Türkiye-İran-Halkbank Çarkı Duracak mı?

İran, Türkiye ile gerçekleştirdiği petrol ve doğalgaz ticaretinde kendisine yönelik ekonomik ambargoları delmek üzere geliştirilen HalkBank ve Altın İhracatı formülünde değişikliğe gitme sinyalleri veriyor. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, İran'ın 2015 sonunda 30 milyar dolarlık hedefe ulaşmak için Halkbank dışında yeni banka ısrarını sürdürdüğünü ifade etti. Türkiye-İran ve HalkBank arasındaki çark şöyle işliyordu: Türkiye, en büyük ikinci doğalgaz tedarikçisi olan İran'a ithal etiği doğalgazın bedelini Halkbank'taki hesaplarına lira olarak ödüyor. İranlılar ise bu nakdi kullanarak Türkiye'den altın ihraç ediyordu. Bu noktada İran’da, imtiyazlı işadamlarının düşük kurdan elde ettikleri euro ile Türkiye’de altın satın alıp, sonra bunları kendi piyasalarında nakte çevriliyor. Böylece hem İran, kendisine yönelik ekonomik ambargoları delmiş oluyor hem de İranlı işadamları büyük kazanç elde ediyordu. Ancak İran'da Hasan Ruhani'nin cumhurbaşkanlığına seçilmesinin ardından ciddi bir imaj çalışmasına giriştiği bu kapsamda da adı yolsuzluklarla anılan imtiyazlı işadamlarının tutuklandığı, idam edildiği ve mal varlıklarına el konulduğu görülüyor. Zira dini rejim, ekonomik bunalım ve yolsuzluk iddialarıyla halk içindeki meşruiyetini kaybetmek istemiyor. İran'ın Halk Bank'a alternatif banka bulunması ısrarının temelinde ise 17 Aralık soruşturmasıyla başlayan süreçte adının yolsuzluk ve rüşvet iddialarıyla anılması olabilir. Bir diğer önemli olasılık ise Türkiye-İran arasındaki doğalgaz-altın ticaretinin Halk Bank üzerinden gerçekleştirildiğinin artık dünya kamuoyu tarafından biliniyor olması. Zira 6 Şubat 2013'te devreye giren yaptırımlar İran'a değerli madenlerin satışını zorlaştırırken, Halkbank'ın üçüncü ülkelerin İran'a yapacağı ödemeleri kabulünü de engelledi. yani Halkbank artık sadece Türkiye'nin İran'dan aldığı petrol ve doğalgazın ödemelerini kabul edebiliyor ve İran bunun karşılığında yalnızca gıda, ilaç ve endüstriyel ürünler alabiliyor.