Avrasya Halkları Avrasya Birliği'ne Nasıl Bakıyorlar?

Avrasya Kalkınma Bankası tarafından Bağımsız Devletler topluluğuna üye olan 11 ülkede 14.000 kişinin katılımıyla bir anket gerçekleştirildi. Anket sonuçları, zaman içinde Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerindeki halkların “Gümrük Birliği üyeliği” seçeneğine sıcak bakmaya başladığını gösteriyor. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Avrasya Kalkınma Bankası Basın Servisi, Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya’nın halkı Gümrük Birliği ve Tek Ekonomik Alanı üyeliğini desteklediği ve tüm faaliyetlerine sıcak baktığını bildirdi. Ankete göre, Kazakistanlıların %73’ü, Rusyalıların %67’si ve Beyaz Rusyalıların % 65’i Gümrük Birliği’ni destekliyor. Önceki yıl yapılan ankete göre, Gümrük Birliği ve Tek Ekonomik Alanı üyeliğini destekleyenlerin sayısı Kazakistan’da %7, Beyaz Rusya ve Rusya’da %5 oranında arttı. Bununla birlikte, Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya tarafından kurulu olan Gümrük Birliği ve oluşturulmakta olan Avrasya Ekonomik Birliği’ne katılması teklifine Özbekistan halkının % 77’si, Tacikistan halkının % 75’i, Kırgızistan halkının % 72’si ve Ermenistan halkının % 67’si sıcak bakıyor. Gürcistan’da “Gümrük Birliği üyeliği” seçeneği halkın %59’u seçerken Azerbaycan’da bu rakam % 37, Moldova’da % 24 ve Ukrayna’da % 28 oranında, denildi. Sonuçlara göre, Türkistan’da yaşayan halkların BDT’nin batı kısımlarında yaşayan halklara göre Gümrük Birliği’ne daha sıcak baktığını göstermektedir. ( http://turkkazak.com/site/?p=33956 ) Kırgızistan ve Tacikistan’ın yalnızca halkları değil devlet yönetimi de Avrasya Ekonomik Birliği’ne hazırlık çalışmalarına zaten 2013 başında başlamış ve bunu kamuoyuna duyurmuştur. Ancak Özbekistan’ın birliğe katılma yönündeki niyeti henüz netleşmemiştir. Zira Özbekistan, Türkistan devletleri arasında Rusya ile ilişkilerine en fazla mesafe koyan ülkedir. Ayrıca Özbekistan lideri Kerimov Avrasya Birliği’nin gündeme geldiği 1994 yılından bu yana, bu birliğin Rusya’nın emellerine hizmet ettiğini ve tekrar Rusya’nın etkisine girmek istemediklerini defalarca dile getirmiştir. 1994’ten bu yana geçen zaman içinde Rusya kaybettiği siyasi ve ekonomik gücü tekrar kazanma yönünde hızlı adımlar atarken güvenlik alanında da Türkistan’da ağırlığını yeniden artırmayı başarmıştır. Özellikle 2014 sonrası ABD’nin ve NATO’nun Afganistan’dan çekileceğini duyurması, Özbekistan’ı güvenlik konusunda endişelendirmektedir. Bu endişe Özbekistan’ın Rusya ile yakınlaşmasını sağlamaktadır. Bundan dolayı Rusya’nın Özbekistan ile ilişkilerini geliştirmesi ve Özbekistan’ın Avrasya Ekonomik Birliği’nde yer alması önümüzdeki dönemde gerçekleşebilir. Ancak bu ihtimal diğer Türkistan devletleri ile kıyaslandığında daha zordur.