Moskova’da Büyük Camii Açılışı ve Siyasi Beklentiler

Moskova’da onarımı on yıl süren Cami’nin açılışı bugün yapılıyor. Açılışa Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov, Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnikhanov davet edilmiş bulunmakta. Duma Sözcüsü Sergey Naruşkin, Büyük Cami’nin açılının tüm İslam dünyası için önemli bir dönüm noktası olduğunu söyledi. Anılan, Büyük Cami’nin Rus tarihinde İslam’ın daima oynadığı önemli rolün ve gelecekte anavatanın gelişmesindeki ortak başarıların bir sembolü olacağını belirtti. Cami’nin açılış töreni Rusya’da “Kurban Bayramı” olarak bilinen “Eid al-Adha” arifesinde gerçekleştiriliyor. 170 milyon dolar maliyete ulaşan yeniden inşaat çalışmaları ile cami tabanı yaklaşık 20 kat genişletilerek 19 bin m2’ye çıkarılırken, aynı anda 10 bin kişinin ibadet etmesi sağlanacak. (http://tass.ru/en/society/823011) ABD’nin Soğuk Savaş dönemindeki hasımı Sovyetler Birliğini kuşatmak ve bölmek için muhtelif projeleri uygulamaya geçirdiği bilinmektedir. Bunlardan “Yeşil Kuşak” projesi Sovyetler’i etrafındaki Müslüman ülkeler vasıtasıyla kuşatmayı hedeflemekteydi. Washington’un o dönem harekete geçirdiği bir diğer proje ise Sovyetler içindeki Rus olmayan milletleri müttefik ülkelerde pantürkçü akımlar geliştirerek bağımsızlığa teşvik etmekti. Böylece Sovyetler Birliği içindeki Türk ve Müslüman topluluklar Moskova’nın yerleştirdiği Rus kültürüne karşı kendi milli ve dini kültürünü özümseyecek, Rus toplumuna entegre olmayacak, bir gün bağımsızlık mücadelesine girişecek potansiyeli elinde bulunduracaktı. Nitekim Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte Orta Asya ve Kazakistan’daki Türk ve Müslüman kökenli Cumhuriyetler birlikten ayrılırken, başta Tataristan ve Çeçenistan olmak üzere Rusya Federasyonu bünyesindeki güneydeki Cumhuriyetler de bağımsızlık arayışına girmiş, silahlı mücadele zamanla radikal dinci unsurların iştiraki ile dinci teröre dönüşmüştü. El-Kaide ideologlarından Ayman El-Zewahiri Çeçenistan’ın bağımsızlığının ardından Hazar’a kadar bölgenin de bağımsızlığına kavuşacağını belirterek, Rusya’nın güneyinden Afganistan’a kadar bir “İslam Kuşağı” oluşturma hedefini savunmuştu. Aslında Soğuk Savaş döneminin “Yeşil Kuşağı” aradan yıllar geçince “İslam Kuşağı” na dönüştürülmüştü. Bu süreçte Rus liderliği ülkede yaşayan yaklaşık 25-30 milyon Müslüman kökenli vatandaşın emperyalist ya da radikal dinci unsurların oyununa alet olmamaları adına dini kurumlarını kontrol altında tutmuş, Müslüman gençlerin Suudi Arabistan ve Mısır gibi ülkelerdeki radikal akımlardan etkilenmemeleri için, Türk cemaatleri tarafından işletilen yurt ve okullarda eğitim görmelerine izin vermişti. Rusya İslam Konferansı Örgütü’ne gözlemci olarak katılarak İslam ülkelerinin Batı tarafından siyasi amaçlarla manipülasyonunun önüne geçmeye çalışmıştı. Birçok caminin bulunduğu Moskova’da, özellikle Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin’in konutunun da bulunduğu komplekste yapımı uzun yıllar süren caminin açılışı Rus liderliğine sadece ülkesindeki değil tüm dünyadaki müslümanlara kuvvetli bir mesaj imkanı sunarken, davetliler arasında yeralan Türkiye Cumhurbaşkanı’na da 1 Kasım seçimleri öncesinde eğitimsiz AKP tabanına dini liderlik mesajı sunulmasında fayda sağlayabilecektir.