TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

SURİYE (SURİYE KUZEYİ- SOÇİ - İDLİB - SURİYE'de ATEŞKES)

ABD Suriye temsilcisi Jeffrey’den kritik YPG açıklaması… ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey,“Suriye’nin kuzeydoğusuna herhangi biri tarafından yapılacak herhangi bir operasyonun kötü bir fikir olduğunu düşünüyoruz” dedi.ABD ile YPG arasındaki ilişkinin "daimi" olmadığını savunan Jeffrey, YPG'nin Suriye siyasal oluşumunun bir parçası olması gerektiğini ileri sürdü. Jeffrey, YPG'yi kastederek, "Biz onlara spesifik bir amaç için destek veriyoruz, bu da IŞİD'in yenilgiye uğratılmasıdır" dedi."IŞİD ile mücadele etmek onların da menfaatinedir. Bunu bize bir iyilik olarak yapmıyorlar, kendi güvenlikleri için yapıyorlar. Hatırlayın, onlarla ilk kez Kobane'de IŞİD saldırısı ile Türk sınırına sıkıştırıldıkları 2014'te ortaklık yaptık" diyen Jeffrey, örgütün IŞİD'e karşı "iyi şekilde mücadele ettiğini" savundu.Özel Temsilci Jeffrey, ABD ile YPG ilişkisini, 2003 sonrasında Irak'ta Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP), Celal Talabani'nin Kürdistan Yurtseverlerler Birliği (KYB) ve İslami Devrim Yüksek Şurası (IDYŞ) ilişkisine benzeterek şunları söyledi:"Bunlar o zaman bizim spesifik bir amaç için taktiksel ve geçici ilişkilerimizdi. Amacımıza ulaştık. O amaç, Irak'ta hükümet ve toplumu bir araya getirmek ve bunların siyasi bir parti olabilecekleri, Saddam döneminin vahşetlerini yaşamadan normal ve barışçıl bir şekilde yarışabilecekleri bir anayasayı bir araya getirmekti. SDG için nihai hedef de değişmiş olan Suriye toplumun bir parçası olmasıdır. Devlet altı yapılarla daimi ilişkilerimiz yoktur. Uzun dönemde askeri ve siyasi bir destekten bahsediyorsanız bu yönetimin böyle bir politikası yok, eski yönetimlerin de temelde böyle bir politikası yoktu".Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna muhtemel operasyonu hakkında Jeffrey, "Bu, Türkiye için bir kaygıydı ve kaygılarını anlıyoruz ve Türkiye'nin güvenliğine bağlıyız. Türklerle kapsamlı bir şekilde bunları konuşuyoruz" değerlendirmesini yaptı.İki hafta önce Türkiye'de üç gün temaslarda bulunduğunu anlatan Jeffrey, Türkiye'nin muhtemel operasyonuna yönelik, ABD Başkanı Donald Trump'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la yaptığı telefon görüşmesi dahil her seviyede ABD'li yetkililerle Türk mevkidaşları arasında temas olduğunu ifade etti. Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik herhangi bir harekatın "kötü bir fikir" olduğunu savunan Jeffrey, diğer taraftan Türkiye'nin YPG konusundaki kaygılarını anladıklarını ifade ederek şöyle konuştu:"İsrail'in sınırındaki Hizbullah'ı kendine tehdit olarak gördüğü gibi, Suudilerin sınırlarındaki Husileri kendilerine tehdit olarak gördüğü gibi onlar da (Türkiye) PYD'yi en azından kendileri için potansiyel bir tehdit olarak görüyorlar. Bunu dikkate almalıyız, alıyoruz ve Türklerle bu konuda çalışıyoruz".

Pentagon'dan 'Suriye'nin kuzeyine askeri sevkiyat' iddialarına yalanlama… ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Rob Manning, ABD'nin, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik muhtemel bir operasyonuna karşı ABD'nin sınır bölgesine asker sevkiyatı yaptığı iddialarını yalanladı. Manning, şunları söyledi: "Gözlem noktalarının, Bakan (James) Mattis tarafından spesifik olarak NATO ortağımız Türkiye'nin güvenlik kaygılarına hitap etmek üzere kurulması emredildi. Türkiye hakkında ve ABD'nin (Suriye'nin kuzeyine) büyük bir askeri sevkiyat yaptığına ilişkin haberler gördüm. Bunlar kesinlikle doğru değil. Suriye'nin kuzeydoğu sınırına büyük bir kuvvet kaydırmadık. Bu gözlem noktalarında amacımızı aşan kuvvet bulunmuyor. ABD ve Türkiye, (Suriye'nin) kuzeydoğu sınırındaki durumu konusunda koordinasyon halindedir". Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeydoğusuna herhangi bir operasyon yapmayacağından emin olup olmadıklarına ilişkin bir soruya Manning, "Türkiye ile yakından çalışmaya devam edeceğiz. Oradaki gerçek odak, IŞİD'in fiziksel hilafetinin ve kalıntılarının yenilgiye uğratılması. Tüm ülke ve bölgedeki güçlere IŞİD'in yenilmesine odaklanması çağrısında bulunuyoruz" cevabını verdi. Manning, "Bizim birinci odağımız NATO müttefiki Türkiye'ye destek vermek, ikincisi ise IŞİD'in ve kalıntılarının yenilgiye uğratılmasına odaklanmamızı sağlamaktır" ifadelerini kullandı.

Şam’dan Türkiye ile Batı’ya ‘anayasa komisyonunun kurulmasını geciktiriyorlar’ suçlaması… Suriye Dışişleri Bakanı Muallim, "Anayasa komisyonunun çalışmalarının başlangıcını konuşmak için henüz erken" dedi. Muallim, "Komisyonun kurulmasındaki gecikme, bazı Batı ülkelerinin bu sürece müdahale etme girişimlerinden ve ayrıca Türkiye'nin oluşturduğu engellerden kaynaklanıyor" iddiasında bulundu.

ABD'nin PYD'liler ile Suriyeli Peşmergeleri buluşturduğu iddia edildi, Jeffrey doğruladı… Suriye Kürdistan Demokrat Partisi Üyesi Müslim Muhammed, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) eğitim alan Suriyeli Peşmerge komutanları ile PYD'lilerin dün ABD’nin himayesinde Suriye'nin kuzeyinde gizli bir toplantı yaptığını ileri sürdü. Dün Atlantic Counsil’de konuşan ABD Suriye özel temsilcisi Jeffrey de haberleri doğruladı. 

ORTADOĞU-AFRİKA

Çin İHA/SİHA’ları Ortadoğu’da… .Merkezi İngiltere’de bulunan Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nün (RUSI) Pazartesi günü yayınladığı son raporda, Çin’de üretilen silahlı İHA’ların Ortadoğu’da kullanımının son birkaç yılda ciddi oranda arttığı belirtildi. Rapora göre Ürdün, Irak, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin dahil olduğu birçok ülke Çin’den ölümcül etki kapasitesi olan bu İHA’ları ithal ediyor. Rapora göre İsrail, İran ve Türkiye bu tarz araçları kendi ülkelerinde üretiyor.

ABD’den Somali’de El Şabab örgütüne hava operasyonu… ABD ordusundan yapılan açıklamada, Somali’nin güneyindeki Banaadir yakınlarında bulunan Gandarsh bölgesi’ne düzenlenen hava saldırısında, 62 militanın öldürüldüğü duyuruldu. Amerika Ordusu Afrika Merkez Komutanlığı AFRICOM'un açıklamasında hedeflere yönelik 4 ayrı hava saldırısı düzenlendiği ifade edildi. Cumartesi günü düzenlenen saldırıda 34, Pazar günü düzenlenen saldırıdaysa 28 militanın öldürüldüğü açıklandı; “Afrika Komutanlığı ve Somalili ortaklarımızla düzenlenen hava operasyonlarıyla, teröristlerin ileriye dönük saldırılar yapmalarını önlemek amacıyla, ülkenin uzak noktalarında sığınak olarak kullandıkları noktalar vurulmuştur” denildi. Açıklamada, saldırılarda herhangi bir sivilin zarar görmediğine dikkat çekildi ve ”Bu saldırılarda herhangi bir sivilin yaralanmadığı ya da hayatını kaybetmediği değerlendirilmektedir” ifadeleri yer aldı. Amerika Ordusu, Somali’de Birleşmiş Milletler destekli hükümetle ortak hava operasyonları gerçekleştiriyor. Operasyonlarda El Şebab örgütü hedef alınıyor. Geçen ay düzenlenen operasyonlarda da 37 teröristin öldürüldüğü açıklanmıştı.

BM: Hudeyde'de ateşkes Salı günü başlıyor… Birleşmiş Milletler, Yemen'in en büyük liman kenti olan Hudeyde'de çatışmaları sonlandıracak ateşkesin Salı gününden itibaren yürürlüğe gireceğini açıkladı.

İsrail'e 1948'den bu yana 3 milyonu aşkın Yahudi göç etti… İsrail Merkezi İstatistik Dairesi tarafından "18 Aralık Uluslararası Göçmenler Günü" dolayısıyla yayımlanan raporda, 1948 yılından bu yana dünyanın değişik bölgelerinden İsrail'e 3.2 milyon Yahudi'nin göç ettiği belirtildi. Raporda, 3.2 milyon Yahudi göçmenin yüzde 43'ünün Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) yıkıldığı 1990'dan sonra ülkeye geldiğine işaret edildi. Yahudilerin SSCB'nin yıkılmasından önce de kitleler halinde ülkeye geldiğine vurgu yapılan raporda, 1989 ile 2006 yılları arasında 1.6 milyon Yahudi'nin de Yahudi olmayan eşleri ve çocuklarıyla İsrail'e göç ettiği kaydedildi.

Facebook, Netanyahu'nun 'Müslümanlar, İsrail'i terk etsin' diyen oğlunu engelledi… Facebook, öldürülen iki İsrail askerin intikamının Filistinlilerden alınması çağrısı yapan ve Müslümanların "İsrail topraklarından" gitmesini isteyen, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun oğlunun hesabını 24 saat süreyle kapattı.

Nijerya'da çoban ve çiftçi çatışmaları 3600'den fazla can aldı… Uluslararası Af Örgütü tarafından hazırlanan "Ölüm Hasatı: Çiftçiler ve çobanlar arasında 3 yıldır süren kanlı çatışmalar" başlıklı raporda, çobanlarla çiftçiler arasında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının, Boko Haram saldırılarında ölenlerden daha fazla olduğu belirtildi. Raporda, Ocak 2016'dan bu yana Adamawa, Benue, Kaduna, Tamara ve Zamfara eyaletlerinde 2 grup arasında çıkan şiddet olaylarında 3641 kişinin yaşamını yitirdiği kaydedildi. 

AB – AVRUPA

May’den Yeni Brexit Referandumu Çağrılarına Tepki…  İngiltere Başbakanı Theresa May’in, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmaması konusunda yeni bir referandum yapılması yönünde büyüyen çağrıları kınaması ve bunun demokrasiye olan inancı geri dönülmez şekilde sarsacağını söylemesi bekleniyor. Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada May’in parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası’nda yapacağı açıklamada yeni bir referandumun demokrasiye inanan milyonlarca kişiye ‘demokrasi işlemiyor’ demek olacağını söyleyeceği belirtildi. May’in ayrıca yeni bir referandumun ülkede AB’den ayrılık sürecinde yaşanan ayrışmayı azaltmak yerine arttırabileceğini öne sürmesi bekleniyor.

Avusturya’da mahkeme Türk kökenlinin vatandaşlıktan çıkarılması kararını bozdu… Avusturya Anayasa Mahkemesi, yayımlanan bir listede adı olduğu gerekçesiyle çifte vatandaş olduğu iddia edilen Türkiye kökenli bir kişinin Avusturya vatandaşlığından çıkarılması yönünde verilen kararı bozdu. Avusturya'da çifte vatandaş olmak yasalara aykırı olduğu için, ortaya çıkan bir listede adı yer alan Türkiye kökenli vatandaşların hem Türkiye hem Avusturya vatandaşı oldukları iddia edilmiş; bu yüzden vatandaşlıktan çıkarılmaları gerektiği öne sürülmüştü.

ABD, Ukrayna’ya ek silah gönderecek… ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Ukrayna Özel Temsilcisi Kurt Volker, en kısa zamanda Kiev’e ek silah sevkiyatının duyurulacağını belirtti. Volker, basın toplantısında, "Ek askeri donanım satma imkanımız var. Bununla ilgili duyuru yapılacak" dedi. ABD'li diplomat, önümüzdeki birkaç ayda, ilk sevkiyatlarla ilgili kongreye bilgi verileceğini de sözlerine ekledi. Bu adımın, Kerç Boğazı'ndaki durumla ilgili olduğunu belirten Volker, ABD ve Avrupa ülkelerinin Rusya'ya karşı yeni yaptırımları uygulama veya mevcut olanları genişletme olasılığını da değerlendirdiğini dile getirdi.

Fransa'daki gösteriler yüzünden AVM'ler 2 milyar euro zararda… 800 alışveriş merkezinin olduğu Fransa'da Sarı Yeleklerin gösterileri nedeniyle 280 alışveriş merkezinin uğradığı zararın 2 milyar euro olduğu belirtildi.

YUNANİSTAN –KIBRIS

Yunanistan: Türk savaş uçakları hava sahamızı ihlal etti… Yunanistan Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan Açıklamada, ikisi F-4 ve ikisi de F-16 olmak üzere 4 Türk jetinden oluşan bir grubun bugün öğlen saatlerinde Ege Denizi'nin doğusundaki Antropophagus ve Makronisos adaları üzerinde uçuş yaptığı ifade edildi. F-16'ların 18 bin feet (5 bin 500 metre), F-4'lerin ise 12.5 bin (3 bin 800 metre) feet yükseklikte uçtuğu kaydedildi. Daha sonra iki adet F-16'nın daha Türkiye kıyısına 8 kilometre mesafedeki Koyun Adası (Oinousses) üzerinde 26 bin feet (7 bin 900 metre) yükseklikte uçtuğu bildirildi. Alarm üzerine havalanan Yunan jetlerinin 'uluslararası kurallara uygun olarak' Türk uçaklarını hava sahalarına dönmeye zorladığı kaydedildi.

ABD

FETÖ ile irtibatlı yeni iddianamede Türk işadamına yasadışı lobicilik suçlaması…. Trump’ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’le Türkiye lehine lobicilik faaliyetlerinde birlikte çalışan Türk işadamı Ekim Alptekin hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Alptekin, hakkında hazırlanan iddianameyle “gizli lobi faaliyetleri yürütmek, bir Türk vatandaşı hakkında karalama çalışmaları yapmak ve Türkiye’ye iadesini sağlamaya çalışmakla” suçlanıyor. İddianamede isim belirtilmese de bahsedilen “Türk vatandaşının” Türkiye’nin 2016 yılındaki darbe girişiminden sorumlu tuttuğu ve Amerika’dan iadesini istediği Fethullah Gülen olduğu tahmin ediliyor. İddianamede Gülen, isim verilmeden "imam, yazar ve siyasi figür" olarak tanımlanıyor. "Türk vatandaşının Türkiye ve diğer ülkelerde çeşitli okullar ve yardım kuruluşlarıyla faaliyet gösteren bir örgütün başında bulunduğu" ifade ediliyor. 

Beyaz Saray yetkilisi: Trump Erdoğan’a Gülen’in iade edileceği konusunda bir taahhüütte bulunmadı… Reuters haber ajansının aktardığına göre, üst düzey Beyaz Saray yetkilisi Başkan Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’la Arjantin'de iki hafta önce G-20 Zirvesi sırasında yaptığı görüşmede Fethullah Gülen’in iade edileceği konusunda bir taahhüüte bulunmadı. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a "Gülen ve diğerlerinin iadesi için çalışıyoruz." dediğini söylemişti.

Kanada, Suudilere silah satışını iptal etmenin yollarını arıyor… Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Suudi Arabistan ile yaptıkları toplam 13 milyar dolar değerindeki silah anlaşmasını iptal edebilmek için çıkış yolu aradıklarını açıkladı. Anlaşma hükümlerinin, anlaşmayı iptal veya hükümleri ihlal eden tarafa ağır yükümlülükler getirdiğini hatırlatan Trudeau, "Bu araçları Suudi Arabistan'a ihraç etmemenin bir yolu olup olmadığını görmek için ihracat izinleri üzerinde uğraşıyoruz" dedi.

Türk askerine 'terörist' diyen ABD'li albay, özür diledi… ABD öncülüğündeki IŞİD Karşıtı Koalisyon Sözcüsü Albay SeanRyan, TSK'ya 'terörist' diyen bir Twitter hesabının sosyal medya iletisini paylaşmasının ardından, Türk makamlarının devreye girmesi üzerine Türkiye'den özür diledi.

ASYA- PASİFİK

Afganistan'da 17 yıllık savaşa son verme şansı ilk defa çok yüksek… Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterinin Afganistan Özel Temsilcisi TadamichiYamamoto, Afganistan'daki savaşa müzakerelerle son verme şansının son 17 yılda ilk kez bu kadar yüksek olduğunu söyledi. Afgan hükümetinin Cenevre'deki Afganistan Konferansı sırasında bir barış planı sunduğunu ve Taliban ile doğrudan müzakereler yürütecek bir heyet oluştuğunu belirten Tadamichi Yamamoto, ABD'nin de çeşitli taraflarla aktif görüşmeler yaptığını ifade etti. Bir sonraki önemli adımın ise Afgan hükümeti temsilcileri ve Taliban'ın bir araya gelmesi olduğunu aktaran Yamamoto, ''Afganistan'daki savaşa müzakerelerle son verme şansı son 17 yılda ilk kez bu kadar gerçekçi'' dedi. 

TÜRKİYE - TÜRK DÜNYASI

Türkiye’de işsizlik 9 yılın en yükseği… Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK'in verilerine göre Eylül ayında işsizlik, bir önceki yılın aynı ayına göre %0,8 artarak %11,4’e yükseldi ve 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında 15 yıllık Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarında en yüksek ikinci işsizlik oranına ulaştı. 2008 yılında baş gösteren küresel ekonomik krizin ardından, Türkiye’deki işsizlik oranı 2009 yılında, %13 olarak kayıtlara geçtikten sonra dokuz yıl boyunca en fazla %11,1’i görmüştü.

Çavuşoğlu: FBI FETÖ ile ilgili çok ciddi soruşturma yürütüyor, New Jersey'de tutuklamalar başladı… FBI'ın başlattığı bir soruşturma var, yaklaşık 15 eyalete ve çok ciddi bir soruşturma. Ve FBI bize bugüne kadar elde ettikleri bulgularla ‘Amerika'daki karanlık yüzünü görmeye başladık’ dediler. Hatta New Jersey dahil bazı yerlerde tutuklamalar da başladı. Böyle gelişmeler olduğunda da kamuoyuna bilgi veriyoruz."

KÜRESEL

Dünya devletlerinden Mülteciler Küresel Paktı'na onay… BM Göç Paktı'nın kabul edilmesinden bir hafta sonra BM Mülteciler Paktı da onaylandı. 193 üyeli BM Genel Kurulu'nda yalnızca ABD ve Macaristan ret oyu kullandı. Dünya üzerinde sayıları 70 milyona yaklaşan mültecilerin durumunun iyileştirilmesini hedefleyen Mülteciler Küresel Paktı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda yapılan oylamada kabul edildi. Oylamada ret oyu kullanan tek ülkeler ABD ve Macaristan oldu. Üç ülke çekimser kalırken, bazı ülkelerse oylamaya katılmadı. Herhangi bir hukuki bağlayıcılığı bulunmayan pakt, ülkeleri mülteci konusunda takınacakları tavırla ilgili bir rehber niteliği taşıyor. Pakt ile mültecilere, eğitim ve sağlık hizmetlerinin yanı sıra çalışma piyasasından yararlanma hakkı tanınıp, yardıma muhtaç olanlara yerleşme imkânı yaratılması da amaçlanıyor. Paktta ülkelerin ne kadar mülteci kabul edeceklerine ilişkin bir kota ise öngörülmüyor.

Çimento: Küresel ısınmanın gizli sorumlusu… Betonun en temel bileşeni olan çimento çevremizdeki pek çok yapıyı şekillendiriyor. Çimentonun doğada bıraktığı ayak izleri de çok belirgin. İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Chatham House, dünyaya salınan toplam karbondioksitin yüzde 8'inin çimento kaynaklı olduğunu belirtiyor. Çimento sektörünün karbondioksit salımını bir ülkenin karbondioksit salınımı olarak varsayarsak, Çin ve ABD'den sonra üçüncü sırada yer aldığı görülüyor. Çimento üretimi, uçak yakıtlarından daha fazla karbondioksit salınımına yol açıyor ve sektörelbazda toplam küresel salımın yüzde 12'sini oluşturan tarım kaynaklı salınımın hemen arkasında yer alıyor.

TERÖRLE MÜCADELE

Irak kuzeyi Gara ve Hakurk bölgelerine 16 Aralık 2018’de düzenlenen hava harekâtları neticesinde, üs bölgelerimize saldırı hazırlığında olan silahlı yedi bölücü terörist etkisiz hâle getirilmişti