderini belirleyemez."
Açıklamada, Afganistan'ın dünya ülkeleriyle ve özellikle ABD ile iş birliği ve partnerliklerinin ortak çıkarlara ve karşılıklı saygıya dayandığı belirtilerek, "Afganistan İslam Cumhuriyeti hükümeti Afgan halkını konuyla ilgili bilgilendirmeye devam edecektir" ifadesine yer verildi.
