XI.-XIII. Yüzyıllarda Anadolu’da İslâmiyet: Bir Medeniyetin İnşa Serüveni
Anadolu tarihinin en köklü dönüşümlerinden biri: XI.-XIII. Yüzyıllarda İslâmiyet'in Anadolu'daki kök salma süreci, Dr. Muhammet Kemaloğlu'nun titiz çalışmasıyla aydınlatılıyor. Türklerin bölgeye gelişiyle başlayan bu dönem, salt bir siyasi fetih değil; aynı zamanda Anadolu'yu yeniden şekillendiren dini, sosyal ve kültürel bir yeniden inşa hareketidir.
Bu kapsamlı eser, yalnızca tarihi olayları sıralamakla kalmıyor; diplomatik belgelerden vakfiyelere, kroniklerden menkıbelere, seyahatnamelerden görkemli mimari eserlere kadar uzanan geniş bir kaynak yelpazesi kullanarak Anadolu'nun İslamlaşma ve Türkleşme sürecini adım adım takip ediyor.
Çalışmanın Odak Noktaları:
Çok Boyutlu Dönüşüm: Türklerden önceki dini ve sosyo-kültürel zemini analiz ederek başlayan çalışma, Türkiye Selçukluları Dönemi’nde İslamiyet’in yayılışını derinlemesine inceliyor.
Tasavvufun Merkezi Rolü: Ahmed Yesevî ve Yesevîlik geleneği ile Hacı Bektaş-ı Velî ve Bektaşîlik gibi tasavvuf hareketleri, müritlerin faaliyetleri ve Hacı Bektaş-ı Velî'nin önemli eserleri mercek altına alınıyor.
Toplumsal Dinamikler: Ahilik teşkilatının ortaya çıkışı, kurucu düşüncesi ve yayılışı geniş yer bulurken; Gâziyân-ı Rum, Bâcıyân-ı Rum, Abdalân-ı Rum ve Alpler-Gâziler gibi sosyal zümrelerin rolleri ve Müslim-Gayr-i Müslim ilişkileri detaylıca analiz ediliyor.
Maddi Medeniyet İzleri: Camiler, tekkeler, zaviyeler, türbeler, dâ-rüşşifalar (hastaneler), imâretler (aşevleri) ve kervansaraylar gibi dini ve sosyal altyapı yapıları, banileri ve inşa tarihleriyle birlikte somut bir ışık tutuyor. Özellikle İbn-i Battuta’nın Anadolu’da ziyaret ettiği yerler özel bir başlıkta inceleniyor.
Zengin Kaynak Kullanımı: Caca-oğlu Nureddin ve Ahî Evren Şeyh Nâsıreddin Vakfiyeleri, El-Evāmirü’l-’Alā’iyye, Müsâmeretü’l Âhbar, Anonim Târih-i Âl-i Selçuk gibi kronikler, Âriflerin Menkâbeleri gibi menkıbeler ile Marko Polo ve İbn-i Battuta Seyahatnâmeleri, dönemin özgün atmosferini yansıtan zengin birincil kaynaklardır.
Anadolu’nun köylerinden hanlarına, zaviyelerinden kervansaraylarına, dârüşşifalarından medreselerine uzanan bu yolculuk; okuyucuyu sadece bir din tarihine değil, Selçuklu ve beylikler dönemi Anadolu medeniyetinin inşa serüvenine tanıklık etmeye davet ediyor.
Akademik titizlikle kaleme alınmış bu çalışma, Selçuklu ve beylikler dönemi Anadolu’sunu anlamak isteyen araştırmacılar, öğrenciler ve tarih meraklıları için vazgeçilmez bir başvuru kaynağıdır.
