Afganistan’da Barış Sağlama Görüşmelerinde Kimler Var?

Afganistan’da hükümet ile Taliban arasında barışın sağlanması yönündeki uluslararası girişimler hız kazanmış durumda. Pakistan dışişleri bakanlığından yapılan açıklamaya göre İslamabad’da gerçekleştirilen dörtlü toplantıda barış görüşmelerin yol haritası için taraflar anlaşamaya vardı. Pakistan, Afganistan, ABD ve Çin’in 2015 Aralık ayında başlattığı görüşmelerinin üçüncüsü 5 Şubat 2016 tarihinde İslamabad’da gerçekleştirilmiş olup, dördüncüsünün de 23 Şubat 2016 tarihinde Kabil yapılması kararlaştırıldı. (Kaynak: aljazeera.com) Görüşmelerin ardından İran’daki Fars haber ajansına röportaj veren Afganistan eski devlet başkanı Hamid Karzai ise görüşmelerde İran, Hindistan ve Rusya’nın da yer alması gerektiğini belirtti. Afganistan’daki siyasi dengeler ve bölgesel koşullar dikkate alındığında Karzai’nin önerisi önemlidir. Çünkü İran hem iç savaş döneminde hem de 2001 sonrasında Afganistan’da ekonomik ve siyasi olarak önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle Şii Hazaralar ile olan bağları Afganistan’daki İran etkisini her geçen gün artırmaktadır. Rusya’nın da 1979-1989 arası ülkeyi işgal etmiş bir güç olmanın yanında özellikle 2008 sonrasında uluslararası alanda yeniden küresel bir güç haline dönüşmeye başlaması, Afganistan’daki denklemde rolünü artırmaktadır. Hindistan ise Afganistan’daki yer altı kaynaklarının ve Türkistan’daki yer altı kaynaklarının açık denizlere ulaştırılması noktasında tüm projelerin çıkış noktası olması nedeniyle büyük önem arz eden bir ülkedir. Tüm bu sebeplerle Karzai’nin önerisi önemlidir ancak “Barış” görüşmelerinde tarafların sayısı ne kadar artarsa neticenin alınması da bir o kadar zorlaşacaktır. Şu anki durumda; Taliban hareketi ile güçlü bağlara sahip Pakistan, son 15 yıldır ülkedeki “güvenliğin” sorumlusu ABD, Afganistan’daki en büyük ekonomik yatırımcı olan Çin barış görüşmeleri için uygun ortamı hazırlamaya çalışmaktadırlar.