TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Erdoğan Biden ile görüşecek

Türk kaynaklar, İspanya’nın başkenti Madrid'de 28-30 Haziran'da yapılacak NATO Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında şu anda planlanmış bir görüşme olmadığını bildirdi. Türk heyetine başkanlık edecek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Birleşik Krallık Başbakanı Johnson ve ev sahibi ülke İspanya Başbakanı Sánchez ile görüşme yapması bekleniyor. (Middle East News)

Karadeniz’e tahıl koridoru için İstanbul’da hareket merkezi planı

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Meclis'te gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin Türk-Rus askeri heyetlerinin Moskova'da yaptığı görüşmeyi hatırlatarak, tahıl yüklü gemilerin Ukrayna limanlarından tahliyesi konusunda oluşturulması planlanan "tahıl koridoru" ile ilgili sorusu üzerine Akar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "gıda krizinin" çözümüne yönelik gerçekleştirdiği diplomatik çalışmalar ve direktifleri kapsamında Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile görüşmelerini sürdürdüğünü belirtti. (@tcsavunma)

Çavuşoğlu İsrail Dışişleri Bakanı ile görüştü

İki bakan görüşme sonrasında ortak basın açıklaması yaptı.Çavuşoğlu açıklamada, “Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki orman yangınlarına İsrail'in gösterdiği ilgi ve desteğe teşekkür ederiz. Geçen sene Türkiye'de de maalesef çok kötü orman yangınları olmuştu. Şimdi de Marmaris'te maalesef bir yangın var. Terör saldırılarına da izin vermemiz mümkün değil. Bu konuda gerekli mesajlar da verilmiştir. Diğer taraftan elbette Filistin-İsrail meselesi bizim gündemimizdeydi, benim ziyaretimde olduğu gibi. Bu konudaki beklentilerimizi ve hassasiyetimizi en iyi şekilde biliyor” dedi. İranlıların saldırı yapma ihtimali konusunda İsrail’in hiçbir şey yapmadan oturmayacağını söyleyen Lapid, “Vatandaşlarına İsrail içerisinde ve dünyanın dört bir yanında yapılacak olan saldırılara ilişkin çalışacaktır” ifadelerini kullandı. (@TC_Disisleri)

Çavuşoğlu İngiltere Dışişleri Bakanı ile görüştü 

Çavuşoğlu görüşme sonrasında birlikte yaptıkları açıklamada şöyle konuştu:

• İngiltere ile bölgesel konularda işbirliğine devam edeceğiz ve onunla ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz.
• Ukrayna limanlarından tahıl taşıma krizini çözmek için Rusya ve Ukrayna ile iletişim kuruyoruz

Kalın ve Sullivan Telefonda Görüştü

Ankara’dan yapılan açıklamada, görüşmede ikili siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanısıra Türkiye’nin NATO’daki rolü ve ittifaka katkıları, NATO Madrid Zirvesi, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvuru süreçleri, Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatı ve bölgesel konuların ele alındığı kaydedildi. Cumhurbaşkanlığı’nın açıklamasına göre Türkiye'nin NATO'daki kilit rolüne vurgu yapılan görüşmede, Madrid Zirvesi'nde ele alınacak yeni Stratejik Konsept, Ukrayna savaşı, terörle mücadele, gıda krizi ve diğer güvenlik konularıyla ilgili görüşler dile getirildi. Müttefiklerin, ortak güvenlik ve terör tehditlerine karşı tam bir uyum, birlik ve dayanışma içerisinde olması gerektiği vurgulandı. (VOA)

Terör Gündemi 

• İçişleri Bakanlığı, Diyarbakır'da gerçekleştirilen Eren Abluka-18 Operasyonu'nda, teröristlerle yaşanan silahlı çatışmada 2 askerin şehit olduğunu açıkladı.
• Milli Savunma Bakanlığı, yasa dışı yollarla Yunanistan’a geçmeye çalışan 10 şüphelinin sınır birlikleri tarafından yakalandığını, şüphelilerden birinin Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı Fetullah Gülen’in yeğeni Sümeyye Gülen olduğunu açıkladı.
• Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde gerçekleştirdiği arama-tarama faaliyetlerinde teröristlere ait silah ve mühimmat ele geçirdi.

2. AVRUPA:

İngiltere Dışişleri Bakanından Türkiye açıklaması

İngiltere Dışişleri Bakanı: “Türkiye, İngiltere için önemli bir ortaktır. Avrupa'nın önemli NATO müttefikleriyiz. Ankara'da Başkan Yardımcısı Fuat Oktay ile görüştüm ve enerji, savunma ve güvenlik gibi alanlarda işbirliğimizi derinleştiren İngiltere ve Türkiye hakkında konuştum. Ukrayna'yı desteklemek için birlikte çalışmaya devam ediyoruz”. Truss, Çavuşoğlu ile yaptığı görüşme sonrasında ise “ Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının bir sonucu olarak Avrupa güvenliği tehdit altında.Tahıl krizi önümüzdeki ay içinde çözülmeli, aksi takdirde sonuçlar felaket olacak” diye konuştu. (Middle East News)

Ukrayna ve Moldova AB üyeliği için aday statüsü aldı

Perşembe günkü AB zirvesi, Moldova ve Ukrayna için AB aday ülkelerinin statüsünü onayladı. Bu, Avrupa Konseyi'nin Perşembe günü Brüksel'deki ilk çalışma oturumunun sonuçlarının ardından başkanı Charles Michel tarafından açıklandı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kısa bir süre sonra neredeyse aynı anda yapılan iki ülkenin başvurularına ilişkin karar, üç hafta önce İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin çok sayıda büyük AB ülkesinin itirazlarını dile getirmesine rağmen oybirliğiyle alındı. (WSJ/moscowtimes)

Norveç, AB'ye gaz arzını artıracak

Avrupa Birliği , daha fazla doğal gaz tedarik etmek için Norveç ile anlaştı. Bloomberg'e göre, blok bu şekilde, en büyük tedarikçisi olan Rusya'nın üye ülkelerin neredeyse yarısına arzı kesmesinden sonra artan fiyatları düşürmeye ve arz istikrarını iyileştirmeye çalışıyor. (moscowtimes)

Ukrayna- Rusya Savaşında  Son Durum ve Dünyada Gelişmeler

• Pentagon, ABD'nin Kiev'e dört HIMARS çoklu fırlatma roket sistemi, 18 devriye botu, 36.000 top mermisi, 1.200 bombaatar ve 2.000 makineli tüfek tedarik edeceğini duyurdu.
• Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, ABD'nin gönderdiği Yüksek Performanslı Topçu Roket Sistemlerinin (HIMARS) Ukrayna'ya ulaştığını duyurdu.
• Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov: Ukrayna ile barış mümkün. Fakat Rusya’nın tüm taleplerinin Ukrayna tarafından yerine getirilmesinden sonra mümkün.
• Çeçen Lider, Zolote'de Kuvvetlerin Ukrayna Birliklerini Çevrelediğini İddia Etti. Çeçen lider Ramzan Kadırov, Rusya yanlısı güçlerin Zolote ve Gorskoye yerleşimleri arasında Ukrayna Ordusunu kuşattığını iddia etti.
• Ukrayna, Rusya'nın Sumi Bölgesine Fosfor Bombaları Yerleştirdiğini İddia Etti. Ukrayna'nın kuzeydoğusundaki bir bölge valisi, Rus güçlerinin sivil bir bölgede fosforlu silahlar kullanmasının ardından bir çocuğun hastaneye kaldırıldığını söyledi.
• Ukrayna Tugayı Tanklar Dahil 11 Rus Askeri Aracını İmha Etti. Görüntüler, Ukrayna'nın doğusundaki Kharkiv bölgesinde çok sayıda aracın Ukrayna mühimmatı tarafından vurulduğunu gösteriyor.
• Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky Perşembe günü Avrupa Konseyi'nin Ukrayna'ya Avrupa Birliği'ne (AB) katılım için aday statüsü verme kararını memnuniyetle karşıladı. Zelensky, "AB liderlerinin Avrupa Konseyi'nde Ukrayna'ya aday statüsü verme kararını içtenlikle takdir ediyorum. Bu, Ukrayna-AB ilişkilerinde benzersiz ve tarihi bir an" dedi.

Dünya Basını

Foreign Policy: Avrupa Birliği Çin'e Dönüyor. Ukrayna, dostane bir ilişki için tabuttaki son çivi olabilir.

Foreign Policy: Rusya Üzerindeki Realist Argümanları İyi Niyetle Ele Alın. Thucydides'in tarihinin gösterdiği gibi, gücü kullanmanın açık tartışmaya ihtiyacı var.

Foreign Policy: Polonya, Rusya ile Başa Çıktı. Reytingler bitti: Ve Biden, Putin'in yanında yer alıyor.

WSJ: Rusya'nın Brics Zirvesi'ne Hoş Gelmesi Batı ile Bağlantıyı Kestiğini Gösteriyor. ABD liderliğindeki Moskova'yı dışlama çabalarına meydan okuma, Putin'in Ukrayna işgalinden bu yana en yüksek profilli uluslararası toplantısında sergileniyor. 

WSJ: Nükleer Güç Geri Dönüşe Hazır. Sorun Reaktörleri İnşa Etmek. Batılı ülkeler, iklim değişikliğiyle mücadeleye yardımcı olmak ve Rus petrol ve gazına olan bağımlılığı azaltmak için nükleer enerjiye büyük bahisler yapıyor, ancak yıllarca uzak durduktan sonra santralleri inşa etme deneyimi konusunda yetersizler.

WSJ: Almanya, Rusya Arzı Kestikten Sonra Doğal Gazın Potansiyel Karlılıklarına Bakıyor. Potansiyel hareket, Avrupa'nın en büyük ekonomisini durgunluğa itebilir

Carnegie Europe: AB Neden Kapılarını Ukrayna'ya Açmalıdır? Ukrayna'ya AB aday statüsü verilmesi, hükümetine ve vatandaşlarına önemli bir sinyal gönderecek. Ancak bu, silah temini ve ülkenin yeniden inşasına verilen destekle el ele gitmeli.

Global Times: Çin, blok zirve öncesinde Çin karşıtı söylemi yoğunlaştırırken NATO'nun Asya erişimini 'tehlikeli' olarak kınadı.

Global Times: Xi, BRICS'i küçük çevreleri reddetmek için büyük bir aile kurmaya çağırıyor

Global Times: FM, Hindistan Büyükelçisi ile görüştü, “Çin ve Hindistan 'gelişmekte olan ülkeler için birlikte konuşmalı”

TNI: Ukrayna Krizinin Nedenleri ve Sonuçları. Ukrayna'daki savaş, öngörülebilir gelecekte çok daha kötüleşmesi muhtemel olan çok boyutlu bir felakettir.

TNI: Tanker Sorunları: Amerika'nın Bir B Planına İhtiyacı Var İran Stratejisi. Amerika Birleşik Devletleri ve ortakları, son misilleme olarak petrol tankerlerine el koyması gibi İran saldırganlığını önlemek için hızlı ve kararlı bir şekilde hareket etmelidir, aksi takdirde istikrarsızlaştırıcı tırmanışlar devam edecektir.

TNI: Yeniliğe Odaklanmak NATO'yu Kurtarabilir mi? NATO, üye ülkeleri aynı anda birbirine bağlarken ortaya çıkan teknolojik tehditlere karşı koyma yeteneğini güçlendirme fırsatına sahiptir.

TNI: Tayvan Neden Bağımsızlık İstiyor? Ekonomik ve jeopolitik faktörlerin yanı sıra, Tayvan'ın eğitim müfredatı Çin tarihi kapsamını azalttı ve Tayvanlı gençler arasında bağımsız bir kimlik geliştirdi.

TNI: Batı Rusya'yı nasıl müzakere masasına çekebilir? Ukrayna için bir tampon statüsünün müzakere edilmesi, Rusya'ya kendi ülkesinde başarı ilan etme fırsatı sağlayacaktır.

3. ORTADOĞU:

Irak Meclisinde İran’ın Desteklediği Partiler Güçlendi

Irak parlamentosunda bugün, güçlü Şii din adamı Mukteda es-Sadr'a sadık bir grubun yerini alarak İran destekli muhalefeti güçlendirecek yeni milletvekilleri yemin etti. Partisi İran’ın desteklediği bir grubun parçası olan Şii milletvekili Ahmed Rubai şu anda 329 sandalyeli parlamentodaki ana güç olduklarını söyledi. (VOA)

Ankara'da Lapid, İran'ın terörü bastırdığı iddiasının ardından Türkiye ile güvenlik bağlarını övdü

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Perşembe günü iki ülke arasındaki yakınlaşmayı pekiştirme amaçlı üst düzey görüşmeler için Ankara'da mevkidaşı ile bir araya geldiğinde, İran'ın İstanbul'da İsrail vatandaşlarını kaçırma veya öldürme planını engellemede Türkiye ile güvenlik işbirliğini övdü. Lapid'in Ankara'dayken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın görülen Türkiye Milli İstihbarat Teşkilatı başkanı Hakan Fidan ile de bir araya geldiği bildirildi. İbranice basında çıkan haberlere göre, ikili İran'ın iddia edilen saldırı planlarını engelleme çabalarını tartıştı. (timesofisrael)

İran, Devrim Muhafızları istihbarat birimi şefini görevden aldı

İran devlet televizyonu Perşembe günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın İslam Devrim Muhafızları istihbarat biriminin güçlü şefi Hüseyin Taeb'i görevden aldığını söyledi. İran'ın baş düşmanı İsrail'i suçladığı bir dizi yüksek profilli olayı takip ediyor. İran devlet medyası bu hareket için bir neden belirtmedi, ancak Bay Taeb'in muhafızların başkomutanı Hüseyin Salami'nin danışmanı olacağını söyledi. (thenationalnews)

İran ve Rusya Dışişleri Bakanları uzun vadeli 'işbirliğini' görüştü

İki bakan ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Abdullahiyan, Lavrov ile ikili ilişkilerin en önemli konularını, bölgesel ve uluslararası konuların yanı sıra iki ülke arasındaki Kapsamlı Uzun Vadeli ve Stratejik İşbirliği Anlaşması’nı görüştüklerini kaydetti. İranlı Bakan, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nda İran'ın çıkarlarını ve pozisyonlarını desteklemede verdiği katkı için Rusya'ya teşekkür ettiğini ifade etti. (Şarkul Avsat)

Suriye Kısa Kısa

• SOHR: Halep'in doğusunda, Menbiç kırsalında Rus subaylarından oluşan bir heyete eşlik eden Rus zırhlı araçlarını görüntüledi
• Türk topçu birlikleri Afrin kırsalında Şerava ilçesine bağlı Beni ve Abyan köylerindeki terör örgütü PKK/SDF hedeflerini vuruyor
• Haseke kuzeyindeki Derbesiye kasabasında Türk ordusu ve Rus ordusu ortak devriye görevi icraa ediyor.
• TSK Tel-Rıfat’ın Kuzeyindeki Mare-Tilalin yoluna beton bloklar inşa etti.

4. AFRİKA:

Afrika Birliği, Sudan'da diyalog için kurulan üçlü mekanizmadan çekilmediğini duyurdu

Afrika Birliği (AfB), Sudan'daki siyasi krizin çözümüne yönelik askerle sivil kanat arasında yürütülen müzakereleri kolaylaştırmak için Birliğin yanı sıra Birleşmiş Milletler (BM) ve Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesince (IGAD) kurulan üçlü mekanizmadan çekildiği iddialarını reddetti. AfB'den yapılan yazılı açıklamada, Birliğin, üçlü mekanizmanın kurulması ve çalışmalarında ciddi şekilde aktif rol aldığı belirtildi. Açıklamada, AfB Temsilcisinin, dünkü konuşmasında, şeffaf olmadığı gerekçesiyle diyalogla ilgili bazı faaliyetlere katılmayacağını vurguladığı, dolayısıyla mekanizmadan çekilmelerinin söz konusu olmadığı kaydedildi. (Şarkul Avsat)

Çin Dışişleri Bakanlığı, Taliban bağlantılı Afgan Maslahatgüzarı ile ilk kez görüştüğünü açıkladı

Çin Dışişleri Bakanlığı Asya İşleri Dairesi genel müdür yardımcısı Chen Song, Çarşamba günü Pekin'deki Afgan Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Sayed Mohiuddin Sedat ile bir araya geldi. Toplantıya ilişkin bilgiler ilk olarak Çin Dışişleri Bakanlığı Asya İşleri Dairesi'nin resmi WeChat hesabında yayınlandı. (Global Times)

Çin, Pakistan'a 2. Tip 054A/P firkateyni teslim etti

Çin, dört güçlü Tip 054A/P fırkateyninin ikincisini Perşembe günü Pakistan Donanması'na teslim ederek bölgede barış ve istikrarın direği olarak hizmet eden iki komşu ülke arasındaki dostluğu vurguladı. (Global Times)

5. ASYA/PASİFİK:

Kuveyt Parlamentosu Emir ve Veliaht Prens tarafından feshedildi

Kuveyt Emiri Şeyh Nawaf ve Veliaht Prens Şeyh Meşal Çarşamba günü Parlamento'yu feshetti ve erken genel seçim çağrısında bulundu. Şeyh Meşal, televizyonda millete hitaben yaptığı konuşmada, "Ülkeyi her taraftan kuşatan tehlikeler ve krizler var" dedi. (thenationalnews)

6. ABD:

ABD, Ukrayna'ya 450 milyon dolarlık yeni askeri yardım yapacağını duyurdu

ABD, Şubat ayının sonundan bu yana 6 milyar doları aşan Ukrayna'ya askeri yardımını artırmaya devam ediyor. Perşembe günü Beyaz Saray, Ukrayna ordusu için HIMARS çoklu fırlatma roket sistemlerini içeren 450 milyon dolarlık başka bir ekipman ve silah paketi duyurdu. CNN'in bildirdiğine göre, 70 km'ye kadar mesafedeki hedefleri vurabilen dört kurulum, Pentagon'un depolarından Kiev'e teslim edilecek . (moscowtimes)

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Donfried'den Türkiye'ye destek açıklaması

ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya İşleri Müsteşarı Karen Donfried, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği konusundaki meşru endişelerini tanıdıklarını belirterek, bu sorunların en yakın zamanda çözüleceğini düşündüklerini kaydetti. Menendez, Türkiye'nin söz konusu iki ülkenin NATO üyeliğine yaptığı itirazın Rusya'nın çıkarlarına hizmet ettiğini öne sürmesi üzerine Risch, "Hem İsveç hem Finlandiya, bize Türkiye ile görüşmelerini iyi niyetle yaptıklarını bildirdiler. Bu konuyu bu ülkelere bırakmak en iyisi. Ama şunu da söyleyelim, bu konu bir an önce kapanmalı" yorumunu yaptı.

7. RUSYA:

Rusya Devlet Duması, Kaliningrad'a bir koridor uğruna Litvanya'nın bir kısmını ele geçirmeyi önerdi

Devlet Duma Savunma Komitesi üyesi Korgeneral Andrey Gurulev, Rusya ile kargo iletişimi kesilen Kaliningrad bölgesine tedarik sorununun askeri yollarla çözülebileceğine inanıyor. Rusya-1 kanalında Vladimir Solovyov'un programında konuşan Gurulev, Rusya'nın Belarus ile Litvanya sınırına koridoru geçerek Kaliningrad'a girecek bir grup yerleştirmesi gerektiğini söyledi. Gurulev'e göre, Litvanya'yı birleşik enerji tedarik sisteminden (BRELL halkaları) ayırmaya yönelik öneriler, Litvanya için “kritik” sorunlar yaratmayacaktır. (moscowtimes)

Üç ton Rus altını İsviçre'ye ihraç edildikten sonra kayboldu

Ulusal gümrük istatistiklerine göre, Mayıs ayında alındığı İsviçre'de tonlarca Rus altını yerin dibine girmiş gibi görünüyor. Savaşın başlangıcından bu yana 3,1 tonluk ilk teslimat, Batılı bankaların ve rafinerilerin Rus altınına "boykot" ilan ettiği Mart ve Nisan aylarında iki aylık bir aradan sonra gerçekleşti. Bloomberg'e göre, altın ithalatı İsviçre gümrüklerinde kaydedildi. Ama kaderi bir sır olarak kalıyor. (moscowtimes)