Obama'nın Demokrat Partisi Cumhuriyetçiler karşısında hezimete uğradı. Demokratlar Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kaybederken, Senato'da da zor da olsa çoğunluklarını korudular. Seçim sonucu "değişim" sloganı ile Beyaz Saray`a gelen Barack Obama'ya ciddi bir uyarıdır. Obama'nın kampanyada gösterdiği çaba yeterli olmadı.

Amerikalılar bir kişinin elinde fazla gücün olmasını istemezler. Seçmenlerin büyük kısmı hem Beyaz Saray, hem de Kongre`nin Demokratların kontrolünde kalmasını istemediler ve kuvvetler arasındaki dengeyi yeniden kurmaya karar verdiler. Bundan böyle Obama`nın istediği kararı Temsilciler Meclisi`nden geçirmesi hayli zorlaştı. Beyaz Saray Kongre ile eskisinden daha fazla iletişim kurmak zorunda kalacak.

ABD`deki seçim sonuclarının Beyaz Saray`ın dış politikasına da etkisi olacağına kesin gözüyle bakılıyor. Obama bu seçimlere kadar kendine göre dış politika sergiliyor ve Demokratların kontrolü altındaki Temsilciler Meclisi ile çok da ters düşmüyordu. Zaten Obama`dan hesap da sorulmuyordu. Şimdi durum farklı olacaktır. Obama dış politikada önemli adımlar atırken Cumhuriyetçilerin kontrolü altına geçen Temsilciler Meclisi`nin olası yanıtını göz önüne alacaktır. Obama bunun yanı sıra adımlarının gelecek Cumhurbaşkanlığı seçimlerine etkisini de hesapa alacaktır. Bu seçimle Cumhuriyetçi Parti`nin iki yıl sonraki Başkanlık seçimleri için de iddiası arttı.

Obama zamanında Cumhuriyetçi Başkan Bush`un Avrasya politikasını köklü şekilde değiştirerek, Rusya ile ilişkileri rayına oturtmak amacı ile Polonya ve Çek Cumhuriyeti`nde füzelerden korunma sistemlerini yerleştirme çalışmalarından vazgeçti. Washington`daki muhafazakar siyasi çevreler de bu kararın ABD`nin imajını zedelediğini ve projeden Rusya`nın baskıları nedeniyle vazgeçildiğini ileri sürdüler.

Cumhuriyetçiler Obama hükümetinin Rusya`nın işgaline uğrayan Gürcistan`a gereken desteğin verilmediği görüşündedir. Rusya-Gürcistan savaşında Tiflis Batı dünyasından, özellikle de Beyaz Saray`dan umduğu desteği alamadı. Obama hükümeti Rusya`nın ayrılıkçı Abhazya ve Güney Osetyanın "tanımasına" da seyirci kaldı. Aralık seçimlerinin sonuçları Obama`nın bu politikasına devam ettirmeyi iyice zorlaştırıyor.

Temsilciler Meclisi`nde değişikliğin bir özelliği de Ermeni lobisinin Kongre`de etkisinin azalmasıdır. Cumhuriyetçiler Demokratlar kadar "soykırım" vurgusu yapmazlar. Ermeni lobisinin desteğine sahip Nancy Pelosi Meclis Başkanlığı koltuğunu Cumhuriyetçi John Boehner'e bırakmak zorunda kalacak. Pelosi zamanında sözde soykırımı tanımayı öngören tasarıyı Kongre'ye getirme sözü vermişti. Başkanlık görevinde tasarıyı açıka destekleyemese de, komitelerde bu işin hızla ilerlemesini sağlamıştı.

Cumhuriyetçilerin zaferi Obama'yı Güney Kafkasya politikasını gözden geçirmek zorunda bırakabilir. Obama`nın Rusya ile iyi ilişkiler karşılığında Cumhuriyetçi çevrelerin de beğenisini kazanan Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'ni gözardı etmemesi gerekebilecek. Ayrıca, Obama`nın Rus meslektaşı Dmitri Medvedev`in yaklaşık bir buçuk yıldır tek başına yürüttüğü Yukarı Karabağ sorununun çözüm çabalarını da dikkate alması ve ABD`nin AGİT Minsk Grubu eş başkanlarından biri olduğunu hatırlayarak faal olması gerekecek. Aski halde Obama Güney Kafkasya`yı eskisi gibi Rusya`nın arka bahçesi gibi görmeye devam edirse, bu konuda da Cumhuriyetçilerin sıkı baskısı ile karşı karşıya kalabilir.

Elhan Şahinoğlu,

"Atlas" Araştırmalar Merkezi Başkanı