Şurası bir gerçek ki insanlık tarihi var olalı beri sosyal davranışlara, medeniyetlerin kurulmasına, yıkılmasına, fikir hareketlerinin doğmasına, kitlesel hareketlere, hatta bilimsel düşüncenin mahiyetine ve savaşlara yön veren etkenlerden biri de dinin bizzat kendisi veya ona karşı tavırlardır.

Dünya tarihi boyunca korkunç miktarda ve acılı ölümlere yol açan pek çok salgın hastalık meydana gelmiştir. Bunlardan bazıları ülke nüfuslarını üçte, dörtte bir oranda alıp götürdüğü için ciddi ekonomik ve siyasi sonuçlar doğurduğu gibi savaş sonuçlarını ve savaş halindeki ülkelerin âkıbetlerini de tayin etmiştir.

Özellikle son yıllarda ümmetçilik adı altında örtülü bir Arapçılık yapmak bazı kesimlerde pek revaç bulmaya başladı.