IŞİD’e Karşı Stratejik Zafer Kürtleri Bölgesel Güç Oyununun Merkezine Yerleştirdi.

Pazartesi sabahı Suriye’deki Kürt güçleri, cihatçı güçlerin uzun süredir elinde tuttuğu, stratejik sınır kasabası Tel Abyad’ın kontrolünü ele geçirmek için birkaç güne ihtiyaçları olacağını tahmin ediyorlardı. Ancak gece itibarıyla şehri ele geçirdiler ve bu Suriyelileri, dış gözlemcileri, hatta belki kendilerini bile şaşırttı. Bu ani başarının nedeni kısmen şanstan kaynaklanıyordu. IŞİD militanları ABD’nin yönettiği koalisyonun hava saldırılarından sonra beklenenden hızlı şekilde geri çekildiler. Ancak Kürtlerin bu avantajı lehlerine çevirmeleri ve bölgeyi hızla çevreleyerek kuşatmaları Kürtlerin oluşturduğu Halk Koruma Birlikleri’nin, Kürtçe’deki baş harfleriyle YPG, IŞİD’le savaşan en başarılı güç olabileceği konusundaki düşünceyi güçlendirdi. Irak, aşırı gerilmiş güçler, savaşçı grupların birbiriyle çatışan gündemleri ile rekabet halinde olmaları ve orduların tekrar tekrar geri çekilmeleri yüzünden çökerken, YPG Suriye’deki gruba karşı koalisyonun desteklediği harekâtları yönetmeye en çok aday olan güç gibi görünüyor. Ancak Kürtlerin IŞİD’le savaşta giderek artan hayati önemdeki rolü, yıllardır Arap çoğunluğun önemsemediği bir azınlık olarak, Suriye’nin geleceği konusunda daha büyük bir söz hakkına sahip olacakları anlamına da geliyor. RUSI adlı düşünce kuruluşundan Michael Stephens “Bu Suriye için büyük bir dönüm noktası. Gelecekte kurulacak bir Suriye devletinin tam özerk bir Kürt bölgesini kabul etmesi gerekecek, yoksa tamamen parçalanabilir. Şu anda Batılı hava gücünün meşru kıldığı bir oluşum var ve sonunda kaçınılmaz bir parçalanmaya gidilecek.” diyor. ABD yönetimi resmi olarak Kürtlerin daha özerk olmasını istemiyor ancak Kürtler ve Araplar bu sessizliği YPG’ye yakılan bir yeşil ışık olarak görüyorlar. YPG Suriye’nin doğu Kürt bölgesini batıda Kobani ile bağlama amacını da saklamıyor. Kürt kasabası geçen yıl YPG tarafından Koalisyonun yardımı da alınarak IŞİD’den geri alındığında büyük ses getirmişti. YPG’nin rolü şimdiden Suriye muhalefetinin öfkesine neden oldu. Bu kişiler YPG’yi Arap köylerinde etnik temizlik yapmakla suçladılar. Kendi Kürt azınlığının özerklik ihtirasından endişelenen komşu ülke Türkiye de tetikte. YPG komutanlarından Hakkı Kobani “Biz organize bir gücüz ve tek bir liderimiz var. En önemlisi de YPG geri çekilmez. Ölümü bile tercih ederiz. Ayrıca hava desteği de alıyoruz.” diyor. İşin tuhafı YPG liderlerinin çoğu Türkiye, ABD ve AB’nin terör örgütü olarak nitelendirdiği PKK’nın da emektarları. PKK’nın 30 yıldır Türkiye’den ayrılmak için sürdürdüğü gerilla savaşından faydalandılar ve şimdi kendi sahalarında savaşıyorlar. YPG’nin son zaferinin başka nedenleri de var. IŞİD Suriye ve Irak’ta birçok büyük harekât yürütüyor ve Tel Abyad sınır kasabasını önemsememiş olabilir. Üstelik koalisyonun ve YPG’nin IŞİD’den temizlemek istediği Suriye-Türkiye sınır bölgesi büyük ölçüde bombardımanı kolay düz ve açık alan. Devletsiz Kürtleri temsil eden bir grup olan YPG’nin militanları onları destekleyecek Kürt nüfusu olduğu sürece savaşma kararlılığını sürdürebilir. YPG IŞİD’in elindeki Arap-Kürt karışımı bir sınır kasabası olan Carablus’a ulaşıncaya kadar saldırısını sürdürebilir2. Ama bundan ileriye, mesela Rakka’ya gitmek için koalisyonun Türkiye, Suriye muhalefeti ve YPG ile büyük bir siyasi mutabakata ulaşması gerekir. Mihamed “Bu gerçekleşmeden Kürt çoğunluğunun olmadığı bir bölgeye giriş için bu ilk ve son deneyim olur.” diyor. Yine de, Tel Abyad zaferi Suriye Kürtleri için ezber bozan bir olaydır. Stephens “Bunun yapacakları görüşmede ellerini güçlendirdiği kesin. Bunun kalıcı bir dinamik değişikliği olduğunu düşünüyorum.” (Erika Solomon-Geoff Dyer-Piotr Zalewski,Financial Times,İngiltere,17 Haziran 2015)