Bu sayfayı yazdır

ABD'nin Menbic/Rakka planı: Türkiye'ye binlerce Amerikan ve Arap askeri mi geliyor?

Yazan  17 Şubat 2017

ABD destekli YPG'nin Kasım 2016'da başlattığı Rakka operasyonunda yeni ve belki de son safhanın hazırlıklarına ilişkin tartışmalar devam ediyor. Rakka şehir merkezinin IŞİD'ten temizlenmesine yönelik son safhada hangi kuvvetlerin kullanılacağı temel tartışma konusu. Suriye ve Irak'taki planları kapsamında Türkiye'yi kendisine angaje halde tutmak isteyen ABD, terör örgütü YPG'nin Rakka operasyonun son safhasında yer almaması, YPG'nin Menbic'ten ayrılması ve Türk özel kuvvet unsurlarının Rakka planına dahil edilmesine yönelik Türkiye'nin taleplerini bir şekilde karşılayacak yeni IŞİD/Suriye stratejisine Trump'ın da talimatları çerçevesinde son halini vermek üzere. Sahadaki gelişmeler, ikili ve çok taraflı görüşmeler kapsamındaki açıklamalar, Pentagon kaynaklarından sızan bilgile göstermektedir ki ABD Suriye'de IŞİD'le mücadele kapsamında bölgeye daha fazla Amerikan askeri varlığı göndermeyi planlıyor. ABD'nin ayrıca Türkiye ile PYD'nin taleplerini ve beklentilerini yatıştıracak tedbirleri plana dahil edeceği de anlaşılıyor. Bu kapsamda ABD'nin yeni IŞİD/Suriye stratejisinin ana hatlarının şunları kapsayacağını öngörebiliriz: (1) ABD'nin stratejisinin temelini "Ortak düşman IŞİD'tir. Suriye'de öncelikli hedef Rakka'dır. Tüm ortaklar bu hedefe kilitlenmeli, kaynaklarını buna yöneltmelidir." söylemi oluşturacaktır. (2) Menbic konusu Rakka'nın temizlenmesi sonrası halledilecek bir söz vermeyle ötelenip gündemden düşürülmesi bir seçenek olabilecektir. Ancak ABD'nin Rakka operasyonunun son safhası başlamadan önce Türkiye'yi "Menbic'te YPG'li kalmadığı ve yerel halkın yönetimi devraldığı, Menbic'e yönelik bir askeri operasyona gerek olmadığı ve böyle bir operasyonun IŞİD'le mücadeleye zarar vereceği" konusunda Türkiye'yi ikna etmeye öncelik verecektir. Rusya'nın da Menbic'te PYD'ye yönelik bir operasyona onay vermeyeceği de görülmelidir. (3) ABD'nin Türkiye'yi ikna etme bağlamında zaten son aşamasına gelmiş El bab operasyonunda Türkiye'ye daha fazla destek verecek bir pozisyon alacak, PKK ile mücadele bağlamında da yeniden istihbarat paylaşım mekanizmasını kurmayı teklif edebilecektir. (4) Menbic'e Türkiye'nin operasyon yapmayacağı garantisi alan PYD'nin Rakka şehir merkezine girmeme konusuna sıcak bakacağı, bugüne kadar Fırat doğusunda kontrol altına aldığı toprakları korumaya ve Rakka'nın dışarıdan çevrelenmesine yönelik mevcut pozisyonlarını muhafaza etmeye devam edecektir. Menbic'i garantiye alacak olan YPG'nin Kürt nüfusun olmadığı Rakka'ya girmeye zaten çok istekli olmadığı da bilinmektedir. (5) Türkiye-PYD/YPG krizini bu şekilde çözen ABD'nin Rakka'ya girmeyecek YPG'nin yerine kara kuvveti olarak ilave unsurlar getirmesi gerekecektir. Rakka bölgesinden halen SDG içindeki Arap gruplar dışında yeni eleman bulunmak çok zordur. Türkiye destekli ÖSO imkan kabiliyetlerinin yeterli olmaması ve güvenilir görülmemesi nedeniyle operasyona dahil edilmeyecektir. Dolayısıyla ilave gücün dışarıdan getirilmesi seçeneği öne çıkmaktadır. Bu gücün ilave özel kuvvetleri de içerecek şekilde Amerikan askerleri ile Körfez ülkelerinin devşirdiği sözde Arap paralı askerlerden oluşması büyük ihtimaldir. Askerlerin yanında ilave ağır silahlar ve hava araçlarının da operasyon planlarına dahil edilmesi büyük olasılıktır. (6) Yeni IŞİD stratejisi kapsamında bölgeye gelecek asker, askeri araç ve gereçlerle silahların cephe hattında görev almak üzere Türkiye'deki askeri üslerde konuşlanması mevki mesafe bakımından harekat alanının desteklenmesi bağlamında büyük olasılıktır. (7) Bu çerçevede Rakka dışında kalacak yaklaşık 30.000 YPG'linin yerine büyük çoğunluğu Körfez ülkelerinden gelecek sözde Arap unsurlar (ki ilk akla gelen Suudi Arabistan öncülüğünde oluşturulan İslam Ordusudur) olmak üzere yine binlerle ifade edilecek Amerikan askerinin ana ileri harekat ve lojistik üssü konumundaki Türk topraklarına konuşlanması ve/veya kullanması söz konusu olacaktır. (8) ABD'nin PYD bölgesinde yeni küçük üsler oluşturduğu bilinmektedir. Ancak Rakka operasyonu için gelecek binlerce askerin eğitimi, barınması, lojistik desteği, operasyonel hazırlıklar için bu üslerin yeterli olmayacağı düşünüldüğünde Türk topraklarının/üslerinin kullanılması en uygun seçenek olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye'deki yabancı kuvvetlerin Rakka cephesine sevki için ise muhtemelen Tel Abyad üzerinden açılacak ve YPG tarafından emniyeti sağlanacak bir koridorun kullanılması söz konusu olabilecektir. Türk özel kuvvet unsurlarının da kullanacağı bu koridorun emniyeti Türkiye'nin YPG desteğine itiraz etmesi halinde Amerikan askerlerince sağlanması düşünülebilecektir...... SONUÇ ...... Evet en başta dediğimiz gibi burada ifade edilenler sahadaki gelişmeler, yapılan açıklamalar analiz edilerek ortaya koyan öngörülerdir. Suriye toprağı Rakka'nın Suriye dışından gelen Batılı güçlerin yönlendirmesindeki Sünni kara güçleriyle kurtarılmasının ne anlama geleceği iyi düşünülmelidir. Böyle bir hareket tarzının sonunun Türkiye'de önü açık süreçte çok fazla yabancı asker konuşlanması, Sünni-Şii çatışması olduğunun görülememesi ve Şam yönetimini merkeze koyan karşı ya da alternatif seçenekler geliştirilememesi halinde hayata geçmesi maalesef büyük olasılık olan öngörülerdir. Ve öngörülen tablo Türkiye'nin bekası ve güvenliği açısından yeni tehditler oluşturmaktadır. Türk karar vericiler bu öngörülerin gerçekleşmesi için belki çok küçük olasılık görebilir. Ama en büyük sorunun en küçük olasılıkların geçekleşmesiyle yaşanabileceği unutulmamalıdır.