C4ISRNet'de yayımlanan habere göre, bu iki F-35'in bir Alman Savunma Sanayi şirketi olan Hensoldt 'un üretmiş olduğu yeni tip bir Radar sistem vasıtasıyla tespit ve takip edildiği bildirildi.
Bu rapora göre bu şirket, bir adet sistemini Berlin Airshow'un yapıldığı gösteri alanına, diğerini de pistin alt tarafında bulunan bir Midilli at çiftliğinin bulunduğu bölgeye kurarak pasif tespit ile F-35'leri yaklaşık 150 km (93 Mil) takip ettiğini iddia etmektedir.
Halbuki, Hava Gösterisi sırasında F-35'ler hiç uçuş yapmamıştı, bu nasıl olabilirdi ? Bu haber üretici firma Lockheed Martin firmasının duymak istediği en son haber olsa gerek değil mi?
Böyle bir tespitin Hava Gösterilerinin bitimini takiben F-35'lerin ABD'ye dönüş için kalkış ve sonrasında yapıldığı düşünülmektedir. Peki F-35'ler Berlin Airshow esnasında neden uçuş yapmamıştı? Bu konuda da Lockheed Martin yetkilileri planlanmış herhangi bir gösteri uçuşlarının olmadığı yönünde cevap vermektedirler.
Peki düşük görünürlüğe sahip F-35'ler nasıl oldu da Hensoldt üretimi TwInvis radar sistemi tarafından 150 km boyunca takip edildi?
Evet, bu haberin doğruluk yüzdesinin oldukça yüksek olduğunu düşünüyorum. Söz konusu yeni tip radar sistemi bu tespiti yapmış olabilir. Bu yeni tip radar sisteminden kastedilen aslında Pasif Tespit sistemidir. Daha önceki yazılarımızda ifade ettiğimiz Karşı-Stealth teknolojilerinden bir tanesidir.
Alman Pasif Radarının F-35 tespitine olanak sağlayan nedenlerden birisinin F-35 üzerinde bulunan ADS-B (GPS ile birlikte çalışan hassas pozisyon üreten hava sahası gözetleme alanındaki en son teknoloji ürünü) cihazının açık konumda olması ve yayın yapıyor olmasından kaynaklandığı ifade ediliyor.
Bu doğru bir yaklaşımdır, çünkü pasif sistemler hava platformları üzerinden yapılan her türlü emisyonu pasif olarak dinleyerek hava araçlarının yerlerini tespit edebilmektedirler.
Fakat, buna ilave olarak F-35 gibi platformları üzerinden hiç bir emisyon yapılmasa bile bu Alman Pasif Radar tarafından F-35 uçağını tespit edilebileceğini değerlendiriyorum. Şimdi sisteme kısaca bir göz atalım;
Söz konusu sistem gözetleme ve durumsal farkındalık sağlayan bir Pasif Radar'dır. Sistem RF enerjisinin yoğun olarak kullandığı bölgelere yerleştiriliyor ve hedeften yansıyıp gelecek herhangi bir enerjiye ihtiyaç duymuyor, sahada mevcut olan VHF analog ve dijital Radyo/TV vericilerinin yaydığı enerjileri kullanmaktadır.
(Hensoldt Pasif Radar tarafından oluşturulan Güney Almanya Hava Sahasını Gösteren Hava Resmi)
Sistem karıştırılamıyor, boşluk doldurma görevi yapabiliyor, elektromanyetik yoğunluğun olduğu bölgelerde ve örtülü operasyonlarda kullanılabiliyor.
Bu Pasif Radar'ın FM yayınlarda tespit mesafesi büyük uçaklarda 250 km, DAB/DVB-T yayınlarda küçük uçaklarda yaklaşık 100 km olarak verilmektedir.
Sistemin ana çalışma mantığı şöyle anlatılabilir. Bu sistemin; Radyo, TV istasyonu , Cep telefonu kule ve Ticari radar sinyallerini kullanarak ve bu sinyaller denizinin içinde hareket eden uçaklara çarpıp dönen sinyaller üzerinde algoritmalar oluşturarak uçak pozisyonunu tespit ettiği, oldukça kapsamlı işlem gücü ve sinyal işleme yazılımına sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Böyle bir sistem için uçak gövdesinin Stealth özellik taşıması bir önem taşımıyor. Her tipte uçağı tespit edebilmesi söz konusudur. Yani F-35'i yakalayabiliyorsa Su-57 uçağını da tespit edebilecek demektir. Kısacası gelecekte Stealth uçakların korkulu rüyası haline gelebilir.
Sonuç olarak, bu Pasif Radarı, Karşı-Stealth teknolojisi olarak rahatlıkla nitelendirebiliriz, fakat böyle bir teknolojinin başarılı olabilmesi hedef bölgesinde çok miktarda VHF yayın yapan istasyonların olmasına bağlıdır. Diğer taraftan hedef bölgesinde çok sayıda VHF yayın yapan istasyonlar olsa bile, hedefe taarruz öncesinde ve esnasında bu tip istasyon yayınları karıştırma ile etkisiz hale getirilebilecektir. Bu da bu Pasif Radarın performansı üzerinde etkili olabilir.
Ancak her şeye rağmen, bu Pasif Radarın 4ncü ve 5nci Nesil uçaklar için gelecekte önemli bir tehdit teşkil edeceğini düşünüyorum.
Türkiye, benzeri sistemleri yerli olarak üretilebilir veya üreticisinden tedarik edilebilir. Bu tip sistemlerin Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde konuşlandırılarak bölgemizdeki İsrail, ABD ve İngiliz F-35 uçuşlarının takibinin sağlanması ile sınır bölgesi gözetlemesinde kullanılmasının değerlendirmeye alınmasının yararlı olacağını değerlendiriyorum.
KAYNAKÇA:
https://www.c4isrnet.com/intel-geoint/sensors/2019/09/30/stealthy-no-more-a-german-radar-vendor-says-it-tracked-the-f-35-jet-in-2018-from-a-pony-farm/
https://www.popularmechanics.com/military/aviation/a29307410/radar-tracking-f-35/
https://www.trig-avionics.com/knowledge-bank/ads-b/introduction-to-ads-b/
