Bununla birlikte Rusya, bugün AB ülkeleri için ekonomik alanda önemli bir yardımcı konumundadır. Rusya'nın AB ülkelerinde yaşanan ekonomik krize karşı 10 Milyar dolar[1] civarında destek sağlayacağını ve Güney Kıbrıs Rum kesimine 2.5 milyar Euro[2] kredi vereceğini açıklaması bu durumun bir göstergesidir. Ayrıca Rusya, son yıllarda Avrupa'da yaşanan Euro krizi nedeni ile bazı sorunlar yaşamakla birlikte, her fırsatta olası bir küresel krize karşı hazırlıklı olduklarının vurgusunu yapmaktadır.

Diğer taraftan, Rusya başbakanı Putin, Ekim 2011'de İzvestia Gazetesine yazdığı bir makale ile AB'ye alternatif bir oluşum olan Avrasya Birliği'nin teorik temellerini atmıştır. Avrasya Birliği ilk olarak ekonomik bir ortaklığı öngörmüştür. Bunun da ilk adımı Kazakistan, Belarus ve Rusya arasında kurulan Gümrük Birliği'nin kurulması ile atılmıştır. Böylece Avrasya Birliği'nin oluşum süreci başlatılmıştır.Bir diğer nokta da, Rusya'nın 18 yıldır devam eden Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)'ne üye olma bekleyişinin 15-17 Kasım 2011'de düzenlenecek olan görüşmeler neticesinde sonlanacak oluşudur. Bu bekleyiş, Rusya'nın DTÖ' ye katılımı ile son bulacaktır.

Uluslararası Alanda Gelişen Rus Ekonomik Gücü

Rusya son 10 yıl içerisinde ekonomik anlamda hızlı bir gelişme göstermiştir. 1999-2008 yılları arasında Rusya'da yıllık büyüme oranı %7 dolaylarında olmuştur[3]. Rusya son dönemlerde, AB ülkeleri ile Orta Asya ülkelerine yaptığı yardımlar ve verdiği borçlar ile ekonomik anlamda öne çıkmaktadır. Bununla birlikte Rusya'nın uluslararası alanda ekonomik oluşumlara dahil oluşu da dikkat çekmektedir. Rusya'nın ekonomik alanda özellikle 1999 sonrasında başlattığı yenilik ve reform çalışmalarının yanı sıra ülke ekonomisinin enerji ihracatı odaklı oluşu[4] da Rusya'nın ekonomik krizden yoğun şekilde etkilenmemesini sağlamıştır. Enerji bağlamında, 2004'ten itibaren uluslararası alanda petrol fiyatlarındaki beklenmedik artış da Rus ekonomisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur[5].

Kasım 2011 başlarında IMF Başkanı Christine Lagarde, Rusya'yı ziyaret etmiştir. Küresel ekonomide yaşanan negatif trendin üstesinden gelmek için alınacak tedbirleri Moskova ile görüşen Lagarde, Avrupa'nın borç sarmalı içinde olduğunu ve Rusya'ya verdiği kredileri geri alması durumunda Moskova açısından sıkıntı oluşturabileceğini belirtmiştir[6]. Ayrıca IMF Başkanı Rusya'nın sahip olduğu potansiyeller ile Avrupa ve Asya arasında önemli bir köprü olacağını da ifade etmiştir[7]. Bu ziyaretten bir süre sonra, Rusya Devlet Başkanı Medvedev yaptığı bir açıklama ile son yılardaki ekonomi göstergelerinin göz önüne alındığında ülkenin olası bir ikinci kriz dalgasına dayanacak güçte olduğunun görüleceğini ifade etmişti[8]. Yine aynı dönemde Kenneth Raposa, Forbes'ta "Rusya Kriz Günleri Geride Kaldı: Ülke İtalya'dan Daha İyi Durumda" yazdığı makalede; Rusya'nın ekonomik krizi aştığı ve krizden çıktığını belirterek, Rusya'nın çoğu Güney Avrupa ülkesinden daha iyi bir durumda olduğunu vurgulamıştır. Raposa ayrıca Rusya'nın yoksul bir ülke olarak görülemeyeceğini, Rusya'nın Yunanistan ve İtalya'nın yaşadığı krizi çoktan aştığı ve krizi atlatarak ekonomik durumunu düzelttiğini ifade etmiştir[9].

Yine Kasım 2011'in başlarında Rusya'nın DTÖ üyeliği konusunda, Gürcistan ile Rusya arasında 2008'deki kısa süreli savaştan kaynaklanan ticari anlaşmazlığı çözmek için İsviçre arabuluculuk yapmıştır. Yapılan görüşmelerde, tartışma konusu olan Abhazya ve Güney Osetya sınır ticareti konusunda uzlaşı[10] sağlanmıştır[11]. Böylece 15-17 Aralık 2011'deyapılacak görüşmeler neticesinde Rusya'nın 27 milletten oluşan DTÖ'ye 155. devlet olarak katılmasının önü açılmıştır.İtar-Tass Haber ajansında yer alan bir haberde, Rusya'nın DTÖ üyeliği ile ilgili olarak herhangi bir olumsuzluğun yaşanmasının beklenmediğini ifade eden Rusya Sanayi ve Ticaret Odasi Başkanı Sergey Katyrin, Rusya'da pek çok işletmenin DTÖ normları ekseninde çalıştığını ifade etmiştir[12]. Rusya, DTÖ'ye katılımı ile ülke gayri safi milli hâsılasına uzun vadede yüzde 11'lik büyüme katkısı sağlaması beklenmektedir[13].Bu durum Rusya için ekonomik bir gelişmenin önünü açmakla birlikte ekonomi temelli, uluslararası alanda önemli yere sahip Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgüyü (OECD)'ne katılımı da beraberinde getirecek bir süreç olabilir[14].

Ekonomik anlamda gelişmelerin yaşandığı bir diğer alan ise Putin'in liderliğini üstlendiği Avrasya Birliği'dir. Ekim 2011'de Avrasya Birliği ile ilgili olarak Putin "tarihi bir dönüm noktası[15]" ifadesini kullanmıştır. Birliğin her devlete açık olduğunu ifade eden Putin, Ukrayna başta olmak üzere Avrasya bölgesindeki ülkeleri birliğe çağırmıştır[16]. 18 Kasım 2011'de Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko Avrasya Ekonomik Topluluğu'na hazırlık için çalışacak olan Avrasya Ekonomik Komisyonu'nun kuruluşu ile ilgili belgeyi imzalamışlardır[17]. Avrasya Birliği'nin ilk adımı olarak nitelendirilen Avrasya Ekonomik Komisyonu'nun ilk başkanlığına Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanı Viktor Hristenko getirilmiş ve konu ile ilgili olarak Nazarbayev önümüzdeki dört yıl boyunca Hristenko'nun Komisyona başkanlık yapacağını belirtmiştir[18].

Sonuç

Rusya, AB'nin yaşadığı kriz ortamı içerisinde Kenneth Raposa'nun belirttiği gibi Yunanistan ve İtalya'nın yaşadığı krizi çoktan aşarak, krizin olumsuz etkilerini geride bırakmıştır. Uluslararası alanda başta DTÖ üyeliği olmak üzere yeni bir ekonomik gelişim sürecine girmektedir. Bu anlamda DTÖ ile başlayan süreç Rusya'ya OECD gibi yeni örgütlere de katılımı getirebilecektir.

Avrasya Birliğini hayata geçiren Avrasya Ekonomik Komisyonu'nun kurulması ile birlikte Rusya Eski Sovyet Bölgesinde AB tarzında bir uluslar üstü yapının ve ekonomik entegrasyonun önünü açmıştır. Bu bağlamda Rusya, Kazakistan ve Belarus Avrasya Ekonomik Komisyonunu kurarak, önümüzdeki dönem içersinde birliğe yeni katılımların da gerçekleşmesi ile AB'ne Avrasya bölgesinde güçlü bir rakip olmanın ilk adımını atmışlardır. Rusya'nın ekonomik anlamda bu gelişimi olası bir küresel bazlı ekonomik krizde Rusya'nın etkilenmesini minimum seviyeye indirebilir.

[1] "Putin says Russia 'very worried' by eurozone crisis"http://www.eubusiness.com/news-eu/finance-economy.dh5, 11.11.11

[2] "Güney Kıbrıs'a verilecek Rus kredisi onaylandı "http://www.abhaber.com/haber.php?id=37275,12.11.11

[3] "The Russian Economy: More than Just Energy?"http://www.iie.com/publications/papers/aslund0409.pdf s2

[4] Enerji sektörünün uluslar arası alanda yaşanan gelişmelere bağlı olarak şekillenmesi, enerji piyasasının "fırsat ve risk" faktörlerini eş zamanlı olarak içinde barındırmasına neden olmaktadır. ABD'nin 2010 yılı içerisinde yeni enerji kaynağı olan "shale gaz" çalışmaları Rusya'nın doğal gaz bağlamında endişelenmesine yol açmıştır. Konstantin Rozhnov "Should Gazprom fear shale gas revolution?" http://news.bbc.co.uk/2/hi/8609131.stm, 8.04.2010

[5] "The Russian Economy: More than Just Energy?"http://www.iie.com/publications/papers/aslund0409.pdf s.4

[6] "LAGARDE MOSKOVA'DA"http://www.skyturk.net/haber/imfden-rusyaya-kriz-uyarisi-dunya-44203.html8.11.11

[7]"Lagarde's visit may boost Russia's role in global economy stabilization – analysts" http://en.ria.ru/world/20111107/168486575.html07.11.11

[8] "Krizle Mücadele Edecek Gücümüz Var"http://www.gazetem.ru/ekonomi/11707/-krizle-mucadele-edecek-gucumuz-var.html, 11.11.11

[9] Kenneth Rapoza "Russia Crisis Days Behind Them; Country Looks Better Than Italy"http://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2011/11/11/russia-crisis-days-behind-them-country-looks-better-than-italy/11.11.11

[10] "Russia: WTO Membership In Sight After 18-Year Long Effort"http://www.huffingtonpost.com/2011/11/10/russia-wto-membership_n_1086054.html. 10.11.11

[11] Abhazya ve Güney Osetya ile ticaret konusunda bağımsız şirketlerin yardımcı olması ve denetimleri bu bağımsız şirketler tarafından yapılması kararlaştırılmıştır.

[12] "No negative consequences of Russia joining WTO expected "http://pda.itar-tass.com/en/c32/272393.html 15.11.11

[13] Rusya'nın DTÖ hayali gerçek oluyorhttp://tr.euronews.net/2011/11/10/rusya-nin-dto-hayali-gercek-oluyor/10.11.11

[14] Irina Filatova, "Joining WTO Brings OECD Closer"http://www.themoscowtimes.com/business/article/joining-wto-brings-oecd-closer/448087.html#ixzz1e49OptOD18.11.11

[15] "Eurasian Bloc Will Learn From EU"http://www.themoscowtimes.com/business/article/eurasian-bloc-will-learn-from-eu/446546.html18.11.11

[16] Putin Orta Asya ülkeleri olan Kırgızitan ve Kazakistanın da birliğe katılımı ile birliği genişletmek istediklerini dile getirmiş ve Ukrayna'nın AB'ne entegrasyonu ile Avrasya Birliği dışında kalmasını eleştirmiştir. "Russia's Putin says wants to build "Eurasian Union" http://www.reuters.com/article/2011/10/03/us-russia-putin-eurasian-idUSTRE7926ZD20111003,3.10.2011

[17] "Russia, Belarus, Kazakhstan form organization to regulate economy, trade"http://www.washingtonpost.com/business/economy/russia-belarus-kazakhstan-form-organization-to-regulate-economy-trade/2011/11/18/gIQAjztgXN_story.html 18.11.11

[18]"Russia's Khristenko to head Eurasian economic commission board"http://en.rian.ru/world/20111118/168816907.html18.11.11