Alman-Rus Pazarlığı ve Türkiye’nin Enerji Politikası

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, en kısa zamanda Ukrayna krizini çözüme kavuşturmayı umduğunu, bunun için aktif diplomatik görüşmeler sürdürdüğünü açıklamaktadır. Ukrayna krizinin çözüme kavuşturulmasını Rusya’da istemektedir. Ukrayna’nın ve Rusya’nın ekonomik sorunlarını göz önünde bulundurulduğunda, Ukrayna krizinin taraflarını (Kiev Yönetimi ve Donbass’ın iki vilayetini) Minsk çerçevesinde bir araya getirerek uzlaştırmak için, Rusya’da çabalayacaktır. Rusya’ya karşı uygulanan ekonomik yaptırımların Rusya’nın yanında Avrupa Birliği’ni de uzun vadede olumsuz etkileyecek olması, Almanya’nın harekete geçmesine neden olmaktadır. Ukrayna ile Rusya arasında daha önce altı aylığını imzalanmış olan doğalgaz anlaşması 2015’in baharında sona erecek ve Rusya anlaşmanın uzatılması, Kiev yönetiminin politikasına göre değerlendirilecektir. Bu nedenle Almanya Kiev üzerinde Ukrayna krizinin çözümü için baskı yapacaktır. Almanya ile Rusya Ukrayna konusunda ortak noktalar bulabilirlerse -ki bu durumum gidişatına bağlı olacak-, Ukrayna’nın ekonomisini ayakta tutmak için birlikte hareket edecektir. Bu da Kiev’in “ittifak dışı kalma” statüsüne tekrar geri dönmesine bağlı olacaktır. Rusya’nın öncelikli talebi bu yöndedir. Eğer Washington Ukrayna meselesinde uzak durmayı sürdürürse ve Kiev’in Rusya ve Almanya’nın taleplerini yerine getirmesi konusunda uzlaşabilirse, Avrupa ile Rusya “Güney Akım” doğalgaz projesini tekrar gündeme getirebilir. Bu durumda Rus doğalgazının Avrupa’ya hangi güzergâhlar üzerinde geçeceği konusunda Doğu Avrupa ülkeleri harekete geçecektir. Bu da Türkiye’nin, dünyanın enerji transit ve dağıtım merkezlerinden biri olma stratejisine ters düşmektedir. Türkiye daha önce Rus doğalgazının Avrupa’ya transitinin Türkiye üzerinde yapılması konusunda imzalamış olduğu “ön anlaşmayı”, daha ileri aşamaya taşıması gerekecek. Güney Akım projesinin inşası Türkiye üzerinden yapılması, Rusya’yı bu alanda ve bu anlamda kendisine bağımlı hale getirmiş olacak. Rus doğalgaz transitinin güvenliği Türkiye’nin elinde olacaktır. Bu da Ankara’nın Rus doğalgaz fiyatlarının aşağı çekmesi konusunda da pazarlık yapabilme fırsatını bulmuş olacak. Türkiye’nin böyle bir kararı Brüksel ile Ankara’nın rekabetini artıracaktır. Avrupa bunu engellemek için Türkiye’ye, Nabucco’nun hayata geçirilmesi gibi “baştan ölü doğmuş” projeleri öne sürerek ikna etmeye çalışacaktır. Rusya Ukrayna’nın enerji transit ülkesi olmaktan çıkarmış durumda. Bulgaristan ve Sırbistan, bu rolü üstlenmek istiyor. Avrupa ile Rusya’nın ilişkilerinin düzelmesi yeni projelerin hayata geçmesini getirecektir beraberinde. Aynı şey Türkiye için de geçerli. Rusya’ya yapılacak işbirliği ve yeni projelerin hayata geçirilmesi karşılığında, Türkiye Batı’dan elde edemediği teknolojiyi Rusya aracılıyla elde etmeye çalışmalıdır. Ve olası Güney Akım projesinin hayata geçirilmesi durumunda, bu fırsatı Bulgaristan’a kaptırmamalı. (Sabir Askeroğlu)