Merkezi Seçim Komisyonu (MSK) Başkanı Akılbek Sariyev'in 27 Haziran 2010'da yaptığı açıklamaya göre referanduma 1913440 kişi katıldı. Bu da toplam seçmen sayısının 69.15'ine tekabül etmektedir. Oylamanın sonuçlarına ilişkin yapılmış ilk açıklamalara göre referanduma katılanların yüzde 90'ı "evet oyu kullandı. 28 Haziran gece saat 00.00'da yapılan açıklamaya göre oy kullananların 668548'i veya yüzde 89.81'i oy pusulasındaki soruya "evet" yanıtı verirken 65621 veya yüzde 8.81 seçmen "hayır" oyu verdi.[1] Ayrıca yurt dışında yaşayan 14.476 Kırgız vatandaşı referanduma katıldı. Merkezi Seçim Komisyonu'nun açıklamasına göre bu sayı yurt dışında yaşayan Kırgız vatandaşların yüzde 45,81'ine tekabül etmektedir. Hazırda Rusya'da yaşayan Kırgız vatandaşlarının sayısı birçok uzman tarafından 700 bin olarak tahmin edilmektedir.[2] Otunbayeva her türlü engellere ve zor koşullara rağmen referandumun yapılmasını büyük başarı olarak değerlendirdi. Geçici hükümet başkanı "referandumda ülke nüfusunun yarıdan çoğunun otoriter aile yönetimi dönemine büyük bir nokta koyduklarını" söyledi. Otunbayeva bu halk oylamasının farklı bir şekilde – baskısız, hilesiz, idari kaynakları kullanmadan yapıldığını, oysa son iki hafta boyunca yurt içinde ve yurt dışında birçok siyasilerin ve siyaset uzmanlarının enformasyon savaşı yaptıklarını, parlamento sistemine dayalı demokratik cumhuriyetin kurulmasına kuşkuyla baktıklarını söyledi.[3] AGİT referanduma gözlemci göndermeme kararı alırken sadece daimi temsilcilik düzeyinde bir gözlem yaptı. Türkiye de gözlemci göndermedi. Fakat dünyanın değişik ülkelerinden az da olsa gözlemci seçimlere katıldı. Merkezi Seçim Komisyonunun açıklamasına göre referandumu 30 ülkeden ve 19 uluslararası kuruluştan 180 gözlemci gözlemledi. Ayrıca 30 yabancı medya kuruluşu mensubu da referandumu izleme fırsatında bulundu. Bunlar arasında Reuter, el-Cezire, Birinci Kanal (Rusya) vs. yayın organları vardır.[4]
Seçimlerin sakin bir ortamda geçtiği, şeffaf ve demokratik bir oylama yapıldığı yönündeki resmi açıklamaların yanı sıra bazı uygulamaların seçimin meşruiyetine gölge düşürdüğü de söylenmektedir. Oylama sırasında kimliksiz oylamaya katılma, bir seçmenin birkaç değişik oylama yerlerinde oy kullandığına dair eleştiriler yapılmaktadır. En önemli eleştirilerden biri de referanduma sunulan sorunun metnine ilişkindir. Anayasanın kabulü ve geçici hükümetin görevde düzenlenmesini ön gören iki soru tek metin içinde yer almış ve böylece seçmenleri bu konuda bir ayrım yapmak imkanından yoksun bırakmıştır. Nitekim referanduma katılanlar «Kırgız Cumhuriyeti Geçici Hükümetinin referanduma (halkoylamasına) sunduğu Kırgız Cumhuriyeti Anayasası ve "Kırgız Cumhuriyeti Anayasasının Yürürlüğe Girmesine İlişkin Kanun" kabul edilsin" sorusuna "Evet" veya "Hayır" yanıtı verdiler.[5] Söz konusu kanun parlamento seçimlerine dek ülkedeki siyasi rejimi belirlemekte olup Kırgız Cumhuriyeti Geçici Hükümetine ilişkin kanunnameyi de içermektedir. Kanunname 2010 Cumhurbaşkanının görev süresinin son tarihi 31 Aralık 2011 yılı olarak belirlerken hazırdaki cumhurbaşkanının 2011 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olamayacağını da hükme bağlamıştır.[6]
Geçici Hükümet zor aşamanın ilk adımını attı: Hükümetine yasal statü ve meşruluk kazandırdı. İkinci adım sonbaharda, 12 Ekimde yapılacak parlamento seçimleri olacak. Bu süreç Kırgızistan gibi büyük istikrar sorunu yaşanan bir ülke için kısa bir süre sayılamaz. Bu süre içinde geçici hükümetin atması gereken çok önemli adımlar vardır.
1) Halkın sosyal ve ekonomik durumunun iyileştirilmesi yönünde gereken düzenlemeleri yapmak, en azından böyle bir inisiyatifi sergilemek.
2) Ülkenin güneyinde yaşanmış çatışmaların yaralarının bir an önce sarılmasına çalışmak. Bu olaylarda mağdur olanların normal yaşam şartlarına dönmeleri için gereken adımları atmak. Hal hazırda hükümet Oş ve Celalabad şehirlerinin yeniden onarımı ve kalkınması amacıyla yetkili bir Devlet Müdürlüğü oluşturmuşdur.[7]
3) Yine ülke güneyinde yaşayan Özbek azınlığın haklarıyla ilgili bazı düzenlemeleri yapmak, en azından bunları gündeme getirmek.
4) Mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde diplomatik açılımlar yapmak, hükümetin meşruiyetinin yurt dışında tanıtılması için girişimlerde bulunmak, planlı bir imaj çalışması yapmak.
Kırgızistan'da yaşanan çatışmalarla ilgili Türkiye aktif bir politika sergilemezken, Azerbaycan olayları gözlemlemekle yetinmiş, Kazakistan ise elindeki olanakları değerlendirmediği için ciddi bir şekilde eleştirilmiştir. Bundan sonra her ülke açısından yapılması gereken yeni hükümetle ilişkilerin geliştirilmesidir. Her üç devlet 2009 yılında kurulmuş Türk Konseyinin üyesidir. Bunun dışında Kırgızistan Türk dünyasında tüm işbirliği projelerinde her zaman aktif rol almıştır. Bu yüzden sorunların giderilmesi, yeni işbirliği alanlarının geliştirilmesi sadece Kırgızistan'ı kaybetme endişesiyle değil, aynı zamanda Türk Konseyinin kurumsal bir yükümlülüğü olarak Türkiye, Kazakistan ve Azerbaycan'a belli ödevler yüklemektedir.
[1]Предварительные результаты на 24.00: Почти 90 процентов проголосовали за новую Конституцию, http://kabar.kg/index.php?option=com_content&task=view&id=2335&Itemid=1
[2] Официальная статистика: 45% граждан Киргизии за рубежом приняли участие в референдуме, http://regnum.ru/news/polit/1298390.html
[3] Р. Отунбаева: Референдум по принятию новой Конституции Кыргызстана состоялся. http://kabar.kg/index.php?option=com_content&task=view&id=2361&Itemid=1. 27.06.2010.
[4] Проведение референдума освещало 110 иностранных журналистов, http://kabar.kg/index.php?option=com_content&task=view&id=2364&Itemid=1, 27.06.2010.
[5] Агентство АКИpress публикует вопрос, вынесенный на референдум 27 июня, http://ca-news.org/news/422251, 26.06.2010.
[6] Закон О введении в действие Конституции КР и Декрет О Президенте КР на переходный период, http://akipress.org/constitution/news:1291/
[7] Декрет ВП КР «О первоочередных мерах по восстановлению и развитию городов Ош и Джалал-Абад», http://kabar.kg/index.php?option=com_content&task=view&id=2136&Itemid=1, 25/06/2010 .
