Orta Asya Demokrasisinde Yeni Evre / Kırgızistan

Yazan  15 Ocak 2021

Orta Asya geçtiğimiz günlerde (10 Ocak 2021) iki ülkenin gerçekleştirdiği iki önemli seçime sahne oldu, bunlardan biri Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı ve yönetim biçimi referandumu diğeri ise Kazakistan parlamentosunun alt kanadı olan meclis seçimleriydi, Kazakistan önümüzde ki 5 Yıl boyunca görev yapacak olan milletvekillerini Kırgızistan ise 6 yıl süreli Cumhurbaşkanını ve sistem değişikliği seçimini yaptı.

Kırgızistan seçimlerini Sadır Caparov kazandı referandum ise başkanlık kararıyla son buldu, seçimler çoklu aday ile geçti 17 aday yarıştı fakat aday çok olduğu kadar katılım oranı da bir o kadar azdı 6 milyon 500 bin nüfuslu Kırgızistan’da nerdeyse 4 milyona yakını seçmen olmasına rağmen katılım yüzde 33’de sınırlı kaldı.

Kırgızistan, 2020 yılının Ekim ayında büyük olaylara ev sahipliği yapmış hükümet binaları,hapishaneler basılmış siyasi tutuklular taraftarları tarafından dışarı çıkarılmıştı.

Seçimi kazanan Sadır Caparov ise serbest bırakılan siyasi liderlerdendi, milliyetçi duruşu ile dikkat çeken Caparov genç ve dinamikliği ile de kitleleri ardından sürükleyebilen bir isim, Kırgızistan bir türlü siyasi istikrara kavuşamamış nerdeyse her 5-6 senede bir ‘’ihtilal’’ yaşayan bir ülke bu sebeple Caparov’un en büyük vaadi siyasi istikrar.

Kırgızistan'da yaşanan siyasi kriz

Kırgızistan'da 4 Ekim'de yapılan parlamento seçim sonuçlarının iptalini talep eden muhalefet taraftarlarının 5 Ekim'de düzenlediği gösterilerin şiddet olaylarına dönüşmesi üzerine, cumhurbaşkanlığı ile parlamento binaları işgal ve talan edilmişti.

Göstericiler, "valiyi rehin almak ve gösteriler düzenlemek" suçundan yaklaşık 3,5 yıldır hapis yatan Ata Yurt Partisi eski milletvekili Sadır Caparov'u cezaevinden çıkararak aynı gün başbakanlık koltuğuna oturtmuştu.

Böylece 5-15 Ekim arasında yapılan kitlesel protestolar sonucunda, ülkeyi 3 yıldır yöneten Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov istifa etmiş, meclisten güvenoyu alan Caparov geçici olarak cumhurbaşkanlığı yetkilerini üstlenmişti.

Milletvekilliği seçim sonuçlarını 6 Ekim'de iptal eden Kırgızistan Merkez Seçim Komisyonu, cumhurbaşkanlığı erken seçimlerinin 10 Ocak 2021'de yapılmasını kararlaştırmıştı.

Erken seçime gidilen Kırgızistan’da yüzde 79 oyla Caparov Cumhurbaşkanı yüzde 81 ile de Başkanlık seçimi kabul edildi.

Kırgızistan’da Fetö ve Olaylara Etkisi

FETÖ oluşumunun aslında bir CİA destekli bir casusluk örgütü olduğu bölgede de yavaş yavaş öne çıkmakta, çünkü  FETÖ projesi, okullar yoluyla güçlü bölgede örgütlenmiş, Amerika bu yolla bölgeye sızmış, özellikle Kırgızistan’da devletin tepe noktalarına kadar sızmıştır.

Ayaklanan muhalefetin içinde çeşitli görüşler bulunsa da bunların arasında FETÖ’cülerin etkin rol aldıkları gelen ciddi bir gerçektir. FETÖ’nün önemli kişilerinden Sapar İsakov’un bu isyan hareketinde etkin rol aldığı da bunu kanıtlamaktadır.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, “Kırgızistan istikrarlı bir ülke olarak kalmalıdır. Kırgızistan, Rusya’nın müttefik ve stratejik dostudur, bu nedenle kriz, yasalar çerçevesinde çözüme kavuşmalıdır” açıklamasını yapmıştı. 

Bölgede aslında Amerika ve Rusya arasındaki etkinlik savaşı da denebilir bu duruma. 

FETÖ’nün Kırgızistan’da eskiden beri kökleştirdiği örgütsel yapı, Kazakistan’ın FETÖ ile mücadele kararıyla Kazakistan’dan Kırgızistan’a da geçişler olmasıyla ülke adeta bir örgüt üssü halini almıştır.

Bu bağlamda Kırgızistan’da demokrasi anlayışının oturması, devlet bilincinin kazanımı bölgesel gelecek açısından son derece önemlidir.

Sonuç:

52 Yaşındaki Caparov, ülkenin 6. Cumhurbaşkanı oldu!

Mikro Milliyetçi kanadın resmi iktidarı gerçekleşti.

Caparov istediği yönetim şekli ile başa gelmiş oldu.

Caparov, siyasi olarak Çin’e mesafeli, Rusya'yı ise Kırgızistan'ın en önemli müttefiki olarak adlandırdı!

Caparov hapisten çıktıktan sonra seçim kazanarak popülaritesini arttırdı.

Diğer adaylara karşı büyük bir farkla kazanmış oldu.

Kırgızistan, demokrasi açısından az da olsa bir ivme yakalama şansını elde eder mi bilinmez her ne kadar seçime katılım az da olsa seçime katılmayarak, bir nevi seçime inancının olmadığını ortaya koyan büyük bir kitle söz konusu ayrıca alışılagelmiş Orta Asya ülkelerinin yüzde 90’lara varan oy sonuçları neticesinde yüzde 79’luk bir oran, söz konusu katılımın daha yoğun olduğu da düşünülecek olursa bu 79’luk oranın 50’lere düşecek olması önemli bir ayrıntı ve bölge demokrasisi açısından da umut vericidir.

 

Yazan: Fatih DURAN

 

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...

Error: No articles to display