Ortadoğu:Sonucu Belli Olmayan Bir Kriz Konusunda Altı Soru

Yazan  11 Temmuz 2014
--Bu Son Şiddet Tırmanışının Nedenleri Nedir?-- 12 Haziran’da 3 Yahudi gencin kaçırılıp öldürülmesinden sonra İsrail ordusu bir operasyon başlattı. Bu operasyondan faydalanarak birçok Hamas mensubunu ve Gilad Shalit’in serbest bırakılması karşılığında salıverilen Filistinli tutukluları yeniden gözaltına aldı. Batı Şeria’daki Hamas yapılanmasının büyük bölümünü çökertti. Bunun üzerine örgütün Gazze’de bulunan askerî kolu İsrail’e karşı füze saldırılarına başladı. İsrail sınırlı hava saldırıları ile karşılık verdi. İsrail halkı, kaybolan 3 gencin öldürülmesinden dolayı infial hâlindeyken Doğu Kudüs’te Filistinli bir gencin aşırı Yahudiler tarafından öldürülmesiyle İsrailli Araplar gösterilere başladılar. Bu gergin ortamda başta Dışişleri ve Ekonomi bakanları olmak üzere İsrail hükûmetinin "şahinleri", Gazze’ye karşı saldırı yapılması için Başbakan Netanyahu üzerinde baskıya başladı. Netanyahu bunun taraftarı değildi. --Hamas Uzun Süre Dayanabilir Mi?-- Aralık 2008-Ocak 2009 ve Kasım 2012 operasyonlarının tersine İsrailli yetkililer "terorizme karşı zafer" açıklamaların yapmıyorlar. "Terör yapılanmasını çökertmek" yerine zayıflatmadan söz ediyorlar. Netanyahu ve Savunma Bakanı Yaalon, Hamas’ın askerî kolu ile İslami Cihadın son iki yıl içinde güçlendiklerini, İsrail ile yeni bir çatışmaya hazırlandıklarını ve uzun süre dayanabileceklerini biliyorlar. Bu kapsamda Hamas, adamları için kendilerini göstermeden dolaşabilmelerini ve hatta İsrail’e sızabilmelerini sağlamak için betonlanmış yer altı tüneli ağı kurdu. Kaddafi ordusunun silah stoklarının bir bölümünü ele geçirdi ve 100 kilometre menzilli füze geliştirdi. --Filistin Yönetimi Ne Yapıyor?-- Ramallah’taki yönetim oyun dışında gibi. İsrail’in Gazze’yi bombalamasını kınıyor ve Arap Birliğinden yardım istiyor, yapabildiği başka bir şey yok. Fatah ve Hamas’ın desteği ile teknokratlardan oluşan yeni bir hükûmet kurulmuş olmasına rağmen İslamcı örgüt Gazze'de hâkimiyetini sürdürüyor. --Barış Sürecinin Sonu Mu?-- Hamas barış sürecine katılmıyor. "Siyonist oluşumu" tanımıyor ve İsrail Devleti, "kendini yıkmak isteyen terörist bir örgütle" görüşmeyi reddediyor. Barış müzakereleri yapıldığı zaman ABD’nin gözetiminde İsrail ve Filistin Yönetimi arasında yapılıyor. 2013 yazında yapılan son girişim 9 ay sonra çıkmaza girdi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin görevlendirdiği Martin İndyk zaten geçen hafta istifa etti. --Çatışmanın Yayılmasından Endişe Duymamız Gerekiyor Mu?-- Normalde hayır ancak İsrail güçleri Mısır sınırında alarm hâlinde. Mısır’da merkezî yönetimle çatışan İslamcı grupların bir eyleminden korkuluyor. Batı Şeria’daki İsrail’in Arap toplumunun Gazzeliler dayanışması bazı çevrelerle sınırlı kalıyor. İsrail'in kuzeyindeki bazı köylerde ve Kudüs’ün Arap mahallesi Silwan’da, Tel Aviv’e ilk füze düştüğünde damlara çıkarak sevinçlerini gösterdiler ancak bu uzun sürmedi. İsrail Parlamentosundaki Arap vekillerinin çağrısı üzerine cuma günü Nasıra’da büyük bir gösteri olması bekleniyor. --İsrail ile Gazze’deki Filistinli Örgütler Arasındaki Bu Yeni Şiddet Dalgası Nasıl Durdurulabilir?-- İsrail’in operasyonu kanlı bir görünüm alıyor ve büyük olasılıkla uluslararası toplum İsrail’den operasyonunu durdurması isteyerek tepkisini gösterecektir. Netanyahu ve hükûmeti operasyonu durdurmak için tek şart koşuyor: Füze saldırılarının durdurulması. Hamas ve İslami Cihatın ise uzun bir talep listesi var. Yakın geçmişte Batı Şeria’da tutuklanan militan ve sempatizanların serbest bırakılmaları, İsrail’in Gazze’yi bombalamasını durdurması ve ekonomik blokajını kaldırılması. İçinde bulunulan ortam ödün verme ortamı değil çatışma ortamı. Zira Hamas ve İslami Cihat hiç bir zafiyet belirtisi vermiyor ve İsrail ordusu bombardımanlarını sıklaştırıyor. Ancak Kudüs'de söylendiğine göre Mısır, Türkiye ve Katar krizden çıkılması için şimdiden kulislerde çalışmaya başlamışlar. (Kaynak:Serge Dumont,Le Soir,Belçika,10 Temmuz 2014)
Cesurhan Taş

Eğitim:

ODTÜ İİBF, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (1991-1996)

Diller: 

İngilizce: İleri seviyede

Rusça: Orta seviyede

Arapça: Orta düzeyde

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...