28 Temmuz 2017’de Kuzey Kore Hwasong-14 Kıtalararası Balistik füzesi denemesi yapmış, füze 45 dakikalık uçuşunun ardından fırlatma noktasından yaklaşık 1000 km uzakta Japon Denizi’ne düşmüştü.[1] Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (International Institude of Strategic Studies) füzenin kıtalararası balistik füze olduğunu ve 9500 km menzile sahip olduğunu değerlendirirken, Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı fırlatılan füzenin orta menzilli balistik bir füze olduğunu açıklamıştı.[2]

Kuzey Kore'nin 28 Temmuz’daki denemesinin ardından, balistik füzelere entegre edilebilecek nükleer harp başlıkları üretmeyi başardığına ilişkin iddiaların ortaya atılması üzerine ABD Başkanı Donald Trump, Kuzey Kore'nin ABD'yi tehdit etmesi durumunda "daha önce görülmemiş bir gazapla karşı karşıya kalacağı" tehdidinde bulundu.

Bu arada Kuzey Kore devlet televizyonundan Kim Jong-un yönetiminin ABD'ye bağlı Guam Adası'nı vuracağı haberi geçildi. Kuzey Kore resmi ajansı KCNA’da roket birliklerinin Guam Adası yakınında askeri harekata başlamak üzere olduğu, adadan 30 ila 40 kilometre uzaklıkta denize düşmesi öngörülen orta menzilli füze denemelerini içeren plana ay ortasına kadar son şeklinin verileceği, sonrasında Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un onayının bekleneceği kaydedildi. [3]

Kuzey Kore kıtalararası balistik füze (ICBM) teknolojisinde gerçekten ABD’ye tehdit oluşturabilecek derecede gelişme kaydetti mi?

Kuzey Kore Kıtalararası Balistik Füze geliştirme programını iki silah teknolojisi üzerindeki eş zamanlı çalışmalar ile sürdürüyor. Bunlardan birincisi balistik füze teknolojisi üzerindeki çalışmalar, diğeri nükleer silah geliştirme programı.

Pyongyang füze programına Scud füzeleri ile başlamış, ilk SCUD füzelerini 1976’da Mısır üzerinden alındıktan sonra 1984’te Hwasong adıyla kendi özgün tasarımlarını üretmeye başarmıştı. [4]

Bugün Kuzey Kore ordusunun envanterinde kısa menzilli (1000 km altı) KN-02, Hwasong 5, Hwasong 6 ve 7; orta menzilli (1000-3000 km) KN-11, KN-15, No Dong; kıtalararası (3500 km ve üzeri) Musudan BM-25, Hwasong 12 ve 13, KN 08/14 ve Taepodong-2 füzeleri bulunuyor.

Balistik füze denemelerinin ABD ile 1994’te imzalanmış olan Çerçeve Antlaşması’ndan Kuzey Kore’nin 2002’de çekilmesiyle birlikte, Yongbyong’daki nükleer reaktörün tekrar faaliyete geçirmesinin ardından artmaya başladığı ve Kim Jung-un’un iktidara geldiği 2011’den buyana geçen altı senede denemelerin hız kazandığı görülüyor. Kim Jong il’in yönetimde olduğu 1994-2011 yılları arasında 44 balistik füze denemesi yapılmışken, son altı senede 101 füze atışı gerçekleştirildi.[5]

Kaynak: MissileThreat, CSIS Missile Defence Project

28 Temmuz 2017’de denenen Hwasong-14 kıtalararası balistik füzesi Hwasong-13 ve Hwasong-12’nin motor ve parçalarından oluşuyor. Gerçekte yeni üretilen bir füze değil. Füzenin Japonya’nın hava sahası üzerinden uçurulmak istenmediğinden mümkün olduğunca dik bir açıyla fırlatılarak 1000 km kadar mesafeye düşürüldüğü anlaşılıyor.

Kuzey Kore balistik füze geliştirme çalışmalarına paralel olarak nükleer silah geliştiriyor. Bugüne kadar Pyongyang beş kez nükleer silah denemesinde bulundu.

Patlamaların oluşturduğu yer sarsıntılarının şiddetinin on yılda Richter ölçeği ile 4,3’ten 5,3’e çıkarılmış olduğu görülüyor. Pyongyang dördüncü denemenin hidrojen bombası denemesi olduğunu iddia etmekteyse de veriler bunun bir termonükleer deneme olduğunu doğrulamıyor. Son denemenin 10-20 KT TNT eşdeğerinde patlamaya neden olduğu ifade edilirken, Pyongyang’ın 15 ila 20 nükleer silaha sahip olduğu yönünde iddialar var.[6]

Nükleer başlığın ağırlığı ile yapısı, balistik füzelerin menzilini ve hassas vuruş yeteneklerini etkileyen önemli faktörler arasında sayılıyor. Hwasong-14’ün 9500 km menzile sahip olabilmesi için taşıması gereken başlığın ağırlığının 500 kg civarında olması gerektiği belirtiliyor. [7]

Kaynak: Schilling John, 38 North

Kuzey Kore’nin 500 kg.’lık bir nükleer başlık üretme teknolojisine sahip olduğu ileri sürülse de kazanılan yetenekler bu silahları etkinlikle kullanması için henüz yeterli değil. Modern nükleer balistik füzeler azami 10 termo nükleer başlık taşıyabiliyor. Nükleer başlıkları taşıyan aracın manevrasını hassas bir şekilde yaptıracak sistemlere ve karşı tarafın savunma sistemini doyuma ulaştıracak aldatıcı (decoy) teknolojisine sahip olması gerekiyor. Bu da 500 kg ağırlığın 250 kg kısmını oluşturuyor ki Hwasong-14 böyle bir başlığa sahip değil. Bu yüzden Kuzey Kore’nin 15-20 KT TNT’ye eşdeğer güçte bir nükleer silahı hedefin 5 km içerisine gönderebilmesi ihtimal dahilinde görülmüyor. Ayrıca Kuzey Kore birden fazla nükleer silah içeren bir harp başlığı üretebilecek teknolojik seviyeye henüz ulaşabilmiş değil.[8] [9]

Özetle Kuzey Kore’nin nükleer silah ve balistik füze üretiminde küçümsenmeyecek tecrübe ve teknolojiye sahip olduğunu, ancak bunları ABD ve müttefiklerine karşı etkinlikle kullanabilecek seviyeye henüz ulaşamadığını söyleyebiliriz. Fakat mevcut durum Kim Jong-un’un bu füzeleri kullanmasına engel de teşkil etmiyor. Tabii denemek isterse bu sadece nükleer programından değil, Kuzey Kore’den ve yönetiminden vazgeçmek zorunda kalmasına neden olacak. 

Kuzey Kore’deki rejim ne yapmaya çalışıyor?

Kuzey Kore rejimi nükleer silahları ABD ve müttefiklerine karşı caydırıcı bir unsur olarak görüyor. Ayrıca nükleer silahlanma ile desteklenen diplomasisini rejimin ayakta kalabilmesi için gerekli yardımları ve iç kamuoyu desteğini alabilmek açısından hayati önemde görüyor. 1994-2002 yılları arasında nükleer silah programını müzakere ederek dış yardımlardan faydalanmıştı. İyimser tahminle nükleer programını dondurması karşılığında ekonomik yardım talebinde bulunabileceği değerlendirilmektedir.

Kuzey Kore’nin nükleer silahlanma politikasından ABD de faydalanıyor.

Güney Kore silahlı kuvvetlerinin harp zamanı harekât kontrolü 1950’den buyana bir ABD’li komutanın yetkisinde bulunuyor. Ordunun harp zamanı harekât kontrolünün Güney Kore’ye devri 2012’de 2015’e, 2015’te de 2020 yılına ertelenmişti ama 2020’dan sonra da devrin gerçekleşmesi ihtimal dahilinde görülmüyor. ABD bölgedeki askeri varlığını sürekli güçlendirip, yarımada ve çevresinde Jeju Adası örneğinde olduğu gibi yeni üsler ve savunma sistemleri tesis ederken BM Güvenlik Konseyi kararları ile Pyongyang’ın izolasyonu derinleşiyor.

Kriz nasıl sonlanır?

Bugüne kadar Kuzey Kore’ye uygulanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi yaptırımları ve diplomatik girişimler bir sonuç vermedi. Pyongyang yönetimine karşı askeri güç kullanımı seçenek olarak düşünülebilir. Kuzey Kore’ye karşı askeri güç kullanmasının önündeki engelleri ABD’nin Kuzey Kore’ye Müdahalesinin Olası Etkileri başlıklı yazımda incelemiş, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu’nun Kuzey Kore’ye askeri müdahalede bulunulmasına izin vermeyeceklerini değerlendirmiştim.

Kuzey Kore’nin ABD ve müttefiklerine karşı nükleer balistik füzeleri kullanması ya da ABD ve müttefiklerinin Kuzey Kore’ye karşı kuvvet kullanması küresel bir çatışmaya neden olabilecek derecede tehlikelidir. Bu durumda krizin barışçıl yollarla çözümü konusunda Pekin yönetiminin önemli katkıları olabilir. 2009’da Kuzey Kore’nin çekilmesi ile kesilen Altılı Görüşmelerin (Kuzey Kore, Güney Kore, ABD, Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Japonya) tekrar başlatılmasını sağlamak üzere Çin, Kuzey Kore üzerinde siyasi ve ekonomik baskı kurabilir, Rusya Federasyonu da bu konuda Çin’e destek verebilir. Krizin büyümesi ve askeri güç kullanma ihtimalinin artması durumunda Pekin Kuzey Kore sınırında askeri yığınaklanmayı gerekli görebilir.

Uzak bir coğrafyada bulunmasına rağmen Kore Yarımadası’ndaki kriz Türkiye’yi de ilgilendirmektedir. Çünkü 27 Temmuz 1953’te imzalanmış olan ateşkes antlaşmasından bu yana bir barış antlaşması imzalanmış değil. Türkiye BM Kuvvetine üçü savaşa aktif olarak katılmış olan altı tugay ile destek vermişti. Halen ABD komutası altındaki BM Kuvveti karargâhı Japonya’daki Yokota Hava Üssü’nde bulunuyor. Kore Yarımadası’nda çıkacak bir askeri çatışma Türkiye’nin askeri katkısını gündeme tekrar taşıyacaktır.