En Büyük Bağışçı Türkiye, Somali'ye Doğrudan Bütçe Desteğini Durdurdu.

Türkiye, Somali’ye doğrudan bütçe yardımını durdurarak yirmi yıldan uzun süren bir kaosun ardından ülkeyi yeniden inşa etmeye çalışan hükûmetin önemli bir finans kaynağını kesti. Türkiye, Somali hükûmetinin önemli bir müttefiki. 2011’deki kıtlıktaki geniş çaplı insani yardım girişimi, özellikle de Ankara’nın hastaneler yapmaya ve Somali genelinde yardım dağıtmaya devam ederken, ülkeyi birçok Somaliliye sevdirdi. Türkiye, Somali hükûmetini, milyarlar vadeden ancak bunu doğrudan bütçe desteği olarak yapmayan Batılı hükûmetlerin aksine doğrudan nakit yardımıyla desteledi. Türkiye Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, Reuters’a, doğrudan bütçe yardımıyla ilgili ödemelerin 2013 sonunda durduğunu söyledi. Hükûmetin bütçesi 110 milyar dolarken Türkiye’nin 2013’te Somali’ye ne kadar nakit bağışı yaptığı belli değil. Somali’nin eski merkez bankası başkanı Abduselam Ömer, yedi aylık görevi süresince yardım miktarının aylık 4,5 milyon dolar olduğunu ve bunun merkez bankasına nakit olarak ödendiğini söyledi. Bir Somalili hükûmet yetkilisi, yardımın 2013 sonunda durduğunu doğruladı ancak hükûmetinin, “ödemelerin yeniden başlamasını umduğunu” söyledi. Ödemelerin 2014’te yeniden başlamasına ilişkin planların olup olmadığı veya doğrudan bütçe yardımının yeniden başlamasına dair görüşmelerin yapılıp yapılmadığının sorulması üzerine Türk yetkili, “Bu aşamada böyle bir planımız yok. Gündemimizde değil.” dedi. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansından (TİKA) bir yetkili, Somali’deki projelerinin etkilenmediğini ve devam edeceğini söyledi. Türkiye’nin mevcut hükûmete desteği, temmuzda Mogadişu’daki Türkiye Büyükelçilik yerleşkesine saldırarak üç kişiyi öldüren ve dokuz kişiyi yaralayan İslamcı el Şebab isyancılarını kızdırıyor. --Merkez Bankası Skandalı-- Eylül 2012’de iktidara geldiğinde Batı tarafından sıkı bir şekilde desteklenen Devlet Başkanı Hasan Şeyh Mahmut hükûmeti, o zamandan bu yana, yavaş hızdaki değişim, güvensizlik ve yolsuzluk iddialarına kızan birçok Somalili açısından bir öfke kaynağı hâline geldi. Somalili yetkililer yolsuzluk iddialarını yalanladı. Türk yetkili, Türkiye’nin bütçe desteğini kesmesinin son gelişmelerle ilgili olmadığını, destek anlaşmasının yalnızca 2013’te geçerli olduğunu ve süresinin dolduğunu söyledi. Horn of Africa analisti Raşid Abdi, Türkiye’nin bütçe yardımının kaybedilmesinin “mevcut hükûmet için kesinlikle bir hayal kırıklığı olacağını ancak eksiği kapatmaktan mutlu olacak başka bir (Orta Doğulu) ortak bulacaklarından şüphesi olmadığını” söyledi. Eski yönetici Ömer, nakit dolu kutularda 4,5 milyon doları almak için ayda bir kez Türkiye’nin Mogadişu büyükelçiliğini nasıl ziyaret ettiğini hatırlatarak Reuters’a, “Hep 100 dolarlık banknotlardı.” dedi. Türkiye’nin Somali Büyükelçisi, hükûmetinin bütçe yardımını teslim ediş yöntemiyle ilgili yorum yapmayı reddetti. Analist Abdi, diğer ülkelerin Mahmut’a ne kadar mali yardımda bulundukları konusunda daha ağzı sıkı olabileceklerini söyledi. Abdi, “Tüm hatalarıyla birlikte Türkiye, diğer Müslüman ülkelere kıyasla Somali’ye yapılan bütçe desteği konusunda oldukça şeffaftı.” dedi. (Kaynak:Drazen Jorgic ve Tülay Karadeniz,Reuters,İngiltere,13 Şubat 2014)