TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

SURİYE (SURİYE KUZEYİ- SOÇİ - İDLİB - SURİYE'de ATEŞKES)

- Silah bırakmayan dört cihatçı örgüt, Suriye ordusuna saldırmak için operasyon odası kurdu… İdlib'de cihatçı örgütlerin ağır silahlarını teslim edip bölgeden çıkmasının beklendiği aşamada, dört cihatçı örgütten tam tersi hamle geldi. ÖSO kaynaklarından edinilen bilgilere göre, Kaide bağlantılı Hurras El Din, Çeçenlerden oluşan Ensarud Din, Kuzey Iraklı cihatçılardan oluşan Ensarul İslam ve Ensar Tevhid Tugayları (Cundul Aksa), silah bırakmayıp silahsız bölgeden de çekilmedi. Dört grup, İdlib kırsalında Suriye ordusu ile müttefiklerine saldırmak için ortak operasyon odası kurdu. Ortak operasyon odasına da "Ve Müminleri savaşa teşvik et" adını verdi.

- Muallim: İdlib'de savaşmaya hazırız, sonraki hedefimiz Fırat'ın doğusu... Rusya ile Türkiye arasında varılan Soçi mutabakatı uyarınca İdlib'deki silahsızlandırma bölgesinden 10 Ekim'de ağır silahların çekilmesini müteakip 15 Ekim'e kadar tüm cihatçıların çekilmesinin izlemesi gerekirken Suriye hükümetinden uyarı geldi.Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Soçi mutabakatının cihatçılar tarafından reddedilmesi halinde İdlib'de savaşmaya hazır olduklarını, sonraki hedeflerinin Fırat'ın doğusu olduğunu, zira Suriye'nin tüm topraklarının Suriye'nin egemenliğine geri dönmesi gerektiğini söyledi..

- Esad: Nisan’da Kırım’a gidebilirim... Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, bugün Şam’da ağırladığı Kırım’dan gelen heyete, koşullar elverirse Nisan ayında Yalta’da yapılacak uluslararası ekonomi forumuna katılmayı düşündüğünü söyledi. Kırım’dan Şam’a giden heyette yer alan Yalta Uluslararası Ekonomi Forumu Eşbaşkanı Andrey Nazarov, gazetecilere yaptığı açıklamada Esad’ın davetlerini kabul ettiğini ve eğer koşullar elverirse Yalta’daki foruma kesinlikle katılacağını söylediğini bildirdi.

-  İdlib'e BM'den 28 tır insani yardım gönderildi... BM'nin yardım malzemelerini taşıyan 28 tır, Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki Cilvegözü Sınır Kapısı'ndan geçiş yaptı. Tırlardaki insani yardım malzemelerinin İdlib ve kırsalındaki ihtiyaç sahiplerine dağıtılacağı öğrenildi.

ORTADOĞU-AFRİKA

- İran sınır muhafızları Pakistan sınırında kaçırıldı… İran, Pakistan sınırında 14 sınır muhafızının kaçırıldığını açıkladı. Saldırıyı sünni ayrılıkçı grup Ceyş el Adl üstlendi. İran, Pakistan'ı 'bazı bölge ülkelerinin desteklediği' bu gruplara karşı gelmeye çağırdı.

- İsrail polisi Filistinliyi 'eğlence' için vurdu… İsrailli kadın polisin "eğlence" olsun diye işgal altındaki Doğu Kudüs'te Filistinli bir kişiyi plastik mermiyle vurduğu ortaya çıktı. Yerel basında yer alan habere göre, kimliği açıklanmayan İsrail Sınır Polisinde görevli bir kadın, mayıs ayında Zaim kontrol noktası yakınlarında sebepsiz yere bir Filistinliyi plastik mermiyle sırtından vurdu..

- İsrail'den 'Kaşıkçı' olayına ilişkin ilk yorum... İsrailli bir güvenlik yetkilisi, Suudi gazeteci Kaşıkçı'nın kaybolmasına ilişkin "Tel Aviv rejiminin, Türkiye'den çıkan haberlere değil Suudi Arabistan'ın açıklamalarına güvendiğini" söyledi.

- Kral Selman ile Pompeo görüştü … Suudi Arabistan'ın El-Arabiyye kanalında yer alan habere göre, Kral Selman başkent Riyad'daki Yemame Sarayı'nda ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile bir araya geldi. Görüşmenin ayrıntılarına ilişkin bilgi verilmedi. Öte yandan Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'da yer alan haberde, Kral Selman ile Pompeo'nun ikili ilişkiler ve bölgedeki gelişmeleri görüştüğü aktarılırken, Kaşıkçı olayına değinilmedi.

- Barzani: 16 Ekim tarihimizde karanlık bir gün... Eski Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Genel Başkanı Mesud Barzani, Kerkük ve çevresinin merkezi yönetimin kontrolüne geçmesinin yıldönümünde yaptığı açıklamada, "İçeriden bir elin yardımıyla halkımızın kaderiyle vicdansızca bir oyun oynandı" dedi.

- Mısır'da olağanüstü hal 6. kez uzatıldı… Mısır resmi gazetesinde yer alan habere göre, Cumhurbaşkanı Sisi, Nisan 2017'den bu yana ülke çapında uygulanan olağanüstü halin 3 ay daha uzatılması kararı aldı. Kararın ülkenin içinde bulunduğu güvenlik durumundan ötürü alındığı aktarıldı.

AB – AVRUPA

- Makedonya NATO'ya katılım müzakerelerine başlıyor… Makedonya, NATO ile katılım müzakerelerine perşembe günü resmen başlanacağını açıkladı. Yunanistan ile varılan isim anlaşmasının Makedonya'nın NATO ve Avrupa Birliği'ne girmesi önündeki 'engelleri' kaldırdığı belirtiliyor.

- BM dokunulmazlığın kaldırılmasını istedi… Birleşmiş Milletler (BM), Washington Post yazarı Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayının aydınlatılması için Suudi Arabistan Başkonsolosu ve konsolosluk çalışanlarının dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi.

- Avustralya'nın büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyabileceğini duyurdu… Avustralya Başbakanı Scott Morrison bir açıklama yaptı. Başkent Canberra’da açıklamalarda bulunan Morrison, Kudüs’ün resmi olarak İsrail’in başkenti olarak tanınmasının “açık fikirlilikle” mümkün olduğunu açıkladı.

- Hollanda’dan Rusya’ya, NATO güçlerine karşı provokasyon suçlaması… Hollanda Deniz Piyade Teşkilatı’ndan General Jeff Mac Mootry, Rus savaş uçakları ve gemilerinin Arktik bölgesinde tatbikat yapan İngiliz ve Hollandalı askerleri provoke etmeye çalıştığını ileri sürdü. Mootry "Rus donanma araçlarının biz tatbikat yaparken ilgisinin arttığını görüyoruz. Balistik savunma programımız çerçevesinde fırlatma işlemleri yaptığımızda Rus gemilerinin son yıllarda gördüğümüzden daha fazla olduklarını ve daha yakına geldiklerini görüyoruz. Açıkla orada oldukları görünsün istiyorlar" dedi. Mootry ayrıca Rus uçaklarının da daha yakından hareket ettiğini ve bu eylemlerin ‘provokatif' olduğunu ileri sürdü.

- Romanya Başbakanı Dancila: Türkiye'nin AB'ye yönelik adımlarını desteklemeye devam edeceğiz… Romanya Başbakanı Dancila, "Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne yönelik adımlarını desteklemeye devam edeceğiz. Özellikle Türkiye'nin Avrupa'nın güvenliğine katkısını takdirle karşılıyoruz" dedi. Dancila, Türk ve Rumen makamları arasında hem ikili hem de bölgesel anlamda siyasi, savunma, ticaret, eğitim ve kültür gibi çok sayıda alanda yürütülen iş birliğine vurgu yaptı.

- Estonya, 'Sovyet işgali' nedeniyle Rusya'dan 1.2 milyar euro tazminat talep ediyor… Estonya, 'Sovyet işgali' sırasında uğradığı zararların yaklaşık 89 milyar ruble (1.2 milyar euro) olduğunu iddia ederek Rusya'dan bu meblağın karşılanmasını talep ediyor.

- Paşinyan başbakanlık görevinden istifa etti… Nikol Paşinyan, erken seçim sürecini başlatmak üzere başbakanlık görevinden istifa ettiğini duyurdu. Paşinyan'ın erken seçim yapılıncaya kadar Başbakanlık yükümlülüklerini vekaleten yerine getirmeye devam edeceği kaydedildi.

YUNANİSTAN - KIBRIS

- Yunan Genelkurmay başkanı Amerikan düşünce kuruluşu Atlantic Council'de konuştu, Türkiye'yi suçladı.... Yunan Genelkurmay Başkanlığı resmi internet sitesinde yer alan bir bildiride, Yunan Genelkurmay Başkanının ABD deki temasları kapsamında Atlantik Council tarafından düzenlenen bir çalıştaya katılmış ve özetle "Bütünlük arz eden Doğu Akdeniz, Kuzey Afrika ve Orta Doğu bölgelerinin güvenliğine yönelik savunma işbirliğinin gerekliliğinden,  Yunan Silahlı Kuvvetleri'nin Balkanlar Kuzey Afrika ve ortadoğu ülkeleri ile yaptığı işbirliğinden ve özellikle Inıohos, Medusa. Noble Dina tatbikatlarında üstlenilen insiyatiflerden bahsettiği ayrıca Türkiye'nin uluslararası alanda sergilediği istikrarsızlaştırıcı/ düzen bozucu ve problemli tavra dikkat çektiği, Türkiye'nin Ege ve Doğu Akdeniz'e sergilediği kural tanımaz davranışlara ve tahriklere karşı yunan silahlı kuvvetleri tarafından soğukkanlılık ve kararlılıkla karşı koyulduğunu söylediği, Suda Üssünün altyapısının stratejik öneminden bahsettiği" görülmüştür.

PASİFİK– ÇİN

- Kim, Kuzey Kore'deki nükleer tesislerin listesini ABD'ye vermeyi reddetti.… Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un ABD'ye ülkesindeki nükleer tesislerin listesini sunmak için 1950-1953 yılları arasındaki Kore Savaşı'nı resmen sonlandıran deklarasyonun imzalanmasını şart koştuğu belirtildi.

ABD

- ABD'nin Suriye özel temsilcisi Türkiye'de görüşmeler yapıyor... Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Suriye özel temsilcisi James Jeffrey, sekiz günlük Ortadoğu turuna başladı. Sırasıyla Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan’da temaslarda bulunacak Jeffrey, Ortadoğu turunun ilk durağı olan İstanbul’da Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Abdurrahman Mustafa ve örgütün üst düzey yetkilileriyle görüştü.Görüşmede Rusya ve Türkiye arasında varılan İdlib anlaşması, bu bölgede yaşayan sivillerin can güvenliği ve korunması ve Birleşmiş Milletler gözetimindeki siyasi sürecinin işletilmesi gibi konular öne çıktı. Suriye Ulusal Konseyi’nden verilen bilgilere göre, Özel Temsilci ABD’nin Suriye’de 2254 sayılı uluslararası karar çerçevesinde bir siyasi süreci desteklemeye devam ettiğinin altını çizdi. Jeffrey, “Suriye, terörü besleyen ve komşularına terör ihraç eden bir ülke görüntüsünden kurtulmalı. Bununla birlikte, İran tarafından yönlendirilen ve İran adına savaşan milis gruplar da sahadan silinmeli” dedi. Jeffrey Washington yönetiminin İdlib’e yönelik herhangi bir askeri operasyonun sivillerin hayatını tehlikeye atacağını ve bölgedeki altyapıyı tahrip edeceğini düşündüğünü belirtti.

- Trump: Kaşıkçı olayına tepkim, Kral ile Veliaht'ın konuyu bilip bilmemesine bağlı… ABD Başkanı Trump, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın kaybolması olayına ilişkin, "Türkiye güçlü bir şekilde konuyu inceliyor. Hep birlikte bakıyoruz. Kaşıkçı olayına tepkim, Kral ve Veliaht Kral'ın konuyu bilip bilmemesine bağlı" dedi.

- ABD'den İran'ın 4'ü banka olan 20 şirketine yaptırım... ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'la nükleer anlaşmadan çıkıp yaptırım rejimini yeniden yürürlüğe sokması sonrası, bu kez İran'ın 4'ü banka olan 20 şirketine Devrim Muhafızları'nın Besiç milislerini destekledikleri gerekçesiyle yaptırım kararı açıklandı.

- ABD, Suriye ile Irak'ın işbirliğine açık... ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyon sözcüsü Albay Sean Ryan, koalisyonun Irak ile Suriye'deki yönetimin karşılıklı olarak sınırları açmaya yönelik işbirliği yapmalarına açık olduklarını söyledi.

- Trump: FED benim için en büyük tehdit… ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) çok hızlı faiz artırdığını belirterek, "Fed benim için en büyük tehdit" dedi.

- ABD basınında Kaşıkçı hakkında iddia... CNN International'da yer alan bir son dakika haberindeki iddiaya göre, Cemal Kaşıkçı öldürüldükten sonra cesedi parçalara ayrıldı. Öte yandan Kaşıkçı'nın yazarlık yaptığı Washington Post gazetesi de cinayet zanlılarından birinin taranmış ve sansürlenmiş pasaportunu paylaştı.

- Venezuela bankacılık işlemlerinde dolar kullanmayacak. Ekonomiden Sorumlu Devlet Başkan Yardımcısı Tareck El Aissami, ülkesindeki bankacılık işlemlerinde bundan böyle ABD doları yerine avro ve yuan gibi para birimlerinin kullanılacağını açıkladı.

- ABD'den Pompeo'nun Türkiye ziyaretine ilişkin açıklama. ABD Dışişleri Bakanı Sözcüsü Nauert, "(ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo) Bakan, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı konusunu görüşecek ve ABD'nin Türkiye'ye yaptığı soruşturma konusunda yardım teklifini yineleyecek." dedi.

-Senatör Graham: Veliaht Prens gitmeden Suudi Arabistan'la iş yapamayız… ABD Kongresi'nin önde gelen üyeleri, Suudi Veliaht Prensi'ne çok sert çıktı. "Kaşıkçı'yı öldürttü, o iktidardan gitmeden Suudi Arabistan ile bir daha asla iş yapmam" diyen Cumhuriyetçi Senatör Graham, Kongre'ye Suudi Arabistan'a en sert yaptırımları uygulama çağrısı yaptı.

RUSYA                                              

- Putin: Rus ekonomisi, artan döviz rezervleri sayesinde istikrarını koruyor… Rus ekonomisinin yaptırımlara rağmen istikrarlı olduğunu kaydeden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, döviz rezervlerindeki artışın ve petrole olan bağımlılığın azalmasının bunda etkili olduğunu ifade etti.

- Lavrov: Avrupa Konseyi'nden ihraç edilmeyi beklemeyiz, kendimiz çıkarız… Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Avrupa'da Moskova'yı Avrupa Konseyi'nden ihraç etme isteği varsa, bu keyfi onlara yaşatmayacaklarını ve konseyden kendi iradeleriyle ayrılacaklarını söyledi.

- Peskov: Rus-Türk İdlib anlaşması uygulanmaya devam ediyor… Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, militanların silahsızlandırılmış bölgeden çekilme süresini ihlal etmesine rağmen Rusya ve Türkiye'nin yaptığı İdlib anlaşmasının uygulanmaya devam ettiğini söyledi.

- Türkiye, İdlib'deki bazı terör örgütlerini bölmeyi başardı… Rus-Türk silahsızlandırılmış bölge anlaşmasını tanımayıp Suriye'nin İdlib kentinde kalmaya devam eden militanlara nokta atışı atımlar yapılabileceğini söyleyen Rus uzman Suponina, Türkiye'nin İdlib'deki bazı terör örgütlerini bölmeyi başardığını ifade etti.

- Riyad'a giden Rus heyeti, Suudi Veliaht Prens Selman'la Suriye'de çözümü ele aldı… Rusya'dan bir heyet, Riyad'ı ziyaret ederek Suudi Arabistan yönetimiyle Suriye'deki durumu konuştu. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafında Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki durum kapsamında Suriye'deki gelişmelere ilişkin kapsamlı fikir alışverişi yapıldığını belirtildi. Açıklamada, "Suriye'deki terör yuvalarının nihai olarak imha edilmesinin gerekliliği, Suriye krizine güvenilir ve uzun vadeli siyasi çözüm bulunmasının önemi hakkında ortak görüş dile getirildi" ifadelerini kullanıldı.

TÜRKİYE - TÜRK DÜNYASI

- 'Azerbaycan'ın Türkiye'ye yatırımları 20 milyar dolara çıkacak'  Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim, "Bugün Azerbaycan, Türkiye'nin en büyük yatırımcısı. Bu yılın sonunda Azerbaycan'ın Türkiye'ye yatırımları 20 milyar dolara çıkacaktır." dedi.

- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Kıbrıs'ta sondajlarımızı sürdüreceğiz… Çavuşoğlu, Kıbrıs adasının etrafında sondajları sürdüreceklerini belirterek, "Derdimiz kimseyle kavga etmek değil, zenginliklerin hakça paylaşılmasıdır." dedi.

- Münbic'te savsaklama olursa çizgimiz değişir... Çavuşoğlu, “Münbiç konusunda ABD’de bir savsaklama hissedersek önceki çizgiye döneriz. Ya siz temizleyin ya da biz temizleriz.” dedi. (DEĞERLENDİRME: Geçen haftalardaki açıklamasında bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan Menbic'te işlerin iyi gitmediğini, ABD'nin yine söznü tutmadığını, oyaladığını söylemişti. Çavuşoğlu'nun bu açıklaması Türk karar vericilerin kafasının karışık olduğunu ve ABD yönlendirmesine meyl ettiklerini, ABD'nin oyun planına gre hareket edildiğini  göstermektedir.)

- Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Türkiye'den ayrıldı… Yetkililerden edinilen bilgiye göre, Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosu Uteybi 17.00'deki tarifeli uçakla ülkesine doğru yola çıktı. Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın kaybolmasıyla ilgili Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu konutunda da inceleme yapılması öngörülüyor.

- Lübnan'daki Türk askerinin görev süresi uzatıldı… Türkiye'nin Lübnan'da konuşlu Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü'ne (UNIFIL) TSK unsurlarıyla verdiği desteğin süresinin 1 yıl daha uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

- Ortak çalışma grubu Suudi Arabistan Başkonsolosluğunda… Suudi gazeteci Kaşıkçı'nın, Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğuna girdikten sonra kaybolmasıyla ilgili oluşturulan ortak çalışma grubundaki Türk ve Suudi yetkililer, konsolosluğa geldi.

TERÖRLE MÜCADELE

- İçişleri Bakanlığı, 8-15 Ekim'de arasında terör ve asayiş çalışmalarına ilişkin açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, İç Güvenlik Operasyonları çerçevesinde toplam 25 (14 ölü, 5 sağ, 6 teslim) terörist etkisiz hale getirildi.

- Irak kuzeyi Zap, Metina ve Avaşin-Basyan bölgelerine 16 Ekim 2018 tarihinde düzenlenen hava harekâtları neticesinde; bölücü terör örgütüne ait sığınak, barınak, silah ve mühimmat depoları imha edilmiştir.