Türkiye’nin Dikkatli Taktik Yürütmesi

--Rusya'ya Yaptırımlara Katılım Olacağına Dair Belirti Yok... Kırım Tatarlarının Koruyucusu-- Kırım referandumunun ardından Türk Dışişleri Bakanlığının yaptığı ilk açıklamada “Rusya” kelimesi geçmedi. Türkiye, ortak tarihi nedeniyle kendisini Kırım yarımadasına, NATO’daki tüm diğer devletlerden daha fazla bağlı hissediyor. Hafta sonunda Rus birliklerinin mevcudiyetinde alınan ayrılma kararını ve Rusya’ya bağlanmayı Ankara da uluslararası hukukun ihlali olarak görüyor ama Rusya ile ilişkilerinde Türkiye, AB’den de daha dikkatli davranıyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Kırım’ın ayrılmasının ardından “Avrasya’daki domino etkisine karşı” muğlak cümlelerle uyardı. Tarih profesörü muhtemelen geniş bölgedeki diğer ayrılma ihtilaflarını düşünmüştür: Transdinyester, Dağlık Karabağ ve Kırgızistan, Özbekistan ile Tacikistan’ın paylaştığı Fergana Vadisi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in kaçmasının hemen ardından mart başında Davutoğlu derhâl Kiev’e gelmişti. Türk Dışişleri Bakanı yeni yönetime diplomasi konusunda ders verdi; en azından geri dönüş uçuşunda Davutoğlu, Türk gazetecilere olayı böyle anlattı. Davutoğlu, Ukraynalı muhataplarına “Siz de bizim gibi Avrupa ile Asya arasında bulunuyorsunuz. Böyle bir coğrafyada dışa açılmama politikası olmamalı. Eğer AB ile ilişkiler kuruyorsanız, Doğu ile de kurmalısınız.” şeklinde ifadeler kullanmış. --En Önemli Doğal Gaz Tedarikçisi-- Rusya, İran ile birlikte Türkiye’nin en önemli enerji tedarikçisidir. Türkiye doğal gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ını kuzeydeki komşusundan karşılıyor. Vize zorunluluğunun kaldırılması, ticaretle turizmi daha da canlandırdı. Zengin başkenti Kazan ile Volga’da bulunan ve Rusya’nın bir parçası olan en büyük Türk cumhuriyeti Tataristan, Türk iş adamları için önemli bir hedef noktasıdır. Türkiye Rusya ile ekonomik ilişkilerini tehlikeye atmak istemeyecektir. Türkiye’deki piyasa gözlemcileri Batı’dan çekilen Rus sermayesinin ülkeye gelmesini bekliyor. Türkiye’nin Moskova’ya karşı, Kırım’daki yeni ortam nedeniyle yarımadada Tatarların koruyucusu ve ekonomi ortağı rolünü sağlamlaştıracağı pragmatik bir rota izlemesi bu krizden çıkmanın mantıklı bir yolu olarak görünüyor. Osmanlı İmparatorluğu 300 yıl boyunca Karadeniz’in öte yakasındaki Kırım’a hükmetmişti. Yarımada 1783’te ilk kez Rusya tarafından ilhak edildiğinde, yüz binlerce Kırım Tatarı bugünkü Türkiye’ye sığınmıştı. Türk Başbakan Tayyip Erdoğan, Kırım Tatarlarının lideri Mustafa Cemil Kırımoğlu’na Türk azınlığa yardımcı olmak için “her türlü girişimin” güvencesini verdi. Kırım Tatarlarının boykot ettiği referandumun yapıldığı akşam Erdoğan, Tatarların liderini seçim mitingi düzenlediği İzmir’e getirtti. Erdoğan, NATO’nun Ukrayna’nın toprak bütünlüğü konusunda bir karar alması hâlinde Türkiye’nin de buna kesinlikle uyacağını duyurdu. Yanlış anlaşılmasın; Rusya’ya karşı ilk yaptırımları belirleyen AB’nin değil, NATO’nun alacağı bir karara uyulacak. Kırım’daki askerî seçenekler ise hiç gündeme gelmedi. (Kaynak:Markus Bernath,Der Standard,Avusturya,21 Mart 2014)