Kamuoyuna yansımayan özel görüşmelerin içeriği konusunda bilgi sahibi olan diplomatik kaynaklara göre, YPG komutanı Hammo geçen ay Suriye'nin Lazkiye bölgesindeki Hmeymim hava üssünde Rus Savunma Bakanı Şoygo ile biraraya geldi. As Sharq al Awsat gazetesi kendi güvenilir kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Rus helikopterinin geçen hafta başında da Halep kuzeyinde Menbic ve El Bab arasında yer alan Arima beldesine indiğini, Hammo'yu önce Hmeymim üssüne daha sonra da Moskova'ya naklettiğini yazdı. Moskova'da Rus üst düzey yetkillerle görüşen Hammo'nun üç dosyayı gündeme getirdiği bildiriliyor. Birinci dosya, Deyr ez Zor kentinin akıbeti. Rus tarafı ve YPG komutanı arasında cereyan eden görüşmeler SDG'nin ABD liderliğinde uluslararası koalisyonun desteğiyle petrol gaz kuyuları, barajlar ve Rakka kentinin IŞİD'ten kurtarılması da dahil olmak üzere Fırat nehrinin doğu yakasını kontrol altına almasını içeriyordu. İkinci dosya: Fırat nehrinin batısında Halep kırsalında Afrin kentinin akıbetine ilişkindi. Batılı diplomatik kaynaklara göre Hammo, Rus muhataplarına Türkiye'nin İdlip'e müdahale niyeti konusundaki kuşkularını aktardı. Kaynaklar Hammo'ya atfen, Ankara'nın Afrin'i ekonomik olarak ablukaya alma ve sorunlar yaratmak istediğini aktardı. Bunun gerginliğin azaltılmasına yol açmayacağını bilakis tırmandıracağına, barut ateşin yakınına konulması gibi olacağına işaret etti. Üçüncü dosya Suriye'nin siyasi geleceğine ilişkindi. Rus liderler SDG'nin ülkenin doğusunda, kuzeyinde geniş bölgeleri kontrol altına almasından ve IŞİD'i kovmasından duydukları memnuniyeti belirtiler. Kaynaklar, Rus tarafının açık bir şekilde Suriye'nin geleceğinin Rusya federasyonuna benzer federasyon olarak gördüklerini, YPG'yi (70 bini aşkın savaşçı) Şam'ın Federal ya da Federasyon çözümü üzerine görüşmeyi kabul etmesi için baskı kartı olarak sahada kullanmayı istediklerini belirtti. Rus tarafı Türk ordusunun İdlip'e Astana gerginliğin azaltılması süreci kapsamında geldiğini, Afrin le ilgili olmadığını belirtti. Türk ordusu öncülerinin kuzeyinde Suriye ye Halep ve İdlip te gözlemcilerin konuşlanacağı bölgeleri keşif, rejim ve muhalif gruplar arasındaki ateş kes anlaşmasını uygulamak, ateşkesi kabul etmeyen taraflar ve Nusra cephesiyle savaşmak için girdiğine işaret etti. Ancak Kürt komutan Türk ordusunun Halep kırsalında Afrine yönelik müdahalesini engellemede güvenceler sağlanmasını istedi. Kaynaklar, Rus ordusunun 29 Ekim'de, Rusya'nın koruma konusunda garantiler sunmasından sonra uzlaşı temsilcileri, gerginliğin azaltılması, Suriye hükümeti ve muhalefetin katılımıyla Hmeymim üssünde Suriye konferansı düzenlenmesine karar verdiğini açıkladı. As Sharq al Awsat gazetesindeki habere göre Hmeymim üssündeki Suriye konferansında 5 konu görüşülecek. (1) Suriye'nin genel durumu, (2) Suriye'de taraflar arasında gerginliğin azaltılması, (3) Suriye anayasası hakkında görüşme, (4) Gelecek projeleri için görüşme komiteleri, (5) Kapsamlı konferansa hazırlık. ..................................DEĞERLENDİRME....................................... Astana süreci kapsamında varılan mutabakatla çatışmasızlık bölgesi ilan edilen İdlib'e yönelik operasyon başladı. Türkiye-Rusya-İran üçlüsünün garantörlüğünde yürütülen süreç hassas ve kırılgan dengeler üzerinde. İşte böyle bir ortamda Rusya'nın Türkiye'nin terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı olarak kabul ettiği YPG ile ilişkileri dikkat çekiyor. Suriye'de terör örgütleriyle mücadelede sona gelindiği ancak İdlib'te hassas bir operasyonun başladığı bir dönemde Rusya'nın tek taraflı inisiyatif alarak Türkiye'nin dışarıda bırakıldığı ancak YPG'nin ana aktörlerden biri olduğu ve Suriye'nin geleceğine ilişkin bir konferansı (resmen açıklanmamakla birlikte Rusların YPG ile daha önce de benzer görüşmeleri yaptığı bilindiğinden doğruluk olasılığı yüksek olarak görülmelidir) hem de 29 EKİM'de düzenleyecek olması dikkat çekicidir. (Bu durum bana 29 Ekim 2014'te Ayn El Arab (Kobani)'taki YPG'ye yardım için Türk topraklarından Barzani Peşmergelerinin geçmesini hatırlattı). YPG'lilerin gündeme getirdikleri ve Rus tarafının zımni bir onaylama tavrı sergiledikleri konular Türkiye açısından ileride tehdit oluşturabilecek gelişmelerin alt yapısını oluşturacaktır. Daha önce Halep'te şimdi İdlib'te Türkiye ile kritik işbirliği yapan Rusya'nın Suriye'nin geleceği konusunda da Türkiye ile işbirliği içinde olması bölgede istikrarın sağlanması için önemlidir. Bu tür tek taraflı girişimler İdlib'te yürüyen operasyonun hedefine ulaşmasını da engelleyebilecektir.