11 Kasım 2009 tarihinde Enstitümüzde Prof. Dr. Nadim Macit'in oturum başkanlığını yürüttüğü İran konulu Beyin Fırtınası toplantısı yapılmıştır. 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Ortadoğu Araştırmaları Masası Başkanı Arif Keskin, Emekli General Haldun Solmaztürk ve Cumhuriyet Gazetesi yazarı Bahadır Selim Dilek konuşmacı olarak katılmışlardır.
Toplantıdan bazı satıraraları söyledir :
Arif Keskin
Irak savaşı Türk dış politikasının Ortadoğu'ya girişini tetiklemiştir. Irak işgali öncesi ve sonrası Türkiye ve Amerika'nın Irak'ın siyasi yapısı ve Kuzey Irak konusunda farklı bakış açıları ortaya çıkmıştır. ABD PKK konusunda Türkiye'yi tatmin edici herhangi bir çalışmada bulunmamıştır. Türkiye değişen bu denklemde kendi çıkarlarını korumak için komşularına yönelmeyi bir stratejik açılım olarak görmüştür. Irak savaşı ile birlikte Irak Şiiliğinin ortaya çıkması ve İran'ın Irak Şiiliği üzerindeki etkisi Şii Hilali tartışmasını doğurmuştur. Bu Sunni Arap devletlerinin İran korkusunu tetiklemiş ve bu devletler İran'ı dengelemek için Türkiye'ye yönelmişlerdir. 2003 sonrasında Suriye üzerinde baskı artmıştır. Hariri suikastiyle birlikte Suriye çok boyutlu bir baskı altına girmiştir. Suriye bu baskıdan kurtulmak için Türkiye'yi seçmiştir. İran Türkiye ilişkiler 1997'den sonra iyileşme sürecine girmiş ve iki eksende gelişmiştir : Ekonomi ve güvenlik ekseninde. İran Türkiye ilişkilerinde çok elle tutulur bir projenin hayata geçirildiğini söylemek hatalı olur.
Bahadır Selim Dilek
2003 yılından yani ABD'nin Irak'ı işgalinden sonra yeni/bambaşka kavramlar ortaya çıkmıştır. Irak'ın parçalanması neticesinde ortaya bir Şİİ Hilali olgusu ortaya çıkmıştır. İran Şii Hilali içerisinde kendi jeopolitik yaklaşımlarını empoze etmeye çalışmaktadır. Sorulması gerekli 2 soru bulunmaktadır : ABD Irak'tan çıkınca denge nasıl sağlanacaktır ve bu dengede Türkiye ve İran'ın yeri ne olacaktır? Doğalgaz konusunda AKP'nin elinde İran'dan başka tutulacak dal kalmamıştır.
Haldun Solmaztürk
İran'ın batıdaki imaji iyi değildir. Örneğin Ahmedinecad'ın kötü imaji temsil ettiği rejime de batıda kötü gözle bakılmasını ve küçük görülmesine neden olmaktadır. ABD'de Obama'nın şuanda ılımlı görülen İran politikası büyük tepki toplamaktadır ve Obama buna fazla dayanamaz. İran ciddi ekonomik sıkıntılar içerisindedir. Yolsuzluklar sonucunda küçük bir mutlu azınlık karşısında işsizlik ve yüksek enflasyonla karşı karşıya kalan büyük bir kitle bulunmaktadır. Amerikan Temsilciler Meclisinde sunulan resmi rakamlara göre bu fakir büyük kitleye yardım amacıyla harcanan para 11 milyar dolardan 2008 yılında 25 milyar dolara yükselmiştir. Aynı dönemde yatırım harcamaları 13'den 17 milyar dolara çıkmış ve akaryakıt sübvansiyonları 85 milyar dolar olmuştur. İran'da rejim ekonomik olarak tıkanmış durumdadır ve çıkış aramaktadır.
