TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
İran'dan ABD yaptırımlarına sert tepki: Diplomasi yolu kalıcı olarak kapandı… ABD'nin, İran'ın dini lideri Hamaney'i de kapsayan yeni yaptırımları devreye sokmasına sert yanıt veren Tahran, diplomasi yolunun ‘kalıcı’ olarak kapandığını söyledi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ise “Washington müzakerelere açık, İran’ın tek yapması gereken o açık kapıdan girmek” mesajını verdi. İran Dışişleri Sözcüsü Abbas Musevi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İran’ın dini lideri ve komutanlarına yönelik nafile yaptırımları uygulamaya koymak, Trump’ın çaresiz hükümetiyle olan diplomasi kanalının kalıcı bir şekilde kapanması demektir” ifadelerini kullandı.
Ruhani: Dışişleri bakanına yaptırım koyup müzakereden söz ediyorsanız, yalan söylüyorsunuz demektir… Trump yönetiminin bir yandan dini lider Ayetullah Ali Hamaney ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'i kapsayacak şekilde yeni yaptırım açıklarken diğer yandan müzakere çağrısı yapmasına İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani sert tepki gösterdi. TV'den canlı yayımlanan bakanlar kurulu toplantısında konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump'ın dün açıkladığı son yaptırımın Zarif'i bile kapsamasının müzakere teklifiyle yalan söylendiğini gösterdiğini söyledi.
ABD'li ve İsrailli mevkidaşlarıyla görüşen Patruşev: İsrail'in güvenliği, diğer ülkelerin çıkarı gözetilerek sağlanmalı… Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Nikolay Patruşev, İsrail'in güvenliğinin bölgedeki diğer ülkelerinin çıkarları gözetilerek sağlanması gerektiğini belirtti. Basra Körfezi'nde İran ve ABD arasındaki gerilim hızla tırmanırken, Nikolay Patruşev, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben-Shabbat ile Kudüs'te bir araya geldi. Görüşmenin açılışında konuşan Patruşev, "İsrail'in endişelerini anlıyoruz ve mevcut tehditlerin ortadan kalkmasını, İsrail'in güvenliğinin sağlanmasını istiyoruz. Bu, bizim için önemli" dedi.
Likud: Netanyahu, İsrail'deki erken seçimleri iptal etmeyi düşünüyor… İsrail Başbakanı Netanyahu'nun partisi Likud, liderlerinin 17 Eylül'deki erken seçimlerin iptal edilmesine yönelik öneriyi değerlendirdiğini duyurdu.
Ruhani'den 'nükleer anlaşmayı yeniden müzakere etmeyeceğiz' açıklaması… İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD İran'a yönelik tüm yaptırımları sona erdirmediği sürece şartların değişmeyeceğini ve nükleer anlaşmayı yeniden müzakere etmeyeceklerini belirtti.
Zarif'ten 'Bolton savaş komplosu kuruyor' uyarısı… İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Tahran'ın müzakere masasını terk etmediğini ancak ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'un başını çektiği grubun, ABD'yi nükleer anlaşmadan çıkardığını ve savaş komplosu kurduğunu söyledi.
Ruanda Dışişleri Bakanı: Sömürgeci güçler tarihimizi çöpe attılar… Ruanda Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Richard Sezibera, sömürgeci güçlerin Ruanda'nın birlik ve bütünlüğüne kastettiğini belirterek, "Sömürgeci güçler, bizi bir arada tutan tarihi yapıyı yok ettiler, tarihimizi çöpe attılar" dedi.
AVRUPA – AB
Macron'dan Trump'a çağrı… Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump'a "Avrupa'ya karşı duruşunu netleştirme" çağrısı yaptı. Trump ile Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinde belirsizlik olduğunu vurgulayan Macron, "Özellikle Trump'ın Brexit sürecindeki duruşuna bakarsanız, zorlu bir Brexit'i desteklediğini göreceksiniz. Bence Trump Avrupa'ya karşı duruşunu netleştirmeli" yorumunda bulundu.
NATO ülkelerinin savunma harcamaları 984 milyar doları geçecek… NATO, üye ülkelerin savunma harcamalarına ilişkin 2019 yılı tahmini verilerini yayınladı. Buna göre, NATO üyesi ülkelerin 2019 yılında toplam savunma harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 3.9 oranında artarak 984 milyar 234 milyon dolar olacak.
İngiliz F-35B'leri ilk kez operasyonel: Kıbrıs üzerinden Irak-Suriye görevlerine başladılar… İlk kez göreve çıkan İngiltere Hava Kuvvetleri'nin yeni F-35B Lightning II hayalet savaş uçağı filosu, Irak ve Suriye'de IŞİD'e karşı operasyonlara dahil oldu. ABD'nin Rusya'dan S-400 alımını gerekçe göstererek Türkiye'ye vermemesiyle gündem olan F-35B'i diğer ortak ülkeler birbiri ardına operasyonel olarak kullanmaya başladı.
ABD
Beyaz Saray: Trump ile Erdoğan, Japonya'daki G-20 Zirvesi'nde görüşecek… Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump'ın Japonya'da düzenlenecek G-20 zirvesinde bire bir resmi görüşme yapacağı liderleri açıkladı. Beyaz Saray, Trump'ın zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de bire bir görüşme gerçekleştireceğini duyurdu.
Trump'a göre İran'a saldırı için Kongre'nin onayına ihtiyacı yok… ABD Başkanı Donald Trump, İran'la artan gerilim konusunda Kongreyi düzenli olarak bilgilendirdiğini, ancak bu ülkeyi hedef alan muhtemel bir saldırı için Kongre’nin onayına ihtiyacı olmadığını söyledi. Kongre’nin onayını almadan İran'a yönelik herhangi bir saldırı yapma yetkisine sahip olup olmadığı şeklindeki soruya yanıt veren Trump, "Evet, buna yetkim var" dedi.
ABD NATO elçisi: S-400 anlaşması devam ederse Türkiye F-35'leri kaybedecek… ABD'nin NATO Elçisi Kay Bailey Hutchison tarafından bugün yapılan açıklamada, Türkiye'nin Rusya ile yaptığı S-400 anlaşmasının devam etmesi halinde ABD'nin Türkiye'nin F-35 projesine dahil olmasına izin vermeyeceği belirtildi.
SpaceX, Falcon Heavy roketini üçüncü kez uzaya fırlattı… Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden yerel saatle 02.30'da fırlatılan Falcon Heavy roketi, 24 araştırma uydusuyla üçüncü kez uzaya gönderildi.
Trump'tan İran'a yeni tehdit… ABD Başkanı Donald Trump, "İran tarafından Amerikan unsurlarına yapılacak herhangi bir saldırı büyük ve ezici bir güçle karşılık bulacaktır" açıklamasını yaptı.
ABD Savunma Bakan Vekili Mark Esper: İran ile savaş istemiyoruz… ABD Savunma Bakan Vekili Mark Esper, İran ile savaşmak istemediklerini ve yaşanan gerginliğin diplomasi yoluyla çözüme kavuşturulması gerektiğini vurguladı. ABD medyasında yer alan haberlere göre, son zamanlarda İran ile yaşanan gerilime ilişkin düşünceleri sorulan Esper, "Öncelikle İran ile savaş istemediğimizi herkesin bilmesini istiyoruz. ABD, İran ile savaşmayı değil, diplomasi yolunu tercih ediyor" ifadesini kullandı.
RUSYA
Rusya: S-400'lerin ilk parçaları yakın zamanda Türkiye'ye taşınacak… Rusya Ticaret Bakanı Denis Manturov, S-400 hava savunma sistemlerinin parçalarının Türkiye'ye sevkiyatının yakın zamanda başlayacağını belirtti. "Sevkiyat için gereken tüm kararların alındı" diyen Manturov, Türkiye'nin, S-400 sistemlerini almasını istemeyen ABD karşısında takındığı 'sağlam tavrı' da övdü.
Patruşev: ABD'ye ait İHA'nın vurulduğu anda İran hava sahasında olduğunu gösteren istihbarat var… Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Nikolay Patruşev, ABD'ye ait insansız hava aracının (İHA) vurulduğu sırada İran hava sahasında bulunduğuna dair askeri istihbarat bulunduğunu söyledi.
Rus vekil: Stoltenberg sorumsuz bir geveze… Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Savunma Komitesi Başkanı Vladimir Şamanov, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'i 'sorumsuz geveze' olarak niteledi. ABD'nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) tek taraflı olarak çekilmesi sonrası Rusya'nın anlaşmayı askıya almasını eleştiren Stoltenberg'e yanıt veren Şamanov, Rusya'nın güvenliğini tehdit eden eylemlere karşı önlemler alacağını vurguladı. Şamanov, "Stoltenberg, sorumsuz bir geveze. Bu nedenle, onun görüşü bizi çok ilgilendirmiyor. Devlet Başkanımızın net ve açık şekilde ifade ettiği gibi, Rusya'nın güvenliğini tehdit eden ABD cihazlarının konuşlandırıldığı yerlerde karşı önlemler alacağız. Biz bunu mutlaka yapacağız, onların ne yapacağı ise bizi ilgilendirmez" ifadelerini kullandı.
Rusya: S-500 savunma sistemi seri üretime hazır… Rusya Ticaret Bakanı Denis Manturov, karadan havaya fırlatılan yeni nesil Rus savunma sistemi S-500 Prometey'in, seri üretime hazır olduğunu söyledi.
Rus Dışişleri: ABD, İran’a baskının nereye varabileceğini düşünmeli… Bakanlığın bugün yayınladığı açıklamada, Washington’un Tahran’a yönelik izlediği rotanın nereye varabileceğinin üzerinde düşünmesinde yarar olduğu kaydedildi.
TÜRKİYE
Askerlik kanunu Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi… Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayladığı yeni askerlik kanunu Resmi Gazete'de yayımlandı. Meclis Genel Kurulu’nda 335 milletvekilinin oyuyla kabul edilen düzenleme dün akşam Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da onaylandı, daha sonra Resmi Gazete'de yayımlandı.
FETÖ'nün TSK içerisindeki 'izdivaç' yapılanmasına operasyon… FETÖ'nün TSK yapılanmasına yönelik soruşturmada, 'örgütsel bağlılık ve takibi kuvvetlendirmek' adına askerlerle evlendirilen 5 kadın ile 5 muvazzaf subay ve bir izdivaç sorumlusu hakkında gözaltı kararı çıkarıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu'nca, FETÖ'nün TSK yapılanmasına yönelik soruşturma kapsamında, Milli İstihbarat Teşkilatı'nın çalışmaları sonucunda, TSK içine sızan örgüt mensuplarının deşifre edilmesinde yeni ve daha önce herhangi bir soruşturmaya konu olmamış kriter olarak, yapılanmada örgütsel tabirle 'izdivaç sorumluları' tarafından kullanılan Bylock içerikleri incelendi.
TSK'da OHAL sonrası 2 bin 49 personel ihraç edildi… OHAL'in kaldırılmasından bugüne kadar bakan onayıyla Türk Silahlı Kuvvetleri'nden 2 bin 49 personelin ihraç edildiği, 176 emekli askerin rütbelerinin ise geri alındığı belirtildi. Bu kapsamda Bakanlık emriyle Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı tüm komutanlık, birlik ve karargahda devam eden incelemelerde FETÖ ile bağlantısı olabilecek personel araştırılıyor. Önceki uygulama sonuçlarına göre müşterek olarak belirlenen kıstaslar çalışmalarda tüm ilgili ve yetkili makamlar tarafından hassasiyetle kullanılıyor. Öte yandan söz konusu süre içinde 176 emekli askerin de rütbeleri geri alındı.