1980'de başlayan Reform ve Dışa Açılma Politikalarının (改革开放) ardından Çin Halk Cumhuriyeti özellikle ekonomi alanında olağanüstü başarılar elde etmiş, özellikle emek yoğun sanayi alanlarında dünyanın fabrikası haline gelmiş, geçen yıl Almanya'yı geride bırakarak dünyanın en büyük ihracatçısı ve Japonya'yı geride bırakarak dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmayı başarmıştır. Bu büyük ekonomik sıçrama beraberinde Çin'in tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir zenginleşmeyi de getirmiştir. Çin, tarihi boyunca uzun zaman en büyük sorunu olan barınma ve yeteri düzeyde gıda alma probleminin (温饱问题) üstesinden gelmiş gözükmektedir. Ancak söz konusu gelir artışı beraberinde birçok alanda dar boğaz yaşanmasını da getirmiştir.
Özellikle son birkaç yılda Çin'de emlak sektörü büyük baskı altında bulunmaktadır. Her ne kadar çok hızlı ve fazla sayıda konut üretimi devam etse de, emlak fiyatlarının artışı bir türlü engellenememektedir. Özellikle büyük kentlerde konut fiyatları on yıl öncesine göre neredeyse 6 kat kadar artmıştır. Fiyat artışları sadece konut fiyatlarıyla sınırlı kalmamış, 11 Aralık'ta Çin'in Resmi Ulusal İstatistik Bürosunun yayınladığı rakamlara göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) son 28 ayın en yüksek değerine ulaşarak % 5.11 olmuştur. Yapılan açıklamaya göre enflasyon artışının da en önemli tetikleyicisi olacak fiyat artışlarının önemli bir bölümü gıda ürünlerinde olmuştur. Gıda ürünlerinde fiyat artışı %11 olmuştur. Ulusal İstatistik Bürosunun verilerine göre; gıda ürünleri Ağustos 2010'da %7,5, Eylül'de %8 ve Ekim'de %10,1 olmuştur.
Aralık ayında da hız kesmeyen gıda ürünleri nedeniyle özellikle Çin'in dar gelirli büyük çoğunluğu, gelirlerinin önemli bir bölümünü gıda harcamalarına ayırmak zorunda kalmıştır. Fiyat artışlarının beklenenin üzerinde çıkması, Çin hükümetinin %3 olarak belirlediği enflasyon hedefini tutturamayacağını göstermektedir. TÜFE fiyatlarının kamuoyuna duyurulması sırasında konuşan Ulusal İstatistik Bürosu Sözcüsü Sheng Lai Yun, "Fiyat istikrarının sağlanabilmesi için yerel yönetimler ve ilgili bakanlıkların merkezi hükümetin düzenlemelerini sıkı sıkıya takip etmeleri" gerektiğini belirtmiştir.[1]
Sonuç
Ekonomide yaşanan gelişmeler nedeniyle halkın alım gücü gün geçtikçe erimektedir. Fiyatlarda da hissedilebilir bir artış olduğu ve günlük hayatı da etkileyen fiyat artışları yaşandığı görülmektedir. 2011 yılının ilk aylarında Çin'de maaşlarda %100 bir artış yapılacağı söylentileri bulunmaktadır. Çin, ABD'nin ısrarlarına rağmen para birimi olan Ren Min Bi'nin (人民币) değerini düşük tutmaya çalışmaktadır. Ren Min Bi'nin yabancı para birimleri karşısındaki değeri düşük tutulmaya çalışılması alım gücünün her geçen gün daha da fazla gerilemesine neden olmaktadır. Diğer taraftan zenginleşen Çin halkı daha çok tüketim yapmakta, bu durum da ürün fiyatlarının artmasına neden olmaktadır. Bu durum sadece Çin'in iç pazarını değil, bütün dünyayı ilgilendiren bir konu haline gelmiş bulunmaktadır. Bilindiği gibi Çin'in hammadde alımı yaptığı dönemlerde dünyada fiyatlar yükselmektedir. Ayrıca Çin hükümetinin 2008'de krizin ardından başlattığı teşvikler de ekonomide dolaşan paranın miktarını arttırmış ve enflasyonu tetikleyen sebeplerden biri haline gelmiştir.[2]Dünya ekonomisi artık Çin'den bağımsız düşünülemeyecek bir yapıya evrilmiştir, bu nedenle Çin'de yaşanacak olumsuzluklar bütün dünyayı etkileme potansiyeline sahiptir. Dünyanın ikinci ekonomisi haline gelen Çin'in enflasyonda çift haneleri görmesi ve işsizlik, ekonomik istikrasızlık gibi olumsuzlukları yaşaması durumunda dünya ekonomisi ve siyaseti bundan fazlasıyla etkilenecektir.
[1]Xin Hua Haber Ajansıhttp://news.xinhuanet.com/english2010/china/2010-12/11/c_13644743.htm
[2]Forbes, Gordon Chang;http://blogs.forbes.com/gordonchang/2010/12/12/chinas-galloping-inflation/
