Uygurlar “Cihada" Katılma Eğiliminde

“Türkiye, Çin ile iş birliğini güçlendirerek ortaklaşa terör güçlerine darbe indirilmesine katılıyor.” Çin Komünist Parti hükûmetinde antiterör faaliyetlerinden sorumlu Meng Jianzhu, geçen yıl kasım ayında Türkiye’ye ziyarette bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinde “ortak mücadele” ifadesiyle birlikte, “Türkiye topraklarında herhangi bir organizasyonun Çin karşıtı bölücü faaliyetlerde bulunmasına izin verilmez.” şeklinde bir taahhüt verdi. Hong Kong’ta haftalık yayımlanan Phonenix Weekly dergisi geçen yıl ağustos ayında, “İslam Devleti Çin Uygur Özerk Bölgesi’ni işgal etmeyi planlıyor” başlıklı bir habere yer verdi. Haberde İslam Devletinin Komünist Parti hükûmetini “kısasa kısa devletler listesinin başında” göstererek Uygur halkına yönelik baskıyı eleştirdiği yazıldı. Şi Cinping hükûmetinin aldığı darbeler büyüktü ve Meng Jianzhu’nun Türkiye’ye gönderilmesi de alınan önlemlerden biriydi. Çin ile Türkiye’yi bağlayan Çin’in batısında yaşayan Uygur halkı. Türk kökenli Uygur halkının arasında, Çinli yetkililerin baskıcı etnik politikasına antipati duyarak Yuan bölgesinden kara yoluyla Vietnam, Myanmar’a kaçak olarak girip Türkiye’ye gitmeye çalışanların ardı arkası kesilmiyor. Daha önce kaçış güzergâhı olan Orta Asya ülkelerinin Çin ile yakın ekonomik ilişkiler kurmasıyla Uygur halkı takip edilerek sınır dışı edilir hâle geldi. Güneydoğu Asya güzergâhında son bir yıl içinde aileler dâhil olmak üzere yaklaşık 3 bin kişinin gizlice Çin’den kaçtığına ve bir kısmının İslam Devletine katıldığına işaret ediliyor. Çin’in Global Times gazetesi geçen yıl aralık ayında, Iraklı yetkililere dayanarak yaklaşık 300 kadar ayrılıkçı Uygur’un savaşçı olarak İslam Devletine katıldığını duyurdu. Çin Komünist Parti hükûmetinin antiterör önlemleri kapsamında Türkiye ile ortak mücadeleye girişme mecburiyeti işte bu noktada devreye giriyor. Ülkeden gizlice kaçış konusunda başarısızlığa uğrayan Uygurlu halkının geçen yıl mart ayında neden olduğu trajedi, Yuan bölgesindeki Kunming İstasyonu önünde gerçekleşen fark gözetmeksizin öldürme vakası oldu. Kadın-erkek sivil halka bıçakla yapılan saldırı sonucu 30 kişi öldü, 151 kişi yaralandı. Saldırganlar, Kunming’den 250 kilometre güneydeki Vietnam sınırı yakınındaki Saden bölgesinde bir süre kaldı. Çin’in Hui halkının (Han ulusundan gelen Müslümanlar) yüzde 90’ının oluşturduğu bu şehirden bir erkek görgü tanığı, kadın ve erkek en az iki kişinin kimliğini saklayarak burada yaşadığını anlattı. Mahkeme kayıtlarına göre erkek ve kadınlardan oluşan Uygur grup, gizli kaçış yollarından “cihada” katılma planları yaptı ancak kaçışta başarısız oldu. Hedefte başarısız olup durumun çıkmaza girmesinin Kunming İstasyonu’daki trajediyi doğurduğu tahmin ediliyor. Saden şehrine yaklaşık 4-5 yıl önce yerleşen Uygurluların sayılarının olay öncesinde 900 kişiye kadar yükseldiği söyleniyor. Gizlice ülkeden kaçışı planlayan Uygurluların durak noktalarından biri olduğu görülen bölgedeki yerel yönetim, olayın ardından Uygurlara kişi başına bin yuan (yaklaşık 20 bin yen) seyahat gideri dağıttı ve zorla Uygur Özerk Bölgesi’ne geri gönderdi. Şi Cinping hükûmeti göreve geldikten sonra, etnik halklarla ihtilaf dikkati çekiyor. Özellikle 10 milyon nüfusu olan Uygurlara yönelik ciddi baskı, “intikamın ilerleyen halkalarına” götürüyor. Çinli yetkililerin katı tedbirleri sürmeye devam ettikçe, İslam Devletine katılmayı hedefleyen Uyguluların akışı durdurulamayacak. (Kaynak:Masaru Sato,Tokyo Shimbun,Japonya,06 Ocak 2015)