İran'daki yolsuzluk operasyonu ne anlama geliyor?

İran'da bugünlerde ülke tarihinin en büyük yolsuzluk operasyonlarından biri yapılıyor. Operasyonda 20 kişi gözaltına alındı, 30 kişi ifadeye çağırıldı. Bu kişilerin arasında birçok üst düzey bürokrat da bulunuyor. Operasyonun kilit ismi ise Rıza Sarraf'la ilişkisi nedeniyle Türkiye'de de tanınan işadamı Babek Zencani. İranlı iş adamı Sarraf, Türkiye'de 17 Aralık 2013 yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasında dönemin üç bakanının oğullarıyla birlikte gözaltına alınıp tutuklanmış, yaklaşık iki ay sonra tahliye edilmişti. İran Petrol Bakanı Bicen Namdar Zengene, Türkiye'de de yatırımları olan Zencani'nin ülkeyi 2,5 milyar dolardan fazla zarara soktuğunu söyledi. Zengene, Zencani hakkında iki ayrı dosya daha olduğunu açıkladı. Ülke kamuoyunda, operasyonun siyasi amaçlarla da yapıldığına dair ciddi bir kanı bulunuyor. BBC Farsça'nden Bozomergh Şarafedin, İran'da İslam Devrimi sonrası dönemde son yıllarda yolsuzluklarda önemli bir artış olduğunu söylüyor ve "Siyasi olmayan bir yolsuzluk soruşturması yok" diyor. Şarafedin'e göre Zencani operasyonu da siyasi nedenlerle yapılıyor. Yapılan tartışmalarda İran siyasetindeki Ruhani ve bazı reformculardan oluşan kamp ile muhafazakarlardan oluşan kesimlerden bir bölümünün, Ahmedinecad dönemiyle hesaplaşmak için işbirliği içinde olduğunu ve bu soruşturmanın da bunun parçası olduğunu düşünülüyor. Ancak yolsuzluk operasyonları yanlızca bir siyasi kanadın diğerini alt etme çabasının üzerinde bir devlet politikasına da işaret ediyor. Nitekim hafta başında, İran'ın başkenti Tahran'da resmi yetkililerin katıldığı "Sağlıklı Devlet Daireleri ve Yolsuzlukla Mücadele Konferansı" düzenlendi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Pazartesi günü yaptığı konuşmada ülkede yapılan yolsuzlukların İslam Devrimi'ni tehlikeye attığı uyarısında bulundu. Ruhani bu konuşmasında, İranlılardan yolsuzlukla hep birlikte ve tüm güçleriyle mücadele etmelerini istedi. İran'da rejimin en kritik ve belirleyici ismi olan dini lider Ayetullah Ali Hamaney de hafta içinde yaptığı açıklamada yolsuzluklar konusunda gereğinin yapılmasını talep etti. Bu açıklamalar ve gelişmeler birlikte düşünüldüğünde, yolsuzluk soruşturmalarının bir süre daha İran siyasetinde ve ülke içindeki rakip kampların hesaplaşmasında kullanılması kimseyi şaşırtmayacak.