< < Sümela-Mudanya Arasında Megali İdea Hareketliliği
 Bu sayfayı yazdır

Sümela-Mudanya Arasında Megali İdea Hareketliliği

Yazan  11 Mayıs 2011
Bizans'ı yeniden “ihya” etme gayretleri Rum Patriği Bartholomeos’un göreve geldiği 1991’den bu yana hız kazandı.

Bir önceki makalemizde, Rusya Yunan Cemaatleri Federasyonu Başkanı olan "İvan Savidis" ile Mart 2011'de Bursa Metropolitliğine tayin edilen Elpidophoros (Yani) Lambriniadis arasında Bursa'nın Mudanya İlçesi, Zeytinbağı (Tirilye) Beldesi'nde bulunan "Kemerli Kilise" Yunanca adı ile "Panagia Pantovasilissa" için kurulan ittifakı dile getirmiştik.[1] Bu suretle de Anadolu ile Trakya'daki metruk kiliseler üzerinde dönen oyunları ve bu kiliselerin mülkleri üzerinde, Rum Patrikhanesi'nin son yıllarda görülen "iştahı"nı ortaya koymuştuk.

Aslında tüm Türkiye üzerinde "Megali İdea"yı hortlatma "Bizans"ı yeniden "ihya" etme gayretleri Rum Patriği Bartholomeos'un göreve geldiği 1991'den bu yana hız kazandı. Türkiye, çok önemli bir "gol"ü de 15 Ağustos 2010'da Trabzon'da, Sümela Manastırı'nda yedi!

Zira 15 Ağustos, Fatih Sultan Mehmed'in, Pontus Rum İmparatorluğu'nu yıktığı gündü ve bu güne isabet eden bu tarihte gövde gösterisi gibi bir ayin Yunanistan'dan ve Rusya'daki Yunan Diasporası'ndan gelen 7 bin kişinin katılımı ile ve Rum Patriği Barholomeos'un yönetiminde yapıldı.

Sümela'daki ayinin organizatörleri arasında, Rus Duması milletvekili ve Rusya Yunan Cemaatleri Federasyonu Başkanı İvan Savidis vardı. Bu kişi, 15 Ağustos 2009'da Sümela'da provakatif bir ayin düzenlemeye çalışan ve Sümela'nın müdiresi ve görevliler tarafından engellenince arbede yaşanmasına neden olan kişidir. Savidis, Rusya Devlet Başkanı Putin'in yayınladığı bir kararname ile Rus devlet kurumlarının gelişmesine yaptığı hizmetlerden dolayı Rusya Federasyonu madalyası ile ödüllendirildi. 2003 yılından bu yana Rus Duma'sında görev yapan Savadis, bir dönem Bütçe ve Vergi Komitesi Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Daha önemlisi ise Yunan Parlamentosu ile dostluk komitesi koordinatörüdür ve 2004 yılından bu yana Rusya'daki Yunan Dernekleri Federasyonu başkanıdır.

15 Ağustos 2010'da Sümela'da yapılan ayin medyada yer almıştı. 15 Ağustos 2009'da yapılmak istenen "korsan" ayin ise medyamızda daha küçük haberler şeklinde şöyle yer aldı:

Aralarında Selanik Valisi Panayotis Psomyadis ve Rus Milletvekili İvan Savidis'in de bulunduğu yüzlerce kişilik Yunan ve Rus kafile, Sümela Manastırı'nı gezmek ve ayin yapmak için sabah saatlerinde Trabzon'a geldi. Kafile daha sonra otobüslerle Maçka İlçesi Altındere Vadisi'ndeki Sümela Manastırı'na gitti.

Din adamları nezaretinde manastır içerisinde ayin yapmak isteyen grup, Trabzon Müzeler Müdürü Nilgün Yılmazer'in tepkisi ile karşılaştı. Yılmazer, "Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre burada ayin yapamazsınız" diyerek, Rus Milletvekili İvan Savidis'in yaktığı mumu söndürdü. Mumun söndürülmesi üzerine, Psomyadis ve Rus Milletvekili Savidis duruma tepki gösterdi. Grup ve Yılmazer arasında yaşanan gerginlik, görevliler tarafından yatıştırıldı. Grup üyeleri, uyarılara rağmen manastırın çevresinde değişik yerlerine karanfiller ile yaktıkları mumları bırakmaya devam etti. Kemençe ve davul eşliğinde horonlar oynayan kafile, daha sonra Sümela Manastırı'ndan ayrıldı.

Trabzon'un Maçka ilçesi Sümela Manastırı'nda dün yaşanan 'ayin' gerginliğinin içerisinde yer alan Rus Milletvekili İvan Savidis, kendilerine neden böyle davranıldığına bir anlam veremediğini söyledi.

Rus Milletvekili İvan Savidis, Hıristiyan inancına sahip insanlar olarak önümüzdeki yıllarda tekrar Trabzon'a gelerek Sümela Manastırı'nı ziyaret etmek istediklerini söyledi ve Sümela Manastırı'nda yaşananlarla ilgili Brüksel'de önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyeceğini vurguladı.

16 Ağustos 2009'da İHA'da şu haber yer aldı:

Trabzon'da Ortodoks Kilisesi İnşa Edeceğim

Savidis, buradaki kilisenin kendi atalarına ait olduğunu hatırlatarak "Bu kiliseler, bizim atalarımızdan kalan kiliseler. Dindar insanların kiliseleridir, Türk Hükümeti'nin kiliseleri değildir. Bu olayın ne kadar önemli bir olay olduğunu tüm dünyaya göstereceğim" dedi.

Aynı Savidis 15 Ağustos 2010'da Sümela'da yapılan ayinin hemen ardından ise çok sivri bir şekilde konuştu. Yunan "Kathimerini Gazetesi"nde, 18 Ağustos 2010'da, Stavros Tzimas imzasıyla çıkan haber/yorum şöyledir:

Moskova, Sümela Manastırı Talep Ediliyor

Basın toplantısında İvan Savidis şunları söylemişti: "Türkiye ile yalnız 15 Ağustos'ta değil tüm Ortodoks bayramlarında, Sümela Manastırı'nın açılması yönünde görüşmelere başladık".

Savidis'in başkanı olduğu "Doğu Avrupa Helenizm Kurulu"ndan yapılan açıklama şöyledir: "Etkinliğin gerçekleşmesinde ve düzenlenmesinde başrolde Rusya'daki "Yunan Cemaatleri Federasyonu" ve bu federasyonun başkanı Rusya Federasyonu Devlet Duması Milletvekili "İvan Savidis" vardır"

Alınan bilgilere göre gerek Başbakan Vladimir Putin ve gerekse Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a hitaben Ortodoksların bu yöndeki taleplerini içeren mektupları gönderdiler.

Trabzon'daki Sümela'ya göz diken Yunan asıllı Rus Milletvekili İvan Savidis ile Bursa Metropoliti Elpidophoros (Yani) Lambriniadis şimdi Mudanya'daki kiliseler için ittifak kurdular!

Bu ilişki yumağının anlamını çözmeye çalışırken 9 Mayıs 2011'de bir gelişme oldu. Rum Patriği Barholomeos ve Bursa Metropoliti Elpidophoros Mudanya'ya birlikte bir ziyaret düzenlediler. Bunun haberi şöyledir:

Bartholomeos'tan Mudanya'ya ziyaret (DHA, 9 Mayıs 2011, 19:40)

Fener Rum Patriği Bartholomeos, Bursa'nın Mudanya İlçesi'ne bağlı Zeytinbağı Beldesi'nin Kumyaka ve Kurşunlu köylerinde bulunan tarihi kilise binalarını inceledi.

Patrik Bartholomeos ve beraberindeki heyet, bu sabah feribotla Güzelyalı'ya geldi. Buradan Mudanya İlçesi'ne bağlı Zeytinbağı Beldesi'ne geçen Bartholomeos öğle yemeğinin ardından, kiliseden camiye çevrildiği bildirilen Fatih Camii ile Kemerli Kilise, daha önce ruhban okulu olan Dündar Evi ve Taş Mektep'i gezdi.

Özel kişide tapusu bulunan ve kapısı kilitli olan tarihi Kemerli Kilise'ne giremeyen Bartholomeos, binanın dışındaki camlardan içerisini inceledi.

Daha sonra Kumyaka Köyü'ndeki bir süre önce sahibi tarafından satılığa çıkarılan Üç Melekler Kilisesi'ni ziyaret eden Bartholomeos ve beraberindekiler burada Baş Melek Duası'nı birlikte okudular.

Gazetecilere gezisiyle ilgili açıklama yapan Bartholomeos dostlarıyla bir günlüğüne eski ibadet yerlerini görmeye geldiklerini kaydederek, "Bazı köyleri gezdik. Ayrıca şirin bir belde olan Zeytinbağı'nda bir kere daha bulunmaktan mutluluk duyuyoruz. Buraya daha önce de gelip ayin yapmıştık. Her gittiğimiz ve ziyaret ettiğimiz yerlerde misafirperverlik, sevgi, hüsnüniyet ile karşılandık. Herkese müteşekkiriz. Her zaman dostluktan ve barıştan yana olduğumuzu bir kere daha ifade etmek istiyorum. Barış ve beraberliğin olduğu yerde gerçek mutluluk olabilir. Buna canı gönülden inanıyoruz" dedi. Heyet daha sonra Kurşunlu'daki kiliseyi de gezdikten sonra hızlı feribotla İstanbul'a hareket etti.

"Helenizmi Bursa'da Hortlatma Süreci" başlıklı makaleyle gözler önüne serdiğimiz gerçekler birer "komplo teorisi" mi yoksa bu gelişmelerden korkmalı mıyız?

Bugün için anlaşılan şu ki, "Megali İdea" adım adım ilerliyor.


[1] Bkz. Bojidar Cipof, Helenizmi Bursa'da Hortlatma Süreci, http://www.21yyte.org/tr/yazi6171-Helenizmi_Bursada_Hortlatma_Sureci….html, 4 Mayıs 2011

Bojidar Çipof

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Bilimsel Danışmanı