F-15I ve F-16I tipi İsrail savaş uçaklarının Akdeniz üzerinden havada yakıt ikmali yaparak Ege ve Akdeniz’e gelip Yunan uçakları ile ortak hava tatbikatı yapmalarını 21YYTE sitesinde, fikir tankında 11Ekim günü birlikte değerlendirmiştik[1]. Andromeda 2013 adı verilen bu tatbikatta Yunan hava kuvvetlerine bağlı savaş uçakları, senaryo gereği İran’a saldırıda bulunan İsrail Hava Kuvvetlerine ait uçakları karşılama ve onlar ile hava muharebesine girme rolünde idiler. Ayrıca Girit’te kurulu bulunan Yunan S-300 PMU-1 tipi hava savunma füze bataryası[2] İran’a saldırmakta olan İsrail uçaklarına karşı “yerden savunma rolünü” Andromeda 2013 tatbikatında üstlenmişti. İsrail uçaklarını kullanan pilotlar tatbikat bitiminde yere inmeden havada yakıt ikmali ile İsrail’deki üslerine dönerek uzun menzilli (yaklaşık 2000km) uçuşu havada yakıt ikmali ile tamamlama yönünde önemli bir tecrübe geliştirmiş oldular.

15-16 Ekim tarihlerinde yapılan Minoan Star 2013 adlı tatbikat ise, İsrail CSAR (Combat Search And Rescue-Muharebe Arama ve Kurtarma) helikopterleri CH-53 ve UH-60 katılımı ile icra edildi[3]. İran’ın kuzey bölgesinde düşürülen İsrail Hava Kuvvetleri uçaklarının hayatta kalan pilotlarını arama ve kurtarma senaryosunu çalışmak için İran coğrafyasına çok benzer olarak değerlendirilen Girit adası bu senaryonun tatbikat alanı olarak seçilmiştir. Senaryo gereği “Azerbaycan” topraklarına üstlenen İsrail helikopterleri (not: çok muhtemelen Hazar denizi üzerinden alçak irtifada uçarak gelecekleri planlanmıştır) İran kuzeyinde düşürülen İsrail uçaklarının hayatta kalan pilotlarını kurtarmak için operasyon yapacaklardır. Azerbaycan topraklarındaki İsrail helikopter üssünden kalkacak silahlı “muharebe arama ve kurtarma” helikopterlerine pilotların nerede oldukları bilgisinin, pilotların üzerindeki radyo ve GPS vericilerinin yaydıkları sinyalleri tespit eden havadaki İsrail KingAir C-12 komuta-kontrol uçağı tarafından bildirileceği ifade edilmektedir. İran’ın kuzeyinde bahsedilen nükleer/askeri hedeflerin başkent Tahran’daki Parçin askeri tesisleri, Kum[4] ve Natanz kentlerindeki Uranyum zenginleştirme tesisleri olabileceği değerlendirilebilir. Yine belirtmek gerekir ki Minoan 2013 tatbikatına katılmak için İsrail’den kalkan ve içerisinde silahlı arama ve kurtarma komando timlerini taşıyan, 1000km uçmuş olan helikopterler 2adet C-130 havada yakıt ikmali uçağı ile desteklenerek yere inmeden gelmişlerdir.

Harita1- İsrail’in Yunanistan İle Yaptığı Tatbikat Sahası ve Denediği Olası Senaryolarda Planlanan Uçuş Rotaları

SONUÇ:

Yunanistan’ın İsrail’e verdiği askeri işbirliği desteği, Türk kamuoyunda yeterince mercek altına alınan bir konu değildir.Akdeniz ve Kıbrıs güneyinde tek taraflı açıklamalar ile Rum ve Yunan ikilisi tarafından ilan edilen ekonomik münhasır alanlarda başlatılan hidrokarbon aramaları ve İsrail-Kıbrıs Rum kesimi ortak dogalgaz çıkartma işbirliği, “”Yunan ve İsrail askeri ilişkisinin”” yoğunlaşmasına destek vermiş ve vermeye devam etmektedir. İsrail’in bu konuda ekonomik neden/askeri-politik menfaat için Yunan-Rum tarafında yer alması, Türkiye’nin Kıbrıs’ta savunduğu ve KKTC’nin menfaatine olan ilkeler ve çıkarlarımız açısından son derece olumsuzdur. Türkiye ve KKTC, Rum yönetiminin Kıbrıs adası çevresinde tek taraflı kararlar ile çizilen ekonomik alanları tanımadığı için bu bölgeden çıkarılacak hidrokarbon (petrol, doğalgaz ve türevleri) kaynaklarının sadece Rum yönetimi tarafından işletilmesi konusunda hemfikir değildir.

15-16 Ekim’de Cenevre’de Birleşmiş Milletler ile İran arasında, İran’ın Nükleer Programı üzerinde bir dizi görüşmeler yapılmış ve 07-08 Kasım tarihlerinde devam edilmesi kararı verilmiştir. Hali hazırdaki bu görüşmelerin sonuçlarını değerlendirmeden, İsrail’in İran’a karşı Yunanistan ile işbirliği halinde devam eden bu tatbikatları bölgemiz ve dünya barışına asla hizmet etmeyen kışkırtıcı hal ve davranışlar olarak tespit edilmektedir. Dost ve kardeş ülke Azerbaycan’ın tatbikat senaryosunda yer aldığının basına yansıması Azerbaycan-İran ilişkilerini zedeleyecek ve Azerbaycan’ın milli menfaatlerine aykırı gelişebilecek olan durumdur. Bu konuda “Azerbaycan’ın Yunanistan ve İsrail ikilisine diplomatik nota vererek” bu tür savaş kışkırtıcı senaryolara alet edilmek istemediğini bildirmesi doğru bir davranış olacağı da değerlendirilebilir. Ayrıca Andromeda 2013 tatbikatı esnasında Türk Donanmasının F-511 bordo numaralı yeni tip Heybeliada Fırkateyni’nin tatbikat alanına girerek kışkırtıcı davranışlarda bulunduğu Yunan medyasına yansıyan haberler arasındadır[5].