İngiltere, Afganistan'daki Oyunun Büyük Oyuncusu mu Olmak İstiyor?

İngiltere dışişleri bakanı William Hague Afganistan’da sorununun çözümü için 17 Temmuz’da Pakistan’da resmi temaslarda bulundu. Bakan Hague, Pakistan'a yaptığı ziyaret sırasında Başbakan Navaz Şerif ve milli güvenlik danışmanı Sertaç Aziz ile terörle mücadelede ve Afganistan sorunu gibi alanlarda işbirliği yollarını görüştü. Hague'ın Pakistan ziyareti, 30 Haziran’da İngiliz Başbakan David Cameron'un Pakistan'a iki günlük bir ziyaret gerçekleştirmesinin ardından gerçekleşti. İngiltere yönetiminin iki üst düzey yetkilisinin bir aydan daha az bir süre içerisinde Pakistan'a gerçekleştirdikleri ziyaretler, Taliban ile yürütülen barış müzakereleri ve yabancı güçlerin Afganistan'dan çekilmesi gibi konuların Londra'nın dış politikalarında önemli bir öncelik arz ettiğini ortaya koyuyor. Mayıs 2013’de gerçekleşen parlamento seçimlerinden sonra iktidarı devralan Pakistan Müslüman Ligi-Navaz’ın Afganistan konusundaki eğilimi, başta İngiltere olmak üzere Batılı devletlerin ilgisini çekiyor. Bu noktada Pakistan’ın yeni seçilen başbakanı Navaz Şerif’in açıklamaları önemli bir yer tutuyor. Nitekim Şerif, Afganistan'da barış sürecini desteklediğini açıklamıştı. Fakat batılı devletler bu desteğin nasıl olacağını merak ediyor. Aslında bölge dışı güçler ve özellikle NATO'nun İngiltere gibi önemli aktörleri, Pakistan yönetiminin Afganistan'da barış ve istikrar konusunda onlardan farklı bir tutum izlemesinden endişe ediyor. Bu nedenle İngiliz bakanın Pakistan ziyareti, İslamabad'ın Afganistan gelişmelerine karşı Batı ile işbirliği yapacağından emin olmayı amaçlıyor. Üstelik İngiltere’nin AfPak coğrafyasına yönelik gayretleri, yalnızca batı ittifakının çıkarlarını değil aynı zamanda kendi bölgesel çıkarlarını da kollamaya çalıştığının habercisi gibi görünüyor. Bu paralelde İngiltere’nin Karzai ile Beyaz Saray arasındaki siyasi kırılmadan faydalanarak, Afganistan’ın yeniden inşası sürecinde daha etkin bir rol almaya çalışıyor. Afganistan’da kalıcı barış ve istikrarın sağlanması konusunda İslamabad’ın tavrı oldukça önemli. Bu bağlamda Pakistan’ın açık desteği olmadan Taliban sorununun çözülmesi mümkün görünmüyor. Çünkü Pakistan’ın Hindistan, Afganistan ve ABD ile yaşadığı gerilimler Talibanla olan ilişkilerinin temel eksenini oluşturuyor. Bu nedenle İslamabad yönetimi zaman zaman Taliban’a destek vermekle suçlanıyor. Pakistan ise Afganistan Taliban’ını dış politikada bir manevra sahası olarak kullanmaktan çekinmiyor. Hatta dönem dönem yaptığı gizli uyarılar, Pakistan’ın içinde bulunmadığı bir Afganistan barışının kurulmasının mümkün olmayacağı imasında bulunuyor. Hatırlanacak olursa 10 Temmuz’da Pakistan'da isminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, ABD ve Taliban arasındaki Katar'da yürütülen müzakerelerin başarısız olması durumunda Afganistan'da uzun süreli bir iç savaşın başlayabileceği uyarısında bulunmuştu. Pakistanlı üst düzey yetkili, müzakerelerin başarılı olabilmesi için, Afganistan'ın önemli paydaşlarından olan Kuzey İttifakı'nın da ihmal edilmemesi gerektiğin vurgularken Pakistan'ın rolüne de değinmişti. Bu açıdan Pakistan’ın dahil olmadığı bir inşa sürecinin Afganistan’ın için istikrar getirmesi olası görünmüyor.