30 Mayıs'ta Gürcistan’da yerel seçimler yapıldı. Seçimler yakın ve orta dönemde Gürcistan'da yaşanacak siyasi gelişmelere ilişkin önemli ipuçları verdi.
Ülke genelinde kayıtlı yaklaşık 3 milyon 544 bin 770 seçmen, 73 seçim bölgesi ve 3624 seçim mıntıkası hem boş olan milletvekillikleri hem de 64 belediyenin meclis üyelerini belirlerken, Tiflis'te halk ayrıca Belediye Başkanı için oy verdi. Tiflis Seçimlere 14 siyasi parti ve 3 blok katıldı. Tiflis Belediye Başkanı koltuğu için ise 9 aday yarıştı. Pazar günü sabah 8.00′de başlayan seçimler 20.00′de sonlandı. Bu seçimler her ne kadar "yerel" düzeyde yapıldıysa da sonuçları itibariyle yakın ve orta vadede Gürcistan'da yaşanacak siyasi gelişmelerin tahmin edilmesi açısından çok önemlidir. Seçimleri önemli kılan bir husus da Gürcistan tarihinde ilk kez Tiflis Belediye Başkanın genel halk oylamasıyla seçilmesiydi.
Bu seçim sonuçları Gürcü halkının, Batı yanlısı M.Saakaşvili'nin politikalarını destekleyip desteklememesi, Saakaşvili sonrası dönemde Gürcistan yönetiminin başında kimleri görmek istemesi açısından çok önemliydi. Seçim öncesi yapılan tahminler çok değişik yönde idi. Seçim yasasına göre yüzde 30 barajın bulunduğu başkanlık seçimlerinde, adaylardan hiçbirinin yüzde 30'u yakalayamaması durumunda, en çok oy alan iki aday ikinci turda yarışacaktır. İktidar partisi adayı Gigi Ugulava'nın Tiflis belediye başkanı seçilmesine kesin gözü ile bakılırken, muhalif aday İrakli Alasaniya'nın da seçimleri ikinci sırada tamamlanması bekleniyordu.[i] Ayrıca, Seçimlerin yeterince şeffaf ve adil olmaması durumunda muhalefetin sokağa dökülebileceğine işaret eden siyasi gözlemciler, Tiflis Belediye Başkanlığı seçimlerine katılmayan eski Başbakan Zurab Nogayedeli ve eski Parlamento Başkanı Nino Burjanadze gibi ülkenin yakın siyasi tarihindeki önemli ve etkin isimlerin bugün muhalefet safında yer aldığını, bunun da ciddi karışıklıklara yol açabileceği uyarısında bulunuyordu.[ii] Bazıları seçimlerde ilk turda adayların barajı aşamayacağı, ikinci turda mücadelenin iktidarın adayı, hazırda Tiflis Belediye Başkanı görevinde bulunan Gigi Ugulava ve muhalif aday, Gürcistan Adına Birlik lideri İrakli Alasaniya arasında yapılacağı da tahmin ediliyordu. Birçok gözlemci ve Gürcistan iktidarı ise bu seçimlerden galip çıkacağına kesin gözü ile bakıyordu. Seçimlerden hemen sonra Gürcistan Toplumsal yayını (TV) siparişiyle yapılan exit-poll sonuçları ikinci ihtimali doğruladı. Her ne kadar Gigi Ugulava karşısında büyük oy farkıyla kaybeden İrakli Alasaniya açıklanmış exit poll sonuçlarının "gerçeği yansıtmadığı" iddiasında bulunsa da seçim sonuçları iktidardaki "Tek Ulusal Hareket" (Ertiani Nasionaluri Modzraoba) partisinin önemli farkla önde olduğunu doğruladı. Alasanya oyların %18,46'sını alırken Ugulava %54,08 ile oyların yarıdan fazlasını kazandı. Üçüncülüğü Hıristiyan Demokratlardan Georgi Çanturiya (11,55%) kazanırken diğer adaylar;«Ulusal Konsey»'den Zviad Dzidzihuri %9,01. 'Sanayi Gürcistan'ı Kurtaracak' partisinin lider Georgi Topadze %5,41 oy aldılar. Genel olarak seçim sonuçlarına göre ise "Tek Ulusal Hareket" %63,78 oy toplarken, «Gürcistan Adına Birlik» sadece %10,32 oy alabildi.[iii]
Bu seçimler birkaç tespitte bulunmak açısından önemlidir:
1) Seçimler demokratik ortamda yapıldı. "Renkli devrim"lerin yaşandığı ülkelere baktığımız zaman Gürcistan Ukrayna'dan sonra demokratik seçim yapabilen ikinci ülke oldu. Eski Sovyet cumhuriyetlerinde "demokratik seçim" olgusu önemli ve bir türlü gerçekleşemeyen ilkedir. Aynı devrimin yaşandığı Kırgızistan'da yaşanan olaylar ve hala çözülememiş istikrar sorunu bunu bir daha doğrulamaktadır. Gürcistan'daki seçimleri izleyen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) İnsan Hakları Bürosu ile Avrupa Konseyi gözlemcileri de birçok eksiğin olduğunu bildirirken uluslararası standartları yerine getirmekte Gürcistan'ın ilerleme sağladığını vurgulamışlar. Gözlemciler, Gürcistan Seçim Komisyonunun seçimleri şeffaf ve profesyonel bir şekilde hazırladığını, fakat bazı seçim merkezlerinde ''sistem eksikliklerinin'' bulunduğunu ve oyların sayım sürecinde bazı ihlaller yapılsa da bunun, seçim sonuçlarını etkilemediğini bildirilmektedir. Sonuçlara ilişkin yayınlanmış ön açıklamalarla Gürcistan'ın Birinci kanalının siparişiyle Alman şirketi GFK'ın, ayrıca "İmedi" ve "Rustavi-2" kanalının siparişiyle Edison Research'ün yaptığı exit-poll sonuçları örtüşmektedir.
2) Seçim sonuçları 2012'de yapılacak parlamento seçimleri ve 2013'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerini doğrudan etkileyecektir. Gürcistan'ın ayrılıkçı bölgeleri Güney Osetya ve Abhazya'nın bağımsızlıklarının Rusya tarafından tanınmasının ardından Saakaşvili'nin konumunun zayıflamasına rağmen, 2009'da birleşik muhalefetin uzun süre devam eden gösteri ve baskıları onu iktidardan uzaklaştırmada yeterli olmamıştır.
3) Ukrayna seçimleri ve Kırgızistan'da gelişen olayların ardından sıranın Gürcistan'a da geleceği yönündeki tahminler doğrulanmamıştır. Rusya ile İran nükleer programı, Afganistan, nükleer silahsızlanma gibi bir dizi konuda mutabakat sağlayan Obama yönetimi, eski Sovyet coğrafyasında Rusya'nın daha etkin ve serbest hareket etmesine olanak vermiştir. Beyaz Saray dış politika danışmanı Michael MacFaul'un geçen hafta Moskova'da yaptığı açıklamada "Gürcistan'ın toprak bütünlüğünün sağlanmasına yönelik bir stratejimiz yok" değerlendirmesi "ABD'nin Gürcistan'ı gözden çıkardığını" ve Gürcistan'ın Rusya eksenli bir politikaya kayacağı düşüncesini kuvvetlendirmiştir. Yapılan birçok analizde başta N.Burjanidze olmak kaydıyla Gürcü muhalefetinin Rusya ile temaslarının yoğunlaşmasının, ilerideki seçimlerden sonra Gürcistan'ın Rusya yanlısı bir politika izleyeceği söylenmektedir. Fakat son seçimler Gürcü seçmeninin muhalefete de pek fazla güvenmediğini ortaya koydu. Zaten yüzde 50'nin az üzerinde bir katılım sağlanması da bunun bir göstergesidir.
4) Saakaşvili'nin görev süresi 2013'de sona erecek. Gürcistan Anayasasına göre cumhurbaşkanı iki dönemden fazla seçilemez. Saakaşvili de bu hükme uyacağını ve süresi bitince görevden ayrılacağını açıklamıştır. Seçim sonuçları açıklandıktan sonra hazırda Tiflis belediye başkanı Gigi Ugulava'nın 2013'te aday olacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. Seçim sonuçları, Ugulava'nın hazırda bir başarılı başkan olarak tanınması 2013 seçimlerinde seçilme ihtimalini daha da kuvvetlendirmektedir.
NOT:
Gigi Ugulava kimdir?: Gigi (Georgi) Ugulava 1975'te Tiflis'te doğdu. Tiflis Üniversitesi Felsefe ve Sosyoloji Fakültesinden mezun oldu. "İberya -TV"'de gazeteci olarak çalıştı. Eylül 2002'de Birleşik Arap Emirliklerinde John Smith burslusu olarak staj yaptı, 2001-2003'te ALPE Hukuk Eğitimi Birliğinin Direktörü görevini yürüttü. Aralık 2003'te, "Gül devriminin" ardından Gürcistan Adalet Bakanı görevine atandı. Şubat 2004'ten Gürcistan Devlet Güvenlik Bakanı yardımcısı ve birinci yardımcısı görevlerinde bulundu. 20 Nisan 2005'te Gürcistan Cumhurbaşkanlığı Yönetim Biriminin başına atandı. Aynı yıl 12 Temmuz'da Tiflis Belediye Başkanı görevine atandı. 12 Ekim 2006'da yerel seçimler sonucunda başkent vekiller meclisi tarafından Tiflis Şehir Belediye Başkanı görevine seçildi.
[i] Faruk Akkan, Gürcistan'ın geleceğini belirleyecek yerel seçim yarın, http://haberrus.com/politika/2946-Gurcistanin-gelecegini-belirleyecek-yerel-secim-yarin.html
[ii]Pazar günü üç seçim birden, http://www.gazete5.com/haber/gurcistan-secim-19966.htm28 Mayıs 2010 Cuma 15:06
[iii] Hıristiyan Demokrat İttifakı %11,81'le ikinciliği kazanırken "Gürcistan Adına Birlik" %7.22'iyle üçüncü,«Ulusal Konsey» %7,22 ve%4,76 «Sanayi Gürcistan'ı Kurtaracak» partisi dördüncü ve beşinci sıradadır.Оппозиция проиграла Тбилиси, http://gazeta.ru/politics/2010/05/31_a_3377328.shtml
