ABD ve Rusya, Suriye'nin nasıl paylaşılacağı konusunda anlaştı! Peki ya Türkiye?

Dün iki haber birden kamuoyuna yansıdı. Birincisi ABD ve Rusya'nın Suriye'deki hava operasyonlarında çatışmanın önlenmesi konusu. Diğeri de aralarında Türkiye'nin de olduğu Suriye ve Irak'ta IŞİD'e karşı operasyonlar yürüten 9 ülkenin Esadlı geçiş konusunda uzlaşmaya vardığı haberleri. BU HER İKİ GELİŞME SURİYE KRİZİNİN ÇÖZÜMÜNDE RUSYA'NIN İNİSİYATİFİ ELE GEÇİRDİĞİNİ VE RUS PLANININ ANA HATLARININ BELİRTİLEN İKİ MUTABAKATTA ESAS ALINDIĞINI GÖSTERMEKTEDİR. DİĞER BİR SONUÇ DA BU İKİ MUTABAKATLA SURİYE'NİN AMERİKAN VE RUS ETKİ/NÜFUZ ALANLARINA BÖLÜNMESİ KONUSUNDAKİ ABD-RUSYA ANLAŞMASININ DA BİR NEVİ İFŞASIDIR. Ne demek istediğimizi şöyle anlatalım: ABD ve Rusya'nın Suriye'deki hava operasyonlarında çatışmanın önlenmesi konusunda neler üzerinde anlaştığına dair açıklamalara baktığımızda biribirlerine hedef bilgilerini, operasyon bilgilerini paylaşmayacak ABD ve Rusya'nın savaş uçaklarının çatışmaması için aynı harekat sahasını yani hava sahasını kullanmama konusunda anlaştığını söyleyebiliriz. Bunun pratikteki anlamı ise Rusya'nın 30 Eylül'de Suriye'de başlayan operasyonları ile askeri konuşlanmasına ve bununla eş zamanlı olarak ABD'nin yaptığı operasyonlara baktığımızda daha net ortaya çıkmaktadır. Buna göre Halep-Hama-Şam hattının batısı Rus hava sahası, Rakka-Halep hattının kuzeyi ABD hava sahası, diğer bölgeler yani hemen hemen tümü IŞİD kontrolünde olan diğer bölgeler ise ortak hava sahası olarak tesis edilmiş durumda. Artık bir Rus nüfuz alanı haline gelmiş olan Suriye'nin batısında Rusya'nın konuşlandırdığı füze savunma ve elektronik harp sistemleriyle fiilen uçuşa yasak saha (Esad için güvenli bölge) tesis ettiğini, bu bölge içindeki Esad'a karşı savaşan ABD, S.Arabistan ve Türkiye'nin desteklediği sözde ılımlı silahlı muhaliflerin (aslında El Kaide bağlantılı gruplardır) de Rusya'nın hedefi olacak şekilde ABD'nin tarafından terk edildiğini ancak yine de giderayak Rusya'yı biraz uğraştırmak için ABD'nin onayıyla S.Arabistan tarafından aralarında 500 adet TOW silahının bu silahlı muhalif gruplara verildiğini görüyoruz. Böylece Rusya Suriye'den Doğu Akdeniz'e çıkışlrı tamamen kontrol altına aldığını, muhtemel bir Kürt koridorunun denize çıkışının mümkün olamayacağını ancak Rusya ya da Esad'ın izniyle muhtemel bir Kürt petrolünün boru hattının Esad'ın kontrolündeki bölgeye gelebileceği, eğer gelirse vananın kontrolününün Esad'da olacağını söyleyebiliriz. ABD'nin ise kendine düşen nüfuz alanında yani Suriye kuzeyinde öncelikli olarak Cerablus-Azez hattını IŞİD'ten temizleyecek şekilde içinde ağırlıklı olarak PYD/YPG'nin olduğu yeni oluşumunu (Demokratik Suriye Güçleri) burada görevlendireceğini bekleyebiliriz. Türkiye'nin bu hattın PYD/YPG kontrolüne geçmesine yönelik itirazını ortadan kaldırmak için tesis edilen Demokratik Suriye Güçleriyle yapılacak bu operasyonla Kürt koridorunun fiilen tamamlanmış olacağını öngörebiliriz. Çünkü Cerablus-Azez hattında fiilen PYD/YPG güçleri yer alacak olup, Demokrtaik Suriye Güçleri içinde yer alan Suriye Arap Koalisyonu adı altındaki silahlı Arap grupların ise güneye yani Rakka'ya yapılacak operasyonlarda kullanılması planlanmaktadır. Çünkü PYD/YPG Rakka'dan ziyade Fırat'ın batısına geçecek bir opersayonu istemekte ve ona göre hazırlık yapmaktadır. Buradaki kritik nokta Akdeniz'e ulaşması hedeflenen Kürt koridorunun denize hangi noktadan çıkacağıdır. Rusya/Esad son hamlelerle Suriye topraklarında bunun önünü kapattığına göre geriye Türk toprağı Hatay kalmaktadır! Türkye dahil ABD liderliğindeki IŞİD karşıtı koalisyonun 6 ay süreli Esad'lı geçiş döneminde anlaştığı haberine gelirsek, bu da Rusya'nın etkisini gösteren bir gelişmedir. Daha düne kadar Esad'a karşı çıkan bu ittifak, 6 aylık sürede Esad kalabiliri kabul etmekle aslında Rusya'nın Esad'ın gidip gitmeyeceğine Suriye halkı karar verir yani bu karar sürecine kadar Esad yönetimde kalır duruşunu kabul etmiştir. Esad'ın dün Putin'le görüşmek üzere Moskova'da olması Rusya'nın Esad'ın arkasında olduğunu göstermesi aslında 6 aylık Esad'lı geçiş sürecinin Türkiye ve S.Arabistan gibi keskin Esad karşıtı ülkeleri ikan etmek üzere belirlenmiş (ABD-Rusya anlaşmasıdır!) bir öneri olduğunu, bu 6 ayın aslında Esad'la devam etme fikrine ikna ya da hazmetme süreci olacağını söyleyebiliriz. Yukarıda belirtilen bütün alternatifleri dikkate aldığımızda konuyu şöyle toplamak mümkün olacaktır. Suriye'deki savaş bir şekilde sona erdirildiğinde Suriye eski Suriye olmayacaktır. Çünkü Rusya ve ABD'nin nihai hedefleri farklılık göstermektedir. Asgari müştereklerde anlaşıldığında orta vadede (5-10 yıl) hüküm sürecek federal bir Suriye'yi görmemiz muhtemeldir. Yani orta vadede Suriye ve Irak'ın resmen parçalanması gerçekleşmeyecektir. Çünkü Büyük Ortadoğu Projesinin (BOP) bölgeyi dönüştürdüğünde nasıl bir şekil alacağını gösteren haritalara benzer sınırların oluşup oluşmayacağını görmek için Türkiye'nin PKK terör örgütüyle mücadelesinin ya da bazılarına göre müzakeresinin sonucunu beklemek gerekecek.