Rusya Cumhurbaşkanı Dmitri Medvedevin arabulucuğu ile Haziran ayının ilk günlerinde Petesburg"da bir araya gelen Azerbaycan ve Ermenistan Cumhurbaşkanlarının görüşmesinden yine bir sonuc çıkmadı. Bakü`nün bu görüşten beklentəlerə Medvedev"in Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyana baskı yaparak onu Azerbaycan"ın da kabul ettiği Yenilenməş Madrid İlkelerini kabul ettireceği ile ilgili ilgili idi. Fakat Kremlin Ermenistan`a baskı yapmayacağını bir kez daha Petersburg`ta kanıtladı. Ona göre de görüş biter bitmez Yukarı Karabağ bölgesinde ateşkes ihlalleri arttı. Yani bu o anlama geliyor ki, sorun masa üzerinde çözülemeyecekse, bölgede durum gerginleşecek ve Azerbaycan alternatif yollara baş vurmak zorunda kalacaktır. İlham Aliyev Yukarı Karabağ sorununun çözümünü 10 yıllar boyu beklemeyeceğini birkaç defa vurgulamış.
Ateşkes ihlalleri artınca Rusya, ABD, NATO ve Avrupa Birliğinden ard arda açıklamalar geldi: Yukarı Karabağ bölgesindeki durumdan endişe ettiklerini açıkladılar. Ancak konu sorununun barışçı yollarla çözümüne gelirken, sözkonusu devlet ve teşkilatlar topu AGİT Minsk Grubu Eş Başkanlarına atıyorlar. Zaten Eş Başkanlarının ortaya koyduğu planı Azerbaycan kabul ediyor da, Ermenistan kabul etmiyor. Erivan'ı ikna etmek ise imkansız. Buna karşılık Kanada'nın Toronto kentinde görüşen eşbaşkanlar - ABD, Rusya ve Fransa cumhurbaşkanları ortak bir bildiri yayınlayarak, sorunun kısa sürede çözümünden yana olduklarını belirtmişlerdir. Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan bildiriden memnun. Çünkü, Nalbandyan'a göre belgede senedde Yukarı Karabağın nihayi statüsünün belirlenmesi gerektiğin altı çizilmiş. Fakat bundan önce Ermenistan işgal altındakı toprakları boşaltması gerekiyor. O da bildiride yer almıştır. Nalbandyan ise sadece bildirinin bir sonraki maddesine vurgu yapmaktadır.
Böylece, görüşmelerde ve bildirilerde devamlı açıklamalar yaplıyor. Ona göre de Bakü Erivan'a ve sorununun çözümüne üstlenen devlet ve teşkilatlara 3 önemli mesaj göndermek zorunda kalmıştır.
Birinci mesaj: Azerbaycan Parlamentosu devlet bütcesinde askeri harcamaları daha 400 milyon manat artırdı. Son 7 yılda 13 kez artan askeri harcamalar 2.2 milyar manata ulaşmış. Bu Ermenistanın devlet bütcesinin tamamından daha fazla.
İkinci mesaj: Azerbaycan Parlamentosu 10 yıl süren görüş ve tartışmalardan sonra Askeri Doktrini onayladı. Askeri Doktrinde Azerbaycanın sadece bir düşmanının – Ermenistan olduğu vurgulanıyor. İşgal devam ettikce bu madde doktrinde varlığını koruyacaktır.
Üçüncü mesaj: Bakü yakınlarında İlham Aliyevin de izlediği geniş askeri tatbikat yapıldı.
Sözkonusu 3 mesaj Azerbaycan`ın topraklarını savaş yoluyla boşaltabileceğine hazır olmasına işarettir. Şimdi de top Ermenistan'da ve ululslararası kuruluşlarda. Güney Kafkasyada daha bir savaş istemiyorlarsa, Yukarı Karabağ sorununun masa üzerinde adil çözümünü hızlandırmalarş gerekiyor.
Ancak Azerbaycan yönetimi muhtemel savaşa başlamadan önce bazı önemli hususlara da dikkat etmesi gerekiyor. 1990 yılların başında Karabağ'da aylarla savaş sürürken hiçkimse bunu umursamazdı. O dönemde Sovyetler Birliği yenice çökmüş, her taraf - Gürcistan (Abhazya, Güney Osetya), Moldova (Dnestr), Çeçenistan savaş alanına dönüşmüş, uluslarası alanın dikkati ise Balkanlar ve Irak`ın işgal ettiği Küveyt'te idi. Şimdi durum farklı. Azerbaycan bölgenin kilit ülkesi haline gelmiş, Türkiye ve Avrupa'ya petrol ve doğalgaz taşıyan Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Erzurum boru hatları tam gücü ile çalışıyor, gündemde NABUCCO var, ABD Azerbaycanın hava sahası üzerinden Afganistan`a yük taşıyor. Yani savaş başlarsa Batının tüm bu projeleri tehlike altına girer, ayrıca Rusya ve İran savaşı kendi çıkarları doğrultusunda kullanabilecek senaryolar üretebilirler. Bakü savaşın sadece Yukarı Karabağ`ı değil, tüm Ermenistan-Azerbaycan sınırını kapsayacağını da dikkate almak zorundadır. Ayrıca, Azerbaycan yalnızca Ermenistan`la savaşmayacak, Rusya`nın Ermenistandaki üssü de Erivan'a açık veya gizli desteğini sürdürecek. Yani tüm bu önemli detayları dikkate almadan savaş kararı vermek çok zor.
