28 Ağustos'ta önce Hong Kong merkezli Ming Bao gazetesinde ve hemen ardından ABD merkezli Stratfor sitesinde yayınlanan haberlere göre Çin ekonomisinin önemli yöneticilerinden olan Merkez Bankası Başkanı Xiao Chuan Zhou ülkesinin ABD tahvillerine yaptığı yatırımdan kaynaklanan neredeyse yarım trilyon dolara varan bir kayıptan sorumlu tutuluyordu,
Haberlere göre Zhou ölüm cezasına çarptırılabilirdi ve kendisinden 10 Ağustos tarihinden beri haber alınamıyordu. Haberin ardından bu iddialara yer veren Çin'deki internet sitelerinin tamamı erişilemez duruma geldi. İddialar henüz kanıtlanmış değil ancak Merkez Bankasının yaptığı resmi yalanlama ve bankanın resmi internet sitesinde yayınlanan birkaç fotoğraf dışında Zhou'dan henüz bir haber bulunmuyor. Adının Çin'de internet üzerinde aranmasına getirilen kısıtlama da soru işaretlerinin artmasına neden oluyor.[1]
Doğruluğu henüz teyid edilmemiş iddialara göre Zhou'un ABD tahvillerine yatırdığı yarım trilyon doların kaybedildi ve merkezi hükümetin Zhou da dahil birçok yöneticiyi cezalandıracağı belirtiliyor. ABD merkez bankasından Donald Kohn'un ise Zhou'un cezalandırılması durumunda İsviçre'de hesapları bulunan 5000 üst düzey Çinli yetkilinin banka hesap bilgilerinin kamuoyuna duyurulacağını söyleyerek Çin'i tehdit etti. Bunun yanında Çin'de yayınlanan internet bloglarında da Zhou'un göreve geldiğinden beri ABD'nin para politikalarını destekleyen bir çizgi izlediği ve 2008'deki finansal krizden sonra da ABD devlet tahvillerini almaya devam ettiği şeklinde eleştiriler yer alıyor. Ayrıca Zhou'un bir önceki Çin Devlet Başkanı Jiang Ze Min'in desteklediği bir yönetici olduğu ve daha önce meydana gelen birçok yolsuzluk suçlamasından da yara almadan kurtulduğu ifade edilmektedir. Ancak yeni Devlet Başkanı Hu Jin Tao ve Başbakan Wen Jia Bao'nun döneminde birkaç kez denetlenen bankada henüz halka açıklanmasa da büyük bir yolsuzluğun olduğu ifade edilmektedir.[2]
Sonuç:
İddialar ile ilgili olarak ABD ve Çin kaynaklarına dayandırılan yorumlarda ABD hazine kağıtlarının Çin Merkez Bankası tarafından alınmasının Çin'in devlet politikası olduğu bilgisi verilmekte ve bunun Zhou'un tek başına alabileceği bir karar olmadığı dile getirilmektedir. ABD kaynakları Zhou'un ilticası ya da ABD'nin korumasında olduğu konusunda da bir işaret ya da kanıt olmadığını belirtmektedirler. Ayrıca ABD hazine kağıtları da değer kaybetmiş durumda değildir. Dolar Yuan karşısında 2008'den beri aynı düzeydedir ve pariteden kaynaklanabilecek bir zarar söz konusu değildir. Ancak kaynaklara göre 430 milyar doları bulan bir meblağın çalınması ya da zimmete geçirilmiş olması ihtimali bulunmaktadır. Bu miktar Çin'in 2,5 trilyon dolarlık yabancı para rezervinin neredeyse beşte biridir. Aynı kaynaklar iddiaların yönetim içerisindeki bir güç mücadelesinden kaynaklandığını da eklemektedirler. 2012'de Çin Komünist Partisi'nde yeni lider kadrolarının belirleneceği düşünülürse bu oldukça ciddi bir ihtimaldir. İddiaların ortaya atılmasından sonra piyasalarda herhangi bir düşüş yaşanmış değildir.[3] Ancak önümüzdeki günlerde iddiaların doğruluğunu teyid edecek gelişmeler yaşanırsa gerek Çin, gerek ABD ve hatta dünyanın geri kalanı için şok edici gelişmeler yaşanabilir. ABD'ye iltica ettiği iddia edilen Zhou iki ülke arasında bir krize neden olabilir. Ekonominin çok kırılgan olduğu bir dönemde böyle büyük bir skandal bütün dünyayı etkileyecek sonuçlar doğurabilir.
[1] http://www.ibtimes.com/articles/47452/20100830/china-central-bank-defection.htm
[2] http://www.kanzhongguo.com/node/366213
[3] http://blog.washingtonpost.com/spy-talk/2010/08/zhou_xiaochuan_defection_rumor.html#more
