TAHRAN SÖZDE AZERBAYCAN`IN, GERÇEKTE İSE ERMENİSTAN`IN YANINDA
 Bu sayfayı yazdır

TAHRAN SÖZDE AZERBAYCAN`IN, GERÇEKTE İSE ERMENİSTAN`IN YANINDA

Yazan  17 Eylül 2010
Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan iki günlük ziyaret amacıyla gittiği İran`da birçok görüşme yapmıştır. Tahran`da son derece sıcak karşılanan Nalbandyan 16 Eylül`de İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat`la bir araya gelmiştir.

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Nalbandyan dolayısı ile İran`lı meslektaşına mektup göndermiştir. Mektup metni hakkında detaylı bilgi verilmemektedir. Mahmut Ahmadinejat`la yaptığı görüşmede iki ülke arasındaki tarihi bağlardan konuşan Nalbandyan, tüm alanlarda ilişkilerin gelişmesinden yana olduklarını söyleyerek bir ekleme yapmıştır: "Bölge halkları kendi sorunlarını dışarıdan müdahale olmadan çözmelidirler".

Edvard Nalbandyan bir gün önce de İran`lı meslektaşı Manuçehr Mottaki ile bir araya gelmiştir. Görüşmeden sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Mottaki iki ülke arasındaki ilişkilerden memnun kaldıklarını, Nalbanyan`la ortak projeleri ele aldıklarını dile getirmiştir. İran`la Ermenistan arasında serbest ticaret bölgesinin oluşmasından yana olduklarını belirten Mottaki, her alanda ilişkileri daha üst seviyeye çıkarmak adına çalışmaların sürdürüldüğünü aktarmıştır. Mottaki, siyasi, ekonomik ve bölgesel konuların tartışılması amacıyla iki ülkenin çeşitli bakanlarının sürekli görüşerek fikir alış verişinde bulunduklarını da sözlerine eklemiştir. İranlı bakan, ülkesi ile Ermenistan arasında bölgesel ve uluslararası sorunlara aynı bakış açılarından yaklaşıldığını buna örnek olarak belirtmiştir.

Basın toplantısında ilişkileri sıkça gündeme getiren Nalbandyan buna rağmen, Tahran`ın isteği üzerine İran vatandaşlarına uygulanan vizenin kaldırılmasının gelecekte tartışılabileceğini vurgulamıştır. Gelen haberler arasında Dışişleri Bakanlarının Yukarı Karabağ sorununun çözümü ile ilgili de fikir alış verişinde bulunduklarına dair bilgiler de yer almaktadır. Tahran`la Erivan arasındaki sıcak ilişkiler devam etmektedir. Buna rağmen, ortaklar, iki konuda ortak bakış acısına sahip değildirler. Bu hususlardan biri vizedir. Ermenistan, İran vatandaşlarına uygulanan vizeyi kaldırmada çekinceye sahiptir. Yukarı Karabağ konusunda ise: Mottaki Nisan ayında çağrıda bulunarak, Yukarı Karabağ sorununun çözüm yollarının tartışılması amacıyla İran, Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanlarının bulunduğu ortak bir görüşme yapılmasına dair öneride bulunmuştur. Bakü, öneriye karşı çıkmazken, Erivan Tahran`ın teklifine sıcak yaklaşmamıştır. Konuyla ilgili daha önce Ermenistan Dışişleri Bakanlığı`ndan yapılan açıklamada, İran`ın çabaları olumlu değerlendirilse de, AGİT Minsk Grubu`nun Yukarı Karabağ sorununun çözümü ile ilgilendiği ve Erivan`ın bu formatı değiştirmek istemediği vurgulanmıştır. Buna göre de Ermenistan`daki bazı siyasi çevreler ve siyaset uzmanları Ermenistan-İran ilişkilerinin önceki yıllarda olduğu gibi yürümediği kanaatinde olmuşlardır. Ermeni "Jamanak" gazetesi son sayısında Ermenistan-İran ilişkileri konusunda "İran Ermenistan`ın neyine gerek" başlığı altında bir yazı yayınlanmıştır. Gazete Serj Sarkisyan`ın Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra Ermenistan`ın İran`la ilişkilerinin arka plana geçtiğini yazmıştır.

İran`ın Rusya ve Batı kadar Ermenistan`ın iç konularına dikkat etmediğini aktaran gazete, Tahran`ın buna rağmen söz konusu süreçten tam uzaklaşmadığını kaydetmiştir: "Tahran Ermenistan`ın şimdiki yönetimini ciddi yandaş gibi görmüyor. Tahran Eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan`a özen gösteriyor. Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin gerginleştiği süreçte Tahran Koçaryan`la diyalog kurmuştu. O biri yandan Ermenistan`ın şimdiki yönetimi iktidarlarını güçlendirmek için İran'a güvenmiyorlar".

Bu gibi değerlendirmelere rağmen, İran, Güney Kafkasya ülkeleri ile mukayesede Ermenistan`la ilişkilere daha fazla özen göstermektedir. İran başta Birleşmiş Milletler ve İslam Konferansı Teşkilatı olmak üzere uluslararası kurumlarda komşu ve kardeş devlet adlandırdığı Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünü içeren kararlara oy verse de, gerçek anlamda hep Ermenistan`ın yanında yer almıştır. Tahran, sözde Azerbaycan`ı, emelde ise Erivan`ı desteklemiştir. Rusya, bu yıl yaşanan kuraklık ve yangınlar nedeniyle üçüncü ülkelere ve Ermenistan`a tahıl ihracatını durdurduğunu beyan etmiş ancak bunun hemen ardından Ermenistan`a tahıl ihracatı yapacağını açıklamıştır.