Ömer Faruk BOZGÖZ - Stajyer
WANG Yİ,HANİYE SUİKASTİ SONRASI MÜZAKERE SÜRECİNİ DEĞERLENDİRDİ
Çin üst düzey diplomatı Wang Yi, Hamas lideri İsmail Haniye'nin öldürülmesini kınadı ve bu eylemin uluslararası ilişkileri düzenleyen temel normları ciddi şekilde ihlal ettiğini belirtti. Wang Yi, Pazar günü İran Dışişleri Bakan Vekili Ali Bagheri ile yaptığı telefon görüşmesinde, bu suikastın Gazze'deki ateşkes müzakerelerini doğrudan tehlikeye atabileceğini ifade etti.Haniye, 31 Temmuz'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian'ın yemin töreni için gittiği Tahran'da İsrail tarafından öldürüldü. Wang Yi, Çin'in suikasta kesin bir şekilde karşı çıktığını ve bu suikastı kınadığını vurguladı.
Wang Yi, uluslararası toplumun çatışmada yer alan tüm taraflara, Güvenlik Konseyi kararlarını etkili bir şekilde uygulamaları ve Gazze'de kapsamlı ve kalıcı bir ateşkesin en kısa sürede gerçekleştirilmesi için el ele vermesi gerektiğini söyledi. Bagheri ise Çin'in konuya ilişkin objektif tutumundan dolayı teşekkür ederek, Çin'in Gazze'deki duruma arabuluculuk yapma ve Ortadoğu'da güvenliği sağlama konusunda daha büyük bir rol oynayabileceğini umduğunu belirtti.
Wang Yi ayrıca, İran ile her alanda iş birliğini ilerletmenin, iki ülke arasındaki kapsamlı stratejik ortaklığa yeni perspektifler getireceğini ve Çin'in yeni İran hükümetiyle kararlı bir şekilde çalışmaya devam edeceğini ifade etti.
ÇİN BAŞKANI Şİ JİPİNG VE İTALYA BAŞBAKANI MELONİ BULUŞTU
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Pazartesi günü İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile yaptığı görüşmede, Çin ile İtalya'nın kadim İpek Yolu'nun iki ucunda yer aldığını belirtti. Şi, iki ülke arasındaki köklü dostane ilişkilerin, Doğu ve Batı medeniyetleri arasındaki alışverişe ve karşılıklı öğrenmeye önemli katkılar sağladığını vurguladı.
Şi, İpek Yolu'nun barış ve iş birliği, açıklık ve kapsayıcılık, karşılıklı öğrenme ve fayda sağlama ruhunun Çin ve İtalya'nın ortak hazinesi olduğunu söyledi. Günümüzde hızla değişen küresel koşullar karşısında, ülkelerin ya bağlantı ve birlik yoluyla ilerleyeceklerini ya da kapanma ve bölünme yoluyla geri çekileceklerini ifade etti. Bu bağlamda, Çin ve İtalya'nın İpek Yolu ruhunu desteklemesi ve teşvik etmesi gerektiğini belirtti. İkili ilişkilerin tarihi bir boyut, stratejik yükseklik ve uzun vadeli bir perspektifle ele alınması ve istikrarlı bir şekilde geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Şi, İtalya'nın Çin'in kalkınma konseptini anlayıp desteklemesinin, Çin ile Avrupa arasında diyalog ve iş birliğinin ilerletilmesinde yapıcı rol oynamasının ve Çin-AB ilişkilerinin olumlu ve istikrarlı gelişimini aktif olarak teşvik etmesinin umulduğunu söyledi.
Meloni, kadim bir medeniyete sahip ülkeler olarak İtalya ve Çin'in her zaman birbirlerini takdir ettiğini ve birbirlerinden öğrendiklerini belirtti. Mevcut uluslararası durumun derin değişikliklerden geçtiğini ve Çin'in, önemli bir büyük ülke olarak, küresel zorlukların ele alınmasında yeri doldurulamaz bir rol oynadığını ifade etti.
İtalya, Çin'in uluslararası duruşuna ve rolüne büyük önem veriyor ve köklü İpek Yolu ruhunu ileriye taşımaya, Çin ile daha yakın ve üst düzey bir ortaklık geliştirmeye, iki ülke arasındaki kapsamlı stratejik ortaklık için yeni bir sayfa açmaya ve dünya barışına ve ilerlemesine yeni katkılar sağlamaya istekli olduğunu belirtti.
https://english.news.cn/20240729/285e2e56869e44b98df7022c49ce28e4/c.html
ÇİN’İN ABD BÜYÜKELÇİSİ; İŞ BİRLİĞİ VURGUSU YAPTI
Çin'in ABD Büyükelçisi Xie Feng, ülkesinin diğer bazı ülkeler kapılarını kapatırken ve duvarlar örerken, Çin'in kapılarını açmayı, daha fazla köprü kurmayı ve kalkınma kazanımlarını dünyayla paylaşmayı seçtiğini belirtti. Büyükelçi Xie, açılımın Çin modernleşmesinin ayırt edici bir özelliği olduğunu ve bu kapsamda birçok somut adım atıldığını vurguladı.
Xie Feng, bir Çin şiirinden alıntı yaparak, "Kuzeyden veya güneyden, doğudan veya batıdan esen rüzgara aldırmadan, vurulup dövülse bile güçlü ve sağlamdır." ifadesini kullandı. Xie, dünyanın nasıl değişirse değişsin Çin'in doğru olanı yapmaya devam edeceğini ve dünyayı açık kollarla kucaklamaya kararlı olduklarını söyledi.
Büyükelçi, kısıtlamaların azaltılacağını ve yabancı yatırımlar için negatif listenin daha da kısaltılacağını, imalat sektöründeki tüm pazar erişim kısıtlamalarının kaldırılacağını ve hizmetlerde sınır ötesi ticaret için negatif listenin tam olarak uygulanacağını belirtti.
Xie, daha fazla alanın açılacağını ve kurumsal açılımın istikrarlı bir şekilde genişletileceğini söyledi. Ayrıca, yüksek standartlı uluslararası ekonomik ve ticaret kurallarıyla uyumlu, şeffaf, istikrarlı ve öngörülebilir bir kurumsal ortam yaratılacağını vurguladı. Telekomünikasyon, internet, eğitim, kültür ve sağlık hizmetleri gibi sektörlerde de enişlemeye devam edileceğini ifade etti.
( https://english.news.cn/20240809/1858ae7842244198b2943fc417498e95/c.html )
FİLİPİNLER VE ÇİN EŞ ZAMANLI TATBİKAT YAPTI
Filipinler, ABD ve diğer Batılı müttefikleriyle savaş tatbikatları yürüttüler. Eş zamanlı olarak;Pekin, tatbikatlarda Çin birliklerinin keşif ve erken uyarı kabiliyetlerinin test edildiğini belirtti. "Güney Çin Denizi'ni bozacak, sıcak noktalar yaratacak, bölgesel barış ve istikrarı zedeleyecek her türlü askeri faaliyetin en iyi şekilde kontrol altına alındığı" belirtildi. ABD, Avustralya, Kanada ve Filipinler'den askeri şefler ortak bir bildiride, "ortak deniz zorluklarını ele almak ve uluslararası hukuku ve kurallara dayalı düzeni korumaya yönelik ortak bağlılığımızı vurgulamak için birlikte durduklarını" söyledi. İki günlük tatbikatların Asya Pasifik bölgesinde engelsiz geçişi desteklemek için yapıldığını söylediler.Çin ordusu, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı sularda askeri tatbikat başlattı Scarborough Sığlığı'nın Çince adı olan Huangyan Adası yakınlarında" hava ve deniz muharebe devriyeleri gerçekleştirdiğini ve "vuruş kabiliyetlerini" test ettiğini söyledi. Tatbikatlar, ABD, Avustralya, Kanada ve Filipinler'in aynı gün gerçekleştirdiği askeri manevralara bir yanıt gibi görünüyordu.
MALEZYA BRICS VE ÇİN İLİŞKİSİ
Çin Başkakanı Li Qiang Haziran ayında Malezya'yı ziyaret ettiğinde, Çin'in Güneydoğu Asya'daki büyüyen ekonomik ve askeri güç projeksiyonlarını savunmasına gerek yoktu. Malezya Başbakanı Anwar İbrahim bunu onun adına yaptı: Anwar, Çin'in hakimiyetinden korkulmaması gereken "gerçek bir dost" olduğunu söyledi. Sonraki ay Malezya, Pekin'in gelişmekte olan uluslar koalisyonuna genişletmeye çalıştığı BRICS ülkeler grubuna katılmak için başvuruda bulundu . Çin'in Batı hegemonyasına bir alternatif sağlama çabaları, Anwar'a göre, "bize dünyada denetim ve dengelerin olduğuna dair bir umut ışığı getirdi." Washington ve Brüksel ile müttefik olan gelişmiş ülkeler tarafından giderek yabancılaştırılan Pekin, gelişmekte olan ülkelerdeki veya bazen Küresel Güney olarak adlandırılan ülkelerdeki ülkeleri etkilemek için bilinçli bir kampanya yürütüyor. Bunu yalnızca altyapı projelerine fon sağlayarak değil, uluslararası forumlarda güvenlik yardımı ve jeopolitik destek sağlayarak da yapıyor.
https://www.washingtonpost.com/world/2024/08/10/china-global-south-developing-world
ÇİN ABD’Yİ RASYONEL POLİTİKA ÇAĞRISI YAPTI
Pekin, Washington'u tekrar Çin'e yönelik rasyonel ve pragmatik bir politikaya dönmeye ve farklılıklarını doğru bir şekilde yönetmeye çağırdı, istikrarlı, sağlıklı ve sürdürülebilir bir ikili ilişkiyi teşvik etmek için. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile 27 Temmuz'da Laos'ta yaptığı toplantıda Dışişleri Bakanı Wang Yi, ikili ilişkinin kritik bir kavşakta olduğu ve istikrara kavuşturulması gerektiği konusunda uyardı. Bu, risklerin yönetilmesini, farklılıkların düzgün bir şekilde ele alınmasını, rahatsızlıkların ortadan kaldırılmasını ve işbirliğinin teşvik edilmesini gerektirir. Aynı zamanda Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyesi olan Wang, Çin'in Tayvan meselesindeki konumunu da yineledi, Çin’in temel çıkarlarının tam merkezinde yer alıyor. Pekin birçok kez Tayvan sorununun Çin-ABD ilişkilerinde geçilmemesi gereken ilk kırmızı çizgi olduğunu söyledi. Wang, “ Tayvan bağımsızlığının ” Tayvan Boğazı'ndaki barışla bağdaşmadığını vurguladı. “ Her provokasyona ‘ Tayvan bağımsızlığı ’ kuvvetleri tarafından karşı koyacağız, ‘ Tayvan bağımsızlığı ’ için alanı daraltmaya devam edeceğiz ve tam bir ulusal yeniden birleşme hedefine doğru çalışacağız, ” dedi.
https://www.chinadailyhk.com/hk/article/589714#Wang-urges-US-to-be-rational-2024-08-02
ÇİN DIŞİŞLERİ BAKANI ABD’Yİ GAZZE VE UKRAYNA KONUSUNDA ELEŞTİRDİ
Wang, Blinken'e Çin’in ABD’ye yönelik politikasının her zaman tutarlı olduğunu ve karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliği ilkelerini izlediğini söyledi. Washington'u Çin'in yanlış algısına bağlı kaldığı için eleştirdi ve Çin'in ABD olmadığını ve olmak istemediğini söyledi. Ayrıca Çin'in hegemonya veya güç politikası aramadığını ve büyük bir ülke olarak barış ve güvenlik konusunda en iyi sicile sahip olduğunu söyledi. Toplantıda Wang, ABD'yi Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki Ren’ai Resifi ile ilgili sorun yaratmamaya ve deniz istikrarını zayıflatmamaya da çağırdı. Çin'in durumu yönetmek için Filipinler ile geçici bir anlaşmaya vardığını, ve Filipinler, Çin’in Ren’ai Resifi’ndeki yasadışı topraklanmış gemisine inşaat malzemeleri göndermekten kaçınarak taahhütlerini yerine getirmelidir. Her iki taraf da Ukrayna krizi, Gazze'deki durum ve Kore Yarımadası hakkında görüş alışverişinde bulundu. Ukrayna krizinde Wang, Çin’in konunun adil ve şeffaf olduğunu ve barış görüşmelerini desteklemeye devam edeceğini söyledi. ABD'yi tek taraflı yaptırımları ve uzun kollu yargı yetkisini kötüye kullanmayı bırakmaya çağırdı. Wang, Çin'in sahte suçlamaları reddettiğini ve baskıya veya şantaja yenik düşmeyeceğini ve büyük çıkarlarını ve meşru haklarını korumak için kararlı önlemler alacağını söyledi.
https://www.chinadailyhk.com/hk/article/589714#Wang-urges-US-to-be-rational-2024-08-02
RUSYA VE ÇİN’DEN TAKAS TİCARETİ DENEMESİ
Rusya ve Çin, reutersa verdiği demeçte, üç ticaret ve ödeme kaynağı takas ticaret planlarını kullanmaya başlayabilir, bu sonbaharda en kısa sürede tarımla ilgili iki anlaşma bekliyor, Moskova ve Pekin, ABD tarafından izlenen bankacılık sistemlerini kullanarak sınırlamaya çalışıyor. iki taraflı ödeme gecikmeleri Başkan Vladimir Putin Mayıs ayında Çin'i ziyaret ettiğinde gündemde yüksekti ve faaliyetleri Washington'un tespit etmesi daha zor olan küçük, bölgesel Çin bankalarını kullanmak gibi geçici çözümler ortaya çıkmasına rağmen, ödeme sorunları devam ediyor. Takas ticareti, Moskova ve Pekin'in ödeme sorunlarını atlatmasına, Batılı düzenleyicilerin ikili işlemleri üzerindeki görünürlüğünü azaltmasına ve kur riskini sınırlamasına izin verecekti. Rusya takas ticareti için düzenlemeler geliştiriyor ve Reuters'in konuştuğu Rus kaynakları Çin'in de aynı şeyi yaptığı varsayımı üzerinde çalışıyor. Bilginin kamuya açık olmayan doğası nedeniyle anonimlik talep eden kaynakların hepsi ikili ticaretle yakından ilgilidir. Büyük bir Rus bankasındaki üst düzey bir yönetici, bir takas planının hazırlandığını, ancak ayrıntıları açıklamayı reddettiğini söyledi. Ödemelerde çalışan bir kaynak, Rusya ile gıda ürünleri ihraç eden bir ticaretin tartışıldığını söyledi. Rusya sanayi ve ticaret bakanlığı ve Çin ticaret bakanlığı emtia takas ticareti ile ilgili sorulara cevap vermedi.
ABD’DEN ÇİNLİ ŞİRKETLERE AMBARGO
ABD Perşembe günü Uygurlarla ilgili insan hakları ihlallerine karşı beş Çinli şirketten daha ithalat yapılmasını yasakladı, zorla çalıştırma ile yapılan malları ABD tedarik zincirinden çıkarma çabasının bir parçası olarak.Şirketler, ABD hükümetinin Çin'in batı Sincan bölgesinde devam eden azınlıkların soykırımı olarak nitelendirdiği şeye bağlı ithalatı kısıtlayan Uygur Zorunlu İş Önleme Yasası Varlık Listesine eklendi. Liste şimdi pamuklu giysiler, otomotiv parçaları, vinil döşeme ve güneş panelleri gibi ürünlere bağlı 70'den fazla kuruluşu içeriyor. Liste, Uygurları, Kazakları, Kırgızları veya diğer zulüm gören grupların üyelerini işe almak ve taşımak için Sincan Uygur Özerk Bölgesi hükümeti ile çalışanları, ve bölgeden veya Sincan hükümeti ile çalışan insanlardan malzeme tedarik edenler. ABD'li yetkililer, Çinli yetkililerin Uygurlar ve Sincan'daki diğer Müslüman azınlık grupları için çalışma kampları kurduğunu söyledi. Pekin herhangi bir suistimali reddetti. "Sincan'daki sözde zorunlu çalışma, Çin karşıtı güçler tarafından yayılan korkunç bir yalandan ve ABD politikacılarının Sincan'ı istikrarsızlaştırması ve Çin’in gelişimini içermesi için bir araç değil," Washington'daki Çin büyükelçiliği sözcüsü Perşembe günü yaptığı açıklamada söyledi. "Çin, Çinli şirketlerin meşru ve yasal haklarını ve çıkarlarını sıkı bir şekilde korumaya devam edecek."
ÇİN’İN OTOMOBİL DEVİ BYD TÜRKİYE PAZARINDA YERİNİ ALIYOR
Çin’in otomobil devi BYD’nin Türkiye’de milyar dolarlık bir fabrika kurması duyurusu, ikili ilişkilerde önemli bir geri dönüşü temsil ediyor. Bununla birlikte, insan hakları meseleleri ve Türkiye'nin Çin Müslüman Uygur topluluğuna karşı tutumu konusunda endişeler devam etmektedir.Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle Çin'in BYD otomobil şirketi Türkiye'de milyar dolarlık bir fabrika inşa etmek için bir anlaşma imzaladı. Fabrika, başta Avrupa Birliği pazarı olmak üzere yılda 150.000 araç üretecek. Analistler, Temmuz anlaşmasının Türk-Çin ilişkilerinde bir dönüm noktası olduğunu söylüyor. "Asya Pasifik departmanı direktörü Sibel Karabel, "Bu anlaşmanın önemi Türkiye'nin Çin ile AB arasında bir geçiş ülkesi olarak kabul edilmesidir İstanbul Gedik Üniversitesi RFI'ye söyledi. "Diyerek şöyle devam etti: "Bu anlaşma, Türkiye'ye zarar veren ticaret dengesizliğini, ticaret açığını azaltma potansiyeline sahip, "Türkiye ayrıca Çin ile işbirliği yaparak Çin'in en son teknolojilerinden yararlanmak istiyor."dedi.
